De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1

Eerste deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 723]

314 A Monsieur, Mons^r Joost Baek, bij 't oudemannenhujs, in N^o. 3. tot Amsterdam.

Lóónt.

1 Mons^r et frere,

2 'T geen ick ujt Parnas heb, zal deze UE bijzetten, ende² 3 doen zien wat Duc d'Alva begonnen heeft te leeren 4 in zaken van staete, die hij onnae zoo wel niet⁴ 5 verstont als 't stuk vanden oorloogh. De arme man 6 schijnt gewaent te hebben dattet al een dink was⁶ 7 een landt en een legher, ende zoo wel dat, als dit 8 te regeren was met de galgh op de neus. Maer⁸ 9 behalven dattet bujten 't gebrujk is, dat geen kleene 10 kracht heeft om kropsalaet te doen verdouwen, zoo¹⁰ 11 scheelt het veel al 't volk bij een te hebben, datmen 12 dwingen wil, oft verspreit in verscheidene oorden 13 met tijdt en middel om elkanders pols te tasten, 14 ende te wachten nae 't eerste woordt ende opgang van¹⁴ 15 oproer, onder de vajligheit van vesten ende slappe 16 oft metlijdende, oft metwenschende Majestra- 17 ten. Ick laet staen den misslagh daer hem wijven 18 en wichters om ujtloeghen: te weeten 't vorderen 19 vanden tienden pennink, dat bujten zijn boodschap¹⁹ 20 was ende niet gemeens had met d'oorsaeken der 21 beroerten. Een dut die hem deed verliezen de geene²¹ 22 daer hij 't meê houden wilde, ende de vrienden te 23 vijant maken. Maer 't schijnt, de wtheemsche deze²³ 24 boter tot den bodem niet geboort hebben. 'T waer²⁴ 25 anders vande geringste stoffe niet om gerucht in²⁵ 26 Parnas af te maeken. Niettemin het bedrijf van²⁶ 27 dezen dwingelant zal daer ter plaetse, echter noch 28 yetwes naeder ontplujst werden. Ondertussen denk 29 misschien UE op overmorghen te zien ter begraffenis 30 van mijn nichjen Hasselaers. 'T welk aengeroert zij³⁰ 31 om UE ende den H. Generael te hoeden voor vergeefs

2 'T geen ... heb: de 44e nieuwmare van het 2e honderdtal; deze, nl. brief.

4 zaken van staete: staatkunde; onnae: op verre na.

6 al een dink: een en hetzelfde.

8 op de neus: voor de neus, voor ogen (dus door voortdurend met de doodstraf te dreigen); Maer ... is: Maar behalve dat het tegen de traditie is.

10 kropsalaet verdouwen: verdriet opkroppen en verdragen (WNT kropsla 379), dus: door de traditie gesanctioneerde strengheid wordt gemakkelijker verdragen dan strengheid die ongebruikelijk is.

14 nae: op; opgang: begin.

19 boodschap: lastgeving.

21 dut: misgreep (WNT dut (I) 3678 6).

23 de wtheemsche ... hebben: dat de vreemdelingen deze zaken niet doorgronden (met een toespeling op de ‘mannetjes van boter’, zoals hij de Nederlanders verachtelijk genoemd had).

24 'T waer ... niet: Het zou overigens het onbelangrijkste onderwerp niet zijn.

25 gerucht: rumoer.

26 bedrijf: doen en laten; echter: later.

30 mijn nichjen Hasselaers: waarschijnlijk een dochter van Hoofts zuster Aeghje en Pieter Pietersz. Hasselaer.

[p. 724]

32 herwaerts koomen, oft het op dien dagh, moght beraemt³² 33 werden. Zoo lange blijf hier, ende altijds

34 ijlinx. van den Ht Mujden.

35 20 Junio. 1629.

35 UE

36 Weldienstw^e broeder

37 P C Hóóft.

Naar aanleiding van de 44e nieuwmare uit Parnas, 2e honderdtal, waarvan hij de vertaling insluit, schrijft Hooft aan Baek over de onjuiste staatkunde van Alva.

32 oft: voor het geval dat; beraemt: vastgesteld.

Origineel. KA CLXXIa^b 33.
Hs. enkel vel, bij openscheuren beschadigd. Watervlek.