Horae Belgicae

(1968)–A.H. Hoffmann von Fallersleben– rechtenstatus



[pagina 29]
Parthenopeus und Meliore. Zwei Pergamentblätter in fol. mit hübschen Miniaturen, aus dem 14. Jahrh., aufgefunden von Ferdinand Deycks und von ihm zum dritten Jubiläum der Universität Jena 15-17. Aug. 1858 ‘auctoritate Rectoris et Senatus Academiae Monasteriensis’ herausgegeben. Da diese Gelegenheitsschrift wol wenigen zugänglich ist, so möge das wichtigste Bruch-stück, aus dem ersten Theile des Parthenopeus, hier in besserer Schreibung wiederholt werden. Es kommt als ein neues zu den bisherigen hinzu, s. Hor. belg. P.I. ed. 2. Nr. 22.
[pagina 30]
Doe helsede si den kintschen enape Ende drever hare werelt mede. Si taste sine sachte lede, Si custene ghinder ende hier, 5[regelnummer] Si custe sinen mont ende sine lier, Sine oghen, sinen hals ende sine kele. Die grote bliscap van den spele, Die si hadde met haren amijs, Dat prisede si voret paradijs. 10[regelnummer] Dies spels en mochte niet sijn ghenoech. Dat sine met cussene iet verdroech, Dat was bedi dat si vruchte Dat sine pinen ende wecken mochte, Ende en weckes niet, want si sach 15[regelnummer] Dat hi verpijnt ende moede lach. Ende alset tote dien daghe quam, Die sonne metten trone opclam, Die jonghelinc, die met ghemake Hadde gheslapen, wart in wake. 20[regelnummer] Talre ierst dat hi sine oghen op dede, Sach hi die meeste cierhede Binnen der cameren daer hi in lach, Die hi te voren ie ghesach. Harde groot delijt so hadde hi das, 25[regelnummer] Maer die joncfrouwe die met hem was Vore den daghe hadde hise verloren, Dat hise en mochte sien noch horen, Ende alse hi heme soude cleden
[pagina 31]
Ende daer toe began ghereden, 30[regelnummer] Sine cleder hi niet en vant, Maer men brachte heme betre thant Ende scoonre ende gheschepen bet, Alse hise ave heme hadde gheset. Van den bedde hi thant op stoet, 35[regelnummer] Dat rijclijc was ende goet. Een ghescoeite hi dede doe an, So diere hi nie en gheen en ghewan. Doe brachten heme twater die beckine, Die scone waren ende guldine. 40[regelnummer] Doe quam wel ghereet die dwale. Dit al gader bequam hem wale. Alse heme dese dienst was ghedaen, Quam hi in den palais ghegaen. Dat eten op die taefle stoet, 45[regelnummer] Scone, rijclijc ende goet. Daer hijt sach dats hem hoghede, Hi ghinc sitten daert hem best voghede. Daer was heme ghedient harde wel, Heme en vernoide en ghene dinc el, 50[regelnummer] Maer dat hi noch man noch wijf Noch en ghene dinc sach die hadde lijf. Int hogheste sitten was hi gheseten. Alse hi een luttel hadde gheten, Ghinc hi den graet nederwaert, 55[regelnummer] Daer hi hadde ghelaten sijn paert, Ende vant een teldende ors daer staende Aldaer hi sijn paert vinden waende, Starc ende groot ende langhe ghedaghet, Beter ghi nie en gheen en saghet, 60[regelnummer] Daer toe dat so raven swart was, Dat hi een deel ontfruchte das, Dat het van quaden-alven ware, Doch en was hijs niet so in vare, Hine sat op dat rijclijc paert 65[regelnummer] Ende reet ten hoghen torre waert
[pagina 32]
Ende beette neder ende op clam Tes hi ten cantelen quam. Het was claer ende scone weder, Hi sach int oost ter see wert neder, 70[regelnummer] Daer hi en gheen inde af en sach. Van der see was er groot ghelach, Want grote rijcheit quam al dat Met schepe gheseilt in die stat: Diere samite, ciglatoene, 75[regelnummer] Cindale, rode, ghele ende groene, Diere pelne alexandrine, Diere hovelakene, gordelkine, Orsse die goet ende scone waren, Valken, haveke ende sparwaren, 80[regelnummer] Bontwerc grau ende ermerijn, Mirre ende wirooc, peper ende comijn, Geroffelsnaghele, note moscaten, Galigaen, pomegarnaten, Ghinghebere ende ceduare, 85[regelnummer] Canele ende meneghe diere ware, Van lactuarien meneghe maniere, Meneghe goede specie ende diere, Ende van allen cierheiden een deel Quam met schepe ane dien casteel. 90[regelnummer] Doe ghinc hi staen recht int suut Ende sach ten cantelen boven uut: Daer wert sach hi die bogaerde staen, Die heme dochten hebben bevaen sLants ere milen lane ochte mee. 95[regelnummer] Hi sach die wijngaerde neven die see So lanc ende so breet ende so slecht, Niet en sach hi sonder wijngaert echt. Doe ghinc hi staen ane die weste side Ende sach verre ende wide: 100[regelnummer] Daer sach hi tlant breet ende slecht Gheerijt ende ghesait wel nae sijn best. So breet docht hem daer hijt sach
[pagina 33]
tLant dat daer ghewonnen lach, Dats heme also ghevoechlike 105[regelnummer] Dochte sijn tenen conincrike. Doe ghinc hi bander side int noort, Daer sach hi die rijclike poort Ghevieret harde wel. Ane dene side die Orie vel 110[regelnummer] Van hoghen neder in die see Wel dertich ghelachte ochte mee. Daer was die Orie harde diep; Die brugghe die daer over liep Was al beset met cantelen 115[regelnummer] Ende al ghemaect met quarelen, Die groot waren ende diere. Daer tinden over die riviere Sach hi enen casteel staen, Hi was altoos so wel bevaenGa naar voetnoot119 120[regelnummer] Van spisen ende van riddren binnen, Datten nieman en mochte winnen. Die scoonste mersch daer buten lach Ende die beste, die hi nie sach, Wel tien milen lanc neven die see 125[regelnummer] Ende twee milen breet ochte mee. Daer tinden was een groot wout, Daer stont in harde scone hout, Menech scone boom daer binnen stoet. Daer was van meneghen voghele broet, 130[regelnummer] Maer daer broeden alremeest Haveke ende valken in dat foreest, Die meneghen heigher...... Dicke brachten sins...... Daer die jonchere dit wat daer lach 135[regelnummer] Ende daer menech andre ghesach, Prijsde hi tlant goet ende rike. Heme dochte staen ghelachlike
[pagina 34]
Die casteel te menegher dinc. Dus corte sinen dach die jonghelinc, 140[regelnummer] Dat heme niet en vernoide die stonde. Dies het quam ten avonde, Doe ghinc hi van den torne neder Ende keerde ten palaise weder. Daer beette hi neder vore die dore 145[regelnummer] Ende liet sijn swart ors staen daer vore, Ende ghinc int palais, daer vant hi echt. Die taesten scone ende wel gherecht, Daer was echt ghedient wale Tallen taeflen in die sale 150[regelnummer] Van allen dies sijn herte gheerde, Hem en mesquam niet noch en deerde Sonder ene dinc allene, Dat hi creature en ghene Die hadde lijf mochte ghehoren 155[regelnummer] Noch sien, dies hadde hi toren. Alse die taeflen waren op ghedaen, Ghinc hi ten viere sitten saen Op enen rijcliken tapijt, Ende alst heme dochte slapens tijt, 160[regelnummer] Sach hi risen twee candelaren, Die beide van finen goude waren, Met tween stallichten bernende claer: Si ghinghen vore ende hi volghede naer Bes sine te bedde hadden bracht, 165[regelnummer] Daer hi op lach den andren nacht, Doe keerden si beide weder Ende hi ghinc te handen sitten neder Ende begonde hem tontscoene Ende sine cleder ute te doene, 170[regelnummer] Ende also hi heme soude decken Ende tcoevertoer te heme wert strecken, Wart het daer binnen donker saen Ende die joncfrouwe quam ghegaen,
[pagina 35]
Die hi wel ontfine ende dede 175[regelnummer] Al gader sinen willen daer mede. Kriegsrath der Normannen in der Stadt Caesarotio oder Gisors, s. Massmann, Partonopeus S. 155.) Ic rade wel bi goeden rade, Dat wi nemmer dore en ghenen prijs Jeghen die Fransose en hebben wijs. Dese raet ende dese tale 180[regelnummer] Bequam al den Sarasinen wale Sonder allene Faburine Ende van Irlant den coninc Furtine. Alse die coninc Sornagur hoorde Mares raet ende sine woorde, 185[regelnummer] Ne dochtens heme no scone no goet. Hi sach claerlike ende verstoet, Dat hi ghelachtert ware. Des en woude hi niet openbare Sinen mannen ontdecken sijn ghepens, 190[regelnummer] Dat hi wandelde hare ende ghens. Siere manne was vele ende hi allene Ende vruchte dat hise alle ghemene Heme onwillich maken soude Ende seide, dat hi volghen woude 195[regelnummer] Siere manne wille ende haren rade, Ende hiet hen metter dagherade tHere doen porren ende ghereiden Ende ghewapent die scaren leiden Op den plein vore die borch Cars 200[regelnummer] Ende doen den Fransosen waren wars, Daer soude al sijn die sameninghe So wie soot daer nae verghinghe. Doe inde die coninc sine sprake Ende schiet van hen bi derre sake, 205[regelnummer] Tere cameren ghinc hi wredelike, Op een bedde ligghen droeflike
[pagina 36]
Ende dede hem daer in beluken, Daer hi sijns rouwen woude ghebruken Ende niet en soude sijn openbaer. 210[regelnummer] Hi wranc sine hande, hi trac sijn haer Ende dreef dat alremeeste seer Dat coninc dede noit eer. Ay arme, seit hi, ellendich man, Dat ic noit lijf ghewan! 215[regelnummer] Ende mi Mares dus heeft ghelachtert Ende verraden ende gheachtert Bi valschen rade dien hi ghevet Ende hi al onghewillich hevet Sine man ghemaect ende benomen, 220[regelnummer] Dat si te wighe niet en comen. Af willic staen van sinen rade Vorwert, mer nu eest te spade. Doe icken tierst dede ane minen raet, Was hi onwert ende quaet, 225[regelnummer] Een keitijf, eens dorpers sone, Die luttel eren was ghewone. Sinen dienst ic heme wel gout, Daer ic heme gaf so grote ghewout. Eens dorpers sone daer ic ave 230[regelnummer] Maecte enen palesgrave. Mine hulde hi daer mede ghewan, Dat hi rovede op mine man, Ende dede mi verstaen sekerlike, Dat si mi alle ghemeinlike 235[regelnummer] Niden ende haten toter doot. Het was wel recht, si haddens noot; Het es wel recht, dat si mi haten Ende vloeken harde ende verwaten, Dat ic so hoghe boven hon verhief 240[regelnummer] Enen verradere, enen bosen dief, Die hen vernoi doet ende lachter, Ende hare recht trect emmer achter, Di es hen heeft en ghenehale,
[pagina 37]
Ende loopt op hen met siere tale, 245[regelnummer] Ende heeft beloken in sinc hant Arme ende rike ende al mijn lant, Ende heeft bracht bi minen ghedoghe Sine onwerde maghe so hoghe, Dat si sitten in minen vesten. 250[regelnummer] Minen hoghesten mannen ende den besten Daer heeft hi so ghevaren jeghen Ende se ghehendert, dat si ne pleghenGa naar voetnoot252 Ne ghene tijtcortinghe noch met honden Noch met voghele, ten ghenen stonden 255[regelnummer] Si ne hebben spel noch dachcortinghe. Daer si ooc comen ten ghedinghe, Trect hi achter hare gherechte. Des haten si mi wel met rechte. Dus hebbic verloren hare houde 260[regelnummer] Bi mi, niet bi hare scoude Ende bi den rade, die ghevet Mares, Die hen van herten onhout es. Dese heeftse te minen onghevalle Arm ghemaect ende onwert alle 265[regelnummer] Ende mi ooc arm al die ghelike. Hadden si ghenoech, so warie rike, Haddie mi ane hen ghehouden. Nu wetic wel, dat si mi souden Te minen eren hebben ghedient 270[regelnummer] Ende mi gheweest ghetrouwe vrient. Nu es met mi comen hier Menich goet riddre, menich soudier, Die mi wel half vremde sijn. Dore hen selven ende dore die mijn 275[regelnummer] Ende niet dore mi sijn si hier comen. Talre ierst dat si hebben ghenomen Hare leversoen, dan selen si
[pagina 38]
Willen hebben ghichten van mi. Ic roec so wat so mi gheschiet, 280[regelnummer] Sijt vrome, sijf scade, sine achtens niet, Sine levens niet tonsachter Dore mine scade, door minen lachter. Derre en es mi ooc en gheen so hout, Talre ierst dat hi heeft sijn sout, 285[regelnummer] Hine sal varen siere straten Ende sal mi hier in dorloghe laten. Lonic heme dese warf, Hi sal mi echter also mi bedarf Ghehulpich sijn ghetrouwelike. 290[regelnummer] Maer lonic heme qualike, Talrierst dat hijs hevet stade, Sal hi poghen omme mine scade. Maer haddic mine man met mi bracht, Die mi Mares heeft verwracht, 295[regelnummer] Ende iese te vriende hadde ghehouden, Ic mach wel weten, dat si souden Gherne setten lijf ende ere Ende goet te wets met haren here, Sone warie niet in derre noot. 300[regelnummer] Eer soudeniere alle bliven doot, Eer si ghedogheden, dat men dade Haren here lachter ende scade. Nu heeftse die verradere doot Ende ghemaect alles goedes bloot, 305[regelnummer] Dat si den tijt met anxte liden. Sine hebben wat teren noch wat riden Ende leven met groten sorghen, Sine connen verweddenlich verborghen: So benoot icse alle liet. 310[regelnummer] Die vive en moghen den sesten niet Ghewapenen, al droeghen si over een. Si hebben verset lant ende leen, Die woeker hevet hen al ghenomen Dat hen te vromen soude comen.
[pagina 39]
315[regelnummer] Hier omme eest dat si mi niden Ende sijn mi onhout tallen tiden. Hier omme si alle daghe spien, Hoe si moghen comen in dien Dat si mi vernoi beraden. 320[regelnummer] Hets recht dat si mi gherne scaden, Want icse hebbe ghevelt neder. Maer quamic noch te lande weder Ende mi god behilde dat leven, Ic soude hen smijns so vele gheven, 325[regelnummer] Dat si mi souden wesen hout, Ende gheven hen in hare ghewout Desen verradere, desen quact Marese, die mi gaf den raet, Te doene haren wille daer mede 330[regelnummer] Alse hi te voren met hen dede. Doe sweech hi een stucke ende began Te pensene alse een droeve man, Hoe hi heme best verweren soude Ende menne blode niet en scoude. 335[regelnummer] Hi kinde heme selven goet ende sterc Ende riep te hem enen sinen clerc, Die openbare ende stillekine Te sinen rade plach te sine. Vrient, seit hi, du heves wel ghehoort 340[regelnummer] Mares raet ende sine woort, Hoe hi heeft mine coene helde So verbloot dat si te velde, Te wighe niet en willen comen. Dus heeft hi mi mine ere benomen, 345[regelnummer] Dus heeft mi dese quaet verraden. - Ay here, seit hi, door uw ghenaden Ende belghes u niet dat ic segghen sal. Ghi hebt waer ghesegghet al: Alle gader so si wijs erre, 350[regelnummer] Die u bi sijn ende verre.
[pagina 40]
Daer ghi den dorpre hebt verheven Ende ghi hem hebt daer toe ghegheven Ghewout boven veel hoghe nam, Waendi dat hi u goedes an 355[regelnummer] Ende hi u si van herten vrient.	voetnoot119 bevaen, in der Hs. bewert. voetnoot252 ghehendert, Hs. genendert.

Vorige Volgende

Horae Belgicae

Parthenopeus und Meliore.

Over dit hoofdstuk/artikel

titels