De spelen van Gijsbrecht van Hogendorp
(1932)–Gijsbrecht van Hogendorp–
Auteursrecht onbekend[1] Themistocles, Chileus, Pausanius, Lycomedes, Ariobulus
Themistocles
De Griecken zijn vereent/ haer twisten hier te
voren/
400[regelnummer]
Heb voor 'tgemene best ick ijver doen versmoren.
Ga naar voetnoot400
De vrome zijn gemoet haer vryheyt voor te staen/
Ga naar voetnoot401
En met haer eygen bloet der Persen trots te slaen:
Neen/ 'tGriecken niet en lijt dat dees verwijfde Mannen/
Wt geen van hare Steen haer oude vryheyt bannen.
405[regelnummer]
Sou Medens weeld' en pracht/ en Persens geyle ze'en/
'tGematicht Griecken wijs in slaverny vertre'en?
Veel eer sal door haer bloet coralich ros verschynen
De grauwe Zee/ en eer sou Persen doen verdwynen
Haer steden meestendeel/ dat 'tGriecken immer nou/
410[regelnummer]
Dat Xerxes dat zo slaefs sijn wetten geven sou/
Ga naar voetnoot409-410
Want noyt den Griecken vroom voor geen gevaer en neygen/
Ga naar voetnoot411
| |
[pagina 22]
| |
Hoewel der Persen macht Athenen meest sal dreygen/
En ziet sich aldernaest omringt met haer gewelt/
Ga naar voetnoot413
So heeft noch geen gevaer haer manlijck hert ontstelt/
415[regelnummer]
Om met gemoet vertsaecht van 't Griecx verbont te
scheyen.
Wat heeft met loven milt so listelijck doen vleyen
Den Pers door sijn Gezant d'Atheensche borgery/
Op dat hy die naer wensch mocht krygen aen sijn zy:
Maer ô! den Koninck was wel vert van sijn begeeren/
420[regelnummer]
Athenen kan wel 'tgoudt en Xerxes schat ontbeeren/
Ten heeft die niet van doen: maer boven al het mint
Den gulden vryheyt waert/ en daerom oock gezint
Te laten hare Stadt/ Voor-vaders/ Hof en Landen/
Daer sy niet mogen vry/ en zonder slaefsche schanden/
425[regelnummer]
Veyl blyven nu ter tijt/ om daer naer door een slach
Ga naar voetnoot425
De vryheyt altemael en 'tleven op een dach
te eynden/ ofte wel d'Atheensche scha te wreecken/
En met eendrachte handt der Persen trots te breecken/
Verseeck'ren 'tGriecken al haer vryheyt int gemeen/
430[regelnummer]
En int byzonder wy ons zoet gewenschte Atheen
Ga naar voetnoot430
Herbloeyen doen verheucht in eeren hoog verheven:
Vervloeckt is 'tsnoot ghemoet dat lust als slaef te leven/
En liever niet en kiest te sterven in het velt/
Dan sich te zien verheerscht van het uytheemsch gewelt.
Chileus
435[regelnummer]
Themistocles/ ô Helt! recht Grieck in al u
daden/
Het Griecken int gemeen is even so beraden;
Athenen treet haer voor/ sy volgent vlytich naer/
't Bezonder is gestaeckt in dit gemeen gevaer;
Al heeft den Koninck nu de Griecksche deur gewonnen/
Ga naar voetnoot439
440[regelnummer]
Daerom en heeft hy noch hun vryheyt niet verslonnen/
Hy heerscht noch niet naer lust: 'teendrachtich Griecken sal
| |
[pagina 23]
| |
Hem doen bekennen dat der Keyserrijcken val
Dick niet verhind'ren kan een menichte van knechten/
Noch veel krijchshopen kloeck genegen om te vechten:
445[regelnummer]
Maer wel den zegen Godts/ die meest den kleynen heeft/
Waer voor de grootste macht heeft dick vertsaecht gebeeft.
De Griecken zijn te saem in vast verbont getreden/
O overvromen Man! door u beleyt en reden/
Gy dreeft haer tot de zaeck/ gy porden haer bequaem
Ga naar voetnoot449
450[regelnummer]
Met woorden wijs geseyt/ so dat sy altesaem
Malkander zwoeren trou te blyven tot het ende.
Waer dat Jupijn belieft de Eendracht neer te zenden/
Is zeges teycken vast; en voor dat lant gewis
Den Hemel ijver waeckt/ en steets sorchvuldich is.
Ga naar voetnoot454
455[regelnummer]
Dus Griecken zijt gemoet/ de Goden met u stryden/
Ga naar voetnoot455
Haer ongemeten macht u vryheyt zal bevryden;
Treet moedich int gevecht/ blijft vast in u verbondt/
Der Persen staet door u wert dodelijck gewondt.
Themistocles
Athenen nimmer sal 't verbondt als trouwloos
scheyden/
Pausanias
460[regelnummer]
Noch Sparta wil oock niet datmen waerachtich
seyden/
Ga naar voetnoot460
Dat Lacedemon vals het Griecken wou verzae'n.
Ga naar voetnoot461
Neen/ neen/ Voor-vaders deucht en overvrome dae'n
Die prick'len al te zeer ons Ziel en kloecke zinnen/
Om met ons eygen doot ons Vaderlant te winnen/
465[regelnummer]
Der vryheyts gulden kroon/ oft wel die met gewelt
Te graven met ons bloet int doot besprengde velt:
Ga naar voetnoot464-466
Want beter is het vry voor 't Vaderlant te sterven/
| |
[pagina 24]
| |
Dan onder 'tslaefsche jock zo eerloos te verderven.
Tymophanes
Corinthen even zo haer Stadts vryheden mint/
Ariobulus
470[regelnummer]
En Tegea te recht is even zo gezint;
Chyleus
't Gantsch Griecken spreekt alzo/ en ijver zijn
genegen
Ga naar voetnoot471
den Persen onder t'ooch te trecken moedich tegen/
En tergen haer ten slach/ die zo verwaent gemoet
Ga naar voetnoot473
zijn/ dat ons tegenweer haer spottich jagen doet:
Ga naar voetnoot474
475[regelnummer]
Doch uyt het noot gevecht wy nimmer sullen wijcken/
Voor dat wy allen doot/ oft Persen t'seyl doen strijcken.
Ga naar voetnoot476
Heyl'ge Eendracht welghekomen
Ga naar voetnoot477
Zijt ghy inde Griecksche Ste'en/
Door u wert den schrick met reen
480[regelnummer]
(O Godinne!) wech genomen/
Die de Griecken int gedacht
Beven deed' voor Xerxes macht.
Eygen vrucht van d'heylg' offerhanden
Die het Griecken met ootmoet
485[regelnummer]
T'eeren vanden Hemel doet.
Ga naar voetnoot485
O! beschermster van haer landen
Zijt ghy/ die steets met u leyt
Vrientschap/ Liefd' en trouwigheyt.
Door Godtvruchtigheyt komt voren
490[regelnummer]
d'Eendracht uyt des Hemels troon/
| |
[pagina 25]
| |
Als der deugden voetster schoon;
Twist/ Gewelt/ Bedroch versmoren/
'tWelck der Landen welvaart schent
Waer sich d'Eendracht henen wendt.
| |
[2] Phanias, Aristides, Lycomedes
Phanias
495[regelnummer]
Hoe? so te Scheep te gaen/ en onse Stadt te
laten?
Wat zou den zege al (oft zo geviel) ons baten?
D'Altaren vanden Góón, Beschermers ons
Gemeent/
De graven daer in rust Voor-vaders wit gebeent/
Ons Muren trots geboudt/ ons schoon vercierde hoven
500[regelnummer]
te laten vol moetwil: Den Persen die beroven
En schenden onse woonst/ vernielen onse Stadt/
Al oft Athenen noyt geen plaets en had gehadt:
Wat kan ons 'tongeval doch erger zijn toezendich?
Ga naar voetnoot503
Aristides
Altijt te zijn verheerscht in slaverny ellendich.
Phanias
505[regelnummer]
Die 't Vader-landt ontbeert is ider slaef vol
schandt.
Ga naar voetnoot505
Aristides
De gantsche Weerelt is der vromen Vaderlandt;
O Phania! gelooft dat in geen plaets oft Steden
ons Vaderlandt bestaet/ de Ziel verselt met reden/
(Wiens oorspronck Godlick is) daelt uyt des Hemels troon/
510[regelnummer]
En vest haer woonst int lijf (door eygen schick der
Góón)
Ga naar voetnoot510
Daers' in gekerckert blijft/ als vremdelijck op Aerden/
En heeft altijt het oog naer 'sHemels dack vol waerden/
| |
[pagina 26]
| |
Als vol genegen lust om daer weer heen te gaen.
Dit is het gene dat ons so 'tgemoet port aen/
515[regelnummer]
Tot oeffening des deuchts/ tot eeren/ staet en machten/
En schelt het trage lijf van onvermogen krachten/
Verslenst in lusten vuyl/ als in't vervolgen flou/
Ga naar voetnoot517
Naer 'tgeen des Hemels vonck hem garen stieren wou;
Dat 's naer een vry gemoet/ bezwalckt met gener vrezen/
Ga naar voetnoot519
520[regelnummer]
Die 's werelts lust versmaet/ en naer 'tonsterflijck wesen
Ga naar voetnoot520
('t Welck wis die Mensch bekoomt) vergadert door de deucht.
Ga naar voetnoot521
Dus Phania/ altijt leeft in't gemoet verheucht/
Den Vromen/ waer hy is/ en treet 'tgeval met voeten;
Ga naar voetnoot523
Haer blixems dwarssen sach/ noch donders grof ontmoeten
Ga naar voetnoot524
525[regelnummer]
verschricken syn gemoet: maer poocht steets-wijs gezint
met onvertsaechder hert naer 'tgeen hy nodichst vint/
'tSy dan hy nodich raemt het Vaderlant te derven/
Oft voor des Ouders wet al vechtende te sterven.
Hy schrick voor genes dings/maer neemt het byder hant/
530[regelnummer]
Oock Phania/ alzo wy laten Stadt en Landt/
Als 'tgeen ons nodichst is om vry te mogen leven.
Stadts Wal/ hoe vast gebout/ geen hulp aen ons kan geven
tot Medens tegenweer/ ist dan geen veylder raet
Ga naar voetnoot533
dat wy die laten/ eer dat die ons eerst verlaet?
535[regelnummer]
Athenen gaet met ons/ de vryheyt treet ons voren/
Die/ so wy bleven hier/ ellendich sou versmoren;
De Doden laten die bewaren 'tdode goet;
Die leven zoecken 'tgeen haer nut is tot behoet;
Neen Phania/ verschrickt dees stenen niet te laten/
Ga naar voetnoot539
| |
[pagina 27]
| |
540[regelnummer]
Want eer een korten wijl op heerelijcke straten
Ons voeten sullen treen in Hemel oft op Aerdt.
Lycomedes
Broeders/ hebt g'yet te doen? het volk is meest
vergaert/
Ga naar voetnoot542
Om haer eendrachtich op de Schepen te vervoegen.
Phanias
Gaen wy/ dat Godt in als Athenen wil vernoegen.
Rey
545[regelnummer]
Adieu/ ô Stadt// die wy door noot verlaten/
Ga naar voetnoot545
Ons oogen nat// met tranen boven maten
Bevocht/ bedroeft ons borst/ als wy bedencken
Hoe het geboeft// van Persen u sal krencken.
Adieu ô Kercken schoon.
550[regelnummer]
Adieu Voorvaders woon.
Adieu ons Ouders graven/
Wy scheyden met gezucht:
Doch beter ist gevlucht
Dan werden Medens slaven.
555[regelnummer]
Niet al te seer// u 't scheyden laet
berouwen/
Athenen weer// den Hemel sal op-bouwen/
Heerlijcker noch// als oyt het was te voren:
Beter ist doch// de Stadt als wy verloren.
Maer die oneel van bloet
560[regelnummer]
Wil met een snoot gemoet
Der Meden moetwil lyden/
Die blijft hier/ maer wy gaen/
Oft sterven/ oft verslaen
Die ons t'onrecht bestryden.
| |
[pagina 28]
| |
[3] Choor
565[regelnummer]
Naer dat te Scheep gegaen Athenen
Ga naar voetnoot565
Nu was door Temistocles raen/
De Griecksche vloten hun vereenen/
En moedich jegens Meden slaen.
Ga naar voetnoot568
By Artemisium in het vechten
Ga naar voetnoot569
570[regelnummer]
Het Griecken Persen proeven doet/
Dat pronck noch prael yet kan uytrechten/
Maer wel alleen een vroom gemoet.
Sich te verzekeren int verwinnen
Ga naar voetnoot573
Is t'recht/ 't welck korts wel bleeck
Ga naar voetnoot573-574
Ga naar voetnoot574
575[regelnummer]
Aent Griecken/ dat verschrick van zinnen
Ga naar voetnoot575
So schromich Medens hoogmoet weeck.
Maer nu by Salamyna moedich/
Stout leggen Persens trots ter neer/
Versek're met haer handen bloedich
580[regelnummer]
Haer Vaderlant de vryheyt weer.
Die door den damp des hoochmoets droncken
De Goden trotsten op sijn macht/
Ga naar voetnoot582
Sach flucx sijn grote vloot verzoncken/
En al sijn waen te niet gebracht;
585[regelnummer]
So dat hy al verbaest met schanden
Door Themistocles veylen raet
Ga naar voetnoot586
Vlucht metter ijl naer Medens landen/
En Grieckens heersch-lust droef verlaet.
Ga naar voetnoot588
Leert nu hier uyt/ ô volck'ren! kennen/
590[regelnummer]
Wat nut Godtvruchte Eendracht geeft/
Geen vyandt noyt het landt kan schennen/
Waer die haer heyl'gen zetel heeft.
|
|