Logo DBNL
Inleyding tot de hooge schoole der schilderkonst: anders de zichtbaere werelt (1969)

Inleyding tot de hooge schoole der schilderkonst: anders de zichtbaere werelt

(1969)–Samuel van Hoogstraten–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Elfde hooftdeel.
Van Gedierten.

DE Aeloude meesters hebben niet alleen in menschen, maer ook in de Dieren de schoonheyt waergenomen. Doch voor al moetmen +in beesten de natuerlijkheit betrachten, om in haere gedaente en aerd niet te missen: op datmen niet en vaere, gelijk den ongelukkigen Haene Schilder, daer Plutarchus van zegt: dat hy geen levende haenen ontrent zijn Haene Schildery wilde dulden, om datze hem niet en zouden beschaemen, derhalven stelde hy een jongen met een kluppel, om die af te keeren.

 
Maer voorzichtiger was meester Nikolaes:
 
Dezen hadde geschildert een Hond met een Haes,
 
En hoewel dat den hond den haeze geleek,
 
Zoo veranderde hy niet eene streek:
 
Maer om te blijven meester en baes
 
Zoo schreef hy 'er by, dits een Hond, en dits een Haes.

Gy moogt u veel liever vermijden in uw werk eenich gedierte te pas te brengen, zoo gy geen raed en weet om 't zelve natuerlijk uit te beelden, voornamentlijk de geene, die by yder bekent zijn, als Paerden, Ossen, Honden, Katten, Schapen, Geyten, of dergelijke. In Griffioenen, of +Eenhorens, Bazilisken of Draken, hebt gy vryheyt genoeg om uw zin te volgen; als ook in de halfslachtige Centauren, Satyrs, Trytons, Meerminnen, Zeepaerden, Harpyen of Sphynxen.

Voorwaer nae den mensch vind men geen dier, waer in meerder schoonheyt, +als in een Paert, gevonden wort. Veel groote meesters hebben zich beylyticht paerden om prijs te schilderen, onder anderen Apelles, tegen eenige Schilders, die tegen hem wedden, wie den anderen hier in zouw overtreffen: maer hy, vreezende dat de gunstelingen zijner wederstrevers hem zijnen verdienden prijs mochten ontwijzen, en die aen een ander toeleggen, verkoos liever het oordeel der beesten, als der menschen: want hy liet vooreerst de geschilderde paerden der andere in 't gezicht van leevende paerden stellen, die daer gansch geen werk van maekten, maer zoo dra hy het zijne hervoorbracht, en op de plaets stelde, zoo begosten de levende paerden te briesschen; 't welk hem de verwinning gaf, en een eeuwigen naem maekte. Noch zeytmen dat Calanis in 't afbeelden der Paerden niemant zijns gelijk hadt. Rubens en van Dijk hebben een Paert wel te maken niet minder als eenich beelt geacht. De Poëten hebben ook haer vermaek gehad in die sierlijk uit te beelden. Deze beschrijft een bruinhairich paert, met zwart gekruifde maenen, doch zoo zacht als zijde met een klein mager, doch voladerich hooft, verzien met een kleine witte kol, even als een star: kort en scherp van ooren, met geyten oogen, en wijde neusgaeten, zoo veel als een trotse long tot uitdamping van nooden heeft. Een wijde spitse muil, vol dik schuim, wegens 't geduerich knaeuwen op 't gebit; een korten, +verheven, en aen de schouderen gekromden hals; breedt van borst, en voorts van vooren tot achteren kort in een gedrongen, met een schoon kruis, dun en dor van beenen, en hoog van voeten. Maer best dat wy u eenige staeltjes uit haere gezangen voorlezen. Hoor dan hoe Virgiel van Didoos paert zingt:

 
Haer klepper briest, met rijk Scharlaken tuig behangen,
 
En stampt en schuimt van moed, op't bit met goude slangen.

Maer breeder laet zich onzen Poëet hooren, in't beschrijven van een goet paert:

 
Het edelst vee is't paert, dat, hoog van moed,
 
't Gewapent heyr des vyandts trots ontmoet:
 
Dat niet alleen zijn meester zal bekennen,
 
Maer zich ter doodt gehoorzaemt op zijn mennen.
 
Stel ons een paert naer een gewenste maet,
 
De hoornen aen zijn voeten als Agaet,
 
Met schoone knien en ranke voorste beenen,
 
met aderen en wel geplaetste zeenen.
 
Een breede borst en schoer, de billen vet,
 
Een korten buik en lenken net gezet,
 
Een breeden hals geplooyt, en spits van ooren,
 
Een groote mont en oogen, 't hooft van vooren
 
Wat mager, en elk neusgat als een kolk,
 
Die vuer en vlam uitademt in een wolk;
 
Gy zult den staert gestrickt of lang versieren;
 
En laet de maen ter rechter zijde zwieren.

En Maro zingt aldus:

 
+Wiltge uwen stal met puik van hengsten rijk stoffeeren,
 
Een veulen, trots van aert, zal andere braveeren,
 
Steekt d'ooren in de lucht, is wakker, snel te been.
 
Het loopt en draeft met lust ontrent de moeder heen,
 
En durft de voorste zich in eenen lantstroom doopen.
 
Het rent de brugh op, daer 't noit over heeft geloopen.
 
Het is uitschichtig, en het heeft een' scherpen nek,
 
Een' kleynen kop, het lijf, dat vry is van gebrek,
 
Valt kort, de schoft heel plat, de borst weet zich t'ontvouwen
 
Ten breetste, en't is heel glad, en wonder wel gebouwen.

En verder:

 
+Een recht geschapen hengst, die wapens en trompetten
 
Van verr' hoort, trapt en stampt, en weet zich schrap te zetten;
 
Steekt d'ooren schichtigh op, leeft over al zijn lijf.
 
Hy briest, blaest vier en vlam ten neuze uit fel en stijf,
 
En schut ter rechter zy zijn mane dik en vlugge.
 
Het rug gebeen loopt recht en dubbel langs den rugge.
 
Hy krabt het zant, en schrapt den grond op met de hoef,
 
Zoo rustich dat het klinkt. Zoo schrabde, tot een proef
 
Van zijne moedicheyt, Cyllaer in d'oude tijden,
 
Toen Kastor het betemde, en d'eerste dorst berijden
 
In Lakonye; ook 't fier gespan van Vader Mars,
 
Waer van de Griek Homeer zoo heerlijk zong en bars;
 
Ook't paert, dat eertijts trok Achilles oorlogswagen.
 
Zoo liet Saturnus zelf, verkeert, uit angst voor lagen,
 
In paertgestaltenis, zijn mane om d'ooren heen
 
En schoften waeyen, en, terwijl hy aen quam treen,
 
En rennen, brieschte luidt, dat holen en spelonken,
 
Den gantschen Pelion, vol bosschen, over klonken.

En wijders:

 
Een hengst, die out is, springt noch arbeid dan niet meer,
 
En als hy kampen zal, ter eere van zijn' Heer,
 
Dan raest hy al vergeefs, gelijk de stoppelvieren,
 
Die krachteloos de lucht vervullen met hun tieren:
 
Dies let wel op zijne oude en moedigheit, daer nae
 
Op andere deughden en zijne afkomst niet te spae,
 
Ook hoe hy d'ooren en het hooft terstont laet hangen,
 
Wanneer hy onder leght; hoe hy, van trots bevangen,
 
Het hooft om hoogh steekt, als hy prijs en eer bevecht.

Maer dewijl my de Dichtkunst ans prikkelt, zoo moet ik hier de achtien deugden, die de Liefhebbers van zes bekende dieren ontleenen, en dieze begeeren dat in een goet paert zijn zullen, in rijm stellen: te meer om dat het bewerp daer van uit de Schoole van den Ridder Antony van Dijk komt. Let'er dan wel op:

 
Een moedig deugdig Paert, van onbepaelde waerde,
 
Moet om volmaekt te zijn nae driepaer dieren aerde:
 
Eerst toont het, als een vrouw, een schoone borst en krop,
 
't Is rond van billen, en neemt niet onwillig op.
 
Ten andren heeft het, als een Vos, een uitverkooren
 
Beknopte en kleyne kop: en korten hals en ooren.
 
Het is een Wolf gelijk, it't draeven zagt en staeg,
 
In goetheyt van gezigt, in't eeten wonder graeg.
 
Het loopt gelijk een Haes, het weet in alle kringen
 
Te keeren, waer men wil, en wijdt en ver te springen.
 
Voorts heeft het met de Paeuw een trots' en hoogen moedt,
 
Een luide stem, zijn kleur is schoon en hel van gloedt.
 
Van d' Ezel moet het ook een sterken rugge ontleenen,
 
Gezonde hoornen aen de voeten, dunne beenen.

Zy zijn ook onderscheyden wegens haer Landaert, derhalven ontfang dit volgende vaers tot een toegift:

 
Haer Landaert moetm' ook aerdig onderscheyden,
 
't Zyz' over d'Eems, of d'Ysters vette weyden,
 
Of aen de Teems, of Taeg, of aen de Poo,
 
Zijn opgequeekt. 't Is verder niet van noo
 
Dat ik beschrijf haer sprongen loopen keeren;
 
Men zal die best by haer berijders leeren.

+Als Pauson had aengenoomen een tuimelend paert voor iemant te schilderen, zegt Plutarchus, zoo hadde hy't rennende of springende gemaekt, waer over zich den aenbesteeder verstoorde, waenende dat hem Pauson hadde te leur gestelt: Maer den Schilder het stuk 't onderste boven keerende, bewees dat zijn paert zoo wel een tuimelaer als een viervoeter was; want hy hadde met voordacht geen grond onder de voeten geschildert. Nisias raede den groote meesters het uitbeelden van ruitergevechten by de hand te nemen, daer niet alleen schietende, slaende, en doodelijk gewonde Ruiters, maer +ook allerley gestaltenissen van loopende, steygerende, en nedervallende paerden, worden te pas gebracht.

+Philostrates achte 't geen kleine zwaericheyt, vier paerden in zulker voegen samen te gareelen en in te spannen, dat niet zoo veele, als een van de paerdebeenen door een onschiklijke verwarring qualijk gestelt zy, zoo ook, dat deeze dappere beesten, in't midden van haere moedige hitte, na den toom schijnen te luisteren. Het eene staet stille, alhoewel tegen zijn dank, het ander begint te steygeren; het derde laet zich vaerdichlijk gebieden. Het vierde verlust zich in de schoonheit van Pelops, en stelt zich door het openen zijner neusgaten tot neyen. Hy verwondert hem ook, dat de konst zoo veel te weeg brengt, dat men uit haere rond gefronste neusgaten, uit haere nedergedrukte ooren, en samen gedrongen ledematen een gereede begeerte bespeurt om't aen't loopen te stellen, schoon men weet datze onboweeglijk zijn. Maer eer wy verder gaen, zoo moet ik de konstlievers waerschuwen, datze toch wel op de natuerlijke eygenschap van yder dier letten: Want schoon Nicon t'Athenen, in de gaelderye Pekile, een uitnemend schoon paert geschildert hadde, daer men een zonderlinge kracht der konst in bespeurde, zoo wiert hy echter van een iegelijk bespot, om dat hy de onderste oogscheelen hairich gemaekt hadde, 't welk tegen de natuere der Paerden is. En voornaementlijk moetmen de schoonheyt in haere maetschiklijkheyt waerneemen. Andreas Verochie heeft de maete, en proportie +in paerden nagespeurt, en ook een maniere aengeweezen om dit te bevorderen. Maer in de ontleedinge der zelve, en de spieren en muskelen te onderzoeken, heeft zich Michiel Agnolo zeer bevlijticht, doch Leonardo da Vinci heeft'er uit zijn eygen vermaek een gansch boek van geschreeven, 't welk tot groote schade verlooren is.

Maer gelijk veele der ouden na de schoonheyt in paerden getracht hebben, +zoo zjn daer en teegen veel andere, van onzes tijts lantslieden, meerder op de leelijkheit, magerheit, en ongezienheit der zelver verslingert geweest: niet dat ik zulx geheelijk verachte, want de stoffe, die men verkiest, nootsaekt +ons dikwils tot onaerdicheden, die door haer wel te pas gebracht te hebben aerdich worden. Gelijk in de paerden van Amfiaraus gepreezen wiert, datze niet alleen bezweet, maer geheel vuil van 't stof waren, 't welk, of het hen wel iets van de schoonheit benam, nochtans een te grooter schijn van waerheit gaf. Laet de vorstlijke paerden rijkelijk behangen zijn, en besta Neroos Muilpaerden met zilvere hoeven: die van Poppea waren zelf met +goudt geschoeit. Wy zullen van den Os, den metgezel van des Schilders Heylich, niet veel zeggen; de lief hebbers mogen onderzoeken welke de grootste horens hebben. Dit dier is nochtans by offerhanden, en zommige andere historien noodich. Maro schildert een Koe in zijn Landgedichten aldus uit:

 
+Een stuure en norsse Koe is wel van d'alderbeste,
 
Die groot van hooft is, lang van nek, en die zich meste,
 
Zoo dat de kossem van de kin hange op de schoen,
 
Wiens lenden bijster lang zich uitstrekt, lang van leên,
 
En voeten, en die 't oor ruig opsteekt by den horen.
 
Een die gegremelt is, zal mijne keur niet stooren,
 
Of die onwillich 't juk wil draegen, en, vol viér,
 
Somwijl met hoornen stoot, gelijk een norsse stier,
 
En, hoog en groot van leest, met zonderling genoegen
 
Den staert langs d' aerde strijkt, en nasleept onder 't ploegen.

Het plach ons geen klein vermaek te zijn, in onze bloeijende jonkheit, de koetjes in 't veld, zoo als zy lagen en erkauden, na 't leeven te teykenen, en hare manieren van leggen, gaen, staen, van ter zijden of in 't verkorten, aen te wijzen: maer mijn lust ging over, toen ik de volgende klucht las:

Als zeker Schilder in zijn werk eenen Os, beter dan al de rest van zijn werk gemaekt hadde, en Michel Agnolo gevraegt wiert, hoe dit by mocht komen? Zoo antwoorde hy: dat alle Schilders haer eygen zelfs beeltenis best konden maken. Clio heeft ons de heerlijkste werken der natuer nae te bootsen aengeprezen, +maer onzen (a) Erasmus doet zijnen Eusebius zeggen, dat die dieren alleen waerdich zijn uitgebeelt te worden, diemen zelden ziet, of boven andere uitmunten: want, vervolgt hy, waerom wilmen Ganzen, Hennen en Eyndvogelen schilderen? Zijn landtsluiden niettemin scheppen noch 't meeste vermaek in geschilderde Kalveren, Verkens, en Ezels. Maer laet ons al voort gaen. Want hoe kleyn men deeze verkiezingen acht, Klio heeft 'er

in den tweeden graet der konst gestelt, en 't is heerlijker, in den tweeden graet, d' eerste in rang te zijn, dan in den derden graet ver achter af verschoven te zijn. Gelijk caesar zeyde, dat hy liever in een kleyne stadt d'eerste was, dan dat hy binnen Roome voor andere zouw moeten wijken. Pausias de Sicioner wist zijn beroemde Koe zoo net van vooren te stellen, datmen echter haer gansche lengte en dikte bequamelijk kon zien. Maer Joan da Udine schilderde een Koe op lywaet, om daer meede uit jagen te gaen, en daer achter schuilende, het wild te verschalken. Deezen Schilder was een recht liefhebber van gedierten: want noch een jongen, en dikwils met zijn vader uit jagen zijnde, zoo teykende hy altijts Honden, Geyten, Haezen, en allerley dieren en vogelen, die hem maer voorquamen, en zoo geestich, dat elk een zich verwonderde: 't welk ook oorzaek was, dat hy by Giorgione om de konst te leeren bestelt wiert. En zeker, het gebeurt dikwils, dat de bequaemheden +des vernufts door de uitwerkingen der speelende natuere bekent worden. Gelijk gebleeken is aen Joan Verzelli, die vermaek nam in allerley gedierten, Papegajen, Apen, en alle vremt gedrocht in huis te hebben. Hy hield ook een Rave, die zijn spraeke natuerlijk nabootste, en de geene, die hen quaemen bezoeken, antwoort gaf. En als eenich Edelman, of iemant in huis quam, begosten al zijn dieren, daer toe gewent zijnde, zulk een gezang en spel aen te rechten, datmen zou gedacht hebben, in Noachs Arke te zijn, hoewel vry zotter, 't welk hem, die deeze dieren wel schilderde, +in te meerder aenzien bracht. Maer J. Fransisko Rustici, gaf hem hier in niet toe; want een groot beminder van beesten zijnde, hadt een Egel, of yzere verken zoo tam gemaekt, dat het onder de tafel, als een huishond liep, zonder iemant te horten; en hy had ook een Rave, die gelijk een mensch sprak. Hy hield een Arend, en veelerley aert van Slangen, in een daer toe gemetselden bak, daer hy wonder vermaek in nam, voornamentlijk des Somers, hare vreemde grimatsen en felle woelingen te zien. Maer zeker onzen Otho Marseus (alias Snuffelaer) heeft zijn bequaemheit in de konst, en tot wat deel hy neygde, genoeg laten blijken: want als ik in 't jaer 1652 by hem te Romen was, verwonderde ik my over zoo veel gedrochten, als hy onderhielt en voede: welkers natuere hy ook zoo wonderlijk deurgronde, als hy hare gedaentens levendich heeft uitgebeelt. Zoodanige liefhebbers van geestige beesterye zouden mooglijk vermaek hebben in Honden en Geyten (gelijk Sandys verhaelt in Egypten gezien te hebben) met hare vier voeten op de vlakte van een palm, en op de toppen van daer toe gedraeide pijlaertjes, zich gezwind als een tol te zien omdraeijen, na 't believen haers meesters; of wel in den dans van zwaerlijvige Kameelen, die, op 't spel van eenich snaertuig, zich naer den trant beweegen; 't welk ook van grauhairige Ezels

+in d' Oosterse landen wort nagevolgt; of wel in Olyfanten op de koorde te zien danssen, gelijkmen ons wijs maekt, dat in ouden tijden vertoont is. Wy hebben een weynich hier vooren van het oordeel der paerden over Apelles Schilderye gesproken, en eeven nuiets van de geyten geroert, maer ik zal, om mijn algemeene als ook byzondere plicht te voldoen, hier een geytenoordeel +over Schildery instellen. Het gebeurde dan, dat mijn vader Theodoor in een Bacchanalia een geyte na 't leeven schilderde, welke ik, noch zeer jong zijnde, voor hem vast hield, met behulp van touwen en koorden, om haer in bequaeme stand te onderhouden, 't welk ik met grooten arbeyt ten eynde toe uithielt: maer de geschilderde geyte nu byna gedaen zijnde, en mijn vader het stuk, dat al reedelijk groot was, wat uit de hand zettende, om het zelve eens van verre te zien, zoo gevielt, dat de geyte by geval de geschilderde ook gewaer wiert, waer over zy, als in gramschap uitberstende, uitspatte, breekende de touwen, en my ter aerde werpende, vloogse met zulk een gewelt tegens de hoornen van haer geschilderde zuster aen, dat zy den doek door scheurde, en de Schildery verdorf; tot verdriet van hem, die zijn vlijt daer in zoo loflijk had betoont. Maer zeker deze Schildery zouw om dit voorval waerdich geweest zijn te bewaeren, ja was alleen genoeg geweest om den meester in onsterflijke gedachtenis te brengen, had hem de roemzucht zoo wel, als de stille deugt, ter herten gegaen. Want waerom zoude men dit geytbedriegen minder achten, dan het patrijsbedriegen van Protogenes? +wiens geschilderde Patrijs de levende, diemen daer by bracht, dede schetteren. Maer dit in zijn waerde laetende, zullen wy noch iets van deezen aert hier by voegen. F. Monsignori hadde te Veronen, ten huize van Graef Lodewijk da Sesso, een kindeken geschildert, dat zijne moeder met een uitsteekende hand scheen te willen troetelen: als 't nu eens gebeurde, dat de Gravinne dit stuk by kaerslicht aen eenige heeren vertoonde, zoo wiert zy +ook van haer zoontjen gevolgt, die een vogelken, dat zy aldaer Terransi noemen, op de hand hadde; want men gewentze als valken op de hand te zitten; maer terwijl zy bezich waren met de deugden van dit stuk hooglijk te prijzen, zoo wiert dit vogelken deeze als uitsteekende hand gewaer, daer het na toe vliegende poogde op te gaen zitten, maer tegen de Schildery aenstootende viel ter aerde, proevende nochtans een en andermael 't zelve wederom, 't welk deeze Schildery als ook den meester zeer beroemt maekte. Maer +geen minder lof heeft deezen zelven Fransisko Monsignori met zijnen Turkschen hond behaelt, deezen hadde hy geschildert op een muer; staende op een geschilderden steen. Dezen hond was zoo wel gedaen, dat een anderen hond, des natuerlijken Turksen honts vyand, daer by geleyt zijnde, losbrak, of zich ontlaste van de geene, die hem leyde, en meenende zijn levenden

vyand voor te hebben vloog tegen de Schildery, en met het hooft tegen de muer aen, dat hy den kop aen stukken brak. Wy hebben ook van de hand, die ons niet en past te roemen, diergelijk bedroch, doch niet zoo doodlijk, meer dan eens gezien. Maer laet ons onzen tret wat verhaesten.

Indien u, ô Schilderjeugd, den toetenden jachthoren behaegt, en gy Melea-ger, of den verliefden Adoon wilt af beelden, gy zult geen kleyne eer inleggen met den ranken windhond en sieren brak afte maelen. Snyders heeft hier in wonderen gedaen, ende wilde dieren uitnement natuerlijk afgebeelt. Bassan en Benedetty Kastiljon drijven 't vee met gansche kudden in hare stukken. Aengaende d' uitbeeldingen van zwemmende Enden, of Hennen met kiekens 't kan voorwaer, behoudens Erasmi waerde, niet onvermaeklijk zijn, de dingen, diemen tot vermaek houdt, in Schildery te zien; en voornamentlijk alsze geestich en op 't levendichst zijn uitgebeelt.

+Het zoude, by Simson, een groote ondankbaerheit zijn, dat wy den Ezel, wiens naemdraeger ons zoo trouwlijck verzelschapt, vergaten, daer hem Kornelis Agrippa, die op ver na zoo veel niet in hem gehouden is, in zijn Onzeekerheit der wetenschappen, zoo loflijk gedenkt, dat hy hem by by nae tot een Sant in den Hemel verheft. En voorwaer, men en kan niet volmaekt in historien, zoo heylige als onheylige, zijn, ten zy men hem ook somtijts konterfeyte. Wy mogen de Sinezen verwijten, dat zy misgeboortige menschbeelden in hare kerken hebben: maer onzen Ezel is tot in de binnenste kapellen, en hoogste altaertafels der Europers ingedrongen: hy wort geschildert als opwachter in de alderheylichste geboorte, hy draegt meer dan Kristoffel in d'Egyptische vlucht, en voert al triumfeerende 's werelts Heyland over palmen en gespreyde kleederen, hy spreekt Biliam aen in zijn eygen tael, en is 't gewoone rypaert der Patriarchen. In de onheilige historien, op dat ik duizent andere oversla, vind ik geene zoo vermaeklijk, als de ontmoeting van den stuersen Marius en den lachenden Ezel; want als dien grooten Krijgsheld voor zijn vyanden vluchte, en gansch beslikt te Minturnas, by de gehoonde Fannia ter Herberge geleyt wiert, ontmoete hem een Ezel, die hem wel blijde en met een vrolijk gelaet, eerst stilstaende, aenkeek, en strax daer na zeer luide runnikkende en op en nederspringende, na 't water liep om te drinken, op zijn manier te kennen gevende, dat dezen Romein eer te water dan te lande behoorde te vluchten, welke Historie Marius ook liet uitschilderen, en in de Minturnische kerk hangen. Die in dit schoone voorwerp zich noch niet vernoegen kan, mach het gansche leven van Apulejus, zoo lang hy Ezel was, uitbeelden. Maer veel van onze Schilders zijn ook wel zoo Ezelliefdich, dat zy een vervalle muertje met een Italiaensch Ezeltje vooreen waerdich onderwerp keuren. Zoo dat ik wey-

nich Liefhebbers hier te lande weet, die tans geen Ezels in haer kabinet hebben. Zijn gedaente is den verstandigen zoo wel bekent; dat zy hem voor geen aller haezen Moeder met den Slezinger zullen aenzien. Zijn eere wort by zommigen hoog verheven. Zijn figuurlijke uitbeelding, is lijdzaemheit. Zijn ooren beteykenen onverstand en verkeerd oordeel, en passen in den Tulband van Mydas. Van Ulisses borstelige gezellen zal ik niet reppen, ik late hen daer mede begaen, die van Circes roede geraekt zijn.

+Noch zijnder omstandicheden, die door plichtplegingen de volken doen kennen: want indien 't u luste de Macedonische heiren onder Filippus, of andere Koningen te doen monsteren, zo zult gy haer tusschen het hooft van een Teef, midden deurgefsneden, doen deurgaen: Waer van d'eene helft met het voorste deel en het ingewant, ter rechter zijde van de wech, en het achterste met d'ander helft, ter slinker zijde gestelt is. De krijgslieden zullen in de voortocht de wapenen en vaendels van al de voorgaende Koningen voeren, gevolgt van de tegenwoordige Vorst in't midden van zijn lijfwacht. Maer mijn werk zouw te groot worden in zoo wijt buiten 't spoor te weyden, en dit wordt begrepen in't onderzoeken der outheyt.

Nu resteert'er noch een Muze, om zoodanich een Historie, als men verkiest, met een bevallijke overeenstemming te vereeren, of een gezellinne van Venus, om de beelden in goede ordre graselijk by een te voegen; maer dit zal ons niemant beter, als de geestige Thalia, te weeg brengen.


Vorige Volgende