|
| |
| |
| |
Twa susters
‘Swarte Tryn, smoarch swyn!’
‘Swarte Tryn, wat in swyn!’
Hastich bokselt in arbeidster de doarpsstrjitte lâns. De hakken fan de toffels klikklakje op 'e stiennen. It swarte hier, dat mar net glêd sitte wol, komt rûch ûnder de goarwite mûtse wei. Yn it botte, reafallige gesicht gloeie in pear grutte swarte eagen. De jaksmouwen hat se jit oan 'e earmtakken ta opstrûpt. Yn 'e iene hân draacht se in pear klompen, mei de fuotsokken dêryn troppe. Oer 'e lofterearm hinget de wollen skelk en dêrûnder hat hja in pakje, bewuolle yn in âld krante, dêr't it stik iten ynsit, dat se mei nei hûs kriget.
‘Swarte Tryn, smoarch swyn!’
Dat roppe in stikmennich lytse jonges har wer efternei. Hja heart it no net iens, sa it skynt. Oars wurdt se altyd poer, as de bern har útskelde of by it strjitskrobjen har luiwagen in pear huzen fier meinimme en de amers mei wetter ombruie. Dan kin se mei oprôle fûsten tsjin de doochneaten beare en oangean. Dan fljucht hja se soms mei de klomp yn 'e hân efternei. Fansels, dat dit de jonges namste mear oanfitert, om har te húnjen en te narjen. Dat hawwe goede minsken har wol sein en út har sels wit se it ek wol, mar ... hja kin it net ferdrage, dat men har pleaget en leechleit.
‘Swarte Tryn, smoarch swyn!’
Smoarch! Hja? Witte de lju dan net, dat hja der allinne sa ûnhuer útsjucht, omdat se fan moarns ier ta jûns let brûkt wurdt foar it swierste en rûchste wurk? Moat hja pleage wurde? Witte de lju dan net, dat hja hast har hiele libben har útinoar skrept en skuord hat, om in âlde, sike mem te ûnderhâlden, - hja, dy it safolle better hawwe kinnen hie; dy, as feardich jongfaam, in bêst plak as húshâldster krije koe; dy troch in oppassende flinke man frege is, om mei him te trouwen, mar dy alles ôfslein hat, omdat se har âlde, ferlamme mem net allinne litte woe? Witte de lju dan net, wat hja en har earme mem al útstien hawwe?
| |
| |
‘Swarte Tryn, smoarch swyn!’
Nee, no heart se it net, en se fernimt it net iens, as in pear grutte jonges de lytse ferbiede en sizze:
‘Stil, ju! Jimme moatte no net skelde; har mem is just dea!’
Hja heart of sjucht neat, sa wurdt se dreaun, om thús te kommen. Ja, Tryn wit it wol, dat yn it tsjustere steechje, dêr't se wennet yn in keammerke fan 'e earmfâden, har mem dea boppe de ierde stiet en dat it moarn begraffenis is. Mar dêrom fljucht se net sa hurd: mem hat no rêst en hat har dochter net mear nedich. Tryn sels koe har wurk gjin dei fersomje en hat dêrom fan 'e moarn, lyk as se altyd die by memme libben, de kaai fan de foardoar by in buorwiif brocht. Wêrom soe se ek net fuortgean? Hja koe it no gerêster dwaan as oars, no mem dea wie.
Foar in pear dagen is it yn 't doarp omsein:
‘De nagelaten dochter laat bekend maken het overlijden van haar moeder, de weduwe Douwe Haaksma, in den ouderdom van één en tachtig jaar en vier maanden’.
Sa hie de leedbidder mei de hege hoed op en de swarte sjerp by de rêch del, hûs oan hûs bekend makke en fuort dêrop kamen út alle huzen en stegen froulju opsetten, dy yn klibbers gearhokken. En de iene frege de oare: Widdo Haaksma? Wa is dat? Mar der wiene wol guods, dy it wisten:
‘Och,’ waard der sein, ‘dat is de mem fan swarte Tryn. 't Ald minske hat al jierren oanien ferlamme west en siet oerdeis altyd foar it finster fan in keamer yn 'e earmesteech. Tryn hat er hiel wat pielen mei hân, it sloof. It is mar lokkich dat hja út har lijen is. Hja sil wol fan de earmen begroeven wurde. Wa soe dat alear tocht hawwe?’ waard der byfoege. En troch lju fan de âlderein waard no de skiednis fan de famylje Haaksma noch ris hielendal ophelle.
Douwe Haaksma hie yn syn tiid de foarnaamste timmerman west fan it doarp. Hy hie in grutte saak, naam in boel oan, ek om utens en arbeide faak mei fjirtich of fyftich feinten. It wie allegear like rom en breed wat der oansiet, en de húshâlding
| |
| |
fan 'e baas mei syn frou en twa dochters wie ien fan 'e eptichste fan 't doarp, just net útwrydsk, mar alles wie fan it beste en it djoerste. Eltsenien seach heech tsjin harren op.
Mar doe alles op 't moaist like, kaam ûnferwacht de tsjinslach.
Haaksma hie in grut kerwei oannomd fan oer 'e tsientûzen gûne. Hy wie sels altyd foarenoan mei by, lyk as er dat by al syn wurk wend wie. Mar doe't er it hûs oan 'e nale ta klear hie, foel er troch stroffeljen fan in steger en waard foar dea opnomd.
Grut wie it meilijen mei de widdo en de bern en noch noait hie der yn it doarp sa'n grutte begraffenis west as dy fan baas Haaksma.
It ferlies fan man en heit waard djip yn 't herte field en dochs wie hjirmei it ûngelok fan dit húsgesin noch mar krekt begûn.
Doe de saken neisjoen wiene en de rekken opmakke, die it bliken, dat it der net sa moai foar stie. De baas hie yn 'e lêste jierren ferskate grutte wurken oannommen, mar iderkear tsjinrampen hân, sa as it by oannimmen altyd tige syn útfallen hat. Hy hie him dat net skine litten en nimmen útlis fan syn saken dien, omdat er altyd elts noch just syn jild jaan koe. Hy hâlde fol en mûlk hie er 't op in doer ek folhâlde kinnen, as hy der sûn en krêftich by bleaun wie. No wie er wei en sadwaande moast op it lêste wurk, dat er op ierde begjinne, mar net folfiere soe, ek noch in pear tûzen gûne ferlern wurde.
Doe notaris mei syn rekken klear wie, die it bliken dat mar amperoan de skulden betelle wurde koenen. Foar de widdo en de bern bleau der sa goed as neat oer. Alles waard ferkoft, ta it húsrie ta.
Mei triennen yn 'e eagen seach de earme widdo alle moaie stikken fan har húshâlding, dy hja mei safolle soarch ûnderhâlden en dêr't hja sa grutsk op west hie, fuorttôgjen troch oaren, dy der gjin hert foar hienen, om straks wit wêrsanne te belânjen. It wie har, oft elts stik har fan it hert ôfskuord waard. Doe alles berêden wie, bleau har fan
| |
| |
ferfleine tiden neat oer as de heugenis fan lok, dat foar ivich ferlern wie en foar it takommende hie hja de hope, dy op har dochters rêste. O, mochten dy teminsten foar al te swier ûngelok bewarre bliuwe!
Har saak, har moaie romme wente mei de grutte tún moast hja ferlitte. Graach hie hja ek har doarp ferlitten, dêr't elts har kind hie yn steat fan heechheid en no tsjûge wie fan har djippe fal.
Mar dan - wêr hinne? Hjir hie hja teminsten freonen en sibben, dy har bystean koenen. Hja wiene ommers fan alle kanten opdaagjen komd, de helpers, yn 't begjin, doe de baas pas ferûngelokke wie. En doe waard der tocht, dat de widdo wolsteld efterbleau. No wie hja der folle slimmer oan ta. Wat soe der no mannichien klear stean om te stypjen en te steunen! Mar nimmen wie der no hastich mei. Ja, 't like soms, oft it earme sloof skoudere waard. Dochs krige frou Haaksma in lytse, mar kreaze wente en koe hja mei har beide dochters de holle sawat boppe wetter hâlde. Hjasels wie in feardich frommis, dy foar har trouwen huodsjemakster west hie, en no dit bidriuw wer opfette. Har jongste dochter, Dina, arbeide har dêrby mei har flugge, fine fingertsjes tige yn 'e hân.
Dina, dat wie in byld fan in faam, it moaiste famke net allinne fan it doarp, mar fan 't hiele gea. Hja wie fyftjin jier, doe it ûngelok as in tsjokke, tsjustere wolken de sinneskyn fan har loftich libben bediek. Al mocht hja der letter oerhinne prate wolle, nee, nea soe hja ferjitte, hoe hja doe wiken en wiken oanien it gefoel hie, oft hja no foar ivich yn in tsjustere kelder opsletten siet, sûnder ljocht, sûnder útsicht, sûnder hope. Mem en suster tochten earst, dat Dina der noait wer boppe-op komme soe. It wie dan ek sa'n fyn dinkje, sa'n echt jufferke yn al har dwaan en litten, yn har klaaiïng like goed as yn har wêzen, yn har praten like goed as yn har rinnen. Hja hie prachtich moai, ljocht, krollich hier en grutte donkerblauwe eagen, mei in wûndere glâns. Fan jongs ôf hâlde hja fan moai, en salang heit jit libbe, krige hja ek alles, wat it hertsje mar begearde. Der wienen wol guods, dy
| |
| |
spytgnysken om it fine jufferke, mar har each wie sa blier en oprjucht, har stim klonk sa suver, as siet der goud yn, har glimke wie allyk oan it sêft iepengean fan in frisse roazeknop, dat de measten fan har hâlden en har in sinnestriel yn it libben neamden.
Dan wie Tryntsje, de âldste suster, oars. In grouwe fodze, mei swart hier en swarte eagen, lyk as har heit. Mei naaien en haken en oar fyn wurk pielde hja net folle, mar hja wie mear klear, as it nedich wie, de hannen ris goed út 'e mouwen te stekken en mei amers wetter te smiten en mei dweil en luiwagen om te slaan. Oanpakke, dat koe hja. In pear oere stil sitte te lêzen, wei te wurden yn in boek, lyk as Dina, dêr wie by har gjin tinken oan. Mâlfarje mei oare fammen en mei feinten, it tige sizze doare, gekjeie en it útgiere fan laitsjen, dêr wie hja mear mei klear. Yh alles hâlde Tryn mear heite kant en Dina skaaide mear nei mem.
Doe mem en Dina earst noch moedeleas har ûnder it leed deljoegen en neat dienen as skriemen, stie Tryntsje, hoe sear har de slach ek dien hie, al wer op har plak en pakte oan. Letter, doe hja wer ljocht seach yn 't libben, holp Dina ek dapper mei, en hja krige sela nocht oan it moaie nifelwurk fan har fine fingers, dat no jild opbringe moast, wyls hja it alear allinne foar de nocht leard hie. Hja gyng no wol wat ienfâldiger klaaid as tefoaren, mar bleau dochs noch altyd de moaie Dina, in jufferke, hiel oafs as Tryn, dy, no hja gjin djoere spullen mear op en om krige, der begûn út te sjen as in boerefaam. Al it húswurk kaam foar har op, mar hja koe it maklik dwaan, en no gyng hja noch wol net út te arbeidzjen, mar as der troch omstannichheden by de ien of oar help frege waard, sloech hja it net ôf. Om har lykwols as húshâldster fêst te ferhieren, dat woe hja net, omdat hja mem en Dina net ferlitte woe. Sa kamen de trije froulju noch better troch de tiid, as hja tocht hiene.
Yn de simmerfakânsje kaam der by de notaris fan it doarp ris in neef útfanhûs, dy yn Amsterdam foar abbekaet studearre. It wie in libbene, fleurige feint, dy al gau mei eltsenien yn 't
| |
| |
doarp tige gemiensum waard en mei elts graach in praatsje makke. Graach seach er de jonge fammen yn 'e eagen, en as er yn goed selskip wie, kaam der oan 't mâlfarjen gjin ein.
Doe Dina ris in middei by notaris en dy west hie, om in jurk fan mefrou yn oarder te meitsjen, brocht de studint har de jûns thús. Hy hie him de hiele middeis de eagen hast blyn sjoen op de moaie jongfaam, dy mei de holle foardel foar it finster siet te naaien. Hy seach nei it ljochte hier, dat as in kroane wie op har holle, nei har sniewite hals, har mûtele, reade wangen, har fine hannen, dy drok beuzich wienen. It leafst seach er har djip yn 'e blauwe eagen, dy hja no en dan efkes omheech sloech, as hy har ferhelle fan syn libben yn 'e grutte stêd, dy laitsje koenen, as de lippen it hast net doarsten tsjinoer de frjemde mynhear, dy dochs sa freonlik wie. As er dy eagen in eagenblik fêsthâlde koe yn sines, as er dêrby it reade mûltsje oan 't glimkjen brocht en hy seach, hoe de iene kleur har oan en de oare har ôfgyng, dan wie it him, oft er troch de grûn sonk fan nju, dat er wer opfierd waard fan bewûndering foar safolle moais. Wat der dy jûns noch tusken dy twa besprutsen is? Wa sil it sizze? Mar al gau gyng it praatsje troch it doarp, dat Dina Haaksma jûns yn 't tsjuster mannich slûperke makke mei de studint. Allinne mem en Tryn wisten fan neat. Wannear hja al ris praten oer har let thúskommen, wist Dina der altyd wol wat op te finen, en hja hâlden safolle fan har, dat hja har altyd leauden.
Gauwer as men tinke koe, wie it ûngelok bard. Dina hie al in pear dagen omdangele, ôfwêzich, krekt oft hja net by de tiid wie, en mem hie har wol hûndert kear frege, oft der wat oan skeelde, mar dan skodde it fanke de holle, al koe men wol sjen, dat it skriemen har neier stie as it laitsjen.
Doe op in dei soe hja út te naaien, sa it hjitte, nei in heareboer, dy in eintsje bûten de buorren it lân út wenne. Mar dêr seach men har de hiele dei net. Letter kamen der wol minsken, dy Dina op 'e dyk sjoen hienen nei de stêd en de jûns kaam der in brief by frou Haaksma, dêr't yn stie, dat har dochter fuorttein wie nei Amsterdam. Hja koe it yn it
| |
| |
doarp net langer hur de en yn 'e grutte stêd koe hja yn in moaie betrekking komme, wêr hja in hiele boel jild fertsjinje soe. Hja hie wol tocht, dat mem it net lije woe en dan wie der mar spul om komd, want hja hie har fêst foarnommen, troch te setten, dêrom wie hja mar stil fuortgien. Mar hja hope, dat mem it har leaf famke ferjaan koe en beloofde faak te skriuwen en ienkear lokkich werom te kommen.
Op deselde dei wie ek de neef fan notaris ferreizge.
Mei gauwens kamen der al guon op 't doarp, dy him en Dina by elkoar sjoen hiene yn 'e haadstêd, sadat elts wol begripe koe, hoe hjir de foarke yn 'e stâle siet. De widdo en Tryntsje begriepen it ek wol, mar tsjin oaren en ek tsjin elkoar sochten hja de skyn op te hâlden, dat Dina winkeljuffer wie yn in grutte saak te Amsterdam. Sels as hja mei har beiden wiene, praten hja der sa oer, al wist elts foar harsels wol, dat Dina it paad fan de skande opgongen wie. Beide droegen har herteleed yn stilte, en dat makke it dûbel swier. It wie gjin ôfsprutsen wurk, mar de namme fan Dina waard noait troch har neamd.
Fan de dei ôf, dat har dochter fuortgongen wie, ferfoel de widdo hielendal. It sterke, gewikste frommis waard yn koarten tiid in âld minske, sa knage fan binnen it fertriet om har leafste bern. Ek har wurk moast der ûnder lije, want faak stjitten de hannen har oan en soms koe it wêze oft der in flues foar har eagen kaam.
By Tryn gyng it oars. It lei net yn har aard om har gau del te jaan. Freonlik en blier hie har gesicht noait west - allinne as hja oan 't gekjeien wie, kaam der wat glâns op. - mar no waard se hielendal stúmsk en noartich. As bern al koe hja, wannear hja lilk makke waard, de lege foarholle yn djippe tearen lûke. No bleauwen dy der altyd te sjen en de lippen knypte se stiif op elkoar, oft der noait wer in glimke ôf koe. Yn dy tiid koe hja noch in bêst plak as húshâldster krije, mar hja sloech it bits ôf. Hja woe by mem bliuwe en wrotte en wraamde de hiele dei foar har, mar ek om troch it bannige wurk har eigen leed te ferjitten. Einlings gyng hja ek út te arbeidzjen en húshimmeljen, lyk as de earmste widdo. En
| |
| |
elts woe har graach hawwe, al wie hja net moai yn 't oankommen, want hja skrepte sa'n hiele dei troch sûnder folle te sizzen en sûnder hast op te sjen en wie skjin as de brân.
Soms kaam der wat jild fan Dina mei in koart briefke. Der waard tusken mem en dochter hast net ienris oer praat, mar it jild kaam yn in laadsje fan de sekretêre. Letter, doe de need twong, waard it lykwols linkendewei al opbrûkt. Mar al mei gauwens hâlde it jildstjoeren op en waard der gjin taal of teken mear fan de ferlerne dochter fernomd.
't Aldminske waard geandewei minder en krige einlings in oerhaal, wêrtroch se foar in grut diel ferlamme waard en har ferstân kwytrekke.
No koe Tryn it net langer foar elkoar hâlde. Se moasten út har kreaze wente wei en krigen in keammerke fan de earmfâden yn in tsjuster steechje, mei in bytsje ûnderhâld. Foar it oare moast Tryn soargje. En hja die, wat hja koe. Altyd wie se yn 'e skrep, it smoarchste wurk wie har net te min, alles pakte se oan om te soargjen, dat mem teminsten har wiet en droech op 'e tiid krije koe.
It duorre mar koart, of de feardige jongfaam, sa himmel en skjin yn har wurk, wie feroare yn it ûnhuere skepsel, dat troch de jonges op strjitte neiroppen waard:
‘Swarte Tryn, smoarch swyn!’
It âlde minske siet dei oan dei yn in heal fermôgle pakestoel foar it finsterke yn 'e tsjustere steech út te sjen. Yn de triljende hannen hie se har breidzjen, dat neat einde. Hja koe der gjin stek mear oan dwaan, mar as hja it miste, begûn se te gûlen as in lyts bern. Sa wie it ek mei de bibel neist har op it finsterbank, al koe se der gjin letter mear út lêze, en mei in ferskromfele geranium yn in skuord blompotsje.
Tryn soarge foar har as foar in lyts bern, en hie der itselde lijen mei, of jitte mear, omdat har ferstân neat fierder rikte, mar har lichem ûnbehelpliker wie. Tryn ferdroech alles mei geduld en har grutste gelok wie, as der in inkele kear ris in glimke op memme antlit kaam. Har grutste soarch wie, dat
| |
| |
hja mem sa faak allinnich litte moast. Soms gyng se moarns ier en betiid al út te arbeidzjen, kaam middeis efkes thús, mar moast gau wer fuort, en skrepte jûns om mar hastich wer yn har keammerke te kommen en foar mem te soargjen...
‘Swarte Tryn, wat in swyn!’
Dat roppe de jonges wer.
Mar no steurt se har der net oan. Hja is hastich.
No net mear om by mem te kommen en foar mem te soargjen. Mem is dea, mem hat rêst.
Nee, mar niis hat men har ferteld, dat der in moai rydtúch yn it doarp kommen is mei in foarname dame, dy nei har en har mem frege hat. Dy dame wie no by harres yn 'e hûs, is der sein.
Dêrom rint Tryn sa hurd en heart of sjucht se neat.
In dame? Wa soe dat wêze? Hja wit, dat heit altyd noch in hiele somme jild hie te barren fan in foarname famylje, dy der stil útknypt is. Soe it dêr mûlk ien fan wêze? Oars kin se it har net begripe.
Of?
Nee, dat kin net.
En hurder set se de stap der yn.
Dêr is se al by it nauwe steechje.
‘Swarte Tryn, wat in swyn!’
By de doar bliuwt se efkes stean en triuwt de earmen stiif tsjin it boarst, wêryn 't ûnrêstich herte bûnzjend jaget. Dan giet se der yn, it portaaltsje troch en docht de keammerkedoar iepen.
In benaude lucht slacht har út de healtsjustere, benypte romte temjitte. It is der oars al net hiel ljocht, mar no 't der ek noch wite kleden foar de glêzen spjelde binne, moatte de eagen der al wat ta bewend wêze, om wat yn it keammerke te sjen. Midden oer 'e flier stiet op in pear skammels de earmeljusdeakiste. It lid is iepenskood en spoekeftich komt it gielwite, ynfallene gesicht fan de deade op it wite kjessen út yn it skiere skimerljocht. Dochs stiet it gesicht no rêstich, de fâlden glêdstrutsen troch de kâlde hân fan de dea.
Yn it hoekje by it finster stiet de pakestoel fan de deade
| |
| |
noch allyk as by har libben. It smoarchfettige breidzjen leit op it ferkleurde, teskuorde kjessen. Op it finsterbank stiet noch de gammele geranium, de stoffige bibel leit der neist.
Neist de kiste op in stoel delfallen, sit in frommis, in dame, moai opklaaid yn ljochte klean. Op in oare stoel leit in simmermanteltsje en in hoed mei plommen, der tsjin oan stiet in read-en-wite parasol. Fan de holle, dy delsonken is op de swarte planken, is neat te sjen as it útwrydsk opmakke, ljochte hier. Mar it teare lichem trillet soms hielendal fan de snokken, dy smoard wurde yn in wyt bûsdoekje, as in bal oprôle yn 'e hannen.
Mei dat de doar iepengiet en Tryn op 'e drompel stean bliuwt, tilt it frommis de holle omheech en men sjucht in fyn en moai, mar bleek en ferfallen gesicht.
‘O, God, mem!’ ropt hja, en har stim klinkt as in needgjalp - ‘mem! Tryn!’ En Dina stekt de earmen út nei har suster.
Mar Tryn bliuwt stean as in stiennen byld.
De kiste mei de deade mem tusken har yn, steane no de beide susters tsjin elkoar oer. De iene grut en foars, mar smoarch en ûngedien, it byld fan bodzjen en striden om in earmoedich bestean, sûnder ljocht en lok fol te hâlden, de oare fyn en moai mei wite, sêfte hantsjes, dy gjin arbeidzjen skine te kinnen, yn in pracht fan klaaiïng, dy thús heart yn in rikeljusseal, net yn in tsjuster keammerke fan de earmfâden. De iene, âldsk en ferfallen lang foar har tiid, de oare altyd noch jeugdich, hoewol op dit eagenblik it antlit ferlutsen en wiet fan triennen is. Hja sjugge elkoar oan. Efkes trillet yn Tryn har hert in grutte blydskip, no hja it leave gesicht fan har suster wer foar har hat. De nea ferstoarne leafde libbet in amerij op. Mar dan falt har each op it gesicht fan de deade yn de swarte kiste en hjit wâlet it bloed har nei de holle.
Lyk as men seit, dat in stjerrende yn syn lêste eagenblikken soms ynienen syn hiele libben noch ris foar him sjucht, sa stiet ek Tryn ynienen alles foar de geast, wat der al bard is, sûnt Dina by har mem en har weitein is. Al har bodzjen, har wrakseljen mei it swarte ûngelok, har duldzjen yn stiltme,
| |
| |
har ûndraachlik fertriet om memme lijen, dat hja seach en net fersêftsje koe, sjucht hja foar har. En dan sjucht hja nei dat moai opmakke frommis, tsjinoer har: har suster, dy werom komd is, no mem de ivige rêst fûn hat, nei in libben fan lijen. Mar de triennen yn dy biddende eagen, de gearfâldene hannen, it teare lichem, triljend fan fertriet, fan berou miskien, sjucht hja net. Hja komt net te witten, dat Dina mei in bliid sin komd is, om alles wer goed te meitsjen, as it kin; dat hja har net oars foarsteld hie, of mem en suster soenen noch rêstich yn har lytse, kreaze wente wenje; dat hja yn har loftich skandelibben dochs it ferstân der by hâlden hat en, troch hokker ferkearde middels dan ek, soarge hat, in kaptaal by elkoar te krijen, wêrmei hja no in grutte moadesaak driuwt; dat hja har foarsteld hie, mem en suster mei nei Amsterdam te nimmen en by har te hâlden: Tryn foar it bestjoer fan de húshâlding, mem om rêstich te libjen...
Dina kin net prate, mar hja fielt it drigemint, dat der yn de hâlding en it swijen fan har suster opsluten leit. Yn har drok libben hie hja der noait oan tocht, dat it safier mei har neibesteanden komme soe. No is it te let, dat fielt hja. Hja is hjir net mear op har plak; har sûnde is te grut. Hja wurdt bang fan dizze ellinde en earmoede. Hastich lûkt hja har manteltsje oan en set har hoed op; dan stekt hja har suster de hân ta.
Mar opiens komt der libben yn Tryn. Al it lijen fan jierren en jierren boarst út yn de inkelde wurden, dy se har suster nei de holle smyt, yn de fjoergloed fan haat yn 'e swarte eagen, dêr't Dina foar yn elkoar skynt te krimpen.
‘Do! Do bist it! Do doarste hjir te kommen om te sjen, watst' fan ús makke hast! Do doarste hjir noch te pronkjen mei dyn skande! Do doarste by de kiste fan ús deade mem te kommen. Ik sis dy, do bist ferflokt, want do hast har fermoarde, allang foar se dea wie. Fuort mei dy, do hearst hjir net!’
Unsêft grypt it razende frommis har triljende, skriemende suster by de skouders en driuwt har nei bûten, yn it steechje,
| |
| |
wêr it fol folk stiet, dat op it geraas takomd is. Mei laitsjen en skelden wurdt se dêr ûntfongen, mar sa oangripend is har wêzen troch leed en swakkens oer 'e mjitte, dat gau in pear meilijige wyfkes har tusken har ynnimme en nei de herberch fiere, wêr it rytúch útspand is. Gau rydt dit fuort.
Tryn is wer yn 't keammerke gongen. Hja wit noch net, wat hja docht. Dêr sjueht hja tsjin de stoel de moaie parasol jit stean. Hja pakt him beet, set him foar de knibbel en skuort him kreakjend midstwa. Dan docht hja de doar noch ris iepen en smyt de flarden de steech yn.
No is har krêft op 'e ein en hja falt by de kiste del en begjint te gûlen, lang, hiel lang, hja, dy by har witten sûnt heite dea noait gjin trien litten hat.
De oare deis komt in lytse rige yn 't swart klaaide minsken, mei in deakiste op 'e bier foarop, it earme steechje út. Earst de domeny en in pear lju fan 'e tsjerke, dan inkele neibesteanden en de buorren, einlings wat froulju mei swarte regenkleden om. De famkes yn 'e steech sitte op 'e drompels te boartsjen mei de poppelapkes, dy hja fan de moaie parasol hawwe.
Swarte Tryn sit de jûns alhiel allinne yn har keammerke. Moarnier moat hja wer út te arbeidzjen.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd