Sranan odo buku

[p. 4]

Fa fu leisi én Skrifi Sranantongo

Hoofdregel

In het Sranan schrijven we de woorden zoals zij in hun volle vorm worden uitgesproken.

b.v.	Men hoort: Mi sab tak a bun.
	Maar wij schrijven: Mi sabi taki a bun.

De gebruikte tekens

Het Sranan maakt gebruik van de volgende lettertekens.

Medeklinkers: B, D, F, G, H, K, L, M, N, P, R, S, T, W, Y,

Klinkers: A, E, I, O, U en ook: È, Ò.

De overige lettertekens: C, J, Q, V, X, Z worden niet gebruikt, behalve in leenwoorden.

Medeklinkers

We gebruiken de volgende medeklinkers.

b als in batra	d als in dala
f als in faya	g als in gotro

[p. 5]

h als in hari	k als in kakalaka
l als in lampu	m als in matamata
n als in nefi	p als in patu
r als in rutu	s als in susu
t als in tafra	w als in waswasi
y als in yesi

[p. 6]

Medeklinker combinaties

Er zijn ook klanken in het Sranan die geschreven moeten worden met een combinatie van medeklinkers.

dy als in dyogo	ty als in tyapu
ny als in bonyo	ng als in planga
sy als in syow

Klinkers

Het Sranan maakt gebruik van de volgende klinkers.

a als in bana	i als in fisi
e als in tere	maar ook als in baster
o als in boto	u als in buku

[p. 7]

Het Sranan maakt ook gebruik van:

é als in énter

ó als in kóf

Twee klanken

De volgende tweeklanken komen voor in het Sranan.

ai als in nanai	ei als in freifrei
èi als in rèis	oi als in boi
ui als in bui	aw als in kaw
ew als in lew	ow als in fowru

[p. 8]

Enkele opmerkingen

Aan het eind van een woord schrijven we nooit ng. Let op de volgende voorbeelden.

kankan	nyan
bon	pan

en verder: nyun, tan bun, Sranan, krin.

Hoofdletters

Hoofdletters worden gebruikt:

a. om het begin van een zin aan te geven;

b. aan het begin van eigennamen (persoonsnamen, geografische namen e.d.) en persoonstitels,

b.v.	Granman Aboikoni
	Sranan

c. in de hoofdwoorden van opschriften en titels,

b.v.	Wi na Wi
	Wi Kontren
	Ala Puwema fu Trefosa
	Nyun Ten

[p. 9]

Het aaneenschrijven van woorden

Combinaties van verschillende woorden worden aaneengeschreven, wanneer de samenstellende delen binnen de combinatie een andere functie of betekenis hebben dan daarbuiten.

b.v.	mofoneti (vooravond) of
	bigifutu (filariabeen) in tegenstelling tot wan bigi futu (een grote voet)

Combinaties van dezelfde woorden (reduplicaties) worden altijd aaneengeschreven.

b.v.	taktaki (geklets)
	nomonomo (voortdurend)

Combinaties van een woord met een voorafgaand of volgend element dat in het actuele taalgebruik niet voorkomt, worden aaneengeschreven.

b.v.	omeni (hoeveel)
	someni (zoveel)
	korkutreki (kurkentrekker)

Wanneer het voorafgaand element op een klinker of een tweeklank eindigt en het volgend element met een klinker begint, verbindt men beide elementen door een koppelteken.

b.v.	blaka-uma (heestersoort)
	trow-oso (bruiloft)

Ter wille van de leesbaarheid kan bij (lange) samenstellingen een koppelteken worden gebruikt.

b.v.	neigitenti-na-neigi (negenennegentig)

[p. 10]

Andere tekens

De kotimarki of apostrof (') kan worden gebruikt, wanneer om speciale redenen de weglating van de klinker moet worden aangegeven.

b.v.	A gi mi kowr'ati
	A gi mi rostu

uit: Michael Slory, ‘Efu na Kodyo...

(pag.18)

De letimarki of accent aigu (') kan worden gebruikt indien het woordaccent moet worden aangegeven om misverstand te voorkomen.

b.v.	Fu a sani dati Simson kisi wàn atinbron.

De topimarki of accent circonflexe (^) kan worden gebruikt om gerekte vocalen aan te duiden.

b.v.	pôti (arm) in tegenstelling tot
	poti (zetten)

Leenwoorden

Leenwoorden die nog als zodanig worden herkend, worden geschreven als in de taal waaraan zij zijn ontleend.

b.v.	meisje, computer

[p. 11]

Enkele voorbeelden

Dyoniman,
sortu tongo
yu e tagi a uma
taki
yu e dipi gwe
te na ini en yeye?

Ma na wi ede
munkenki e wai
na baka a rutu
fu wan palmbon

Dan ala a mofoneti tron dren.

Den palmbonwiwiri
e suku fu fadon kon na gron
Mofobuba san e kari switi nen.
Dan yu nanga yu uma tron wan.

Uit: Michael Slory, ‘Efu na Kodyo..’

(pg. 48)

Gado sabi san a du,

a no gi asi tutu

Efu yu wani koti liba abra,

yu no mu kosi kaiman mama.

Ala pirtifi a no lafu.

Ala busmeti e nyan kasaba.

ma konkoni e tya nen.

[p. 12]

Wi Kondre

 

Sranankondre, diri kondre

 

Yu mi lobi nomru wan

Ibriwan fu wi abi na diri prekti, efi wi si efu sabi wan sani, di no de bun fu wi kondre, fu wi opo wi sten, bari tranga meki alasma di abi yesi fu yere, musu yere.

Na den kriboiten yu abi furu sma, di e libi wi kondre gwe nanga a bun pramisi taki, te den kon na Holland, den sa wroko gi wi kondre....... Sonwan fu den ben abi bun okasi fu wroko gi wi kondre na ini a kondre srefi.... Presi fu dati den ben du tra sani.... Efi boto ben de na syoro, kaba a no ben teki yu, a no noya, di a de na mindri liba, a sa drai kon tek yu.... Te anu gwenti koti bigi tonton, a trobi tumusi fu libi.

Kondreman, un luku syap!

Ba Kodyo

Sranan, wi lobi yu fu tru,
Pe tongo de, di switi leki yu!
Ma wansi trawan de, toku yu wi wani
Fu di yu na Sranan - wi eigi sani.

naar: Futuboi, januari 1947