Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 172]

141 Ed. Hoornik aan A.A.M. Stols, 24 oktober 1940

24-X-'40

Beste Sander,

Over den bundel van M. Vasalis, waarop ik nu eenmaal mijn zinnen had gezet en waarvoor ik mij zeer veel moeite had gegeven, het volgende:

Het is mij tenslotte gelukt. Ik ontvang de copy 1 November; de titel is ‘Weide en Woestijn’.⁵²⁸ Ik had een onderhoud met Vic. van Vriesland, en daarna wéér met Vasalis. Het eindresultaat is het volgende: De bundel ‘Weide en Woestijn’ verschijnt als deel 10 van de Helikon-reeks 1940 in een oplage van 250 exemplaren. Aan M. Vasalis wordt voor dezen eersten druk een honorarium van ƒ25.- uitgekeerd. Ik heb dit schriftelijk aan mevr. dr. Droogleever-Fortuyn bevestigd en hoop dat je ermee accoord gaat. Ik heb de verschillende boekjes van de Helikon-reeks nagekeken en gemerkt, dat je in enkele wel in andere niet het oplage-cijfer vermeldt. Mocht je in ‘Weide en Woestijn’ een oplage-cijfer afdrukken, zet dan 250.⁵²⁹ Ik maak je er echter op attent, dat deze bundel uitstekend zal worden verkocht, vooral na de bekroning in Mei 1941. Vic. heeft nu eenmaal zijn mond voorbij gepraat;⁵³⁰ jij als uitgever hebt het recht dit te weten, vooral omdat je op andere bundels geld moet toeleggen. Daar ik aan Vasalis in het begin van dit jaar ƒ25.- honorarium heb toegezegd, kon ik dit niet veranderen. In den loop van het jaar is dit ƒ22.50 geworden. Dit kleine verschil zal wel geen bezwaar zijn; je kunt het anders van mijn honorarium afhouden. Met gelijken post zend ik aan 's Gravesande, wien ik dit heb beloofd, een opgave van de thans vaststaande deeltjes van Helikon (1941):⁵³¹

C. Buddingh'	: Het geïrriteerde lied
Bertus Aafjes	: Het zanduur van den dood
Max Dendermonde	: Tijdelijk isolement
G. Achterberg	: Thebe
E. du Perron	: De grijze dashond (inleiding S. Vestdijk)
A. van der Alm	: Marathon (Donkersloot)
Jac. van Hattum	: De waterscheiding.

Ik zal je deze zeven bundels ongeveer eind November toezenden. De bundel van Eddy Evenhuis heb ik tenslotte toch afgewezen. De correspondentie met Hendrik de Vries en Morriën loopt nog. Theun de Vries vertaalde ‘Westöstliche Divan’ van Goethe, maar ik meen, dat je liever geen vertalingen hebt.⁵³² Lehmann gaat vermoedelijk toch door, als een der laatste in 1941. E. den Tex heeft te weinig goede gedichten, evenals Hanno van Wagenvoorde. Gabriël Smit - die voor de A.V.R.O. 20 lezingen over hedendaagsche dichters gaat houden - is van de baan.⁵³³ Ik heb thans in mijn bezit een groot aantal gedichten van Taeke de Groot (die na zijn debuut in ‘Forum’ niet meer publiceerde)⁵³⁴ en van den protestantschen dichter Hein de Bruin.⁵³⁵ Ik zal zien, of daar nog iets bij is. Ik sluit hierbij in de adressen van de zeven dichters, die ik hierboven noemde, voor het geval er iets mocht gebeuren.⁵³⁶ De debutanten weten, dat ze geen honorarium krijgen. Ik heb Binnendijk gemeld, dat ‘De Erfgenaam’ 1 November niet gereed is; hij zal er nu in Januari over schrijven. Met het contract is geen haast; dank voor honorarium Helikon 7 en 8.

Ik zal zeer spoedig aan Max schrijven en wat ik thans vergeet aan hem melden.

Hartelijks

Je Eddie.

528 De bundel zou onder de titel Parken en woestijnen (Helikon 10) verschijnen.

529 Het colofon van de eerste druk van Parken en woestijnen vermeldt een oplage van 300 exemplaren.

530 Op 7 juni 1941 zou door de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde aan M. Vasalis voor haar bundel Parken en woestijnen de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs worden toegekend. Victor E. van Vriesland zat, samen met K. Heeroma, Jo van Dullemen-De Wit, Jan Engelman, W.J.M.A. Asselbergs en J.C. Bloem in de Commissie voor Schoone Letteren van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, die op basis van recent verschenen werk van jonge auteurs de kandidaten die in aanmerking kwamen voor de Van der Hoogt-prijs selecteerde.
De bundel verkocht zeer goed: de eerste druk was spoedig uitverkocht en in maart 1941 verscheen reeds de tweede druk in een oplage van 500 exemplaren. Na de bekroning in juni verschenen spoedig de derde en vierde druk (in juni en juli 1941). Gedurende de oorlog zou het bundeltje negen maal worden herdrukt en zouden in totaal 10.000 exemplaren worden verkocht.

531 Op 26 oktober stond in het avondblad van Het Vaderland, waar G.H. 's-Gravesande redacteur was van de kunstrubriek, een opgave van de genoemde delen in de nieuwe jaargang van Helikon, met de toevoeging: ‘De andere deelen zijn nog niet vastgesteld. De bundel van M. Vasalis, die in December van dit jaar als laatste deel van Helikon 1940 verschijnt, heeft tot titel “Weide en woestijn”. Deze boekjes verschijnen bij A.A.M. Stols te Rijswijk (Z.H.).’

532 Deze door Theun de Vries vertaalde gedichten van J.W. von Goethe zijn nooit gebundeld. Zes van de vertaalde gedichten uit West-oestlicher Divan (1819) werden gepubliceerd in Criterium 2 (1941) 5 (mei), p. 315-318, namelijk: ‘Al-leven’, ‘Heilig verlangen’, ‘Leesboek’, ‘Onvermijdelijk’, ‘Genialisme’ en ‘Zwervers nachtlied’.

533 Op 10 oktober 1940 schreef Gabriël Smit in de Radiobode van de AVRO dat hij 20 dichters ging behandelen in wekelijkse uitzendingen onder de titel ‘De dichter van de week’. De rubriek zou gewijd zijn aan ‘hedendaagsche Nederlandsche dichters’, vanwege de hernieuwde aandacht voor de eigen cultuur. Het accent zou liggen op de ‘regenererende’ elementen in de gedichten. Onder de twintig besproken dichters waren twee NSB-ers, Martien Beversluis en Jan H. Eekhout en de Vlaamse rexist Emiel Buysse.

534 Taeke de Groot (1903-?) debuteerde in Forum 2 (1933) 9 (september), p. 685 met het gedicht ‘Zondagmiddag-emotie’. Hij publiceerde later in Helikon, Tijdschrift voor Poëzie, De Stem en Dietsche Warande & Belfort.
Van hem zijn geen gedichten in de Helikon-reeks of in Criterium verschenen.

535 Hein de Bruin (1899-1947) was een gereformeerd dichter en van 1932 tot 1940 redacteur van Opwaartsche Wegen. Zijn eerste bundel was Het ingekimde land (1932). In 1941 verscheen zijn bundel Hernieuwd herdenken bij uitgeversmaatschappij Holland te Amsterdam.
Van hem zijn geen gedichten in de Helikon-reeks of in Criterium verschenen.

536 Het lijstje adressen dat onder aan deze brief is geplaatst, werd geschreven op een ongedateerde briefkaart van het Algemeen Handelsblad.

[p. 173]

N.B. Vasalis zou gaarne twee stel proeven ontvangen. Een is er nml. voor Van Vriesland, die er onmiddellijk een groot artikel in ‘Criterium’ over zal schrijven. - Van Vriesland, Oranje Nassaulaan 85^III, A'dam vraagt voor de ‘Kroniek’ een recensie-exemplaar van ‘Tafelronde’.⁵³⁷ Wil je dat sturen.

C. Buddingh': Saksen Weimarstraat 2, Dordrecht

Bertus Aafjes: Borneostr. 32^I, A'dam.

Max Dendermonde: Annastr. 7^a, Groningen.

G. Achterberg: p/a dr. A.L.C. Palies, Balkbrug-Avereest

E. du Perron: p/a mevr. El. de Roos⁵³⁸ en S. Vestdijk

A. v.d. Aim: p/a prof. dr. N.A. Donkersloot, Park Leeuwenstein 67, Voorburg

Jac. van Hattum: Van Breestr. 117, A'dam.

537 Victor E. van Vriesland zou Parken en woestijnen niet in Criterium bespreken, maar kort aankondigen in de Kroniek van Kunst en Kultuur 6 (1941) 1 (februari), p. 27-28.
Naar aanleiding van Tafelronde van Hoornik, Hannibal over den Helicon? van Anthonie Donker en Nieuwe poëzie. Poëzie-nummer van ‘Criterium’ publiceerde hij ‘Het dichterschap der jongeren’ in Kroniek van Kunst en Kultuur 5 (1940) 19-20 (15 november), p. 278-280.

538 Elisabeth Geertruida (Bep) de Roos (1903-1981) was de weduwe van de op 14 mei 1940 overleden E. du Perron.