De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

Tweede deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 545]

647 Weledele, erntfeste, hooghwijze ende geleerde, zeer vermoghende Heeren, Mijne Heeren, de President, ende Raeden over Hollandt, Zeelandt en Vrieslandt, In Den Haeghe.

(m.a.h.: Rescript[-] d 28 Julij 1634)

1 Weledele, erntfeste, hooghwijze ende geleerde, zeer 2 vermoghende Heeren,

3 In voldoeninge van den last, ontfangen bij U.Ed.Mo. missive van 4 den 27^en Maj lestleden, heb ik de zelve te verstendighen, hoe, 5 binnen 't ressort dezer jurisdictie, mijns bevindens, geene 6 Jesuijten, priesters, oft Pausgezinde leeraers zijn onthoudende, oft⁶ 7 zij en hebben hunne naemen aen de majestraet bekent gemaekt, in 8 conformité van 't plakkaet der Grootmo. Heeren Staeten. Aen⁸ 9 conventiculen van die secte, en twijfel ik niet, oft daer en wort 'er, 10 bij wijlen, gehouden. Maer, om de zelve te steuren met vrucht, en 11 zie niet hoe men zulx zoude kunnen belejden, 't en zij U.Ed.Mo.¹¹ 12 gedient zijn, t' attribueren volkoomen geloof, aen de schouten en¹² 13 dienaeren, die men, op zoodaene exploicten, nootlijk gebrujken 14 moet, ende bujten de welke, alhier niemandt, irreprochabel zijnde,¹⁴ 15 tot getuighe zoude willen dienen. 'T welk oorzaek is, dat 16 verschejde zaeken van dezer natujre mij tegens gewezen, oft¹⁶ 17 ongedecideerd zijn gebleven, tot meerder verstoutinge van de 18 transgresseurs der plakkaeten op dit stuk geëmaneert: gelijk, voor¹⁸ 19 eenighe jaeren, t' mijner orde, door den schout van Weesp, aen¹⁹ 20 U.Ed.Mo. bij req^e vertoont is. Anderszins zal 't mij nemmermeer²⁰ 21 ontbreeken aen behoorlijken ijver, tot weering van alle mesusen,²¹ 22 zonderling van de geene, die tenderende zijn tot naedeel van de²² 23 Religie ende den Staet. Op welke waerheit, ik den almoghenden 24 bidde

25 Weledele, erntfeste, hooghwijze ende geleerde, zeer vermoghende 26 Heeren, U.Ed.Mo. in gelukzaelighe regeeringe altijds te 27 bewaeren, ende in haere goede gratie,

28 Uwer Ed. Mo.

29 Onderdaenen dienaer

30 P C Hóóft.

29 Van den Hujze te Mujden,

30 21 Julij. 1634.

6 zijn onthoudende: wonen, vertoeven (WNT onthouden 1870 Aanm.); oft zij en hebben: of zij hebben (WNT of 77 B 1).

8 plakkaet: dat van de Staten-Generaal van 27 maart 1612 (Gr. Placaetboek ed. 1706 I fol. 199-204) dat het verblijfsrecht van R.K. geestelijken in de Republiek regelde en dat van 20 feb. 1622 (vern. 1629, 1641, 1649) tegen de openlijke uitoefening van de R.K. godsdienst; Aen...gehouden: ik twijfel er niet aan of er wordt er nu en dan een gehouden (contaminatie met: of er worden er nu en dan gehouden). Vgl. voor oft...en r. 6.

11 belejden: uitvoeren, doen.

12 gedient zijn: wensen.

14 irreprochabel: onwraakbaar.

16 mij tegens gewezen: in mijn nadeel bij vonnis beslecht.

18 geëmaneert: uitgevaardigd.

19 t' mijner orde: op mijn order.

20 Anderszins: Voor 't overige (WNT I anderszins 442 II 2).

21 mesusen: misbruiken.

22 tenderende zijn tot: strekken tot.

[p. 546]

Het Hof van Holland had op 26/27 mei 1634. de ‘H.H. Officieren van Steden van Dord^rt Haerlem ende anderen’ in Holland en West-Friesland aangeschreven om maatregelen te bevelen tegen de katholieke geestelijken, vooral de Jezuïeten. Hooft ontkent dat er zich katholieke priesters en geestelijken clandestien in zijn ambtsgebied op houden, maar erkent dat er conventikels zijn. Hij wijst op de moeilijkheden die verbonden zijn aan optreden daartegen. Men zie vooral de studie van dr. P. Leendertz Jr. Hooft en de dissenters (UdM. 133-177, speciaal 146).

Origineel. ARA. Archief van het Hof van Holland. Ingekomen en uitgegane missiven 4604 = UdM. blz. 163 Minuut UBA II C 11.264 = vVl. nr. 490. Deze minuut vermeldt in r. 4 in plaats van 27:26.