De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

Tweede deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 435]

585 Aen mijn Heer [-] Heer Constantin Huijgens [-] der, heer van Zuilichem, Raedt ende Secretaris van sijn Excell^e In 'S GraevenHaeghe

Port.

1 ..........

2 morgen op sondagh hoop ick nae Amsterdam te trecken en van 3 dae[-] nae Muijden, alwaer de heer Drossaert de Cunst ghedagh-³ 4 vaert heeft om de Duijvel een been af te singhen en te rijmen, 5 vrees ick; de Juffrouwen Tesselschae en Francisca sitten der al en⁵ 6 quinckeleren aen gheen groen' heijde. Adieu.

7 Ick blijve

8 Mijn heer

9 UE Dienstwillichste

10 JBrosterhuijsen.

11 Het verheucht mij seer dat U.E. tot beeter ghesondtheijdt raeckt,¹¹ 12 Godt gheeve datse eerlangh volcomen sij. In Leijden den 23. Jul. 13 1633.

3 alwaer...rijmen: geen verklaring in de Nederlandse woordenboeken, wel een analogon in de Concise Oxford Dictionary of Current English⁴, 1951, p. 1299: he would talk a horse's hind-leg off = he is talkative (vgl. J. Steinbeck, Cannery Row p. 65 ‘Doc had had a leg talked off by some of these’). Waarschijnlijk bedoelt Brosterhuyzen dat de zangkunst van Tesselschade en Francisca van zo hemelse aard is, dat de duivel er een been door verliest, ongetwijfeld een vorm van duivelbezwering.

5 vrees ick: als dit alleen bij ‘te rijmen’ hoort, kan het betekenen dat B. niet hoopt dat er meer gerijmd dan gezongen zal worden; als het bij de hele voorafgaande zin hoort, zal het wel vrees voor de duivel, quasi, zijn; aen gheen groen' heyde: vVl. verwijst in Tesselschade Roemers en hare vrienden in 1632-1649, Leiden 1852, naar een gedichtje van Brosterhuyzen waarin deze woorden voorkomen (a.w. blz. 65). In de Brieven (II, 323) herhaalt hij deze noot niet, waarschijnlijk terecht. Er bestond meer dan een wereldlijk liedje waarin ‘Aen geen groen heyde’ voorkomt (o.a. Haerlems oudt Liedt-Boeck), de klucht Jan Salij van W.D. Hooft (1644³), later in Fl. van Duyse, Het oude Nederlandsche lied II no. 276 (1905) en in het Nederl. Volksliederenboek II¹³ (1928) no. 61. Mededeling van drs. F.H. Matters, wetenschappelijk ambtenaar aan het Volksliedarchief van het Instituut voor dialectologie enz. In al deze versies staan de genoemde woorden aan het begin van de derde of vierde regel, als antwoord op de vraag in de eerste regel ‘Waer staet jou vaders huijs en hof?’. Uit die positie kunnen ze licht tot titelregel worden. Bij Brosterhuyzen echter en in het Antwerpener Liederbuch van Hoffmann von Fallersleben (1855) staan ze op een willekeurige plaats. Afgezien nog van de bescheidenheidscultus die Brosterhuyzen verbood, zonder noodzaak de aandacht op zijn eigen liedje te vestigen, maakt het bovenstaande waarschijnlijk dat de zangeressen het versje uit een van de oude liedboeken hadden.

11 Vgl. 591.

Origineel (fragment). UBL Hug. 37.
Hs. Rechterkant afgesleten. Lakzegel.