Logo DBNL
Gedichten. Deel 1 (1899)

Gedichten. Deel 1

(1899)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Koelte van antwoordt op vier en vlam van den heere Constantin Huigens,
Vorderende van joffrouw Tesselschae Visschers nieuwgehoude met sr. Alaerd van Crombalch,
Vorspraeck bij joffw. Machtelt van Campen.

 
Nuchter montje, minnevastaert+1)
 
Hoe komt u vrouw Venus bastert2)
 
Dus geloopen in het hooft,
 
Dat u teffens zijn ontrooft4)
5
Loddertong en troeteltaelen,5)
 
En ghij hullep in moet haelen
 
Om voor uw te houden 't woordt7)
 
Afgerecht op maeghdoommoordt.8)
 
Wilt ghij dat mijn' wóórden wóórden9)
10
Strecken, die in fujk van kóórden
 
Lokken ander' enden, (mój)
 
Wijzend' hun den wegh te kóy,
 
Daer mij in een Adlaer lókte,13)
 
Die zijn hartjen overdókte14)
15
En te gysel stelde, dat15)
 
Het bedenkelijke padt16)
 
Dat zoo meenigh end doet schrejen,
 
Mij met lieffelijk verleyen
 
Soud' door aller weelden oest,19)
20
Brengen daer jck wezen moest?
 
Woorden maghtigh om besweeren,
 
Quaedt van bujtene te leeren,
 
Zijn nojt opgezocht door mij,
 
Wt Armidaes boekerij.24)
25
Nojt en heb jck neus gesteken
 
In de snoô bibliotheken
 
Van Medea', oft Cirçe. Trek
 
Om van vlees te maken spek28)
 
Had jck nojt. En zoo mijn gorgel
30
Die ghij prijst al waer 't een orgel
 
Yet kolachtighs heeft gesejdt,31)
 
'T moest mij wezen aengewejdt.32)
 
Speelnoots vande groote dieren33)
 
Die het hemelhol beswieren,
35
'T vollek dat den grooten kreeft
 
Oft den stier bereden heeft,
 
En die woeste slang van starren
 
Onder 't óóghe kijken darren,
 
Waer de man om met de maen39)
40
En haer geesten om te gaen.
 
Mij zoud', midden onder 't kallen41)
 
Lichtelijk de moedt ontvallen,
 
Zagh jck hooren maer, oft start.43)
 
'K ben een zoetemellex hart.
45
Dies u paste best het vloeken.45)
 
'T zingen moght ghij eens bezoeken,46)
 
Dat zijn woordt meê reêlijk doet;47)
 
Hebt ghij tot geen zeggen moedt.
 
Laet voor Machtelt nooten kraeken49)
50
Die uw meesterschap versaeken50)
 
In de min, daer A, be, çe,51)
 
Hoogher is als effen, E.52)
 
Hiet de straelen, die van bujten53)
 
Op uw staelen oogh afstujten54)
55
Nevens 't helst van uw gezicht
 
Vinnigh vlieghen in haer licht:56)
 
Even als de spieghel draejen
 
Doet, de maen oft zonneraejen,58)
 
Heenen, daerse 't aensight wendt;
60
En de klaerste kijkers blendt.60)
 
Lichtlijk zoud' 't dat licht verpeutren,61)
 
Dat haer harssenen aen 't leutren62)
 
Raeken moghten meê, gelijck
 
'T riedt doet aen de Volewijk,64)
65
Dat van boven t' onder schier ‘beeft,
 
Als de gootlingdonder vier ‘geeft.66)
 
Moghelijk (wie weet?) door deesen
 
Dat zij raekte t' overleezen
 
Uwer swarte klachten gról;69)
70
En die bijbel in haer ból.70)
 
Lukt dat, 'k wed z' wt vrees voor vallen
 
Vande smalle burreghwallen,
 
Voor de beste bujrt aenschouwt
 
'T lof der linden in 't Voorhout.
75
Lichtlijk dat haer niet soud vaeren75)
 
Het vervaeren, door de baeren76)
 
Van 't onminnelijke meer77)
 
Dat 'er lejdt in 't Lejder veer.
 
 
 
Vastaertje beleefde baesje,
80
Wilje nu jujst op een aesje80)
 
Weeghen, wat jck mij mishad,81)
 
Doen jck u te brujloft bad,
 
Aen des Ys en Aemstels zóómen?
 
Zegtme, wie zoud' darren dróómen,
85
Wie zoud' darren dencken, dat
 
Ooghenvlam zoud' konnen vat
 
Op uw schootvrij borsjen vinne',87)
 
Daer de Baerelijke Minne88)
 
En sijn schicht nojt meer op dee,
90
Als een taeye Dorrepee?90)
 
 
 
Hebben niet als duistre kleuren
 
Moghen uwen hujt gebeuren,
 
Neemt daar inne geen verdriet.
 
Koop en zal dat breeken niet.
95
Vaaken zagh ik 't meisjen tasten
 
Naa de karssen bruinst van basten.
 
'T heeft zoo wel verstandt daar of,
 
Als de grootste van het hof.
 
Zy behoeft u niet te bleeken.
100
Bruin by blank best af kan steeken.
 
Laffe schilders vinden 't hart.101)
 
Konstigh diept men wit met zwart.102)
 
 
 
Hebt ghy niet te veel van duiten?
 
Dat doet meenigh huwlijk stuiten.
105
Maat in geldtkas luidt zoo wel
 
Niet, als maat in zangkappel.
 
Maat in zwijgen, maat in kallen,
 
Maat in wijs zijn, maat in mallen,
 
Maat in spijze, maat in drank,
110
Maat in stilstaan, maat in gank,
 
Maat in winnen, maat in waaren,111)
 
Maat in spillen, maat in spaaren,
 
Maat in moede, maat in min,
 
Maat in zuchte, maat in zin,
115
Maat in slaapen, maat in waaken,
 
Magh men niet voor schaadlijk laaken.
 
Overmaat van moony baat117)
 
Om te worden meisjens maat.
 
Wil je jaagen zulk een wiltje,
120
Laat haar, door uw gulden briltje,120)
 
Niet kleen zandt, oft ander gruis,
 
Of de schoonheidt van een luis,
 
Maar tot onder in den rijken
 
Welgespekten geldkist kijken:
125
'K wed u, dat dukaat en kroon
 
Straalen als mijn bruiloftstroon.
 
Kondt ghy 't glaasjen daar naa zetten
 
Dat goudtguldens pistoletten
 
Werden, 't waar noch wel zoo goedt.
130
Zelf de Mingod, weet ghy, moet
 
Hebben, zoo hy brandt zal stichten
 
Goude doppen aan zijn schichten.132)
 
Belght u dan niet dat ghy zoudt
 
Weenigh opdoen zonder goudt.134)
135
Laat van geene zeedigheiden135)
 
U altoos zoo ver verleiden
 
Dat ghy minder zegt als 't is.
 
Dat waar 't heele doelhuis mis.138)
 
Veel van lettren te gewaagen
140
Die ghy hebt te lijf geslaagen,
 
Weet ik nauw, of 't is geraên.141)
 
Letters doch voor letters gaan,142)
 
En zy letten meest de vrouwen,
 
Heb ik Katzen les onthouwen;144)
145
Die ten oorlogh heeft het boek
 
Doen ontzeggen van den doek.
 
Evenwel en zoudt niet deeren,
 
Dat gh' haar averechts kondt leeren
 
T' zaamenspellen tot een stem,
150
Uw' hooftletters K, V, M....
 
Maar wie plagh dus voort te stuiven
 
Als ik doe? die zoek te schuiven
 
Van my huwlijkmaakens last:
 
En, ik hijlikmaak al vast.
155
'T welck, wanneer 't mij schoon moght voeghen,155)
 
Schaemte moest nochtans mij wroeghen,
 
Dat jk onderwijz, die wis
 
Over al mijn wijzer is.
 
Venus kindt de loose stooker
160
Betren pijl in uwen kooker
 
Vinden kan, dan jck u zen;161)
 
Al en waer het maer uw' pen.
 
Ghij zegt; zij zich niet begeeven
 
Dar te lucht, om hoogh te sweeven,164)
165
En maer maetelijke vaert
 
Weet te maeken bij der aerdt.
 
Schoon, men schill' 'er af de veeren,
 
'T vlieghen zal zij niet verleeren
 
Aerdend' altijdt nae de grondt169)
170
Daerze, doenze wies, in stondt.
 
Jae, dat meer is, als ze speelen
 
Voer ten hemel, nae te queelen,172)
 
Lejd' jck haer noch toe, den swan,
 
Die haer aen zijn wieken wan.
175
Woordtjes zoud zij op die wijzen
 
Lichtelijk zoo hoogh doen rijzen
 
Dat het galmen werd' gehóórt
 
Tot ontrent den Hooghen óórdt.178)
 
Mochten opgezonge spraekken
180
'T Camperhooft die ooren maeken,
 
Daer ghij wilt dat jk bij vat;
 
Wel bequam u 't hoefslaghnat.182)
 
Wat al kout ghij, oft uw' lippen
 
Niet en hadden moghen stippen
185
In 't gewiekte paerdt zijn bron;
 
Nojt in mij dat koomen kon.
 
Recht daer tegens, ben jck reede187)
 
Op een lutjen nae, bij eede
 
Te verklaeren, dat ghij nójt
190
Zoo veel wijns en hebt gepójt,190)
 
Als van dese vocht geslobbert.
 
'K zeg, ghij hebt 'er in gelobbert;192)
 
Jae gedompelt uwen krujn,
 
D' afgeloope droppen bruin
195
Van het smetten uwer haeren,
 
Ghij in eenen pót vergaeren,
 
Wel poëetsch en potzigh, gingt,
 
En ons smeeren aen, voor inkt.
 
Goedt hebt ghij dan blonde kujven199)
200
Met poëetsche schaft te krujven,200)
 
Datze blijder blinken schier,
 
Als de kant van uw papier.
 
 
 
Welgeschaepe zijn uw leden.
 
Treffelijke tooverreden
205
Dunken uwe letters mij
 
En uw starrekijkerij.
 
Maeken kundt ghij groot getokkel,
 
Met uw' ongeknoopte knokkel,208)
 
Die de snaer manieren leert.
210
En uw keel is wel gesmeert.
 
'T rollen van uw koppelrijmen
 
Heeft de kraft van afgod Hijmen.212)
 
Windt zijn meisjes. 'T moest 'er gaen
 
Zeldzaem, bleefz' in 't vriesgat staen.214)
215
Zegt ghij dat uw gaeven meer ‘zijn
 
Niet als van haer glans de weerschijn?
 
Goedt. Het is wel eer geschiedt
 
Dat van weerschijn ijs ontliet.218)
 
Zoud' het als een ooven gaepen,219)
220
Dat ghij zijt van haer geschaepen?
 
Dat waer veel. De liefd' is sterk,
 
Die men leidt op eighen werk.
 
Vlejdt ghij mij om Alaerds vleijen?223)
 
Een apteker aen 't bereijen
225
Had den dagh van doen; niet min.
 
Zoo veel krujen gaen 'er in.
 
Al 't gelaetje stond belaentjes;227)
 
Halve zuchjes, heele traentjes;
 
Stompe kusjes, lonkjes sneêgh;229)
230
'T meeste zejd' hij, als hij sweegh.
 
'T vier en moet hem zeer niet bijten,
 
Die zoo lujde brandt kan krijten,232)
 
Door een keel, daer hitt' in haert,233)
 
Wil geen' stemme bovenwaert;
235
Dacht jck; in 't gelaet van deesen
 
Kunnen enkel' ooghen leesen,
 
Wat in 't hart geschreven staet.
 
Vaert ghij in den Haegh zoo, maet?238)
 
Kunt ghij daer in 't voorhooft schettren239)
240
Duidlijk zien de duistre lettren
 
Van het harte, koopt ghij geen241)
 
Glas, geen glas? Ick denk wel neen.
 
Glas en Cristalyn tot brillen243)
 
Moet ghij hoopen gelds in spillen,
245
Zoo ghij 't hart eens op wilt slaen,
 
En doorsien de binneblaên.
 
Alaerds woordelooze praetje
 
Meest heeft wtgekipt het jaetje,248)
 
Dat wat laegher als mijn króp
250
Lagh als in een ijsendóp.
 
Evenwel jk kan niet zeggen
 
Dat ghij 't ook zoo aen moet leggen.
 
Hachelijk waer zulk een raedt.
 
Wat weet jck hoe zij 't verstaet?
255
Ydereene moetmen zoeken
 
Naer haer aengezicht te doeken.256)
 
Mislijk oft zij waer gestelt,257)
 
Op wat woorden voor haer geldt.
 
 
 
Vastaertjen, hoe 't zal gelukken
260
Zoud' mij konst zijn wt te drukken,
 
Altijd is het vraeghen vrij
 
En het weighren staet 'er bij.
 
Zoudze zulk een' storrem afstaen?263)
 
Neenze: zietgh' haer voor zoo straf aen?
265
Jaeze: zij gelooft te laeuw.
 
Neenze: Vastaert is te gaeuw.266)
 
Jaeze; z' heeft geen' zin in zoenen.
 
Neenze: Minnezon doet groenen.268)
 
Jaeze: z' hangt haer' moeder aen.
270
Neenze: dat kan over gaen.
 
Jaeze: z' is te jong van jaeren.
 
Neenze: jongre zietmen paeren.
 
Jaeze: zij zoekt maeghdoomslóf.
 
Neenz': een yder steekt nae 't hof.274)
275
Jaeze: z' heeft te veele króónen.
 
Neenz': hij magh de zijn wel tóónen.
 
Jaez': hij heeft der daeghen veel.
 
Neenze: 't is het passe scheel.278)
 
 
 
'K magh hierbij een speltje steeken.
280
Als 't u moght aen jae gebreken
 
Lijden zoudt ghij, zoo jck meen,281)
 
Vastaert, u met dus een neen.
 
 
 
Zoetjes, toef wat, noch een woordtjen
 
Ick u bijten moet in 't óórtjen,
285
Dat mijn hóófjes rammelrad
 
Schoontjes schier vergeten had.
 
Spreekje 't meisjen blond van haeren,
 
Past vooral haer te verklaeren288)
 
Klaerder, dan ghij 't mij bediedt,
290
Vastaert, oft ghij 't meent oft niet.
 
1623.

Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs