Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 288]

252 Ed. Hoornik aan A.A.M. Stols, 11 maart 1942

[Amsterdam] 11-III-'42

Beste Sander,

Nog altijd heb ik den bundel van Nijhoff ‘De Wandelaar’ niet ontvangen. Ik heb gisteren (9 Maart, een datum, die jij zoo keurig in mijn bundels hebt laten drukken) in de illusie geleefd, dat jij den herdruk bij wijze van verjaardagscadeau zou sturen, maar deze illusie vervloog in rook. Omdat ik ook aan Nijhoff in het ‘Hbl’ twee artikelen wil wijden - Debrot wijdt aan hem een uitvoerige studie in de eerstvolgende aflevering van ‘Criterium’⁸⁷⁷ - hoop ik, dat je mij ‘De Wandelaar’, waarvan ik alleen de ‘verkeerde’ druk heb, zoo spoedig mogelijk wilt sturen.⁸⁷⁸ En omdat het nu toch Maart is geworden, hoop ik, dat je ook je belofte, mij een afrekening te sturen zult nakomen.

Ik ontkom niet aan den indruk, dat er een verkoeling in onze verhouding is gekomen. Heb je bezwaren tegen mijn poëzie of tegen mijn persoon, zeg het dan ronduit, dan weet ik, waar ik aan toe ben. Ik bereid een bundel essays over poëzie voor ‘Met hart en ziel’ en die zou ik gaarne bij jou uitgeven.⁸⁷⁹ Maar laten we eerst maar eens afwachten hoe het met het gilde gaat, dat, naar ik hoor, nog wel geruimen tijd op zich zal laten wachten, ondanks het bericht in de kranten.⁸⁸⁰

Mijn vorige brief heb je onbeantwoord gelaten. Ik vroeg je o.a. wanneer de eenmansgangers verschijnen (gedicht + teekening)⁸⁸¹ en wanneer de eerste deeltjes van de Atlantis-reeks uitkomen. Ik voldeed aan je abrupte verzoek je de bundels, die je mij gevraagd had te lezen en te beoordeelen, terug te sturen, en was nieuwsgierig, welke dichters er nu in de Atlantis-reeks komen. Ik vroeg je oordeel over mijn novelle, hoe het met de verkoop stond van ‘Een Liefde’, deelde je mee, dat Nijhoff een keuze wilde doen uit mijn bundels ‘Het Keerpunt’ en ‘Dichterlijke Diagnose’, en deze keuze als ‘Eerste Gedichten’ wilde uitgeven enz.⁸⁸² Misschien, als je tijd hebt, wil je mij eens schrijven; en ook, al zeg ik het niet graag: de afrekening boezemt me zeer veel belang in!

Hartelijks

Je Ed Hoornik.

877 Cola Debrot gaf in Criterium 3 (1942) 4-5 (april-mei), p. 163-176 een overzicht en analyse van het werk van M. Nijhoff.

878 De twee artikelen van Ed. Hoornik over de poëzie van M. Nijhoff werden in het Algemeen Handelsblad van 3 en 6 mei 1942 gepubliceerd. In ‘M. Nijhoff: de ontdekker der werkelijkheid’ kwam de ontwikkeling in de poëzie van Nijhoff aan de orde en in ‘Awater en Het uur U’ ging Hoornik in op Nijhoffs grote gedichten.
De ‘verkeerde’ druk is de omgewerkte tweede druk, waarvan Nijhoff spijt had gekregen. (Zie n. 355.)

879 Van Hoornik is nooit een essaybundel met de titel Met hart en ziel uitgegeven. In 1951 verscheen van hem bij D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij de essaybundel Toetssteen, waarin een aantal essays zijn opgenomen die bestemd waren voor Met hart en ziel. (Zie ook ‘Stols blijft Stols, denk daarom’. p. 342.)
De opstellen in Toetssteen van vóór 1943 zijn: ‘“Forum” voorbij’ uit Groot Nederland 37 (1939) 12 (december), p. 610-619; ‘Marsmon's testament’ uit Criterium 1 (1940) 8-9 (september), p. 459-467; ‘De afspraak met den Verborgene. Over A. Roland Holst’ uit Algemeen Handelsblad, 28 februari en 1 maart 1942; ‘Tusschen hemel en aarde. Over M. Nijhoff’ uit Algemeen Handelsblad, 3 en 6 mei 1942; en ‘Tweeslachtig dichterschap. Over Jac. van Hattum’ uit Algemeen Handelsblad, 19 en 21 maart 1942.

880 Hoornik vergiste zich, want op 2 maart 1942 waren de gilden voor muziek, beeldende kunsten, film en letteren van de Kultuurkamer opgericht en zij die op één van de bovengenoemde gebieden werkzaam waren, moesten zich binnen vier weken na de oprichting van de gilden aanmelden.

881 Met de eenmansgangers doelde Hoornik op de deeltjes van de Orpheus-reeks.

882 Een door M. Nijhoff samengestelde keuze uit Hoorniks poëzie met de titel Eerste gedichten is nooit verschenen.
De brief waarmee Hoornik dit plan aan Stols voorlegde, is niet achterhaald.