De Hillige Histoarje. Diel 2. It Nije Testamint

Brea yn 'e Wyldernis
186

It roun nei Peaske, doe't de learlingen fan Johannes by Jezus kamen en him de drôve tiding brochten, dat de Doper formoarde wie. De Heare naem him de dea fan syn trouwe tsjinner tige nei en foroare fuortdaliks syn plannen: ynpleats fan nei Jeruzalem, dêr't er oars altyd de hege feesten fierde, naem er de tolve mei nei de oare kant de mar, bûten it rjochtsgebiet fan Herodes. Nou't de fijannen de hannen slein hiene oan Johannes, soene se miskien ek him sykje en dat mocht noch net; syn ûre wie noch net kommen.

De discipelen wiene noch mar krekt werom fan har reis troch de stêdden en doarpen fan Israël, bliid en tankber om alles dat hja dien hiene. Hast oeral wiene se mei blydskip ûntfongen en hiene de minsken mei ynmoed nei har harke; siken hiene se better makke, melaetsken wiene reinige en sels de démonen wiene útwurpen op har wurd. Nou mochten de tolve dan rêste fan har lange reis en fearen se mei Jezus oer de mar, nei it stille steppelân, dêr't Herodes neat to sizzen hie en dêr't hast gjin ien him koe. En dêr, yn 'e stilte, woe er ek mei har prate oer syn eigen lijen en stjerren, dat nou al sa ticht oankaem. Hwant hja moasten noch hiel hwat leare, dy tolve learlingen, dy't yn syn namme sokke greate dingen dien hiene, mar dy't noch sa'n bytsje bigryp hiene oer syn wurk. Hy wie tige bliid, dat er nou in skoft allinne by har wêze koe, ek al om't de lêste wiken tige drok west hiene en hy sels ek nedich oan rêst ta wie.

Mar it kaem ek dizze reis wer oars as Jezus hope hie. Hja wiene noch mar krekt oan 'e oare wâl, of wer kamen de skaren op him ta, in greate mannichte folk út Kapernaüm en út de oare stêdden fan Galiléa, dy't heard hiene dat er yn it skip gien wie en dy't yn alle haest om 'e mar hinne tein wiene. Fansels hie er har weromstjûre kinnen en sizze, dat it him net paste, mar doe't er se kommen seach, wol fiif tûzen mânlju en dan noch froulju en bern, dy't om him sa'n lange reis makke hiene, doe krige er djip meilijen mei har. Syn discipelen hie er altyd by him, dêr koe er letter noch wol mei prate en dat er sels sa wurch wie, dêr tocht er net iens mear oer.

En ûren oan-ien, de hiele gleone middei, learde er it folk....

* * *

It wie al let en de skaden waerden langer, doe't er einlings ophâldde. De learlingen hiene al faek nei de sinne sjoen, dy't al leger en leger sakke; it waerd heech tiid, dat de minsken nei hûs gyngen. Hja wiene kommen om Jezus to hearren en dat forfeelde har noait, mar hja wiene sa hastich fuortrekke, dat se gjin iten meinommen hiene en de measten hiene sûnt de moarns bitiid noch neat wer hawn. Dat as hja foar de nacht noch hwat ite soene, dan moast er har nou gean litte; it neiste doarp wie noch in gesicht fier en foar safolle minsken wie der fêst net genôch to krijen.

Mar de Heare Jezus wie net fan doel om de skare sa gean to litten; hja koene sûnder iten de reis net dwaen en de measten soene wol gjin jild hawwe om brea to keapjen. Hy hie har hjir to lang hâlden op it

[p. 71]

iepen fjild: it wie billik dat er nou ek foar har soarge. En rêstich sei er tsjin syn discipelen: ‘Jow jimme har leaver to iten!’

De tolve seagen elkoar oan en fan elkoar op Jezus. Hja woene wol graech dy hongrige minsken helpe, mar hoe soe dat kinne yn dizze steppe sûnder hûs of winkel? En sels al hie der iten to keap west foar fiif tûzen man, hwa soe dat dan bitelje?

Filippus kaem op Jezus ta. ‘Rabbi’, frege er, ‘moatte wy dan hinnegean nei de doarpen yn 'e fierte en brea keapje foar al dit folk? Mar sels as wy twa hûndert dénariën hiene, dan soe elk noch mar in lyts stikje krije kinne.’

Jezus antwurde: ‘Gean by de minsken lâns en sjoch hwat se by har hawwe.’ Hja diene it daliks, omdat Jezus it sei, mar allinne Andréas kaem net mei lege hannen werom. Mei in sucht sette er in bihindich kuorke foar de Heare del. ‘Ik haw in jonge foun, dy't fiif breaën hie en twa fisken, mar hwat is dat noch foar sok in mannichte?’

Jezus glimke. ‘It is genôch, Andréas. Kom hjir nou mei jimme draechkuorren en siz tsjin de minsken, dat hja sitten geane, yn groepen fan fyftich of hûndert.’

It duorre lang, ear't se allegearre sieten op it donkere, lange gêrs, mar doe't alles klear wie, wie it in prachtich gesicht: it like wol hwat op blombêdden, al dy groepen minsken yn har kleurige mantels, mei de smelle paden der tusken. It wie ek allinne mar yn 'e iere Maeitiid, dat it hjir sa moai wie en dat it gêrs sa fris en donker wie: noch in pear wike, dan wie alles wer to-skroeid ûnder de fûle simmer-sinne.

Mar de minsken dy't hjir oansieten tochten om hiel oare dingen as oan 'e blide Maeitiid: hja wiene flau fan 'e honger en seagen mei soarch nei de sinne, dy't al leger sakke. Hwerom liet de rabbi har net leaver gean, ynpleats fan har noch langer op to hâlden? Der wie ommers dochs gjin iten yn dizze wide steppe en nou duorre it noch wer langer, ear't hja thús wiene! Mar as hy it sa ha woe, dan soene se noch langer wachtsje.

En doe gyngen al dy tûzenen eagen nei Jezus en hja seagen hoe't er de hannen opheve en bigoun to bidden. Allinne de foarsten koene forstean hwat er sei en hja hearden dat er net frege om iten, mar dat er allinne mar tanke foar de spizen, dy't God har jown hie. Hja bigriepen it net. Hoe koe er tankje foar fiif platte breaën en twa lytse fisken, as der fiif tûzen man op iten wachten?

Sels de discipelen bigriepen noch net, hwat er fan doel wie. Suver forlegen stiene se by him en fan har lege kuorren seagen se nei al dy hongrige minsken dêr foar har. En dêrmei wonk Jezus ien fan harren en boppe de lege draechkoer briek er it earste brea. O, en doe ynienen seagen se it: it brea dat er briek waerd net lytser en de koer rekke fol. ‘Diel it nou om’. gebea er en yn 'e twadde koer foelen de goede brokken. Hja waerden der stil fan. God mocht it har forjaen dat hja twivele hiene oan syn macht....

Heech tilden se de folle kuorren en hastich bigounen se út to dielen; as hja neat mear hiene hellen se nije foarrie. Nou leauden se dat alles goed komme soe en dat al dy tûzenen sêd wurde soene. Fiif breaën en twa fisken! En al flugger briek er de kuorren fol en ûnder syn hillige hannen groeide it goede brea....

Noch noait hiene de Galiléers sa iten as doe dy jouns. Né, in keningsmiel wie it net, dit droege koarnbrea mei neat der op, mar thús ieten se ek gjin witebôle en de fisk dy't se nei krigen, smakke skoan. En dat al dy minsken sêd waerden fan fiif breaën en twa fiskjes, dat wie sa'n great wûnder, dêr foel al it oare by wei, dat er oan't nou ta dien hie!

Doe't hja net mear op koene, kamen de tolve der noch ien kear bylâns en hellen elk in kuorfol brokken op.

* * *

En doe, nei dat wûndere jounmiel, koe elk syn wegen gean; de honger wie oer en hja koene de reis wer dwaen. Mar it wie oft hja nou gjin haest mear hiene, to-minsten de mânlju net en yn groepen stiene se byïnoar en praetten oer dit hearlik wûnder. Hwa hie oait tinke kinnen, dat de rabbi fan Nazareth ta sok ding by steat wie? Dit wie nou dizze kear gjin gewoan wûnder, gjin sike dy't better waerd, gjin lamme dy't springe koe, gjin bline dy't de eagen iepen gyngen! Dat wie ek moai, foaral foar hwa't it oangyng, mar dit wie dochs hwat oars! Sok in wûnder, dat hie bitsjutting foar de takomst! Oan fiif breaën ieten har fiif tûzen mânlju sêd! Mar dy't sokke dingen dwaen koe, dy wie mear as in fromme rabbi, mear as in great profeet: dit wie de Messias, dy't komme soe. Nou wie der gjin twivel mear mooglik: hjoed hiene se iten mei de Messiaskening, dy't har forlosse soe út 'e macht fan 'e heidenen.

Hoe faek wie it al net bard, hjir yn dit selde steppelân, dat de soldaten fan Herodes in binde Seloten forfolgen en de bergen ynjagen? Hast altyd koene se de fijân ûntkomme, mar dan kaem de honger en moasten se har dochs noch oerjaen. Mar mei Jezus as kening en as oanfierder fan in leger, koe gjin fijân har der ûnder krije. Mei him koene se alles, ûnder syn findel wie neat mear ûnmooglik: in ynfal yn Galiléa net, in mars nei Jeruzalem en, hwa wist, in kriichstocht nei it heidenske Rome!

Mar as er wier de Messias wie, de langbiloofde forlosser, dan moast er it nou rounút sizze. It wie nou de tiid; noch in pear wike, dan wie it Peaske en hja wiene der nou klear foar. Alles woene se om him

[p. 72]

forlitte: wiif en bern, wurk en bidriuw, hûs en have... Alles! En as er it nou noch net oandoarst, as er nou noch langer wifke tusken ja en né, dan soene se him twinge. By need soene se him mei gewelt kening meitsje. Hjoed hiene se sjoen, dat it koe, dat gjin ding him ûnmooglik wie - dan soe it ek. Dizze joun noch, dizze nacht!

En yn greate kloften rounen se nei de kant fan 'e mar, dêr't Jezus mei syn discipelen wie.

De Heare Jezus wist mar al to goed, hwat der yn dizze Galiléers omgyng en it die him bitter leed, dat hja him nou noch net bigriepen. It like wol oft alles om 'e nocht west hie, alle wûnders, dy't er foar har dien hie, alle wurden dy't er sprutsen hie, alle Skrift, dy't er har útlein hie. Noch seagen se him as in ierdsk kening de fijân yn 'e mjitte gean, noch woene se him, it Laem fan God, dat de sûnden fan 'e wrâld weinimme soe, meitsje ta de lieder fan in binde wylde Seloten. In kening moast er wêze, dy't de Romeinen oer de grinzen dreau en dy't it wûnderbrea briek foar syn hongrige soldaten. Har kening - hy soe it wêze, ien kear, as it syn tiid wie, mar earst moast er stjerre en bigroeven wurde. Hy mocht gjin keningskroan oannimme út har hân, sels net as hja him dy mei gewelt optwinge woene. Hwannear soe dat forbline folk it leauwe, dat syn keninkryk net fan 'e ierde wie? Hwannear soene se him oannimme, net sa't hjasels him ha woene, mar sa't er him oan har iepenbiere hie? Hy wist, dat it noait sa komme koe; noch dizze nacht soene se har fan him ôfkeare en as it wer Peaske wie, soene se him oerleverje oan 'e Heidenen.

En sels de tolve wiene neat wizer as dizze Galiléers, hja seine it net rounút, mar hja dreamden ek noch fan in keningstroan en fan keningshearlikheit en fan in plak oan syn rjochter- en lofterhân. Né, by har soe er gjin steun fine yn dizze swiere ûre; it wie better dat er har earst mar fuortstjûrde.

Hy wonk har en roun foar har út nei de marswâl; dêr twong er har om yn it skip to gean. Hja hiene leaver by him bliuwe wollen, nou foaral, nou't it like dat der greate dingen barre soene, mar doe't er har strang oplei om oer to farren en dêr op him to wachtsjen, doarsten se net tsjin him yn to lizzen. Mei in swier moed joegen se har fan 'e wâl en de mar op.

* * *

En wilens, oan 'e kant fan it wetter, wachte Jezus op 'e skaren, dy't him al mist hiene en nou út 'er haest op him ta kamen. Hy stie dêr stil, drôvich en swijend en harke nei har lûde, twingende sprekkoaren. ‘De kening heil! Heil de Messias-kening!’ Noch noait hie er him sa iensum field as dizze joun, tusken de tolve en de fiif tûzen.

Suver wyld krongen se om him hinne, bliid om it wûnder dat hja sjoen hiene en blider noch om hwat komme moast. En noch sei Jezus neat, noch stie er dêr stil, in great fortriet yn syn hillige eagen. Tocht er miskien oan dy sabbat to Nazareth, doe't der ek in skare om him hinne krong? Dit wie oars, nou woene se him kening meitsje, mei gewelt en tsjin syn sin, mar it wie net folle better as doe! En moarn-de-dei soene dizze selde Galiléers har fan him ôf keare en him haetsje.... ‘De kening heil!’

En doe't hja noch tichter by him kamen en doe't de bretaelsten de hannen oan him slaen woene, om him mei to fieren, seach er har oan en gebea har om him mei rêst to litten. Tusken de rigen troch gyng er it lân wer yn, de kant op nei de bergen.