De Hillige Histoarje. Diel 2. It Nije Testamint

Wûnders to Kapernaüm
168

Earne yn it boek fan 'e profeet Jesaja stiet in wûnder wurd oer it lân fan Galiléa: ‘Yn 'e earste tiid hat Er it lân fan Sébulon en it lân fan Naftali yn 'e forachting brocht, en yn 'e lêste tiid sil Er it hearlik meitsje; it folk dat yn 'e tsjusternis siet, hat in great ljocht sjoen, en dy't sieten yn it deaskaed-lân, oer har is it ljocht opgien.’

Dat Godswurd út 'e âlde tiid is wierheit wurden doe't de Heare Jezus, nei de doop yn 'e Jordaen, nei Galiléa teach en him nei wenjen sette yn 'e stêd Kapernaüm: hysels wie it ljocht dat skynde yn in tsjustere wrâld en hy woe oan sûnders it ivich libben jaen.

Kapernaüm wie fan âlds in lyts en forgetten doarp, oan 'e kant fan 'e Mar fan Gennésareth, mar yn 'e tiid dat Jezus der wenne, wie it al in fikse stêd, mei gâns drokte en forkear en mei in fiskerswyk, dat suver in doarp op himsels wie: Bethsaïda. Forskate wegen kamen gear to Kapernaüm en men koe dêr wei oerfarre nei it lân oan 'e oare kant de Jordaen; dat

[p. 34]

der wie in tolkantoar, dêr't de reizgjende keaplju har bilêsting bitellen en sels in ôfdieling soldaten mei in haedman-oer-hûndert, in centurio, lyk as de Romeinen seine.

Mar Kapernaüm mocht dan in fleurige stêd wêze, mei gâns drokte en biweging, en mei gaedlike wegen nei de oare stêdden fan Galiléa, de fromme minsken út Jeruzalem hiene it der net op stean; der wennen har to folle heidenen en sels de Joaden wiene der neat to krekt op 'e wet. Yn Kapernaüm barden dingen, dy't nearne oars yn Israël mooglik wiene. Doe't der op in goede kear forlet wie fan in nije synagoge - de âlde waerd to lyts yn dizze groeijende stêd - en de gemeente der gjin jild foar hie, doe hie de centurio har it boukaptael skonken. Nou wie dat tige moai fan sa'n man - der wiene wol oare offisieren yn it Romeinske leger! - mar it wie tige de fraech oft it synagoge-bistjûr soks oannimme mocht. It hillich hûs fan God, dêr't it fromme folk op 'e sabbat gearkaem, koe dat bitelle wurde mei ‘ûngodskoppen’? - Sa neamden de Farizeën it Romeinske jild mei it byld fan 'e ‘godlike’ Keizer der op. - Yn elk gefal wie it wol in kwesje om der ris nei to fornimmen by de wetgelearden to Jeruzalem, mar de gemeente fan Kapernaüm, mei de foarsitter Jaïrus foarop, hie it mar gau oannommen en sûnt koe dy heidenske haedman gjin kwea mear by har dwaen.

* * *

Fansels wist de Heare Jezus ek wol dat Kapernaüm by de hege hearen fan Jeruzalem net op sa'n bêste namme lei, mar hy steurde der him net oan. Yn dizze stêd moast er wûnders dwaen en as syn Heit yn 'e himel him rôp, frege er net hwat de minsken der fan seine. Mar ear't er syn wurk yn 'e stêd bigoun, woe er earst al syn learlingen wer by him hawwe. Nei de brulloft to Kana hie er de fjouwer dy't to Bethsaïda wennen, frij jown om nei hûs ta en om har wurk wer op to nimmen: nou waerd it tiid dat hja him folgen en seagen de tekens dy't er mei koarten dwaen soe.

Sa gyng er dan op in goede dei it strân lâns, dêr't de fiskers dwaende wiene mei har netten. Hy kaem earst by de beide bruorren, Simon en Andréas, dy't krekt it net útsetten oan 'e kant fan 'e mar en oer it wetter hinne rôp er: ‘Kom achter my en ik sil jim fiskers fan minsken meitsje.’ De beide mannen hâldden op slach op mei it wurk: as Jezus ropt, dan past it gjin ien om him wachtsje to litten; de netten en de fisk dêr soene de maten har wol mei rêdde.

Jezus wie fierder roun en op in oar skip seach er de soannen fan Sébedeüs, Jacobus en Johannes, dy't mei har heit de skuorde netten boeten. Ek dizze beide kamen daliks by him, doe't er har rôp. Hja wisten, dat it dizze kear foargoed wie. Net langer soene se fiskje op 'e mar, mar mei Jezus soene se gean troch de doarpen en stêdden fan Israël, en fiskers fan minsken soene se wurde. Hja wisten net krekt hwat de Heare der mei bidoelde, mar dat fan dizze dei ôf alles oars wurde soe, dat bigriepen se wol. It spiet har net, dat hja doe by de Jordaen syn learlingen wurden wiene en hja fregen net hoe't it nou mei har froulju en bern komme soe en hwer't dy nou fan libje moasten. Dêr't Jezus de man en de heit ropt ta syn tsjinst, dêr soarget er ek wol, dat syn wiif en bern net fan 'e honger stjerre.

* * *

De Sneons dêr oan gyng Jezus, lyk as er wend wie, nei de synagoge, mar dizze kear, doe't Jaïrus frege oft ek ien in goed wurd to sizzen hie, gyng er nei foaren en nei de katheder. De minsken yn it stedtsje koene him fansels wol en hja wiene tige binijd hwat er sizze soe; it barde net faek dat hja yn it hege Noarden in rabbi yn it formidden hiene. Hy soe wis sprekke oer de wet en har útlizze hwat al mocht en hwat net, en hwat der noch krekt op troch koe en miskien soe er har forwite, dat hja de wet net diene en dat dêrom de Kristus net komme koe. Dan soene se nei hûs gean, forslein en biskamme, en yn it earstoan soene se har bêst dwaen om alle geboaden to hâlden, mar letter, dan forgeat it wer en gyng it libben syn gewoane gong wer. Hja wisten it mar al to goed; hja hiene al sa folle sokke taspraken heard....

Mar doe't de Here Jezus sitten gyng en it wurd naem, forgeaten se alles om har hinne. Dit wie gjin wetgelearde dy't slimme fragen oploste, dit wie in profeet dy't spriek mei macht. Noch noait, sels net to Jeruzalem op 'e hege feesten, hiene se in minske sa sprekken heard, noch noait hiene se sa djip har sûnden field, mar ek noch noait hiene se sa goed witten, dat God syn folk leaf hie en har forlosse woe út 'e macht fan Satan. En yn 'e synagoge, dêr't de minsken soms ûnder de preek gewoan mei elkoar praetten, waerd it tige stil. Gjin wurd mocht har ûntkomme fan hwat dy wûndere rabbi sei.

En doe, yn dy frjemde, ûnwennige stilte, sprong der in man oerein en bigoun to roppen; syn rou lûd bearde troch de hillige romte. ‘Hwat hawwe jo mei ús to meitsjen, Jezus fan Nazareth? Binne jo kommen om ús ûngelokkich to meitsjen? Hwant ik wit wol, hwa't jo binne: de Hillige fan God!’

It waerd wer stil yn 'e synagoge. De man sei neat mear, mar syn eagen stiene skril, as wie er deadlik bang en al syn lea trillen en skokten. De minsken fan Kapernaüm koene him wol en hja hearden der net iens sa frjemd fan op: it wie bikend yn 'e stêd, dat er in démon hie, in kweageast, dy't him bytiden alhiel yn 'e macht hie en dy't him twong om kwea to dwaen. Der wiene yn dy tiid wol mear sokke minsken; it like

[p. 35]

sa foar it each wol dat hja net goed mei de holle wiene, mar it wie folle, folle slimmer, hja waerden riden fan kweageasten en gjin dokter, dy't der hwat oan dwaen koe.

En nou stie er hjir foar dy frjemde rabbi, de man dy't de démon hie, en de minsken yn 'e synagoge hâldden de siken yn. Hja fielden dat it der nou om gyng en hja riisden oerein om alles goed to sjen. Dit gyng net mear tusken dy earme man en de rabbi fan Nazareth, dit wie in kampslach tusken de profeet en de démon, tusken de tsjinner fan God en de tsjinstfeint fan Satan. Jezus spriek mar in inkeld wurd: ‘Wês stil en gean út him.’ En sa great wie syn macht, dat de kweageast neat mear sizze doarst en dat er de man, dy't er sa lang yn 'e macht hawn hie, forliet. Mar yn it fuortgean, foar it lêst, die er noch ien kear syn bêst om de man to deadzjen; hy skuorde him hinne en wer en mei in swiere slach foel er del op 'e hurde flier. En dêrmei wie alles oer: de man riisde oerein en stie foar Jezus en elk koe sjen dat er genêzen wie; hy wie net bang mear en trille het en yn syn eagen blonk in greate blydskip.

Troch de synagoge gyng it lûd fan folle forhearde stimmen. Noch noait wie der soks yn Kapernaüm bard, noch noait hie immen yn Israël in duvel útwurpen mei in wurd allinne. ‘Hwa is dit’, seine se forslein, ‘dat er de ûnreine geasten hjit en hja farre út?’

* * *

Doe't de tsjinst oan 'e ein wie, gyng Jezus mei syn learlingen nei it hûs fan Simon. En ek dêr foun er wer in sike: Simon syn skoanmem, dy't by har ynwenne, lei yn swiere koartsen en it like wol dat hja net wer better wurde soe. Mar nou, nei dit machtich wûnder yn 'e synagoge, krigen se wer nije moed en earbiedich fregen se de Heare, oft er nei har sjen woe.

Hy wie daliks ré om har to helpen en bûgde oer de sike hinne. En doe't er seach hoe binaud hja wie en hoe swier hja litte, kaem wer de grime omheech yn syn siel, de grime om 'e sûnden fan 'e minsken en om 'e Satan, dy't har altyd wer ta it kwea forlokke. Syn Heit yn 'e himel hie de minske skepen ta freugde en blydskip en troch de sûnde roun it altyd wer út op sykte en lijen. En sa't er dyselde moarns yn 'e synagoge de démon bistraft en ûtdreaun hie, sa bistrafte er nou de koarts. Op it selde stuit wie de sike better; hja kaem daliks fan it bêd ôf en bigoun Jezus en de learlingen to bitsjinjen.

Hja wiene tige bliid mei dit twadde wûnder, bliid om de sike sels, dy't nou gjin lêst mear hie, bliid om Simon en syn frou, dy't har âlde mem noch hâlde mochten, mar blider noch, om't hja Jezus foun hiene en syn learlingen, syn discipelen, wurden wiene. En noch sterker waerd har leauwe yn Jezus, har Heilân en Heare.

It nijs dat de Profeet fan Nazareth in démon útwurpen hie en dat er in sike frou genêzen hie, gyng dyselde deis noch troch Kapernaüm en de doarpen der om hinne en sadré't dy jouns de sinne ûnder, en dus de Sabbat oer wie, kamen de minsken opsetten mei har siken. Der wiene guon by dy't al lang siik west hiene en oaren dy't it sa mar oankommen wie; der wiene inkelden, dy't sels nei Jezus ta gean koene en oaren dy't droegen waerden; en ek nou wer wiene der minsken by, dy't in démon hiene. Mar allegearre woene se graech better wurde en allegearre leauden se dat dy wûndere Rabbi har genêze koe. Né, hja wisten net dat Jezus de Messias wie, de Soan fan God, mar dat hoegden se ek net to witten: dat soe er sels, op syn tiid, iepenbier meitsje. Hy liet de duvels dy't er dy nachts útwurp, net ienris ta, dat hja syn namme útrôpen: foar't hja hwat sizze koene, hiet er har to swijen en lei er har op om út to gean. En ek alle oare siken holp er en genêzen gyngen se wer nei hûs.

De oare moarns, doe't it noch mar amper ljocht wie, kamen der al wer mear minsken om Jezus to sjen en om syn wurden to hearren, mar hja founen him net mear yn it hûs fan Simon: hy wie allinne it fjild yngien en de discipelen wiene der op út om him to sykjen. Doe gyng ek hiel de skare minsken him efternei en doe't hja him foun hiene, smeken se him om yn 'e stêd to bliuwen. Hy wegere; ek yn oare doarpen en stêdden moast er boadskip bringe, dat it keninkryk fan God kommen wie en mei syn learlingen triek er Galiléa troch en learde er yn 'e synagogen.