De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

Tweede deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 478]

608 Aen de Vorstl: Doorl: des Prinssen van Oranjen.

1 Doorluchtighste Hooghgeboore Vorst, Genaedighste Heere,

2 Om Uwer Vorstl: Doorl: te dienen nae d'ordre der apostille, op² 3 de supplicatie van Cornelis Gerartszoon Kujper gestelt ende bij mij³ 4 met alle eerbiedenis eerst kortelinx gezien, heb ik uwer Vorstl:⁴ 5 Doorl. voor te draeghen; hoe de suppliant, inden jaere 1628, 6 's woondaeghs nae Weesperkermisse ten gelaeghe geweest is, in 7 <de> roode vos binnen Weesp. Alwaer hij ende zeker persoon 8 ujt den gestichte van Ujtrecht geboortigh, met naeme Simon 9 Claeszoon, bestonden, zich onderling, voor dief en schelm, oft⁹ 10 dierghelijke in substantie, te schelden: verwijtende ook onder ander¹⁰ 11 de gemelde Simon aen den suppliant; dat hij Kujperken, zonder 12 den bijstandt zijner moeder, den voorleden winter, metde mande 13 aenden arm, om broodt zoude hebben moeten loopen. Daer de 14 suppliant weder op zeide; Stichtsman, licht man. Welke woorden¹⁴ 15 nochtans als boertender wijze, en ten deel met lachenden monde 16 gesproken, aen 't ander gezelschap, geen ombrage van groot res-¹⁶ 17 sentiment oft ijet sinisters gaeven. Echter gebeurd' het, ende wei-¹⁷ 18 nigh tijds hier nae, dat de twee querelleurs ten herbergh ujt, ende 19 d'een den anderen, met getooghe messen toetraeden. Wel wort bij¹⁹ 20 eenen der getuighen verklaert, dat, eer 't gevecht aengink, weder- 21 parthije door den suppliant, meermaels tot afdrinken van 't geschil 22 zoude genoodight zijn, zonder daer toe te willen verstaen: gelijk²² 23 ook een ander getujght, dat de suppliant hebbende den voornoem- 24 den Simon, met een' sneede in 't aenzicht gequetst, hem zejde dat 25 hij afstaen zoude, en vraeghde oft hij noch niet genoegh had. 'T is²⁵ 26 niettemin zulx, dat hij den zelven Simon entlijk een' steek, daer hij 27 terstondt aen starf, in de keele gebraght heeft: alles, gelijk d'infor- 28 matien, op 't fait genomen, ende hier ingeslooten, zijn ujtwijzende. 29 Den perpetrant dieshalven voorts fugitif ende niet te attrapperen²⁹ 30 zijnde, heb ik nae costume doen indaeghen en aen rechte gevordert. 31 Waer op hij defajllant blijvende, bij schepenen van Weesp, den³¹ 32 9 Januarij a^o 1629, balling 's lands gelejdt is, ende gecondemneert in 33 de boete van hondert ponden tot 40 grooten 't stuk, in conformitejt 34 van 't privilegie der plaetse. Doch, alzoo hij eenloopend gezel niets³⁴ 35 en had, waer aen d'exsecutie te dirigeren, is 'er voor dat pas geen³⁵ 36 middel geweest om tot de voors penningen te geraeken. Maer op 37 den laetsten Augustj dezes jaers, nae dat hij eenen rujmen tijdt, zoo 38 ik bericht ben, ter zee gevaeren, ende ijetwes verovert moght³⁸

2 nae d'ordre: volgens het bevel.

3 gestelt: gezet.

4 eerst kortelinx gezien: pas kort geleden gelezen, dus ontvangen; heb...draeghen: moet ik U.V.D. mededelen.

9 bestonden: de vermetelheid hadden.

10 in substantie: in hoofdzaak; verwijtende...suppliant: waarbij de genoemde Simon de verzoeker o.a. verweet.

14 licht: ondegelijk.

16 ombrage: argwaan.

17 ende: en wel.

19 d'een den anderen toetraeden: op elkaar afliepen.

22 daertoe verstaen: daarin toestemmen.

25 afstaen zoude: moest ophouden; 'T is niettemin zulx: Toch is het een feit.

29 Den perpetrant...gevordert. Daarom heb ik de dader, die meteen voortvluchtig en niet te arresteren was, volgens de gewoonte doen dagvaarden en in staat van beschuldiging gesteld.

31 defajllant: in gebreke (bij dagvaarding).

34 eenloopend gezel: ongetrouwd (zijnde).

35 waer...dirigeren: waaraan het vonnis ten uitvoer gelegd kan worden; voor dat pas: op die tijd.

38 verovert: verworven, verdiend.

[p. 479]

39 hebben, is mij van zijnent weghe de voors boete ter handt bestelt; 40 staende ter Rekenkamere vande Graeflijkheit, daer af te verant-⁴⁰ 41 woorden. Hoe hij zich nu, nae de toekoomste dezer manslaght die 42 zeker jegens de bloedtverwanten en maeghen van den dooden⁴² 43 solemneelijk verzoent is, gedraeghen hebbe, waer, overmits zijn' 44 lange absentie, quaelijk nae te speuren. Ende dat, van te vooren, ijet⁴⁴ 45 zonderlinx op zijnen handel en wandel met reden te zeggen geweest 46 zij, hebbe niet kunnen verneemen: maer wel ter contrarie, dat hij 47 den arbejdt zijner handen niet gespaert zoude hebben, om zijn' 48 moeder in haer' gebreklijkheit te soulageren; die, gelijk mij ge- 49 noegh bekent is, anderszins van de goede lujden moet onderhouden⁴⁹ 50 worden. Ten welken regarde, indien de suppliant zich voortaen⁵⁰ 51 dier wijze wil quijten, zoo te verhoopen staet, uwe Vorstl: Doorl:⁵¹ 52 met het remitteren zijner misdaedt, aen de arme oude vrouwe zijn⁵² 53 leven voor een' welgoede aelmoesse besteden zoude. Ende, naerdien 54 mij niet anders voorkomt, waermede Uwer Vorstl: Doorl. in dezen 55 te dienen, kusse haer de victorieuse handt ende nijghe mij in aller 56 needrigheit 't haerwaerts, Godt biddende dezelve en haer door- 57 luchtigh hujs, in gloorije en voorspoedt eeuwlijk te behoeden; ende 58 in haer' goede gratie,

59 Doorluchtighe &c.

60 Uwer Vorstl. Doorl.

61 Onderdaensten ootmoedighsten

62 dienaer

63 P C Hóóft.

61 Ujt Amsterdam, den xix^en

62 Dec. 1633.

Rapport omtrent de toedracht van een doodslag, met het oog op een rekest om gratie.

40 staende...verantwoorden: welke som aan de Rekenkamer der grafelijkheid moet worden verantwoord.

42 zeker: naar mij stellig bekend is.

44 ijet zonderlinx: iets bijzonders.

49 anderszins van de goede lujden moet onderhouden worden: overigens van de liefdadigheid moet leven.

50 zich dier wijze wil quijten: zich zo goed wil gedragen (als vroeger).

51 zoo: zoals.

52 zijn leven...zoude: het leven (van de zoon) als een heel goede aalmoes schenken zou. Met leven bedoelt Hooft blijkbaar aanwezigheid, want de zoon was verbannen maar niet ter dood veroordeeld; het rekest betreft de verbanning.

Minuut. UBA II C 11.370.