De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1
(1976)–P.C. Hooft–
Auteursrechtelijk beschermdEerste deel
|
Regelnummers proza verbergen
| |
[pagina 838]
| |
Bijlage 49 [Schick en keuren. 1613.]1 AcademieGa naar eind1 2 Op den Huise te Muiden. 9 Martio, Ao 1613. 3 Schick vande dichtschool in liefd bloeiende.Ga naar eind3 4 Ga naar margenoot+ 1 Het lichaem des Dichtschools bestae wt Stemmaetighe 5 ende stemmeloose scholieren.
6 Ga naar margenoot+ 2 De stemmatighe sullen wt haerlieden verkiesen drie over- 7 heden Voocht, Stathouder, Taelman ende een Schrijver en- 8 de alle de andere haerder sullen Raeden wesen. Bij dese be-Ga naar eind8 9 stae het opperbestier des schools, schicken en verschicken,Ga naar eind9 10 keuren te maecken ende te breecken Scholieren te maecken 11 ende te ontmaecken; ende alles van belang. Te besluiten bij 12 meerderheit van stemmen als zij twee dardendeel haererGa naar eind12 13 vergaedert sullen wesen: ongetelt de geene die over zee zijn.
14 Ga naar margenoot+ 3 Den voocht sal de raeden doen vergaederen, de saecke 15 voordraeghen; stemmen vorderen tot beslujt. Sal het woort 16 hebben te doen voor Burgermeesteren ofte elders waer buj- 17 ten dicht van des dichtschools saecken sal gehandelt werden. 18 Sal oock alle wtspraecken doen, ofte soo zij bij geschrifte ge- 19 stelt werden, doen doen door den schrijver.
20 Ga naar margenoot+ 4 Den Stathouder sal in 't afwesen vanden voocht sijn ampt 21 in alles bedienen: ende daerbeneven die sleutelen van alle 22 kassen alleen bewaeren: de clederen wtleenen ende wtrejc-Ga naar eind22 23 ken, doen haevenen vande bode ende oversien in 't opsluj-Ga naar eind23 24 ten: sal alle nieuwe clederen ende ander toerustinge doen 25 maecken, het toonneel ende de schoole doen onderhoudenGa naar eind25 26 oft vermaecken daertoe gelast zijnde. Sal de vrijpenningen 27 wtdelen.
28 Ga naar margenoot+ 5 Den Taelman sal het woordt doen ter plaetse daer in dicht 29 gesproken sal moeten werden wt den naeme vande Broe- 30 derschap: oock brieven ende alle andere schriften die 't no- 31 dich wesen sal in dichte te hebben, te stellen: ende lesen alle 32 geschriften in dichte die ter schole comen, en besorghen de 33 taefelspelen op de maeltijden. Ga naar eind33 | |
[pagina 839]
| |
34 Ga naar margenoot+ 6 Den Schrijver sal boeckhouden van alle beslujten diemenGa naar eind34 35 goedt sal vinden te tekenen: alle brieven in 't net stellen ende 36 ondertekenen, wtschrijven ofte doen wtschrijven alle ge- 37 dichten diemen goedt vinden sal te bewaeren inde boecke- 38 rje, waer af hem de sorghe ende haeveninge sal bevolen we- 39 sen. Sal oock den ontfang vande penningen hebben de wel- 40 cke hem sullen toegetelt werden wt de bussen in bijwesen 41 van ten minsten twee Overheden dewelcke op het boeck 42 vanden ontfang sullen t'elckens ondertekenen wat hem gele- 43 vert is; op dat hij daer tegens effene sijn wtgifte ende over- 44 schot bij slot van rekeninge, dewelcke hij alle jaers eens doen 45 sal aen de drie oft ten minsten twee Overheden, in bijwesen 46 van drie de oudstgecoren Raeden inde laeste acht daeghen 47 voor de verkiesinge: hij sal d'eerste stemme hebben naede 48 Overheden.
49 Ga naar margenoot+ 7 De raeden sullen door ontbiedtGa naar voetnoot* vanden voocht, ofte in 50 sijn afwesen vanden stedehouder vergaederen, ende op haer- 51 lieder versoeck moghen stemmen ter voorgedraeghene 52 saecke: ende sal yders stemme even veel gelden als die vande 53 Overheden: maer sullen geen vergaederinge moghen leg- 54 gen, nochte op eenighe saken stemmen omvraeghen: doch 55 nevens haer stemme ter saecken wel moghen voordraeghen 't 56 geene zij meenen tot nut des Schools te strecken op dat den 57 Voocht dien het alleen toecomt, ofte in sijn afwesen den 58 Stathouder daer op (soo hij 't goedt vindt) ter naester gele- 59 genheit den raedt vergaedere. Maer of het geviel dat bijdeGa naar eind59 60 Overste ende oock bij den stadthouder kenlijck gebreck viel 61 in het vergaederen vanden Raede soo sullen de drie eerste 62 Raeden des eens sijnde doen moghen vergaederen alle de 63 stemmaetighe.
64 Ga naar margenoot+ 8 De drie Overheden 't saemen sullen vande Gedichten oor- 65 deelen, de prijsen wtdeelen, de speelen doen wtvoeren ofte 66 ophouden: raemen wat cleederen datmen wtleggen sal voor 67 de personagien, watmen nieuw maken sal van clederen 68 waepenen ende ander toerustinge, oock vermaken van 69 toonneel: ende raemen watmen van de Overschietende | |
[pagina 840]
| |
70 penningen den armen vinden sal. Dese sullen de drie schaf-Ga naar eind70 71 fers kiesen wt de stemmeloose scholieren.
72 Ga naar margenoot+ 9 De stemmeloose Scholieren sullen sijn dienstplichtich 73 aende Schole elck in 't geene daer hij vande Overheden toe 74 bequaem sal werden gevonden: sommighe in spelen, som- 75 mighe in singen, of schilderen, beeldthouwen oft anders: 76 ende sullen in geen saken te stemmen hebben; maer wt hen- 77 lieden sullen de schaffers gecoren werden.
78 Ga naar margenoot+ 10 De schaffers sullen de maeltijden schicken ende haeren 79 overleg den 3 Overheden vertoonen om goedtgekent ofteGa naar eind79 80 verandert te werden bij de selve: 't welck geschiedt zijnde, 81 sullen zij deselve wtvoeren ten meesten oirbaer.
82 Keuren 83 1 Den Kiesdach salmen houden op d'eerste Sondach nae 84 lichtmis 's morghens ten neghen wren. Ga naar eind84 nbsp; 85 2 De drie Overheden sullen gecoren werden voor een jaer.
86 3 Den Schrijver sal gekooren werden voor drie jaeren ende 87 ten aensien van sijn groote moejte salmen hem alle jaer een 88 vereeringe doen van Boeck Schilderij oft ander fraeijicheit 89 sulx als de drie Overheden ende de twee eerste raeden sullen 90 goedt vinden.
91 4 De drie Overheden t samen eens sijnde sullen den bode 92 moghen kiesen voor een jaer: oneens sijnde sullen de tweeGa naar eind92 93 oudste raeden mede daerin hebben te kennen ende haer 94 stemmen plaets te geven.
95 5 Men sal niemandt stemmatich scholier maken als die voorGa naar eind95 96 een goedt dichter bekent wordt: ende niemandt stemmeloos 97 scholier als nae veel dienst van spelen ende tot een eerloon 98 van sijn welspelen, wtgenomen musijckers, schilders, ende 99 beeldthouwers die wt liefde dienen.
100 6 Den Stathouder sal geen clederen wtleenen, nocht wtrejc- 101 ken om te spelen, nochte doen maecken ijets nieuws t zij 102 clederen waepenen, toonneelform, oft eenigerlej tuich son-Ga naar eind102 | |
[pagina 841]
| |
103 der toestemming van sijn twee medeoverheden. Ende sal 104 niets in rekeninge door moghen wat boven de ses gulden 105 cost, ten zij daer eerst schriftelijck bevel af gemaeckt zij on- 106 derteeckent van Voocht ende Taelman.
107 7 Een maeltijdt sal gehouden werden alles jaers des Son- 108 daechs naede Kiesdach ten zij de Overheden eenen anderen 109 raemen.Ga naar eind109
110 8 Een somermaeltijdt sal gehouden werden In Julio op sulc- 111 ken dach als de Overheden raemen sullen, sonder ander 112 spijse als Broodt, suivel, ende frujt.
113 9 Op de maeltijden sal niemandt comen als de scholieren 114 ende de geene die de drie Overheden goedt vinden te nodi- 115 ghen.
116 10 Op nieuwe jaer sal ijder een psalm Davids in dicht stellen 117 die 't hem best gevalt op de selve wijse daer zij op staen in 't 118 gemeene psalmboeck, ende het bestgedichte sal tot eenGa naar eind118 119 nieuwejaer gedruckt werden.
120 11 De stemmeloose scholieren sullen gehouden sijn te spe- 121 len sulcke rollen als hem bijde overheden opgelejdt worden 122 op de verbeurte van drie guldens, ten zij de Overheden hae- 123 re weigheringe voor redelijck insien.
124 12 Enighe spelende gesellen geen scholieren wesende dieGa naar eind124 125 haer wel gequeten hebben sullen de Overheden doen noo- 126 dighen op het naemael ten darden daeghe ofte haer vereeren 127 met eenighe properheden van glaesen oft diergelijcke. Ga naar eind127 nbsp; 128 13 Alhoewel des Voochts ampt is doorgaens het woordt des 129 Schools te doen soo sullen nochtans de drie Overheden 130 Schrijver ende drie eerste raeden sulx moghen opleggen aen 131 wien vande Scholieren dat sij 't goedt vinden op pene van 132 drie guldens.
133 14 Wie weighert boeten te betaelen tot den dach des ver- 134 kiesings op den middach toe sal bij de stemmatighe wt de 135 schoole gebannen oft vrij gesproken werden. | |
[pagina 842]
| |
136 15 Het eerste werck vanden nieuwen voocht sal sijn 's nae- 137 middaechs naede verkiesinge de boetschuldighe voor de 138 stemmatighe te ontbieden ende daer aen te claeghen, waer- 139 op gehoort haer verdadiging zij vertrecken sullen ende de 140 stemmatighe elck in een besloten busse gaen werpen een 141 witte boon oft een swarte, ende soo het meestendeel witte 142 bevonden werden sal den aengeclaechden vrij sijn, ende soo 143 't meestendeel swarten gebannen.
144 16 Den gebannenen sal de Schole verboden, ende daerte- 145 gens doende van gewelt voor Statsrecht beclaecht werden.Ga naar eind145 146 Doch sullen inde spelen moghen comen om te sien ende te 147 hooren.
148 17 Den Taelman sal gehouden zijn vijfhondert regelen 149 dichts te leveren geduirende den tijdt sijns ampts, tzij aen 150 Spel, Taefelspel, lieden, oft anders. 151 18 D'Overheden sullen ijder soo veel vrijpenningen toeleg- 152 gen als zij goedt vinden ende sullen deselve bij den Stathou- 153 der door de Schoolbode omgesonden werden.
154 19 Alle de klederen waepenen ende ander speeltuich sal bij 155 den schrijver in een besonder boeckjen geschicktelijck elck 156 met sijn plaetse, kiste oft kasse werden opgetekent ende den 157 aencomenden Stathouder gelevert dewelcke ten einde sijnen 158 dienst sal doen wtdoen in bijwesen van sijn mede Overhe-Ga naar eind158 159 den 't geen tot niet gecomen is ende aentekenen 't geen aen-Ga naar eind159 160 gemaeckt is om alles alsoo over te leveren aen sijnen nae-Ga naar eind160 161 saet.
162 20 De doorgaensche vergaederingen sullen gehouden wer- 163 den des Sondaechs naeden middach oft op den tweeden dach 164 vande feestdaeghen.
165 21 De oeffeningen sullen wesen eerst het lesen vande ge- 166 dichten die ter schole sullen werden gebracht: die gelesen 167 zijnde sal den Taelman den Voocht afvraeghen eenighe 168 plaetse sulcke als die bedacht sal hebben wt eenighe dicht- 169 schrijver, op dat hij deselve voorstelle ende wtlegge aen 'tGa naar eind169 170 geselschap,'t welck gedaen sijnde sal den Taelman bij de rij om 171 vraeghen wat daer ijder af dunckt, watter schoons in is, wat | |
[pagina 843]
| |
172 onschoons, wat te veel wat te luttel, wat te verbeteren ende 173 wat niet, oock of 'er ander verstandt wt te nemen is danGa naar eind173 174 daer 't den Voorsteller op wtgelejt heeft: ende soo voorts. 175 Als alle de Scholieren haer meeninge gesejt hebben sal hij 176 den Voorsteller de zijne oock afvraeghen ende ten laesten 177 sijn eighene mede seggen. Ende indien de voorstel zeer 178 schoon is ofte datter ijets schoons op gesejt werdt, soo sal hij 179 't selve doen aentekenen bijden schrijver. Ende d'eerste 180 voorstel geeindicht wesende sal de naestsittende op de rij 181 een ander doen ende dat soo lange als den voocht goedt vin- 182 den sal nae 's tijdts gelegenheit. Ende de geene daer het bij 183 steken blijft sal den naesten schooldach d'eerste voorstel 184 doen moeten: ende soo voorts.
185 22 Wie t' sijner beurt onversien is van voorstel sal half soo 186 veel verbeuren als de geene die niet ter schoole comt.
187 23 Van elcke hondert guldens die incomen, sullen tien gul- 188 dens voor afgetrocken werden die den schrijver onder hem 189 sal houden om te besteden aen sulcke boecken als de Over- 190 heden goedt sullen vinden tot stichtinge van een Boeckerije.
191 24 Het geene d'Overheden goedt vinden van 't Overschot 192 den armen te seinden dat sal hen de Schrijver draeghen ende 193 quitantie vande armen voochden daer af, doen tekenen op 194 het schriftelijck bevel der Overheden om daermede op sijnGa naar eind194 195 rekeninge te verantwoorden.
196 25 De Overheden sullen verkiesen voor elcke spel soo lang 197 het gespeelt wort twee vande stemmeloose Scholieren om 198 toesicht te hebben dat het geldt wel ontfangen ende inde 199 bussen geworpen werde, tot datmen begonnen heeft te 200 speelen, ende salmen de sulcke voor haere moejte meer pen- 201 ninxkens deelen als aen andere. |
|