Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 287]

251 Ed. Hoornik aan A.A.M. Stols, 3 februari 1942

[Amsterdam,] 3-II [19]42

Beste Sander,

Hoewel de bundel van Evenhuis ongetwijfeld eenige goede gedichten bevat en een aantal aardige, blijf ik, evenals verleden jaar, aarzelen; wat de uitgave betreft. Er mee rekening houdend, dat dit een debuut is, waarin persoonlijk wel wat zwakke plekken voorkomen, zou je tot uitgave kunnen overgaan.⁸⁷³ In dat geval raad ik je aan het Rondeel (8) niet op te nemen in verband met den naam Joseph Roth.⁸⁷⁴

Indien ik redacteur van Atlantis was zou ik dezen bundel niet aanvaarden. Wie heb je behalve Rijdes, die ik je ook ontraden heb, nog genomen?⁸⁷⁵ Tergast misschien?⁸⁷⁶ Ik ben heel benieuwd.

Over mijn novelle zweeg je in alle talen! Uitg. Mij Contact deelt mij mede, dat zij geruimen tijd geleden je een present-exemplaar zond van ‘De Schoonheid van ons land’, alsmede ƒ 5.- honorarium voor mijn gedicht ‘Amsterdam’. Is dit juist?

Met hartelijke groeten

Je EdH.

873 Hoornik doelde op de bundel Pan in de stad van Eddy Evenhuis die Stols echter niet voor de instelling van de Kultuurkamer kon publiceren. Van de afgedrukte vellen zijn enkele exemplaren bewaard gebleven. (Collectie Letterkundig Museum, Den Haag. Evenhuis zou in 1943 debuteren met de door de Homerus-Pers te Bussum clandestien uitgegeven bundel Uit de pas. Stols gaf uiteindelijk geen werk van Evenhuis uit.

874 Het gedicht ‘Rondeel' maakte deel uit van Pan in de stad; de eerste strofe luidt: Wij weten ons van God bevangen. / Het woord wordt vrucht in onzen schoot. / De bard is oud als het verlangen / naar eeuwigheid en purperrood. / Was het Villon, die werd gehangen, / was het de drinker Joseph Roth - / wij weten ons van God bevangen.’
De uit Oostenrijk afkomstige romanschrijver en journalist Joseph Mozes Roth (1894-1939) had Duitsland in 1933 in de machtovername verlaten. Roth leidde tijdens zijn ballingschap een onrustig reizend leven, dat zich voornamelijk afspeelde in cafés en hotelkamers. Amsterdam bezocht hij regelmatig omdat de uitgeverijen Em. Querido en Allert de Longe zijn boeken uitgaven. Gedurende zijn verblijf in Amsterdam verkeerde hij voornamelijk in de katholieke kring rond het tijdschrift De Gemeenschap. (Zie Koos van Weringh en Toke van Helmond, Joseph Roth in Nederland, Amsterdam 1979.)

875 Van de classicus Barend Rijdes (1910-1975) gaf Stols in 1944 clandestien de bundel Orpheus. Een cyclus uit. De bundel werd na de oorlog herdrukt en opgenomen in de Helikon-reeks.

876 Van Nes Tergast zou na Glas en schaduw (Helikon 6) gem werk meer bij Stols verschijnen.