Proza-bewerkingen van het leven van Alexander den Groote in het Middelnederlandsch
(1898)–S.S. Hoogstra–
Auteursrecht onbekend|
Regelnummers proza verbergen
| |
[pagina 32]
| |
742Ga naar margenoot+ Antygonus in Azyen, ende Selentus in Cyryen, ende TholomeusGa naar voetnoot742. 743in Egypten; die hadde Alexanders suster. Tholomeus was 744coninc van Egipten. Hi quam te Jherusalem, recht of hi sijn 745offerhande hadde willen daer doen. Ende het was op enenGa naar voetnoot745. 746Saterdach. Hi wist wel, dat si dan niet en vochten. Hi beroefde 747Jherusalem ende vinc daer voel Joden ende hi vercoftse in 748Egipten. Ende dat gesciede onder Yadus, den biscop, die 749Alexander die eer dede. Doe Yadus starf, doe wort sijn soenGa naar voetnoot749. 750Onyas biscop in Jherusalem. Na Onyas wort Symon biscop in 751Jherusalem. Doe starf Tholomeus ende doe wert Filadelfus coninc 752in Egipten. Dese Filadelfus, die hadde grote genoecht in die 753boken ende hi hoerde van die Joden, die in Egipten gevangen 754waren van die wet Gods, die die hemelsche, almachtige God(s) 755mit sinen monde gesproken hadde ende die begheerde hi te 756hebben. Doe was daer een Griex meester, die hier Theopompus 757die soude die wet scriven uut Ebreeus in Griex ende doe hijt 758begonnen hadde, doe wort hi verwoet. Doe begont een anderGa naar voetnoot758. 759te scriven, die hiet Theotectus ende die wort blint. Mer doe si 760dat scriven afterlieten, doe worden si gesont. Ende doe starf 761die biscop Symon ende Onyas, sijn kint was jonc. Doe wort 762Eleazarus biscop in Jherusalem, Symons brueder. Doe screef 763Fyladelfus, die coninc van Egipten, enen brief an Eleazarus, 764den biscop van Jherusalem, dat hi hem somme oude, wise 765mannen senden soude van den Joden, die hem die wet Gods | |
[pagina 33]
| |
766scriven souden uut den Ebreeus in Griex. Ende hi sende IIM 767Joden, die Tholomeus gevangen hadde, weder vry in Judeën 768Ga naar margenoot+ ende hi cofter XXM met sinen eygen guede, die Tholomeus 769vercoft hadde ende hi sendese vri te Jherusalem. Ende oec 770sende hi daermede gout ende silver ende duerbaer gesteent, 771den tempel Gods mede te vercieren. Doe die biscop Eleazarus 772al dese saken gesien ende gehoert hadde, doe sende hi LXXII 773eerbaar, wijs mannen, die hem die wet uutten Ebreeuschen in 774Griex setteden. Ende doe gaf hi alle die mannen grote cyerheitGa naar voetnoot774. 775ende sendese mit eren weder thuys. Ende hi sende den biscop 776Eleazarus costelike giften ende gulden vaten inden tempel ons 777Heren mede te dienen. Ende hi sende hem een tafel van goude, 778verciert met costelic gesteent. Onder desen Philadelphus was 779een cleerc, die hiet Socratus, die maecte een vanden meestenGa naar voetnoot779. 780wonderen in Alexandriën, die men in der werelt vint. Want hi 781maecte een toren, staende in die zee sonder fondament, drivende 782in der zee op IIII glasen, die ront waren, onder elkenGa naar voetnoot782. 783hoec een glas. Dese Fyladelfus sterf ende sijn brueder Euergetes 784die wort coninc van Egipten, ende hi wan Syriën ende Azyen. 785Doe was Eleazarus doot ende sijns brueders zoen Onyas, die 786biscop wort in Jherusalem. Euergetes, die coninc van Egipten,Ga naar voetnoot786 787die eyschede weder den tyns van Jherusalem, die Filadelfus hem 788verdregen hadde. Mer Onyas, die biscop ontseide dat. Doe was Ga naar voetnoot788. | |
[pagina 34]
| |
789Ga naar margenoot+ die coninc vertorent. Doe sende die biscop Onyas sijn soenGa naar voetnoot789. 790Josephus totten coninc ende maecte vrede. Daerna doe sterf 791Euergetes ende sijn soen Filopater wort coninc in Egipten. 792Ende Onyas was biscop in Jherusalem. Ende in die tijt doe 793maccte Jhesus Sydracs soen dat boec ‘Ecclesiasticus.’ DieGa naar voetnoot793. 794Filopater wort verwonnen van Antyochus, die coninc vanGa naar voetnoot794. 795Sijryen ende hi wort coninc van Egipten. Ende Onyas was 796doe biscop in Jherusalem. Ende Antyochus die settede den 797tyns weder op die Joden, die Filadelfus of gedaan hadde. Ende 798hi was so quaet, dat daer voel volcs over hem claechden, so 799dat Effricanus van Romen quam ende dwanc hem, dat hi sijn 800oerlogen afterliet ende hi gaf hem sijn kint te gysel, dat EpyfanusGa naar voetnoot800. 801hiet. Deze Antyochus voer tot enen tempel, daer hi grotenGa naar voetnoot801. 802scat waende winnen. Die papen eerden hem ende riepen hem 803inden tempel ende daer sloghen si hem an stucken doot. Doe 804die Antyochus doot was, doe wort sijn soen coninc in Syriën, 805Celentus. Doe sende Helyodorus in Jherusalem om den tempelGa naar voetnoot805. 806te roven; ende doe hi in den tempel quam, doe sloech hem die 807engel Gods doot. Die biscop Onyas die bat voir hem ende hi 808stont op vander doet ende was gesont. Doe hi totten coninc 809Celentus quam, doe seide hi: ‘Here coninc, sijdi op yemant 810Ga naar margenoot+ gram, sent die te Jherusalem inden tempel, gi wort gewroken.’ 811Doe Epyfanus vernam dat sijn vader doot was daer hy te 812Romen te gysel lach, doe toech hi uut der geselscap endeGa naar voetnoot812. | |
[pagina 35]
| |
813quam in Syriën ende verdreef sinen broeder ende wort daerGa naar voetnoot813. 814coninc. Ende doe starf die biscop Onyas ende hi en liet geen 815kinder. Mer hi liet twee brueders, ende elc die woude biscop 816wesen. Ende want die coninc van Cyryën Epifanus een GriexGa naar voetnoot816. 817was, so verwandelden die bruederen haer namen na die Griexe 818namen om help ende vrientscap van den Griexen coninc te 819hebben. Want Yadus die noemde hem Jasoen ende Jan noemde 820hem Menelaus, omdat se Epyfanus in sijn vrientscap ontvangen 821soude. Ende doe coft Jason dat bisdom jegen Epyfanus ende 822om dier quaetheit willen, so ghinc dat heylige vuer uut, dat 823opt outaer lach, dat in LXX jaren nyet uut en ghinc, daert 824Yeremyas onder die aerde gedolven hadde. Daerna doe nam 825die coninc van Syriën Epyfanus Josan dat bisdom ende gaft 826sinen brueder Menelaus. Dese Menelaus die beval enen man, 827hiet Andronicus, dat hi Josan, den biscop, soude doot slaen, 828als hi dede. Doe wort die Epyfanus toornich, omdat die rechte 829Ga naar margenoot+ biscop doot geslagen was. Doe dede hi Andronicus JherusalemGa naar voetnoot829. 830omme leden ende geselen ende daerna onthoefden. Die coninc 831Epyfanus toech te Egypten ende wan dat mit verraet. Daerna 832quam hi voir Jherusalem ende die biscop Menelaus die dede 833hem die poert op ende hi lede hem inden tempel; ende daer 834nam hi uut alle die gulden vaten, die gulden tafel, die gulden 835pot ende alle die scyerheit des tempels ende hi verboet daerGa naar voetnoot835. | |
[pagina 36]
| |
836den dienst Gods te doen. Ende hi settede op dat outaer Gods 837sijn afgod Jupiter, dat men die daer eren soude. Ende in die 838duerbaer gordijn, die inden (den) tempel hinc, daer dede hi in werckenGa naar voetnoot838. 839Jupiter, sijn afgod. Ende binnen Jherusalem op Davids toorn, 840daer leide hi voel Griecken op, die den Joden voel verdriets 841deden, want wat Joden haer kinder deden besnijden, die hingen 842si hals an hals. Ende om anxt ende om vrese van der doot,Ga naar voetnoot842. 843so hebben voel Joden die wet Gods aftergelaten. Daerna doe 844waren daer twee wiven gewroecht, omdat si haer kinder besneden.Ga naar voetnoot844 845Die worden an haer borsten gehangen ende daerna doer die 846stede gesleept ende over die muur geworpen. Doe was daer een 847Ga naar margenoot+ out paep, hiet Eleazarus. Die woude die coninc verckenvleis 848doen eten; ende omdattet in die wet verboden was, so en woude 849hi dat niet eten. Doe seiden sijn vrienden: ‘Wi sellen u ander 850vleis brengen, eet dat ende sect, dattet verckensvleis is.’ Doe 851seide Eleazarus: ‘So brac ic ymmer die wet. Ic en wil mit gene(n) 852beveinstheit ontgaen. Ic wil den jongen guet exempel laten.’ 853Doe wort Eleazarus gedoot, omdat hi die wet Gods niet breken 854en woude. Daerna wort voer den coninc gebracht een wijf 855mit seven kinderen, omdat si geen verckensvleis en wouden 856eten. Epyfanus dede doe een groet vuer maken ende hi seide: 857‘Wilgi verckensvleis eten, ic sel u grote giften geven.’ Die 858moeder troestese daertoe, dat si die wet souden houden. Daer | |
[pagina 37]
| |
859nam die coninc den outsten brueder eerst ende dede hem die 860tonge opsnijden ende doe sijn vel vanden hoefde villen, endeGa naar voetnoot860, 861. 861doe sijn handen ende sijn voeten opsnijden. Ende daerna werp 862men hem int vuer ende verbarnde hem. Ende sulke pijn deed 863men alle die seven bruederen. Ende daerna wort die moeder 864mede gedoot. 865Hierom laet ons ymmer die geboden ende die wet Gods 866houden, opdat gi niet en coemt onder die verdoemde heydenen. |
|