|
| |
| |
| |
III. Gloriant
Een abel spel ende een edel dinc van den hertoghe van Bruunswijc, hoe hi wert minnende des rode lioens dochter van Abelant, ende ene sotternie na volghende.
Ic bidde gode den oversten vader
dat hi ons moet bewaren alle gader.
heren ende vrouwen groot ende clene,
ic bidde u allen int ghemene
5[regelnummer]
dat ghi wilt maken een ghestille
ende merct daer na diet merken wille.
men sal u hier spelen een suverlijc dinc
van enen hoghen jonghelinc
die hertoghe was van Bruunswijc.
10[regelnummer]
hem dochte dat niemen sijns ghelijc
op eertrike niet vinden en mochte
ende sprac uut overmoedeghe ghedochte,
roemeghe woorden ende onbekent
daer dicke die meneghe es bi gheschent.
15[regelnummer]
want wie dat hem te hoghe beroemt,
als dan die saken anders coomt
so wort hi bi den roeme ghescant:
also ghevielt desen hoghen wigant:
al was hi rike ende hoghe gheboren,
| |
| |
20[regelnummer]
uut groten roem so quam hem toren.
om dat hi sprac roemeghe woort,
wert vrouwe Venus op hem ghestoort
so dat sijt namaels op hem wrac
die roemeghe woorde die hi sprac,
25[regelnummer]
also ghi nu hier selt bescouwen.
daer omme radic heren ende vrouwen,
dat hem niemen te hoghe en sal beroemen,
want daer es selden ere af comen.
te hoghen roem en wert nie ghepresen.
30[regelnummer]
nu bidden wi gode die wert ghesleghen
ane een cruce om onse sonden,
dat wi alle salich werden vonden
te Josephat in dat soete dal,
daer god sijn oordeel besitten sal:
35[regelnummer]
dies biddic Maria der coninghinnen.
nu hoort ende swijcht! wi gaen beghinnen.
Gheraert, shertoghen omm.
Waer sidi, lieve vrient Godevaert?
Ic ben hier, heer Gheraert,
nu secht mi wats die raet?
40[regelnummer]
Godevaert, het en dochte mi niet quaet
dat ons hertoghe die hoghe baroen
ende dat hi nemen woude een wijf.
hi heest so scone vromen lijf
45[regelnummer]
ende es een sterc jonc man van daghen:
hadde hi een wijf, si mochte dragher
kindren, dat ware des lants profijt.
| |
| |
hets een lantscap groot ende wijt,
het ware scade, bleeft sonder gheboort.
50[regelnummer]
daer omme hebbic u gheroepen voort,
dat ghi ons daer toe sout gheraden.
Heer Gheraert, dat en mochte niet scaden,
daer hebbic ooc onlancs om ghepeinst.
maer ic segghe u al ongheveinst,
55[regelnummer]
heer Gheraert, ghi sijt des hertoghen oom,
daer omme moeti sijns nemen goom
meer dan ic ofte die hem niet en bestaet.
Wattan? Godevaert, ghi moet ons raet
gheven, hoe dat wi varen moghen.
60[regelnummer]
tlantscap waers in goeden hoghen,
hadde hi een wijf ende kinder daer bi.
Heer Gheraert, daer omme selen wi ic ende ghi
onder ons heiden daer na spien.
ic weet ons wel na ene te sien
65[regelnummer]
die men hem gheven sal harde gherne.
dats die coninc van Averne
heeft een dochter nojael ende goet
ende die ooc draecht enen reinen moet
ende hevet enen goeden aert.
70[regelnummer]
Sekerlijc, heer Godevaert,
die huwelijc dochte mi goet:
die coninc van Averne es een edel bloet
ende die altoos binnen sinen daghen
sine wapen eerlijc heeft ghedraghen
| |
| |
75[regelnummer]
ende sijn vorders van goeder aert.
desen huwelijc dochte mi goet ghedaen.
Laet ons dan toten hertoghe gaen
ende laet ons hem dit legghen te voren:
80[regelnummer]
dan so moghen wi spreken horen,
nu willen wi gaen ic ende ghi
ende laet ons horen wat hi secht.
staet sijn herte daer toe ghewecht,
85[regelnummer]
so willen wi thuwelijc maken dan.
waer sidi, hertoghe, hoghe gheboren man,
edel hertoghe van Bruunswijc?
Sijt willecome, oom, sekerlijc
ende minen lieven vrient Godevaert!
90[regelnummer]
nu secht mi, lieve oom Gheraert,
uw begherte, het sal u gheschien.
Gloriant neve, dat souden wi gherne sien
dat ghi wout huwelijc doen,
wi saghent gherne, edel baroen,
95[regelnummer]
ende ooc Bruunswijc uw selves lant.
Oom Gheraert, hoghe gheboren wigant,
daer toe en ben ic noch niet ghestelt.
ic bidde u dat ghi mi niet en quelt,
want daer en willic niet af horen.
100[regelnummer]
ic en weet gheen wljf op eerde gheboren
daer ic met woude leiden minen tijt.
| |
| |
Neve, ghi moetet om des lants profijt
doen also wel als om uw selves lijf:
ghi selt nemen moeten een wijf,
105[regelnummer]
neve, om kinder daer van te crighen.
Nu en can ic niet langher gheswighen,
edel hertoghe, hoghe baroen:
ghi moetet om uws lants wille doen
om kinder te crighene, als Gheraert secht.
110[regelnummer]
hets een dinc dat men niet en plecht
sonder vrouwe te bliven so groten here.
ghi souter uw lantscap met onteren,
edel here, storsdi sonder gheboort;
daer soude op risen een groot discoort,
115[regelnummer]
elc souts die naeste willen sijn:
ghi sout beraden groten pijn
den edelen lande van Bruunswijc.
Godevaert, Godevaert, sekerlijc!
dese redene es te male om niet.
120[regelnummer]
mijn herte gheen wijf so gherne en siet
daer ic om gave een haer.
in weet gheen wijf dies werdich waer
dat icse maken soude mijn vrouwe.
Here, wacht dat u noch niet en rouwe
125[regelnummer]
dat ghi sprect dus domme woort.
wort vrouwe Venus op u ghestoort,
| |
| |
Gloriant neve, verstaet wel dat.
130[regelnummer]
bedroghen wert bi der minnen werc
ende ooc Apsloon die scoon
ende die wise coninc Salomoon
bleven bi minnen al bedroghen:
dits emmer waer ende niet gheloghen,
135[regelnummer]
vrouwenminne brachtse tonder.
Seker! oom, dat heest mi wonder,
maer si waren vol gheckerdien.
oom Gheraert van Normandien,
daer quamen ander saken bi:
140[regelnummer]
sine waren haers selfs van herten niet vri,
si bleven aen vrouwen al versmoort.
ic en weet gheen wijf van so hogher gheboort
dat icker seker om gave twe peren.
Seker! neve, dats niet dan scheren
145[regelnummer]
mede te makene. so wie dat hoorde
ende ic en hoorde nie so domme woorde
seker! neve, ghi moet nochtan
huwen om des lants profijt.
en sal nemmermeer man bescouwen
dat ic enich wijf sal trouwen,
of die die werelt binnen heeft;
155[regelnummer]
want ic hebbe so vromen lijf,
| |
| |
soudic dat legghen aen een wijf,
so waric emmer buten kere,
ende ooc saen ic so groten here
van den lande van Bruunswijc.
160[regelnummer]
en es gheen wijf op eerde mijns ghelijc,
ic wil bliven mijns selves man.
Bi den vader die mi ghewan!
nu en hoordic nie so domme tale.
seker! neve, en voecht u niet wale
165[regelnummer]
dat ghi den vrouwen sprect so naer.
Seker! Gheraert, ghi secht waer:
den vrouwen heest hi wel na ghesproken,
maer het sal noch werden ghewroken,
dat weet ic wel in rechter trouwen;
170[regelnummer]
een lieflijc aensien van eenre vrouwen
sal hem noch dunken medesine.
Oom Gheraert, bi der trouwen mine!
dat en seldi gheleven nemmermeer.
mijn herte es vaster dan een weer
175[regelnummer]
ghestelt al op mijn scone lijf.
ic en weet op eertrike gheen wijf
die mi dunct dat mijns werdich ware;
mijn herte dat vliecht ghelijc den are
180[regelnummer]
soudic dan mijn herte ende vijf sinne
legghen an eens wijfs bedwanc?
van gode moetic hebben ondanc
of dat emmermeer gheschiet.
| |
| |
Gloriant neve, so waert om niet
185[regelnummer]
dat horic wel datter ic om pine.
maer wacht dat u noch niet en schine
dat ghi sprect dus dommelijc. -
mijns ghelijc niet gheboren sijn
190[regelnummer]
ende die ware van der naturen mijn
ende ghelijc mi van moede!
ic en sach nie man fo rijc van goede
dien ic woude hebben tot enen man;
195[regelnummer]
noch nie man so hoghe gheboren,
die mi van huwelijc leide te voren
dat ic sine minne woude draghen.
dier ghelijc hebbic horen ghewaghen
van enen man in kerstenrijc
200[regelnummer]
ende es hertoghe van Bruunswijc
ende van herten also preus
ende van moede so aergelieus,
dat hi ooc gheen wijf en mint.
wi sijn beide ghelijc ghesint,
205[regelnummer]
dat secht mi mijn herte te voren,
ende onder ene planete gheboren
ende hebben beide gader ene nature.
nu sal ic hem senden ene figure,
een beelde ghemaect na mijn anschijn.
210[regelnummer]
eest dat wi twe ghelike sijn,
sijn herte sal hem verwandelen dan.
ic sal horen wat hi soect.
mijn herte dat staet te hem ghevoecht
| |
| |
215[regelnummer]
om dat hi van herten es so fier.
waer sidi mijn bode Rogier?
comt tote mi, ic hebs te doen.
O edel vrouwe, bi Mahoen!
secht mi wat wildi hebben ghedaen?
220[regelnummer]
Rogier, ghi moet haestelic gaen
toten hertoghe van Bruunswijc
ende es gheleghen in kerstenrijc
ende es gheheten Gloriant.
ghi selt hem gheven in sine hant
225[regelnummer]
dese sigure den deghen fijn,
ende secht hem dat icse naet anschijn mijn
hebbe doen maken wel ghelijc,
ende dat ghi comt uten rijc
van der stat van Abelant,
230[regelnummer]
ende secht ooc den hoghen wigant
dat ic hem bidde in rechter trouwen
dat hi in dere van allen vrouwen
dese Figure wille anesien.
hem sal sere verwonderen van dien
235[regelnummer]
wat ic daer met menen mach.
ende secht hem dat ic nie man en sach
daer ic mede deilen woude mijn lijf,
ende secht hem ooc al sonder blijf
dat hi es mijn vader die hoghe baroen
240[regelnummer]
van Abelant die rode lioen,
ende hoort ende merct ende swijcht ende heelt,
ende verstaet wel dat hi u beveelt,
ende brinct mi die bootscap dan.
| |
| |
245[regelnummer]
joncfrouwe, dese bootscap wort ghedaen,
ic wille met haesten daerwert gaen. -
die moeten bewaren die vrouwe mijn!
die mi heeft ghesent tote hier.
250[regelnummer]
edel here, ic ben een metselgier
ener joncfrouwen nojael ende goet,
si bit u op gherechter ootmoet
dat ghi wilt anscouwen dese figure:
si es na die scoonste creature
255[regelnummer]
ghemaect die men vint in eertrike
ende haren anschijn also ghelike
als waer sijt selve die vrouwe weert.
si es van hare doghet vermeert
ende ooc van haren hoghen moet.
260[regelnummer]
Metselgier, nu maect mi vroet,
wie es die joncfrou? doet mi becant.
Dats Florentine van Abelant
die edel joncfrou ende die rike.
men vint in heideneffe niet haers ghelike
265[regelnummer]
so nojael noch so scone van live;
men vinter in eertrike niet vive
die gheliken der vrouwen mijn:
si en mochte niet nojaler sijn,
hovescher noch bat gheraect,
270[regelnummer]
ende van haren live so volmaect
ende haren moet so eerlijc dracht;
en was nie man op eerde verdacht
so rike noch so hoghe gheboren
| |
| |
die hare van minnen leide te voren
275[regelnummer]
dat si werden woude sijn wijf.
si heest te male een reine lijf
ende enen vader yan hoghen doen,
dats van Abelant die rode lioen
es haer vader, des sijt vroet.
280[regelnummer]
Du best een bode ghetrouwe ende goet,
dat horic harde wel ane di.
nu staet op ende gaet met mi,
ic sal di wel te ghemake doen.
Ic doet gherne, edel baroen.
285[regelnummer]
Nu biddic gode diet wel vermach,
dat hi mi late gheleven den dach
dat ic dese joncfrou noch anscouwen moet,
die mi dese grote vrienscap doet
ende heest mi die figure ghesent,
290[regelnummer]
dit anschijn na thare gheprent.
ay god! ende mach haer anschijn
ghelijc deser figure sijn,
sone sach ic op eerde nie haers ghelijc:
si ware wel weert in Bruunswijc
295[regelnummer]
te sine ene vrouwe ende ene hertoghinne.
god daer alle doghet es inne
die gheve haer altoos goeden morghen!
ay god, wat consten draecht si verborghen
int herte! dies ben ic wijs.
300[regelnummer]
si draghet van abelheiden een rijs
boven alle vrouwen die ic nie sach.
| |
| |
ay! god die gheve haer goeden dach
die mi ghesent heest desen pant.
305[regelnummer]
ic hebbe mine bootscap ane u ghedaen.
nu willic wederkeren gaen
toter joncfrouwe Florentijn.
Rogier, Rogier, nu so moeti sijn
goet ende ghetrouwe in aller stont
310[regelnummer]
ende draghen enen hoveschen mont:
wat ghi hoort ende wat ghi siet
dat en seldi voorder vertrecken niet,
Rogier, dan men u beveelt:
hi es te prisene die wel heelt.
315[regelnummer]
lieve Rogier, nu sijt ghetrouwe
ende groet mi sere die scone joncfrouwe
ende secht hare in ware dinc
dat nie wijf van mi en ontfinc
groete meer dan si allene.
320[regelnummer]
maer om dat si es so rene
ende so nojael van haren live,
so secht den edelen sconen wive
dat si mi houde hare reinecheit
tot onser beiden salicheit,
325[regelnummer]
ic sal hare ooc ghestadich sijn.
si bat mi uter maten sere
dat ic u vraghen soude, edel here,
of si u nemmermeer soude moghen sien.
| |
| |
330[regelnummer]
Rogier, dat sal hare gheschien:
eer dat liden die seven weken
sal ic die joncfrou sien ende spreken,
op dat mi god behout mijn lijf,
ende groet mi sere dat edel wijf
335[regelnummer]
die god altoos bewaren moet.
Nu willic gaen lopen metter spoet. -
ende Mahoen ende Jupetijn
die moeten u gheven goeden dach!
340[regelnummer]
Rogier, nu doet mi ghewach:
hebstu ghesien den hoghen man?
Jaic, vrouwe, bi Tervogan!
hets een man van hogher weerde:
ic weet wel dat op die eerde
345[regelnummer]
sijns ghelike niet en leeft
noch die werelt binnen en heeft
van scoonheden noch van hoghen moede.
hi es een man van edelen bloede,
rijc van haven, groot van gheslachte
350[regelnummer]
ende edel gheboren van groter machte
ende die ooc hout een rikelijc hof.
ic en hoorde nie so groten los
gheven als men gheest Gloriant.
hi es te male een coene wigant
355[regelnummer]
ende ontsien van allen man.
| |
| |
Rogier, Rogier, nu secht mi dan:
wat groeten heeft hi mi ghesent?
O edel vroirwe wide bekent,
360[regelnummer]
dat nie wijf van hem en ontfinc
groete meer dan ghi allene,
ende bit u, edel vrouwe rene,
dat ghi hem hout uw suverheit
tot uwer beiden salicheit;
365[regelnummer]
hi sal u ooc ghestadich sijn.
Secht mi, Rogier, bi Apolijn!
en seide hi niet, dat hi mi gherne soude sien?
Jai, vrouwe, dat sal u gheschien:
noch eer liden seven weken
370[regelnummer]
sal hi u sien ende daer toe spreken:
ende ghelovet mi in mine hant
ende swoert bi der trouwen sijn.
375[regelnummer]
na dien tijt so sal ic wachten.
mocht noch comen na mijn achten
dat mi dat noch mochte gheschien
dat ic den hertoghe mochte anesien,
so waric alle sorghen vri.
380[regelnummer]
Rogier, staet op ende gaet met mi:
ghi hebt uw bootscap wel bewaert. -
| |
| |
Waer sidi, edel oom Gheraert,
van Normandien hoghe baroen?
uws raets hebbic nu wel te doen,
Wat sechdi, neve Gloriant,
wat sijn die dinghen die u ghebrect?
Edel oom, dat mi int herte stect
dies ic niet langher en can ghehelen.
390[regelnummer]
gherechte minne doet mi so quelen
dat mi costen sal mijn lijf.
ic minne so sere esn edel wijf
dat ic ure no nacht no dach
gherust gheslapen niet en mach,
395[regelnummer]
sint dat ic ierst die minne began.
gheloven, so wats gheschiet,
dat uw edel herte verdriet
lijt om enich wijf die leeft
400[regelnummer]
of die die werelt binnen heeft:
dies en can ic gheloven twint.
Och edel oom wide bekint,
ic lide wel ende gheve mi sculdich
dat ic hier voormaels menichfuldich
405[regelnummer]
dommelike hebbe ghesproken:
edel oom, dat wort nu al ghewroken.
dat ic sprac die domme woort,
| |
| |
dies es vrouwe Venus op mi ghestoort
ende heeft mi int herte gheraect
410[regelnummer]
ende enen dienere der vrouwen ghemaect
ende leert mi gaen der minnen pas.
Ende hoe willic gheloven das?
ghi draghet so hoverdeghen moet:
ghi maket mi ende Godevaerde vroet
415[regelnummer]
dat gheen wijf op eertrike
so hoghe gheboren noch so rike,
die u dochte dat uws werdich ware;
uw herte dat vliecht ghelijc den are
boven alle minnencrachte.
420[regelnummer]
het en mach niet comen in uw ghedachte.
hets al scheren dat ghi secht.
uw herte so vol hoverde stect:
die vrouwen en moghen ane u niet winnen.
Och edel oom, wilt mi versinnen!
425[regelnummer]
dat ic so dommelike sprac,
dat quam daer bi dat mi ghebrac
wetenheit in rechter trouwen.
nu comic te ghenaden allen vrouwen
om ene die mi quelen doet;
430[regelnummer]
want herte ende sin, siele, lijf ende moet
staet al in eenre joncfrouwen ghewelt.
Wie es die joncfrou die u dus quelt?
Gloriant neve, laet mi dat weten.
want ic en can emmer niet vergheten
435[regelnummer]
der hogher woorden die ghi spraect,
ende sidi nu ane ene minne gheraect,
| |
| |
seker! neve, dat wondert mi.
die uw herte also beswaert.
440[regelnummer]
Van Normandien oom Gheraert,
si heet Florentijn van Abelant,
ende heeft enen vader van hoghen doen
dats van Abelant die rode lioen
445[regelnummer]
als haer vader, des sijt wijf.
Hulpt here god van den paradijs!
neve, hoe mach dat comen bi?
dat heeft miere herten al te vri,
om dat si woont so verre van hier.
450[regelnummer]
Och! edel oom, der minnen vier
es sneller vele dan enich ghescot.
oom Gheraert, bi minen god!
si heeft mi een saluut ghesent
ende een anschijn na thare gheprent,
455[regelnummer]
ghelijc den haren ene figure:
si es die scoonste creature
die leeft onder des hemels trone;
si ware wel weert te spannen crone,
al waert een coninc van Vrankerijc.
460[regelnummer]
si en es gheenre vrouwen ghelijc
die die sonne nu beschijnt.
al es mijn herte van hare ghepijnt,
seker! oom, si eest wel weert,
si es van hare doghet vermeert
465[regelnummer]
ende ooc van haren hoghen moet.
| |
| |
och! edel oom, ic maects u vroet
minen verborghen heimeliken staet.
nu biddic u, oom, gheeft mi raet
dat ic mijn lief ghewinnen mach.
en mach u nemmermeer gheschien:
ghi moghet wel om een ander sien
ic sal u segghen redene waer bi
die rode lioen hi es so vri
475[regelnummer]
ende een man van groter machte,
ende die ooc haet al ons gheslachte
boven al die leven op die eerde;
want ic versloech metten sweerde
sinen vader voor Abelant,
480[regelnummer]
ende uw vader die coene wigant
versloech sinen oom Eisenbaert,
die vroomste man die nie ghewaert
ende in heidenesse gorde sweert,
maer uw vader wide vermeert
485[regelnummer]
sloech hem den hals ontwe.
noch dede hi hem scade me
daer hi noit sint omme en loech:
twe siere moejen kindre hi versloech
die uut Antiochen waren gheboren.
490[regelnummer]
dies heeft die rode lioen noch toren,
dat weet ic wel ghewaerlike.
al waerdi here van al kerstenrike,
hine gave u siere dochter niet.
Bi gode die nem crucen liet!
495[regelnummer]
oom Gheraert van Normandien,
ende bi der maghet sente Marien!
| |
| |
ic salse hebben of bliven doot,
al ware hi mijn viant noch also groot
ende daer toe van hogher macht.
500[regelnummer]
behendicheit gaet voor cracht:
ic sal ghewinnen die vrouwe rene,
met minen properen live allene
meinicse te halene, ans mi god.
Gloriant neve, af sonder spot
505[regelnummer]
ende hoe wildi dat legghen an?
Dat sal ic u segghen, edel man
van Normandien, coene wigant.
ghelijc enen ridder van aventuren.
510[regelnummer]
der minnen pas moet ic besuren:
dat doet al Florentijn die scone joncfrouwe.
och! edel oom, nu blijft ghetrouwe
den goeden lande van Bruunswijc;
want van vromicheiden uws ghelijc,
515[regelnummer]
edel oom, nu niet en leeft.
ic bidde u dat ghi niet en begheest,
ghine sijt ghetrouwe den goeden lande
ende verwaert al omme mijn scande:
dies biddic u, edel oom Gheraert,
520[regelnummer]
eest dat ic doot blive op die vaert,
so es u verstorven tlant.
nu blijft met gode; coene wigant,
dese vaert moet ghevaren sijn.
525[regelnummer]
ic duchte dat u dese vaert sal rouwen.
| |
| |
men vint so vele sconer vrouwen
in kerstenheit, hoghe baroen.
hi es so fel die rode lioen,
ic weet, wel kent hi uw gheslachte
530[regelnummer]
omt wonder dat uw vader wrachte
voor Abelant onder die sine,
seker! neve, dit duchtic al.
Nu comer af datter af comen sal,
535[regelnummer]
dese vaert moet emmer sijn ghedaen.
So moetse u te goede vergaen:
dies biddic gode van den trone,
Gloriant neve, dat u god lone!
nu sijt behendich in uwen raet,
540[regelnummer]
ende uwen heimeliken staet
en seldi niemen maken cont,
ende luttel woorde in uwen mont
ende die behendich ende vast;
ende als ghi comt daer uw herte op rast,
545[regelnummer]
tot Florentijn die vrouwe goet,
so draecht heerlijc uwen moet
ende en sijt emmer te haestich met;
eest dat ghi comt in enich verdriet,
doetet mi te wetene, neve mijn,
550[regelnummer]
ic sal seker uw vader sijn
also langhe als mi god behout mijn lijf.
maer lieti dese vaert een blijf,
so dadi als die vroede doet.
Nenic, oom, om al dat goet
| |
| |
555[regelnummer]
dat die sonne nu mach beschinen
sone latic niet, ic en sal Florentinen
waer es mijn ors Valentijf?
ic wil gaen varen metter spoet.
560[regelnummer]
maer, edel oom, ghetrouwe ende goet,
ic set mijn lant in uwer ghewelt
dat ghijt in trouwen bewaren selt
tote dat ic come van Abelant.
565[regelnummer]
god ons here moet u bewaren
ende altoos in doochden sparen
waerwert dat ghi u bekeert! -
Ay god! hoe sere mi die minne leert
hovescheit, dat vindic nu wel.
570[regelnummer]
mijn herte stont tot allen vrouwen sel,
eer ic minnende wert die scone.
maer nu spannen alle vrouwen crone
in mijn herte: dat doet allene
Florentijn die vrouwe rene
575[regelnummer]
die mi leert gaen der minnen ganc.
o overste god! die minne u dwanc
dat ghi van boven nederquaemt
ende menschelijc nature anenaemt,
ane ene maghet een suver wijf
580[regelnummer]
ontfingdi menschelijc lijf
dat ghi liet hanghen ane een hout
sonder verdiente ende buten scout
ende uw edel herte opbreken,
met eenre glavie al doorsteken:
585[regelnummer]
dat dede al der minnen cracht.
| |
| |
ay god! wat wonder hebdi ghewracht
ende al uut rechter minnen vloet!
daer omme die haers sins sijn vroet
die en durven mi begripen niet,
590[regelnummer]
dat mi die minne doet verdriet;
want die minne es so crechtich
dat si den sterken god almechtich
van den hemel neder dede dalen,
om die scout vore bns te betalen:
595[regelnummer]
dat dede al der minnen aert,
dat hi vercoos den edelen bogaert,
daer in verborghen was die scat
die ons allen heeft ghecocht
600[regelnummer]
ende uter ewegher pinen brocht.
o minne, du best een edel cruut,
du best dat aller soetste fruut
dat god op eerde nie wassen dede.
nu sie ic Abelant die scone stede
605[regelnummer]
daer in dat woont die vrouwe mijn.
maer si dunct mi besloten sijn.
hets recht, hets twe uren in der nacht
ic soude gheloven dat mense wacht.
daer goede hoede es daer es goeden vrede.
610[regelnummer]
Abelant, Abelant, wel soete stede!
na dien dat ic niet inne en mach,
so willic beiden tote merghen dach
ende minen nachtraste hier gaen doen,
ende Valentijf sal gaen weiden int groen
615[regelnummer]
tote opgaet dat sonneschijn. -
Danc hebbe Mamet ende Apolijn!
ic sie den valke van hogher aert
nederdalen in minen bogaert
| |
| |
daer ic so langhe na hebbe ghewacht;
620[regelnummer]
hi heeft een teken vore hem bracht
daer ane dat ickene kinne;
hi es dien ic met trouwen minne:
dat sie ic wel ane sine ghedaen.
nu willickene vriendelijc gaen ontfaen,
625[regelnummer]
want hi es comen te miere hant,
een edel valke uut kerstenlant,
van Bruunswijc die hoghe baroen:
ic sachen nederbeten int groen
van sinen paerde die coene wigant.
ghi hebt beseten die herte mijn.
ic sach u onder dat maenschijn
ende ooc verhoordic uwe tale;
al te hant verkendic u wale
635[regelnummer]
bi den teken dat ghi daer draecht.
O Florentijn, wel scone maecht!
sidi dit, wel edel vrouwe rene,
so biddic gode van Nasarene
dat hi beware uw reine lijf.
640[regelnummer]
o Florentijn, wel scone wijf!
wat hebbic al door u besuurt
eer ic hier comen ben int lant!
O edel hertoghe Gloriant,
645[regelnummer]
ghi sijt mi groot willecome!
ghi moghes wel draghen uwen roeme
dat ic op eerde nie man en sach
die mijn herte verhoghen mach
meer dan ghi, hoghe baroen.
| |
| |
650[regelnummer]
maer wist mijn vader die rode lioen
dat wi hier beide vergadert sijn,
onser beider lijf dat ware verloren.
God die van der maghet was gheboren
655[regelnummer]
moet onser beider hoeder sijn!
o uutvercoren Florentijn,
spieghel boven alle wiven,
saelt verloren moeten bliven
dat ic hebbe door u ghedaen?
660[regelnummer]
ic hebbe mijn lantscap laten staen
om u te sprekene, vrouwe rene,
ende come aldus ghedoolt allene
ghelijc enen armen cnecht.
O Gloriant, dat ware onrecht.
hets recht, wie enen doochden an
ende in rechter trouwen mint,
dat hi troost daer af ghewint
also ic van u hebbe ghedaen.
670[regelnummer]
nu seldi ooc van mi ontsaen
al dat uw edel herte begheert
in reinen aerde, ridder weert,
al sonder eneghe dorpernie.
Bi der maghet sente Marie!
675[regelnummer]
Florentijn wel suverlike,
om al dat goet van eertrike
en dadic u ghene dorperheit.
maer edel wijf, maect u bereit
| |
| |
met mi te Bruunswijc te varen,
680[regelnummer]
Avant hier en es gheen langher sparen.
vernaemt uw vader die rode lioen,
hi soude ons beiden lachter doen:
so bleven wi ewelijc ghescant.
O edel hertoghe Gloriant!
685[regelnummer]
Bruunswijc soudic gherne besien:
mochte mi dat met trouwen gheschien,
so woudic varen daer ghijs begheert.
O Florentijn vrouwe weert,
die ic boven alle vrouwen minne,
690[regelnummer]
ic sal u maken hertoghinne
van Bruunswijc den goeden lande:
dies settic u mine trouwe te pande,
edel wijf van hogher aert.
So sal ic met u bestaen die vaert
695[regelnummer]
boven alle man die leven mach
of die ic met oghen nie ghesach,
edel hertoghe, hoghe baroen!
nu laet ons hier nedersitten int groen
tote nedergaet dat maenschijn;
700[regelnummer]
dan selense alle gader slapen sijn
die te mijns vader hove behoren,
dan moghen wi sonder toren
varen sonder iemens ghemoet.
O edel wijf, het dunct mi ooc goet,
705[regelnummer]
want die vaec gaet mi so an
| |
| |
dat ic niet langher ghestaen en can,
ic moet emmer legghen mijn hoot.
So legghet dan neder in minen scoot
ende slaept, hoghe gheboren wigant;
710[regelnummer]
dan selen wi rumen Abelant. -
Florant des rode lioens neve.
Hulpe, Mamet ende Apolijn!
hoe es die joncfrou Florentijn
en wert nie man van haer ghemint
715[regelnummer]
die in heidenesse mochte spannen crone,
so hoghe gheboren noch so scone,
dat si haer herte daer woude legghen an,
ende mint nu enen kerstenen man
ende wilt met hem rumen tlant:
720[regelnummer]
so blijft si ewelijc ghescant.
eest dat ic swighe hier van?
nenic, ic saelt segghen haren vader,
want ict ghesien hebbe al gader.
725[regelnummer]
waer sidi, hoghe gheboren baroen
van Abelant, heer rode lioen?
staet op, hoghe gheboren man,
doet haestelijc uw cleder an,
ghi selt vernemen dies ghi niet en wet.
730[regelnummer]
Nu ben ic hier al onghelet:
Florant neve, wat saelt gheschien?
O edel oom, ic hebbe ghesien
| |
| |
wonder ane Florentine die scone
die met rechten mochte draghen crone
735[regelnummer]
voor Babeloon den soudaen.
si leghet aerm ende aerm bevaen
in ghenen bqgaert, coene wigant,
met enen man uut kerstenlant,
van Bruunswijc die hertoghe vri.
740[regelnummer]
ic salse u wisen, comt met mi!
edel wigant, wide vermeert,
want ic hebbe hem ghestolen sijn sweert
daer hi leghet bi dat edel wijf,
ende sijn ors dat heet Valentijf
745[regelnummer]
dat hebbic hem heimelijc ghenomen.
uut Bruunswijc so es hi comen
ende es een hertoghe daer van.
nu siet, hoghe gheboren man,
waer dat hi leghet in haren scoot.
750[regelnummer]
Ay! dat heeft mi wonder groot
van miere dochter Florentijn.
en was nie so edelen Sarrasijn
daer si haer herte wilde legghen an,
ende leghet nu met enen kerstenen man
755[regelnummer]
die niet en es van onser wet.
ay! waer toe si haer heeft gheset
ende also jammerlijc ghescant!
si sal daer omme bernen in een vier
760[regelnummer]
ende die hertoghe en sal niet van hier
mi ontriden, ic en salne vanghen
ende ane enen boom doen hanghen,
765[regelnummer]
ende laet ons vanghen den hoghen baroen!
| |
| |
O edel oom, dat hebben wi goet te doen,
want hi es van wapen bloot.
staet op, hoghe gheboren ghenoot
van Bruunswijc, coene wigant!
770[regelnummer]
ghi selt besitten Abelant
die soete stede, dat scone juweel.
daer staet verborghen een casteel
daer seldi werden castelein.
het staet op so scone plein
775[regelnummer]
dat men dies ghelike niet en vint.
Van gode so moeti sijn gheschint,
fel Sarrasijn, vul keitijf!
bi miere wet! het cost u tliit
dat ghi mi heden quaemt so bi.
780[regelnummer]
O edel here, van herten vri,
laet sinken uwen hoghen moet;
hoghen roem en was noit goet
want ghi moet verwonnen bliven
ende daer toe sal men u ontliven,
785[regelnummer]
want ghi hebt die doot verdient.
Ay mi! dit spel es mi ontsient,
want ic hebbe mijn sweert verloren.
god die van der maghet was gheboren
moeten bedroeven! diet mi nam
790[regelnummer]
ende al heimelijc tote mi quam
daer ic in groter vrouden lach.
met rechten ic dat wel claghen mach
| |
| |
dat ic verloren hebbe minen Brant.
bi miere trouwen! haddicken in mijn hant,
795[regelnummer]
ghine sout mi niet vanghen, sel keitijf!
Her hertoghe, laet dese woorden een blijf!
uwen overmoet wort nu ghevelt.
ic mene dat ghijt becopen selt
dat uw vorders hebben ghedaen.
800[regelnummer]
voor Abelant sach ic verslaen
minen vader van uwer partien:
dat dede Gheraert van Normandien
versloech den lieven vader mijn,
ende uw vader, bi Apolijn!
805[regelnummer]
versloech minen oom Eisenbaert
ende twe ridders van hogher aert
miere moejen kinder, als ghi moghet horen,
uut Antiochen waren si gheboren,
versloech uw vader met siere ghewelt:
810[regelnummer]
ic mene dat ghijt becopen selt,
ende mine dochter Florentijn
sal ic leveren doen ten brant.
Och edel here van Abelant,
815[regelnummer]
doet met mi dat ghi begheert;
maer Florentijn die es wel weert
te draghen crone voor elken man;
want bi den vader die mi ghewan!
si heeft te male een reine lijf,
820[regelnummer]
si en was noch noit nie mans wijf,
dat weet ic wel te gheenre ure,
sijt haers ghenadich, edel baroen!
| |
| |
Bi minen groten god Mahoen!
825[regelnummer]
dan hetic om al die werelt niet:
si sal daer omme bernen wats gheschiet,
dat si nie groete van u ontfinc. -
Ay! gheweldich hemelsconinc,
nu bewaert dat edel wijf;
830[regelnummer]
al eest dat ic verliese mijn lijf,
bewaert die scone Florentijn:
dies biddic u, weerde scheppere mijn.
dat si die doot mach ontgaen
ende kerstenheit moet ontfaen:
835[regelnummer]
dies biddic u, moeder ende maecht,
want si een reine herte draecht
ende heeft te male ene edel nature:
moeder gods, bewaert die scone creature.
dies biddic u god door uwen ootmoet,
840[regelnummer]
want gherechte minne ons beiden doet
dat wi sijn in dit verdriet.
ay god! nu en wilt vergheten niet
dat u die minne daer toe dwanc,
dat ghi ane ene wigaertranc
845[regelnummer]
ontsinct menschelijc nature:
dat was Maria die maghet pure
die u ontsinc in reinen live,
dat noit en gheschiede ghenen wive,
ende maechdelijc ter werelt bracht:
850[regelnummer]
dat dede al die minnecracht,
ende daer na storfdi die bitter doot
om ons te bringhen in vrouden groot:
so brinct mi noch uut desen prisoene. -
| |
| |
Waer sidi, Rogier, deghen coene,
855[regelnummer]
mijn lieve vrient ende ghetrouwe?
Ic ben hier, wel edel vrouwe.
nu secht mi wats die raet?
Ay Rogier, al minen toeverlaet
die steet al te male ane di.
860[regelnummer]
och lieve Rogier, nu secht mi:
wat seet mijn vader die hoghe baroen?
Och edel vrouwe, bi Mahoen!
hi heeft ghesworen bi sinen tant
dat hi sal hanghen den hoghen wigant
865[regelnummer]
ende u leveren sal ten viere;
dat heeft hi ghesworen also diere
dat mens hem wel gheloven mach.
dies en ben ic ure no nacht no dach
sonder droefheit, edel vrouwe.
870[regelnummer]
Och edel Rogier, nu sijt ghetrouwe,
want ghi hebbes wel die macht:
ic weet wel dat ghi den kerker wacht
daer die hertoghe in leghet ghevaen.
nu wilt hem in staden staen,
875[regelnummer]
dat hi behouden mach sijn lijf.
Och edel uutvercoren wijf,
doe ic dat so ben ic doot,
| |
| |
al die werelt van goude root
en sal mi connen ghehulpen niet
880[regelnummer]
Rogier, hulpt mi uut mijn verdriet
ende ooc den hertoghe Gloriant,
dan selen wi rumen Abelant
ten lande wert van Bruunswijc.
Rogier, ic ghelove u sekerlijc:
885[regelnummer]
ic sal ewelijc sijn uw vrient.
Och edel vrouwe, dies hebdi wel verdient
over meneghen tijt hier te voren.
uw vader hadde eens mijn doot ghesworen,
doen waerdi al minen toeverlaet.
890[regelnummer]
ach! nu dadic als een quaet,
soudic dies al nu vergheten.
al soudic in vieren werden ghespleten,
ic sal u hulpen, wel edel wijf,
dat ghi behouden selt uw lijf
895[regelnummer]
ende ooc die hertoghe van Bruunswijc,
want hi ontfinc mi so vriendelijc,
doen ic hem van u die bootscap bracht.
ic sal daer om pinen dach ende nacht,
edel vrouwe van herten reen:
900[regelnummer]
ic sal ontsluten die kerkersteen
ende verlossen die boghe wigant. -
edel hertoghe, hoghe baroen?
comt uut desen swaren prisoen!
905[regelnummer]
want alle die slote sijn ontdaen
Wie heest mi dese gracie ghedaen?
Rogier vrient, berecht mi dat.
| |
| |
dat ic u hulpe uut uwen verdriet.
910[regelnummer]
Ay! god die hem crucen liet
die moets hebben lof ende danc
dat ic ben uut desen swaren stanc
daer ic so langhe in hebbe ghesijn.
nu secht mi: waer es Florentijn,
O edel here, si leghet tuschen vier muren
ghesloten ende vaste ghevaen;
te hare so en mach niemen gaen,
want haer vader wilse ontliven.
920[regelnummer]
Dien wille sal achterbliven.
op dat mi god behout mijn lijf,
ic sal verlossen dat edel wijf,
eer ic scheden sal van hier.
och! haddic minen desterier
ende mijn sweert den goeden Brant,
so wildic Florentinen halen
ende den roden lioen betalen
sijn huushure in rechter trouwen!
930[regelnummer]
het sal hem sekerlike rouwen
dat hise so jammerlijc hout ghevaen.
Here, ic wils u te hulpen staen
ende met u varen uten lande
| |
| |
Mamet willic doen die scande
935[regelnummer]
dat ic wille kerstenheit nemen an.
nu siet hier, hoghe gheboren man,
ende uwen Brant dat goede swaert
daer uw herte so sere op rust.
940[regelnummer]
Ay! nu haddic minen lust,
haddic Florentine die scone.
lieve Rogier, dat u god lone!
nu wijst mi die kerkersteen
daer in dat leghet die maghet reen;
945[regelnummer]
ic salne ontsluten ende ontdoen
ende werdes gheware die rode lioen,
seker! ic gheve hem sijn payment.
Ay here, so waren wi gheschent,
werde dit hof met allen ghestoort.
950[regelnummer]
ic sal ons vele bat hulpen voort:
ghi selt hier houden in dit groen,
ende ic sal gaen ten roden lioen
ende sal hem segghen ende maken vroet
dat hi morghen metter spoet
sal doen doden ende nemen tlijf:
dies sal ic hem maken wijs,
ende ghi selt hier houden in dit rijs
ende emmer seldi op die waerden sijn.
960[regelnummer]
als men uutbrinct Florentijn
ghereden, hoghe gheboren wigant.
| |
| |
965[regelnummer]
ic sal u ter hulpen staen.
ghi selt steken ende ic sal slaen,
ende god sal in onser hulpen sijn:
aldus selen wi Florentijn
verlossen, dat edel wijf.
970[regelnummer]
Rogier, het sal mi costen tlijf
ofte ic bringse uut hare noot.
nu gaet henen met haesten groot!
ic sal hier bliven in dit foreest.
ay vader, sone ende heilich gheest,
975[regelnummer]
nu moeti bewaren Florentijn! -
ende Mahoen ende Tervogant,
die moeten u gheven goeden dach!
980[regelnummer]
Rogier, nu doet mi ghewach:
hoe sal ic varen met Gloriant?
dat sal ic u segghen ende maken vroet
dat ghi morghen metter spoet
985[regelnummer]
Florentijn dat selle wijf
doden selt ende nemen tlijf,
want si hevet wel verboort,
als men recht na rechte coort,
want si heeft onse gode ghescant,
hanghen doen ane enen boom.
| |
| |
want vernaemt Gheraert sijn oom
dat hi hier ghevanghen leghet,
here, voor waer si u gheseghet,
995[regelnummer]
so sal hi comen met groter cracht
ende sal ons doen grote pijn:
daer omme dunket mi tbeste sijn
dat ghise beide ontliven doet.
1000[regelnummer]
Rogier, desen raet dunct mi goet.
nu en willic beiden dach noch ure,
gaet henen, haelt mi die scone figure,
Florentijn die felle pute,
ic salse doen leiden ter poorten ute
1005[regelnummer]
ende doen haer thoost afslaen.
Here, dit dunct mi tbeste gnedaen
ic salse halen, bi Apolijn! -
Waer sidi, scone Florentijn?
ghi moet gaen voor den hoghen baroen,
1010[regelnummer]
uwen vader den roden lioen.
hi wilt met u justicie houden
ende meint dat u sal werden vergouden
dat ghi sine gode hebt ghescant
1015[regelnummer]
hebt gheslapen, vri edel wijf!
dat sal u costen uw edel lijf,
want hi hevet so dier ghesworen.
God die van der maghet was gheboren
ende sijn voetsel van haer soghede,
1020[regelnummer]
ende daer na dat hi ghedoghede
| |
| |
datten die felle joden vinghen,
ende aen een cruce hinghen,
daer hi an sterf die bitter doot
om ons te bringhen in vrouden groot,
1025[regelnummer]
die moet miere siele ghenadich sijn.
Nu secht mi, dochter Florentijn,
wie mach u hier toe hebben bracht
dat ghi sijt aldus bedacht
ende aenbet enen vremden god
1030[regelnummer]
ende maect met onsen goden uw spot,
ende mint daer toe enen kerstenman?
ghi selt daer omme uw lijf verliesen.
Vader, die doot willic gherne kiesen
1035[regelnummer]
om den ghenen diese door mi ontfinc
ende naect ane een cruce hinc
met sinen aermen wide ontdaen
ende liet hem hande ende voete doorslaen
met plompen naghelen drie:
1040[regelnummer]
ghewarich god, so moeti mie
beschermen van der hellen brant
ende bewaert den hertoghe Gloriant,
want hi es in pinen groot.
o edel hoghe gheboren ghenoot,
1045[regelnummer]
hoe gherne haddic u noch ghesien!
maer en mach mi niet gheschien,
dat doet miere herten al te we.
Dien moochdi scouwen nemmerme,
hoghe gheboren edel wijf,
| |
| |
1050[regelnummer]
want ic u nu sal nemen tlijf,
dat deert sere die herte mijn.
och edel joncfrouwe Florentijn,
woudi noch anebeden Mamet,
1055[regelnummer]
ghi sout noch wel uw lijf behouden.
het comt al touwe bi uwen scouden,
dat ghi onse gode aldus blameert
ende u selven scandeleert
ende ghi hoghe gheboren sijt.
1060[regelnummer]
Ghi gheeft haer al te langhe respijt.
haestu ende slaet haer af thoot,
want hare mesdaet es so groot,
al die werelt en holpe hare niet.
Bi gode die hem crucen liet!
1065[regelnummer]
dan sal niet wesen, sel tirant!
van gode moeti sijn ghescant
dat ghi sijt so putertier.
ter quader tijt maect u van hier
of die duvel sal uws wouden,
1070[regelnummer]
ende Florentijn sal haer lijf behouden
ende tuwer scande mijn eighen sijn.
o uutvercoren Florentijn!
dies danct der weerder maghet Mari
1075[regelnummer]
ende Rogier den coenen wigant,
Och edel hertoghe Gloriant,
ic dancs gode van den trone
| |
| |
dat mi ghevallen es so scone
ende daer naest u ende Rogier.
1080[regelnummer]
och edel here, laet ons van hier
trecken, hoghe gheboren man.
Florentijn, nu varen wi dan
te minen lande van Bruunswijc.
mijn herte staet in vrouden rijc.
1085[regelnummer]
Edel wijf van hogher aert,
nu sie ic den edelen bogaert,
Bruunswijc dat goede lant.
o edel oom, coene wigant,
van Normandien hoghe baroen,
1090[regelnummer]
nu laet die poorte wide ontdoen
ende laetse incomen met bliden sinne
die ic met al miere herten minne,
van Abelant die scone Florentijn!
1095[regelnummer]
sijt willecome op desen dach
ende Florentine die ic nie en sach
meer dan nu te deser tijt.
mijn herte wort mi van vrouden wijt
dat ic u sie met ghesonden live
1100[regelnummer]
comen metten edelen wive.
nu secht mi: hoe voerdi in Abelant?
Och edel oom, coene wigant,
al slapende wert ic daer ghevaen
ende in enen kerker ghedaen,
1105[regelnummer]
daer mi met rechte uut mocht verlanghen,
| |
| |
want aderen, padden ende slanghen
waren daer mijn naeste gheburen.
maer god die gaf mi aventure,
bi vriende hulpe, bi goeden rade
1110[regelnummer]
dat ic ben comen sonder scade
het en quam nie man in selken vaer,
maer die minne van den edelen wive
1115[regelnummer]
dat ic hoopte, het soude beter werden.
aldus hebbic met volherden
ghewonnen daer mijn herte op rast.
Gloriant neve, ghi hebt ghepast
der minnen bogaert leren bouwen.
1120[regelnummer]
maer doch en derft u niet rouwen,
al eest u worden een deel te sure:
ghi brinct hier ene scone creature,
die ooc niet edelre en mochte sijn;
al es haer vader een Sarrasijn,
1125[regelnummer]
hi es een hoghe gheboren man,
want van Babeloon die soudan
was sijn vader, dies ben ic vroeder,
ende des heren dochter was sijn moeder
van Antiochen, des ben ic wijs,
1130[regelnummer]
ende ooc heeft haer vader den prijs
voor ende na int kerstenrijc,
sone es van vromichede sijns ghelijc
in heidenesse die wapen draecht.
daer om was ic van u versaecht
1135[regelnummer]
dat u ten quaden soude vergaen.
maer ghi hebt wel ghedaen:
met volherdene hebdi verwonnen.
| |
| |
en dochte ooc gheen dinc begonnen
dat men niet volherden en wille.
1140[regelnummer]
Nu swijcht ende maect een ghestille!
men sal u ene sotternie spelen gaen.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd