De wylde boerinne en oar wurk

[p. 151]

Poëzij

[p. 153]

Drylts (Ijlst)¹

In skip sûnder roer²,
In stêd sûnder stjoer.

Sa leech ha se alearen âld-Drylts wolris lein,
Mar no hat de Boazumer Dokter ús sein³
Hoe 't einlik wol wie mei dat skip sûnder roer,
En dêrmei is 't smeulen en húnjen fêst oer.

Doe't de Wimerts jit streamde en de kromme Himdyk
Jit de skied wie fan 't lâtunus syn ryk⁴,
Doe't jit wetter en sompe en bosk wie, wêr't no
Yn 'e mieden it gers waakst foar skiep en foar ko,
Doe kamen ús heidenske foarfaars hjir gear,
As har Kening ferstoarn wie, en joegen him ear,
En lein' him te rêst yn in skip sûnder roer
As blyk fan betrouwen op 't Godd'lik Bestjoer⁵.

De Dryltsers fan no binn' wol tankber foar de ear.
Mar oan keen'gen dy't dea binne ha se neat mear.
Hja moatte it no mear fan 'e reedriders ha -
Fan libbene, mien 'k (ja, leafst libben foar twa).
Is 't iis der en fleane de riders der oer:
De redens fan Drylts jouw' har fuortgong en stjoer,
En fleane se ús hantsjefol stêd wat te nei,
Dan moat der in pûde fol kypmantsjes mei!⁶

1 Eigenlijk in 't Friesch Der Ylts. De Hollandsche vorm IJlst is bij letterkeer gevormd. Oudere vormen zijn Ileke, Ylike, in 1313 Ylcke, twee jaar later Yhlike, en in 1424 Yldze. Uit het laatste jaartal blijkt dat reeds toen de Hollandsche uitspraak der k bekend was, zoodat men om den klank tz of tsj of te beelden geen k meer gebruikte.
IJlst is een zeer oude stad, en moet voorheen machtiger geweest zijn dan Sneek. Een binnengracht heette bij ouds Ie of Y; daaraan stond het slot Ylostein, en hieraan zou de stad zijn naam te danken hebben, is de zeer in twijfel te stellen naamsafleiding die men wel eens waagt. Die gracht staat nu aangegeven als Dygracht (De Ygracht).

2 Dit is het wapen van IJlst.

3 Zie in Swanneblommen 1904 ‘De fûgeljoun’, door Dr. J.H. Regenbogen.

4 Nl. de Middelzee.

5 Aldus verklaart Dr. Regenbogen het wapen.

6 De een schrijft keapmantsjes, de ander kypmantsjes. Het laatste beantwoordt aan de uitspraak in den omtrek van IJlst, en is dus de beste vorm, nu men de afleiding niet weet.