De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

Tweede deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 177]

446 A Monsieur, Mons^r Joost Baak, bij 't oudemannenhujs, in N^o 3. tot Amsterdam.

(Baak: Muyden 23 Maij 1631 beantw 26 ditto)

Loont.

1 Mons^r et frere,

2 Gisteravont beantwoord ick, inder haest, UE schrijven van dien 3 dagh, met bede, haer geliefde de zaek met den steenkooper te 4 endighen. Ook ben ick verre over den tijdt van 't gewoonlijk 5 overzenden der Rek^en ende tvertoonen van nieuwe behoefte, om⁵ 6 't hujs in raek' en daek te houden. Heden heb weder een horn van⁶ 7 Tacitus voltrokken, daer UE bij zien zal, hoeverre de menschelijke 8 boosheit gaet, als de wil 't gewelt op haer' handt heeft. De ziel van⁸ 9 dit werk is wakker, het lichaem quijnt. Ick voldoe mij zelven 10 quaelijk, ende weet niet oft ick het mijner verwentheit, door 't¹⁰ 11 schorssen van 't vervolgh, oft UE zinlijkheit te wijten heb, die mij¹¹ 12 wat stip aen de wezentlijke gedachten van den schrijver bindt. Ook 13 kan ick het quaelijk aen mij zelven hebben, dat mijn geest wat te¹³ 14 veel vrijheits neemen zoude, om in dezen af te wejden.¹⁴

15 De Portugees, naer UE mij laest schreeft, is een maghtigh wint-¹⁵ 16 breker. Ick ducht dat, als 't omkomt, zijn werk niet bondigher zijn¹⁶ 17 zal, als zijn' harssenen: ende zoude 't mijne ongaeren stofferen met 18 opgeblaeze ijdelheit, daer lujden van oordeel geenen grondt op 19 zouden konnen vesten. Dies ben van UE gevoelen, datmen dat¹⁹ 20 diere schip aen landt laete. UE zal ujt anderen wel kunnen 't pit dier²⁰ 21 zaeken pujren, ende de punten van 't meeste verlank aentekenen, 22 t'mijnen behoeve. Daer hoop ick genoegh aen te hebben om dat 23 ondier der inquisitie, met zijne eighene verwen, ujtteschilderen. 24 Ick wenschte wel dat UE de zuster van mijn' neef de Rijk, te 25 weeten de weduwe vanden gewezenen bouwmeester Jan van²⁵ 26 Hooren, woonende naest de Rijke voorzeit, ende zijn hujs gae-²⁶ 27 slaende, eens aenspraekt, ende zoo hij noch lange ujtblijven zal, den 28 brief leverde, om met goede geleghenheit aen hem bestelt te wor- 29 den. De notitie voor den ontfanger is gister mede gegaen.

30 UE ziet dat ick hoe langer hoe slordigher schrijf. 'T is quaedt water 31 zeide de reigher die niet swemmen kon. Zoo klaegh ick ook over 32 de pennen. Maer heb niet al ongelijk, ende hier geene die deughen,³²

5 overzenden, nl. aan de Rekenkamer; 't vertoonen...behoefte: opgeven wat er in 't komende jaar gerepareerd moet worden.

6 in raek' en daek: in een toestand van goed onderhoud; raek' is, zoals de apostrof aanduidt, voor Hooft een datief en wel van rak, gerak, gerief; waarom hij geen apostrof zet achter daek, dat evengoed een datief is (WNT raak 75, 76), is niet verklaard. Ook achter beantwoord in r. 2 lijkt een apostrof te ontbreken, want het is geen praesens.

8 De ziel enz.: Hooft heeft wel lust om Tacitus te gaan vertalen maar het vlees is zwak.

10 verwentheit, door schorssen van 't vervolgh: verkeerde gewenning, door de onderbreking, nl. door het winterverblijf, de verbouwing en de moeite die Burgundius oplevert.

11 UE zinlijkheit: uw voorkeur.

13 aen mij zelven hebben: van mijzelf velen.

14 afwejden: afdwalen, te vrij vertalen.

15 De Portugees: Reinaldo Gonzales de Montes, Dominicaan, gearresteerd ca. 1555-1558, toen naar Londen ontsnapt. Schreef S^tae Inquisitionis Hispanicae Artes aliquot detectae. Heidelberg 1567, 2e dr. 1603, Franse vertaling 1568, Engelse en Nederlandse 1569, op de Index 1570; naer...schreeft: afgaande op hetgeen u mij de laatste keer, bij uw laatste brief, schreef; wintbreker: druktemaker (U.W. windtbreeken IV 369).

16 als 't omkomt: als 't puntje bij 't paaltje komt (WNT omkomen 341); bondigh: zakelijk en betrouwbaar.

19 ben...gevoelen: deel ik uw mening.

20 UE zal...pujren: u (die niet voldoende Latijn kent) zult via anderen de hoofdzaken wel te weten kunnen komen.

25 Jan van Hooren, vgl. 95.

26 zijn hujs gaeslaende: die op zijn huis past.

32 niet al: niet helemaal; ende (heb).

[p. 178]

33 nocht halfgoedt pennemes. Quaemender 5 oft 6 met UE eersten, 34 overgevloghen, zij zouden welkoom zijn ende Tacitus wat beter 35 over wegh helpen. Ick gebiede mij in haer gunste, als³⁵

36 Mons^r mon frere,

37 U E

38 Gansdienstw^en Broeder

39 P C Hóóft.

38 Ujt mijn Torentjen,

39 23 Maj. 1631.

Het gezochte boek over de inquisitie is gevonden (blijkbaar niet de Nederlandse vertaling), maar maakt geen betrouwbare indruk en is erg duur. - Hooft heeft geen behoorlijke pennen noch pennemes in huis.

35 over wegh: voort.

Origineel. UBA II B 13.138.