Proza-bewerkingen van het leven van Alexander den Groote in het Middelnederlandsch

Regelnummers proza verbergen

[p. 38]

tekstkritische noten

Opschrift. B. Hier beghint Alexander LXXIX; C. Hier begijnt die historie van den groten coninck Alexander, dat eerste Capittel. E. Hier beghint Alexanders boeck ende sijn legende, capittel 9. G. Hier begint Alexanders legende. H. Hier beghint Alexanders boeck van sinen ancomen ende leven ende regiment sijne tijd inder eerden, dat eerste capittel. - Alle opschriften zijn in roode letters.
1. C. op dier; D.E.G.H. Othus; sone; C. regnerden; D. regnerede; E.F.H. Pertsen. 2. H. van Meden; C. hie, steeds zóó, wordt niet meer genoteerd; H. in sijn; B.E. tiende. 3. D.F. int leste; E. in dat leste; D.F. Philippus; C.F. regnerden 4. B.F. elftste; C. die crone; B.F. gedregen. 5. F. dan genas; B. genas (ontbr.); F. Olymphus; C. alsoe men. 6. B.E. geesten; C.D. yesten; F. ghesten; B. vele dieden; E. veel luyden; B.D.E.H. die coninc; F. coninc (ontbr.); B.D.E.F.H. van Macedoniën (ontbr.). 7. D.E.F.H. en haer niet en wan; C. niet en wan aen haer. 8. C. mer.... wannen (ontbr.); H. wannen an haer; E.H. Pertsen; F. Pertse.

Tekst II.

⁺ Hier begint Alexanders historie.
Cap. I.^†

1Te dier tijt, dat Ochus, Arthexerses zoen, regneerde in Percenaant. 2ende in Meden, ende hy in sinen thienden jair was van sinen 3rike, ende in tleste jair, dat Philips regneerde in Macedoniën,^3. 4ende dat elfte jair, dat Nepthanabus crone gedraghen hadde, 5doe ghenas Olimpias van Alexandrum, alsmen vynden mach in 6sinen yeesten. Mer voel lude seiden, dat coninc Philips vanaant. 7Macedoniën, Olimpias man, Alexandrum niet an hair en wan, 8mer een ander man wannen. Want die coninc van Percen Othus,^8.

+ fo. 69a.

† = penteekening.

3. l. int seste jaer. cf. Sp. Hist. I⁴. I. 3.

8. d.i. Ochus.

[p. 39]

tekstkritische noten

9doe hy Egipten wan, so verdreef hi Neptanabum den coninc 10van dien lande in deser manieren, als wy nu scriven sellen. 11Want Nepthanabus, die coninc van Egipten, sijn lant hielt mit 12toveriën ende niet met striden. Ende als hy te vernemen plach, 13dat enich coninc ofte heer op hem quam om tegen hem ende 14sijn lant te oerlogen, so ginc hy alleen in sijn camer ende dair 15dede hy mit groter toveriën ende nigromanciën, dat alle sijnre 16viande scepe mitten volc in die see verzoncken ende verdroncken. 17Ende doe hy vernam † dattie coninc Othus op hem quam met 18groeten here, soe loecher Naptanabus om. Want hy waende 19dien te doden, als hy die ander hadde gedaen. Mer hi verstont 20an dien afgode, daer hy sijn toverie mede dede, dat hy verwonnen 21werden soude ende gevaen, ten wair dat hy haestelic 22uuten lande vloeghe. Doe dede hy afscheeren sijn hair ende 23sinen baert, ende hy nam sijn beste juwelen ende vloech te 24Macedoniënwart. Ende dair wart hy vermaert over enen groeten 25astronomijn. Ende Olimpias, Philips vrouwe, ontboeten om raet 26⁺ an hem te nemen van zaken, die sy begeerde.

9. C.E.H. Neptabanus. 10. B.D.F. dat wij nu; B. selen; C. soelen; E. bescriven sallen. 11. C. Neptabanus; D. van Egipten (ontbr.); B.H. hilt sijn lant; D. sijn lant van Egipten; E. behielt sijn land. 12. B.C.D.F. toeverniën; B.D.E. stride: B.D.E.F.H. Want als hi plach; C. ende also hie. 13. B.D.E.F.H. of; teghen; C. ende teghens. 14. B.F. allene. 15. C. toeverniën; E. ende in nygramanciën. 16. H. sijn viande; E.G. vianden; E. scepe versoncken ende verdroncken mitten volc in die zee; C. myt allen volc; B.F. mitten.... see (ontbr.); D.H. scepen versoncken mitten volc in die zee ende verdroncken. 17. C. vernaem; B.E.F.H. dat die. 18. C. myt enen alte groten heer; D enen groten; E. een groet heer; G.H. groten heer; C. lachten der Neptabanus; H. omme; C. waenden die. 19. C. alsoe; F. hij (ontbr.). B.D.E.F. andere; C.H. had; E. hadden. 20. B. ane; C. den afgoede; E. van dien afgoden; H. afgod; B. sine toveriën; C. toevernye; B.F. mede doen waende also hi plach; D. mede waende te doen also hi plach; E. mede waende te doen also hi plach; H. mede doen woude, so hi plach; B.D.E.F.H. verwonnen bliven. 21. B.D.F.H. gevaen werden; C. ghevangen; E. ghevanghen werden; C. solde, steeds zóó, wordt niet meer genoteerd; ten weer; C.D.H. haesteliken. 22. C. vloe; D.E. vloech; H. ofsceren. 23. E.H. sijn baert; D. deden hij afscheren sijn hare: C. naem; B.D.F. juwele. C. vloe tot. 24. D.E.H.-waert; D. wert; H. wort; C. vermeert; C.D.H. voer. 25. B.E. astromijn; C. astonomius; D. astronimus; F. astroenemen; F. Olimphas; D.E. Philippus; H. Philpus; C. ontboet hem om raet te nenen aen hem om. 26. B.C. begheerden.

+ fo. 69b.

[p. 40]

tekstkritische noten

27Want Philips, die coninc, hair man, was doe buten lants.

27. B.D.E.F.H. die coninc Philips; D. hair man (ontbr.); E.H. harem. H. uten lande; C. doe buten lants was.
Opschrift. Hoe die grote coninc Alexander ontfangen ende geboren wart. Dat anderde capittel. F.H. Cap. II. (ontbr).
1. E.H. Neptanabis tot. 2. F. sy alsoe; B.E.F. scone; C. alsoe utermaten scoen; H. wort; E. hi haer; H. so (ontbr.); zeer; B.E.F.H. hi (ontbr.). 3. H. te (ontbr.); C. mechtich. 4. B. Philippum hare; C. haer naem; E. Phillips; H. haren man. 5. C. wolde, sie, steeds zóó, wordt niet meer genoteerd; B.E.F. hare sone; H. soudese te recht; C. halden. 6. B. sone; E. dien soene; F. den soen; H. se dien zoen. 7. H. Ende hierom wart sij; B. Wat goede; E.F. gode. 8. B. saeit; C. sal dat; B.E.F.H. sijn; C. Neptabanus; B.F.H. hare; E.F. Neptanabis antwoirde haer ende seide; B.E.F.H. sal sijn; H. sel. 9. Libra; B.E.F.H. so ganc ende (ontbr.); B.F. ghereedde hi; E. gherede; H. ghereyde di. 10. B.E.F.H. tamelic ende eerlic; C. ende eerliken (ontbr.); C. werden moeges; H. woechste wesen. 11. E.F.H. sulcken; B. selken; B.E.F.H. god te ontfane. C. sals; E.H. selste gaen tot; B.F. te deser; C. staet, steeds zóó, wordt niet meer genoteerd. 12. B.E.F. want daer sal hij aen di; C. ende hie; H. want (ontbr.) daer sel hi; B. gedane; H. in der gedaenten van eenre. 13. C. in deser toveriën; C. so (ontbr.); E. maniere; bedruech; C. toovener; H. tovenaer, B.E. toeverare; B.E.F.H. die coninginne (ontbr.). 14. E.F.H. Olimpiasse; F. drake; B.F. ghedane; E. ghelike. 15. C. coste hem selve; B.E.H. aldus (ontbr.); wel also; C. wael; F. aolse wel; B.E.F.H. ende (ontbr.); B.H. dus. 16. F. bij hare; H. won an haer; C. stolten; B.F.H. Alexander; C. nachtes.