|
| |
| |
| |
VI. Drie daghe here.
Ene sotte boerde ende ene goede sotternie.
Nu hoort ghi heren ende swighet stille.
men seet, hine heeft niet sinen wille
die aen een quaet wijf es ghehuut;
sijn doghen esser niet veruut,
5[regelnummer]
want men seet, met ghenen dinghen
en mach men een quaet wijf ghedwinghen,
ende seker hets waer, men saelt u toghen
hier voor u allen voor uw oghen,
scone exempel van desen saken.
10[regelnummer]
nu swijcht ende hout met ghemake:
men sal hier spelen slechts ter stont.
Men sal hier spelen enen stront
boven toverst op uw hoot.
god gheve u scande ende lachter groot!
15[regelnummer]
gaet thuuswert ende onderwinnes uws.
ic wene wel, hi heeft wat thuus
dat hi morghen vroech sal vinden.
die keitijf hi moeste hem onderwinden:
en conste hi niet gheswighen stille?
20[regelnummer]
men speelt hier hedemeer om sinen wille
| |
| |
ende al met sinen quaden clappe.
ic wil gaen sitten voor den tappe
ende drinken een goet hoot bi den viere.
tapt in, tapt uut van den biere!
25[regelnummer]
tapt al vol, haeft u ter vaert!
god gheve hem ramp die hemer spaert!
ic sal drinken sonder sorghe.
levic nu, ic sterve morghen.
laet sien, can icker niet an?
30[regelnummer]
het riect wel, bi sente Jan!
ende nu weet ic wel hoet smaect.
siet, hoe dit volc nu steet ende gaept!
saechdi noit liede? wildi mi copen?
mi dunct, in derf niet verre lopen
35[regelnummer]
om sotte te vane al sonder nette.
ay! siet dese gapaerts, bi Cools sette!
men soude meer liede vaen dan muschen.
ic moet drinken ondertuschen.
baa! wat dunket u, mach ict wel?
40[regelnummer]
ghine siet hier hedemeer ander spel,
hets sonder reden dat ghi hier staet.
Wat duvel! hebdi hier ghemaect?
ghi hebt ghemaect een onderhaspe.
ic sal u op den velle tasten;
45[regelnummer]
want wat ghi doet, hets altoos quaet.
Ay! iemen van u allen gaet
ende hael elken een cussen onder sine voete!
Maria moeder ende maghet soete,
entrouwen! ghine hebt gheen scande in u.
50[regelnummer]
besiet mi wel! dunkic u een scu?
dit wonder en was noit ghehoort.
| |
| |
Ghebuur, ghi schijnt harde sere ghestoort,
hebdi iet dat u jeghengheet?
En siedi niet dit volc hoet steet
55[regelnummer]
ende gaept op mi in mijn ghelach?
het schijnt dat noit liede en sach.
lieve ghebuur, besiet, besiet!
Ghebuur, ghebrecs u anders niet,
ghebuur, so en claghic u niet sere;
60[regelnummer]
want bi onsen lieven here!
ghebuur, ghi claecht al van ghemake,
want haddi al selken wijf thuus ghelaten
als ic, dies willic mi vermeten,
ghi sout der lieden harde wel vergheten
65[regelnummer]
daer ghi nu op sijt so stuur:
ay ghebuur, ghebuur, ghebuur!
wistijt hoe si sijn bestelt
dien hebben no cleder no pant no ghelt
ende altoos thuus een quaet wijf venden!
70[regelnummer]
si hebben wel also groot ellende
als in den afgront van der helle.
Ghebuur, nu secht mi als gheselle
wat u ghebrect, want ics begheert.
Ghebuur, wetti wat mi deert?
75[regelnummer]
ic hebbe een quaet wijf als ghi wel wet
die mi altoos schelt ende et:
si schelt mi snachts wel seven werven
| |
| |
so sere, mi dunct dat ic sal sterven,
ende weerdic mi als si mi slaet,
80[regelnummer]
si daets te meer, so eest al quaet,
ende smekicse sine houter niet af.
ghebuur, dit es noch al een caf,
want en es noch dach noch ure,
sine maect mi mijn leven tsure.
85[regelnummer]
dit es een ordeel sonder ende.
hoe soudic gheleven in dit ellende!
hoe mach enich wijf sijn so quaet!
ghebuur, ghi wet al minen staet:
ic drinke gherne in die taverne.
90[regelnummer]
dan comt si op mi schelden gherne
ende dan en steet mi niet tonberne,
ic en moet met scoppe ende met scherne
met hare haestelijc thuuswert gaen.
dan gheet si mi boken ende slaen,
95[regelnummer]
mi dunct dat mi die rebben craken.
ic weet wel, si liet mi met ghemake,
woudicse met mi leiden drinken:
si soude haer selven ooc wel schinken
ende drinken altoos als haer sal dorsten.
100[regelnummer]
dan hout si niet op al soutse borsten,
sine heeft den croes al uut ghelect
ende als haer an den croes ghebrect,
dan setsi den pot an haren mont;
so en hout si niet op, sine siet den gront.
105[regelnummer]
ghebuur, hier wordic met onteert.
constic ghevinden eneghen keer
daer ic peis met mochte ghecrighen,
dat icse met eren mochte doen swighen,
ic ware een here alle mine daghe.
110[regelnummer]
mi dochte goet dat ic haer gave
ene pels of een goet roclaken:
si soude mi machschien in peise laten.
| |
| |
mochtic peis hebben drie daghe,
machschien het soude haer so behaghen,
115[regelnummer]
het soude duren ses maent of seven
ende machschien ooc al ons leven:
ic salse smeken om hare quaetheit.
Lieve Jan, dat es mi leit
dat ghi hebt eneghen onpeis:
120[regelnummer]
ic swere u, Jan, bi sente Cleis!
men moet verdraghen om beters wille
ende somtijts swighen al stille,
al eest dat enen jeghengheet.
maer seker! uw doghen es mi leet.
125[regelnummer]
si willen ghesmeect sijn som die vrouwen,
selc wilt met ghevene sijn ghehouwen,
die selken willen sijn bescouwen
ende die selken al haer lijf gheblouwen
met goeden stocken over haer vel;
130[regelnummer]
nochtan en doen si nemmermeer wel
ende bliven altoos even quaet.
het dunct mi sijn die beste raet:
versmeecse met ghisten of ghi cont,
sprect vriendelike in aller stont:
135[regelnummer]
si mochte haer quaetheit wel laten.
het sijn quade wive die niet en saten.
ghebuur, doet dit! het dunct mi goet.
Gherne, ghebuur, metter spoet.
adieu, ghebuur, ic moet gaen.
140[regelnummer]
nu laet sien hoe si mi sal ontsaen
als si mi in huus siet comen. -
| |
| |
Siet, ons vrouwe moeten verdoemen!
waer hi comt datten god schende!
die mi doet so groten ellende
145[regelnummer]
met sinen drinken nacht ende dach.
ic mach wel roepen o wi! o wach!
dat icken noit ghecreech te manne.
nu gaet, keitijs, god gheve u scande!
ende haelt water ende haest u snel,
met voeten terden. u sal rouwen
dat ghi mi noit saecht. entrouwen!
hi es so dronken, hine can ghestaen
op sine voete, vul corliaen!
155[regelnummer]
gaet wel vollic van voor mijn oghen!
Lieve Bette, laet u ghenoeghen!
seker! ic en dranc noch heden.
Ghi liecht al soude men u ontleden.
waendi dat ics niet en gherieke?
160[regelnummer]
ghi staet ende daesbolt als een kieken.
gaet ende doet dat ic u hete,
of ic gheve u selke smete
dat u craken selen die rebben.
Lieve Bette, nu laet u segghen:
165[regelnummer]
mochtic tuwer vrienscap comen,
bi gode! het soude ons beiden vromen.
woudi mi laten wesen here
drie daghe lanc ende dan nemmere
van onsen huse al gheheel,
| |
| |
170[regelnummer]
ic soude u gheven selc juweel:
hen es vrouwe binnen der straten,
sine souder omme met peise laten
ene scone pels goet ter core
175[regelnummer]
hebbic jeghen Peteren ghecocht,
hi heeftse mi uut Inghelant brocht:
dese seldi hebben, wildi mi laten
drie daghe here sijn ende al met maten.
wildise hebben, so segghet mi.
ghi hebse ghecocht eenre ander tripe:
Calle die sout mi verwiten
te wies behoef datse ghecocht was.
Lieve minne, hets al ghedwas.
185[regelnummer]
nemtse ende doet dat ic u rade.
Ic sàl, want het mochte mi scaden,
gaefdise eenre ander hoeren dan mi.
maer ic mochte wel segghen tfi!
wiste iemen dat ic mi vercope aldus.
190[regelnummer]
maer maecter ons af een ghesus
ende willet niemen te kennen gheven.
Nenic, so moetic met eren leven!
ic salder af swighen al puur stille.
Nu doet dan al uwen wille
| |
| |
195[regelnummer]
ende sijt meester ende here
drie daghe lanc ende nemmere;
nochtan saelt mi wel lanc vallen.
Wey! nu hen ic doch here van allen.
hout mine huke! gaet scommelen, scuren!
200[regelnummer]
waer sijn dese boffers nu, mijn gheburen?
ic wets, ic sal nu gaen drinken.
sach icker eneghe, ic soutse winken,
want ic wil drinken gaen van den biere.
si sitten nu bi haren viere
205[regelnummer]
ende haspen, spillen, die vul keitijfs;
sine dorren niet drinken om haers wijfs
die se schelden ende verspreken.
mijn wijf mochte haer liever breken
beide haer bene eer si dat dade,
210[regelnummer]
want ic souse also begaden
daer soude hem ander castien bi.
tfi den cockaerts! tfi hen! tfi!
die hem haers wijfs dus dwinghen laten.
seker! ic sie wel, hiers gheen bate.
215[regelnummer]
ic wil gaen drinken sonder sorghen,
want al en quamic niet voor morghen,
mijn wijf die souts wel sijn ghepait:
si scuurt, si scommelt, si spint, si nait
ende doet haren orbore binnen huus;
220[regelnummer]
daer sit si stiller dan ene muus
ende doet tbeste dat si mach.
ic wene, noit man beter wijf en sach.
nu willic gaen drinken al versmoort.
Ghebuur heer, drinken? secht mi, hoort!
225[regelnummer]
ghebuur, hoe hebdi ghevaren?
| |
| |
Ic saelt u segghen al sonder sparen,
maer ic moet emmer tiersten drinken.
Nemt den croes, ic sal u schinken.
drinct al ute, hets goet bier.
230[regelnummer]
Ay mi! god die brachte mi hier:
dit bier hulpt mi in al mijn lijf.
Ghebuur, nu secht mi, wat seit uw wijf?
want wistict, mi waers vele te bat.
Ghebuur, ic saelt u segghen plat,
235[regelnummer]
ghi sijt mijn vrient uutvercoren:
mijn vernoi hebbic verloren,
als ghi noch heden wel selt weten.
ghi moet met mi comen eten,
ic bits u ende uw weerdinne.
240[regelnummer]
ghi selt horen hoe ic met minnen
here van den huse ben lude ende stille.
ic mach nu drinken gaen als ic wille
sonder schelden van minen wive.
ic ben ghehuut wel twintich jaer ende vive
245[regelnummer]
dat ic daer binnen noit raste en ghecreech,
wat ic verdroech, wat ic sweech,
sonder op den tijt van nu.
ende daer omme so biddic u
dat ghi met mi wilt comen eten
250[regelnummer]
stappans ende dies niet en vergheten,
want ic ben nu groot ende clene
| |
| |
meester van den huse allene.
comt haestelijc sonder letten.
Gaet ende doet die tavel setten!
255[regelnummer]
ic sal comen, in saels niet laten
Ic sal gaen die tavel maken.
volcht mi stappans ende brinct Betten.
Gherne, ghebuur, in sal niet letten. -
Lijsbet! Lijsbet! ghi moet gaen mede.
260[regelnummer]
Jan ons ghebuur heeft ons ghebeden
dat wi met hem comen eten,
want hi heeft hem dies vermeten
dat hi noit binnen sinen live
so wel en was met sinen wive
265[regelnummer]
als nu op den dach van heden.
maer hine heest maer sinen vrede
drie daghe lanc ende sijn respijt
machschien niet toter vespertijt.
Lijsbet, ghi moeter u toe ghereden.
270[regelnummer]
Imberecht, heeft hi mi ooc ghebeden,
so willic stappans medegaen.
ic duchte dat hi niet langhe en sal staen
aldus in peise ende in rusten;
hem en sal ons niet sere te noden lusten,
275[regelnummer]
begonste Bette te wesen erre.
nu gawi, Imberecht, sonder merren,
want het dunct mi harde goet.
| |
| |
Nu gawi haestelijc metter spoet.
men sal ons setten bi den viere. -
280[regelnummer]
Bette, nu maect ons blide ciere!
eest al ghereet om eten te gane?
hier sal comen dat ic wane
ons ghebuur ende sine weerdinne.
Seker! teten es hier dinne.
285[regelnummer]
ghi hebt recht dat ghi gaste bit,
want hier en es anders niet dan dit.
maer ic bens ghepeit, doetse comen.
sente Marie! ghi hebt saen vernomen
dat ghi here sijt van den huus;
290[regelnummer]
nochtan mochtijs wel sijn confuus,
dadi eneghe dinc boven mate.
Bette, dese reden moeti laten,
want ons ghebuur die sijn hier.
295[regelnummer]
moet u hier in peise laten staen!
Willecome, ghebuur! gaet dwaen!
sit daer ende uw weerdinne hier
ende ic sal sitten neven tfier.
Bette, lecht hier sout ende broot
300[regelnummer]
ende al dat teten es cleine ende groot.
haelt ons wijn ende brinct ons nappe!
| |
| |
in die herberghe voor den tappe!
dat heet die beste van der poort.
Het hoot uwer moeder soort,
305[regelnummer]
ghine selt mi niet langhe aldus doen driven
In hoorde noit van quaden wive
die noit aldus wel was bestelt.
ic sie wel, men doet vele om ghelt.
die mach gheven ende swighen stille,
310[regelnummer]
hi doet altoos sinen wille.
nochtan seet men, met ghenen dinghen
en mach men quade wive dwinghen.
lieve ghebuur, hoe mach dit sijn?
Nu drinct sere! siet hier den wijn.
315[regelnummer]
Willecome! nu gheeft haer drinken.
Bi gode! ghi en dorst om mi niet schinken.
wildi els iet dat laet mi weten,
dat ic ooc mach comen eten.
nu segghet mi ende comes af.
320[regelnummer]
Bette, hets noch maer een caf.
ghi moet ons compost gaen ghereiden
die wi eten eer wi scheiden.
nu ga ende doetene slechts te viere
| |
| |
ende en makes u niet diere!
325[regelnummer]
het moet sijn, dat segghic u.
dan iet anders gaen te doene.
Nu gaet ende sijt niet so coene
dat ghijt laet, want sonder lieghen
330[regelnummer]
hier souden slechts meer smeten vlieghen
omtrent uw oren dan ouder grote.
Ic hebbe liever dat ic ga lopen
ende doe tbeste dat ic can.
En sprekic nu niet als een man?
335[regelnummer]
men heest gheseit ooc over lanc:
en dooch gheen eers sonder bedwanc.
nu eet ende drinct, mijn lieve gheburen.
ic sal haer die pelse maken te sure,
bi gode! dat ic haer hebbe ghegheven
340[regelnummer]
om dat ic in peise soude leven
drie daghe ende here wesen.
Jan, hier es ghenoech met desen,
al en ware hier hedemeer el.
Nu proeft! ghenoechti u wel?
345[regelnummer]
hi dunct mi harde wel ghemaect.
| |
| |
Hi en es niet; hi es mesraect,
hi es te dinne. wildi mi leren
hoe men compost sal viseren?
gaet ende doeten weder over,
350[regelnummer]
want ghi dunct mi al verscoven.
eest goet compost? wat sechdier af?
Mi dunct dat icken wel maen:
ic sit beslabbert toten oren.
Seker, ghebuur, so moeti boren,
355[regelnummer]
ende dan Bette seldi drinken,
ende dan seldi mi stappans schinken
Ghebuur, ghi sijt nu harde gai:
het schijnt ghi sijt een verrot Wale.
360[regelnummer]
En dunket u niet an mine tale
dat ic mijn wijf nu wel can dwinghen.
ic salse doen door treepken springhen,
eer ghi van hier scheden selt.
Ghevader, hoe sidi dus bestelt?
365[regelnummer]
hoe hebdi u selven dus vercocht?
dic vint men dat men heeft ghesocht:
so doet uw man ooc dunct mi nu;
hine wist hoe meester sijn van u
sonder met desen scalken vonde.
| |
| |
370[regelnummer]
ende blijft hi meester te desen stonden,
wi selender om doghen, het sal ons smerten.
ghevader, ic swere u bi Cools herten!
eer ic om enen pelse verdroeghe,
ic hadde liever dat icken sloeghe
375[regelnummer]
dat hi bloet spude, die keitijf!
ghi sout peinsen, onsalich wijf!
als u pelse of roc ghebrect,
eest dat ghi twe woorden smekelijc sprect,
so seldi hebben dat ghi wilt:
380[regelnummer]
ghi keert wel stappans uwen schilt,
so sidi meesterse als te voren,
ende mach hi des comen te voren:
die mans die selen onderlinghe
haer wijfs aldus willen dwinghen
385[regelnummer]
ende en es vrouwe binnen der straten,
mach hi voort gaen metter saken,
sine heves te wers om uwen wille.
Lieve ghevader, nu swijch al stille!
bi Cools passie so en sal ic ooc.
390[regelnummer]
ic hinghen mi liever in den rooc
in ons roocgat in ene mande.
tfi! god gheve den pelse scande!
dat ic mi selven noit overgaf.
Mijn wijf die loopt nu wel den draf.
395[regelnummer]
ic sal haer compost leren gherecken
of wi selen om tlancste trecken,
want mere sottinne en sach ic nie.
| |
| |
hier es spise boven spise.
400[regelnummer]
aldus sal ic u leren, Lise,
over maeltijt lopen ende rennen.
Bi gode! daer en soudi niet vele ane winnen.
so en sal hi ooc, dat weet ic wel.
Ic wille dat si wese snel
405[regelnummer]
te doene dat ic haer bevele
|
|
Auteursrechtelijk beschermd