Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 286]

250 Ed. Hoornik aan A.A.M. Stols, 16 januari 1942

[Amsterdam,] 16-1 [19]41⁸⁶⁶

Beste Sander,

In overleg met Aafjes, die je hierbij ook zelf schrijft, zend ik je een bundel vertellingen ‘Een laars vol bloeiende rozen’, dat hij gaarne bij jou zou uitgeven.⁸⁶⁷ Het boekje is zeker zoo goed als

‘Gestroomlijnde wereld’ van Leonard Huizinga, het is een soort van sublieme journalistiek. Lees vooral het tweede gedeelte van ‘Het actueele artikel’ dat begint bij Guiseppe Valdi, Neptunus.⁸⁶⁸

Tot mijn spijt ontving ik nog niet het honorarium, dat je mij toezegde. Het betreft 5 bundels van de Atlantis-reeks (ƒ 100.-), de vijfde druk van ‘Parken en Woestijnen’ (ƒ 20.-), de tweede druk van ‘Het Zanduur van den Dood’ (ƒ 20.-), honorarium voor het gedicht ‘Amsterdam’ van de Uitg. Maatschappij ‘Contact’ (ƒ 5.-),⁸⁶⁹ en verder honorarium over mijn bundels. Ik vind het altijd vervelend om geld te vragen, en waren mijn omstandigheden anders, ik zou het ook niet doen.

Zondagmorgen schrijf ik in het ‘Hbl.’ over ‘Tijdelijk Isolement’ en de nieuwe bundel van Dendermonde; ik zal je het artikel laten zenden.⁸⁷⁰ Hierbij zend ik je ook een afdruk van mijn nieuwe novelle, waarover ik graag je meening zou hooren.⁸⁷¹

Ik heb Meulenhoff gezegd, dat hij je ‘Criterium’ blijft zenden.

In den bundel essays, die van Aafjes bij Querido uitkomt, ontbreekt een stuk over Clara Eggink. In verband hiermede verzoekt Aafjes hem te willen zenden ‘Het Schiereiland’ en de proeven van

‘Landinwaarts’. Hij gebruikt het essay, dat hij over deze bundels wil schrijven, dan tevens als poëziekroniek voor ‘Criterium’.⁸⁷²

Met hartelijke groeten

Je Ed Hoornik

866 Abusievelijk door Hoornik op 1941 gedateerd; gezien de de inhoud en Bertus Aafjes' brief aan Stols van 16 januari (n. 867) dateert deze brief uit 1942.

867 Bertus Aafjes had de novellenbundel Zeemeerminnen aangeboden aan uitgeverij J.M. Meulenhoff. Toen Stols informeerde waarom hij was gepasseerd, antwoordde Aafjes op 11 januari 1942: ‘Dat u echter van dichters romans of novellen verwachtte, wist ik in het geheel niet.’ Stols reageerde hierop met het verzoek aan Aafjes, zijn derde verzenbundel aan hem af te staan. Op 16 januari deed Aafjes Stols het manuscript van Een laars vol bloeiende rozen toekomen, met de toelichting: ‘kleine novellen geschreven over mijn reis (een bedevaart te voet 6 jaar geleden) naar Rome.’ De verhalen zouden in 1942 onder de titel Een laars vol rozen door Stols worden uitgegeven.

868 De gestroomlijnde wereld van Leonard Huizinga was in 1941 bij Uitgevers-Maatschappij Elsevier verschenen. Beide boeken zijn reisbeschrijvingen, maar heel verschillend van aard. Bertus Aafjes beschrijft in Een laars vol rozen een bedevaart van Amsterdam naar Rome, waarin elk hoofdstuk verslag doet van een bijzondere gebeurtenis of ontmoeting. ‘Het actueele Artikel’ en ‘Guiseppe Valdi, Neptunus’ vormden in Een laars vol rozen twee afzonderlijke hoofdstukken.
Huizinga's boek is een ‘beknopt handboek van de schoone kunst van het reizen, behandelende de zeden en gewoonten van toeristen en hen die dot willen worden’.

869 Het gedicht ‘Amsterdam’ uit Geboorte, gevolgd door Mattheus en andere gedichten was opgenomen in de tweedelige bloemlezing De schoonheid van ons land (1941).
De eerste druk van De schoonheid van ons land (1936) bestond uit zes platenboeken met bijschriften. In december 1941 was de herziene uitgave verschenen, waarin bij de platen toepasselijke poëzie- en prozafragmenten uit de Nederlandse letterkunde werden gepubliceerd.

870 In het Algemeen Handelsblad van 18 januari 1942 verscheen Hoorniks bespreking van Water en brood en Tijdelijk isolement van Max Dendermonde.
Water en brood was in 1941 uitgegeven voor het Nederlandsche Verbond van Boekvrienden door de Amsterdamsche Boek- en Courantmij; Tijdelijk isolement was in verschenen in de Helikon-reeks.

871 Naast de novelle ‘Monoloog’, die in Groot Nederland 39 (1940) 5, p. 322-332 was gepubliceerd, is van Hoornik geen verhalend proza uit die tijd achterhaald. Hij gaf Monoloog in 1941 in eigen beheer uit. (Zie n. 660.)

872 Stols had Bertus Aafjes op 13 januari 1942 geschreven: ‘Wat uw essays betreft zou ik wel gaarne tot de uitgave zijn overgegaan, doch ik wil anderzijds de firma Querido niet dwars zitten, hoewel ik het betreur, dat u naast Meulenhoff en mij nog een derde uitgever zoudt nemen.’ Bertus Aafjes had de essaybundel De rozen van Pieria aangeboden aan uitgeverij Em. Querido, maar de bundel zou nooit worden uitgegeven. (Zie De dichter van de Sarcophaag en andere opstellen van Bertus Aafjes (ed. Wim Hazeu), Baarn 1989, p. 111).
De inleiding voor De rozen van Pieria werd opgenomen in Criterium 3 (1942) 3 (maart), p. 114-118. In hetzelfde nummer van Criterium (p. 138-140) werd ook Aafjes' ‘Kroniek der poëzie’ gepubliceerd onder de titel ‘De lelijke stem van een meeuw’, over de Nederlandse dichteressen in het algemeen en over de poëzie van Clara Eggink in het bijzonder.