De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2
(1977)–P.C. Hooft–
Auteursrechtelijk beschermdTweede deel
|
Regelnummers proza verbergen
| |
[pagina 914]
| |
861 Aen Zijne Hooghejt.1 Doorluchtighste, hooghgeboore Vorst, Genaedighste Heere,
2 Om mij te quijten van den last, ontfangen bij d'apostille gestelt op 3 de bijgevoeghde reqe van Claes Corneliszoon, manslaghtigh aen 4 den persoon van Claes Janszoon, heb ik Uwer Hooghejt met alle 5 eerbiedenis aen te dienen, dat De Bijlmer is een gehucht oft 6 gebujrte behoorende, als een lidt van Weesperkerspel, onder 'tGa naar eind6 7 Castelajnschap van Mujden ende Baljuwschap van Goejlandt, ende 8 paelende aen zeker Meerken genaemt de Bijlmermeer. Dit meerken, 9 voor wejnigh jaeren, is bedijkt; ende hebben de ingelanden, ujt 10 krachte van hun Octroij, etlijke hujzen van 't voors gehucht, 11 begrepen binnen de dijkaedje: ende de H.H. van de Reke derGa naar eind11 12 Graeflijkhejt van Hollandt goedt gevonden over den ganschen ring 13 der voors dijkaedje te stellen eenen Baljuw, de welke jeghen- 14 woordelijk is Mr Cornelis van Davelaer: zulx de voors hujzen, hier 15 door, koomen injurisdictie geschejden te worden van 't voors 16 gehucht. Nu is de dood slagh gebeurt, niet tot Weesp, gelijk de 17 reqe abusivelijk vermeldt, maer binnen den ring der dijkaedje, 18 t'eenen van de voors ouwde hujzen, gelijk ook de manslaghtighe 19 in een der zelve te dier tijdt was woonende. Om welke redenen ik 20 niet behoorlijk gevonden heb mij der zaeke te moeijen; maer den 21 voors Davelaer te laeten gewerden met het schouwen des doodenGa naar eind21 22 lichaems, 't inventarizeren oft annoteren van 's perpetrants 23 goederen, ende 't belejden der informatien. 'T is wel waer, datGa naar eind23 24 sedert de regeerders van Weesp, als hebbende 't politicq gezaghGa naar eind24 25 over de voors Bijlmer, ende schepenen van 't zelfste gehucht, voor 26 zoo veel als de jurisdictie raekt, gelicht ende te werke gelejdt 27 hebben zeker mandament van Maintenue van den HooghenGa naar eind27 28 Raedt, gelijk de hierbijgevoeghde copie ujtwijst. Niettemin, op 29 mijn verzoek om dubbelt te hebben van de informatien genoomenGa naar eind29 30 op 't voors faict, ende uwer Hooghejt te moghen dienen in 31 conformité van haer bevel ende mijnen plicht, is mij eerst 32 gëantwoordt van den voors Baljuw Daevelaer, dat hij, dienaen- 33 gaende met zijne mannen oft heemraeden moest communiceren;Ga naar eind33 34 ende daer nae in substantie, dat zij voor hunne jurisdictie te pre-Ga naar eind34 35 judiciabel vonden, informen ende middel te subministreren aenGa naar eind35 36 eenighen officier van bujten om te adviseren op een fajct dat binnenGa naar eind36 37 dezelve hunne jurisdictie (zoo zij sustineren) geschiedt was. 38 Derhalven ('t en waere dat Uwe Hooght moghte gedient zijn, denGa naar eind38 | |
[pagina 915]
| |
39 voors Baljuw Davelaer te lasten, dat hij mij alle stukken, gerequi-Ga naar eind39 40 reert ter zaeke, laete volghen) zie ik niet te geraeken aen de 41 genoomene informatien, mitsgaeders de acten zoo van schouwinge 42 des dooden lichaems, als van de inventarisatie ende sequestratie derGa naar eind42 43 goederen, ende de proceduren daerop gevolght. Doch zoo veel isGa naar eind43 44 'er af, dat de persoonen die ter requisitie van den voors Baljuw, in 'tGa naar eind44 45 neemen zijner informatien getujght hebhen, de zelfste zijn, welker 46 depositie gevonden wort op 't interrogatoire, gehecht aen de reqe 47 ende dat zij weder gehoort zijnde t'mijner instantie, daer bij per- 48 sisteren, als blijkt bij acte hier nevens gevoeght. Wijders hebbe 49 verstaen, dat de perpetrant ingedaeght ten minsten 4 maelen nae 50 gewoonte, nojt is gecompareert; ende nochtans tot noch toe geen 51 vonnis geveldt tegens hem: 't zij dat de heemraeden van de 52 Bijlmermeer zulx gelaeten hebben ten respecte van 't gemeldeGa naar eind52 53 mandament, ende controversie van jurisdictie oft ujt andre mo- 54 tiven. Noopende de geleghenhejt van den perpetrant, bevind' ik,Ga naar eind54 55 dat hij heeft noch eenen broeder ende zuster, ende een' ouwde 56 moeder, die nu etlijke jaeren, van swakhejt het bedde houdt: ende 57 dat de goederen van hun altzaemen, in 't omslaen van den 200en 58 penning, gëestimeert zijn ter somme van tweedujzent gl capitaels. 59 Voorts naedat ik heb kunnen verneemen, is hij voor oft nae de 60 toekoomst van 't gemelde fajct nojt met eenigh diergelijk, oft 61 ander notabel exces besprooken, maer ter contrarie van zeerGa naar eind61 62 eerlijken wandel geweest; ook verzoent met de maeghen van den 63 dooden, nae 't lujden der copie van den zoenbrief, die authenticq is, 64 ende mede gëannexeert aen de voors requeste. Zulx te verhoopen 65 staet dat de remissie, waer mede U Hooght hem moghte be- 66 genaedighen, niet quaelijk zoude besteedt wezen. Belangende de 67 C ponden van xl grooten 't pondt, waer mede de confiscatie, ujt 68 kracht van 't privilegie des quartiers te redimeren is; die heb ikGa naar eind68 69 gedifficulteert t'ontfangen, ten respecte van de bovenverhaeldeGa naar eind69 70 schejding der jurisdictie, gedaen door de Heeren van de Reke der 71 Graeflijkheit; bij ordre der welke, zij betaelt zijn aen handen van 72 den Rentmr van d'exploicten 's hoofs van Hollandt. 'T welk wezen- 73 de al 't geen ik jeghenwoordelijk zoude weeten bij te brengen te 74 dezer materie; kusse ik in alle ootmoedt, de victorieuse handt Uwer 75 Hooghejt, ende nijghe mij op nedrighste t'haerwaerts, met aen- 76 roepinge Gods, dat hem gelieve de zelve en haer doorlughtighste 77 hujs, in gloorie en voorspoedt eeuwlijk te behoeden, ende in haere 78 goede gratie, 79 Doorlste &c. 80 Uwer Hooghejt | |
[pagina 916]
| |
81 Onderdaensten, ootmoedighsten 82 dienaer 83 P C Hóóft. 82 ujt Amsterdam, den 83 19en Januarij. 1637.
Bij de droogmaking van de Bijlmermeer waren tien huizen, behorende tot het gehucht Bijlmer, binnen de dijk getrokken. Hun positie werd daarna in juridisch opzicht niet behoorlijk geregeld: de ambachtsheren van het nieuwe gebied beschouwden dit stukje land als een deel van hun (lage) jurisdictie; Weesp daarentegen en de schepenen van het gehucht de Bijlmer wilden van hun oude rechten geen afstand doen en verkregen van de Hoge Raad een ‘mandement de maintenue’, dat handhaving van bestaande rechten betekende. De hoge jurisdictie werd in het nieuwe gebied uitgeoefend door een door de Rekenkamer aangestelde baljuw, mr. Cornelis van Davelaer. Als er zich nu een doodslag voordoet in een van de tien huizen in het betwiste gebied, ontstaat er een competentiekwestie: moet Hooft daar kennis van nemen, of Van Davelaer? Hooft krijgt het verzoek om inlichtingen van de Prins en wendt zich dan tot zijn collega Van Davelaer. Vgl. 278, 342 en voor het ontstaan van de controverse 857. |
|