Zevende hooftdeel.
Van 't Hair en Kleedy.
HAir wel en natuerlijk te koloreeren, staet sierlijk. Holbeen zegtmen, Ga naar margenoot+dat veeltijts de huit, ontrent voorhooft of kin, eerst schile derde, en daer na de hairties, streek voor streek, daer over trok. Ik laet dien grooten meester in zijn verdiende waerde, maer houde meer van de verwe, die 't vlees en hair te zamen maekt met een lossicheit na te bootsen; de glansen en wederglanssen op haer rechte plaets te zwieren, zonder juist hair voor hair aen te wijzen. Maer wy zullen hier niemant te naeuwe wetten stellen, houdende ons aen dit vaers:
De rechte zwier komt uit den geest alleen,
Van aerdich hair, gewolkte, en losse kleên.
By welgeschilderde naekten voegen ook aerdich gekoloreerde kleederen, op dat uwe beelden daer door te meerder welstant mogen genieten. Indien gy Vorstinnen uitbeelt, zoo laetze vry in zijden gewaet en met paerlen en edele gesteenten schitteren; Maer zie toe, dat u niet en geschiede als Apelles Ga naar margenoot+Discipel, die Helena schilderende haer zoo opschikte, dat Apelles het stuk Ga naar margenoot+ziende, zeyde: Zeker, gy hebt deeze prinsesse rijk geschildert, in steê van schoon. Waerom men ook naderhant dit stuk de goudtrijke, in plaets van de schoone Helena, genoemt heeft. Lust u den Turkschen Sultan in zijn pracht te verbeelden? zoo schilder hem in't wit Satijn of zilver laken met groen vermengt, en met groote bloemen doorwrocht. Stel hem den hoogen Tulbant met geschilderde veeren op't hooft.
Ga naar margenoot+Gy kunt ook in behangsels en Tapijten eer behaelen, gelijk gezegt word van Parrasius, die zijn tegenstrever Zeuxis alleen met een gordijn voor zijn stuk te schilderé (als genoeg bekent is) bedroog en overwon. Johan da Udine schilderde t'einden een galery van't Vatikaen, een tapytsery of behangel, en als den Paus daer langs de schilderyen quam zien, zoo liep een staffier voor uit, om, gelijk zy gewoon zijn, 't zelve op te lichten, maer vond zich bedroogen. In deeze dingen heeft het wel koloreeren voornamentlijk heerschappy, en een volkomen vermogen, zoo lang als het geene wy navolgen binnen onze verwen bepaelt is. Gelijk wy daer proeven genoeg van zouden kunnen aenwijzen. Maer wanneer eenich ding, of door zijn groote schoonheyt van verwe, of door zijn lichte glans daer buiten is (gelijk Vazary gebeurde, hebbende Hartogh Alexander de Medicis onderhanden, want als hem de troonie wel gelukt was, en hy het harnas na't leven schilderde, kon hy'er