Onze sporthelden. Deel 2

[p. 23]

Sporthelden

[p. 25]

De prestaties van Louis E. Monkou

De man die in deze aflevering aan U gepresenteerd wordt, is Louis Emile Monkou. In de wandeling meer bekend als oom Emile. Hij werd geboren in het Distrikt Marowijne en wel te Charlottenburg op 21 januari 1906.

Zijn vader - het latere schoolhoofd van de Wanicaschool (E.B.G.) - was bij de geboorte van zoontje Emile als onderwijzer gedetacheerd op voornoemde plantage.

In de kleuterperiode van Emile werd zijn vader overgeplaatst naar Paramaribo. Daar mocht kleuter Emile voor het eerst in de schoolbanken van de particuliere school van mevrouw Schipper aan de Heerenstraat plaats nemen.

Hij genoot er tot de vijfde klas de lagere school opleiding. Hierna maakte hij de grote sprong naar de Hendrik Muloschool, toonde aldaar zijn goede leercapaciteiten stoomde zonder veel moeite door tot de laatste klas en behaalde het Mulo-diploma.

Een begrip

De naam Monkou is een begrip in de geschiedenis van de topsport van Suriname en is ook ver daarbuiten bekend.

Emile en John Monkou de laatste nu wijlen, - hebben jarenlang de S.V.B. nationale selektie op waardige wijze vertegenwoordigd.

Reeds als jongen van 10 jaar is Emile op advies van een buurman, John Meyer, in verenigingsverband gestart als voetballer. Op deze leeftijd bleek hij al over zeer goede kwaliteiten te beschikken. Als aanvoerder van een straatvoetbalteam, dat het spel op blote voeten beoefende, boekte het team van S.D.L. ‘Sport doet Leven’ vele successen.

[p. 26]

Op vijftienjarige leeftijd sloot hij zich aan bij de v.v. Athene.

Samen met een aantal vrienden werd later besloten tot het oprichten van de v.v. Transvaal. Transvaal - aldus Emile - heeft in haar groeiperiode veel medewerking ondervonden van het bestuur van de eerder opgerichte v.v. Voorwaarts. Dit komt voornamelijk omdat zijn broer John als aanvoerder van Voorwaarts veel zeggenschap had.

Transvaal had toen als oefenveld de zogeheten veemarkt - nu Bronsplein ter beschikking. Er werd hard getraind o.a. met jongens van het Bonifaceinternaat. Het duurde niet lang of Transvaal bereikte een hoogte die haar het recht gaf zich aan te sluiten bij de S.V.B. Terwijl deze club ook nog het genoegen mocht smaken om in datzelfde jaar van aansluiting bij de S.V.B. deel te nemen aan de tweede-klasse, competitie.

In deze eerste officiële tweeronden-competitie van de S.V.B. behaalde Transvaal ongeslagen het kampioenschap. Het mocht Transvaal echter niet gelukken om naar de eerste klasse te promoveren, daar zij in de promotiewedstrijden tegen Zwaluw het heeft moeten afleggen.

Transvaal kwam hierna regelmatig uit tegen topverenigingen van de S.V.B., waarbij de uitslagen meestal in het voordeel van deze club eindigden. Het gevolg hiervan was dat aan Transvaal dispensatie werd verleend om automatisch aan de eerstvolgende S.V.B.-competitie in de hoogste klasse deel te nemen.

Naar Voorwaarts

Tot 1925 voetbalde oom Emile bij Transvaal. In 1926 ging hij over naar de v.v. Voorwaarts, waar hij tot zijn vertrek naar de Nederlandse Antillen eveneens een vaste plaats in het basiselftal bezette. Op Curaçao voetbalde hij tot 1929 in het basisteam van Transvaal. Als aanvoerder van dit team heeft hij een grote bijdrage geleverd aan vele goede resultaten. Hierna vertrok hij naar Aruba. Op Aruba voetbalde oom Emile geruime tijd voor een uit Surinamers bestaande selektie. Kort voor zijn terugkeer naar Suriname sloot hij zich aan bij één van de sterkste clubs van Aruba namelijk Hollandia.

[p. 27]

Terug in Suriname stapte Emile weer in zijn oude club, v.v. Voorwaarts. Voorwaarts had in die tijd een tekort aan middenvelders. Emile die in zijn voetbalperiode voornamelijk in de voorhoede opereerde, verhuisde naar de middenlinie, waar hij tot het ‘ophangen van zijn voetbalschoenen’ heeft gespeeld.

Tot voor zijn tweede vertrek naar het buitenland - 1937 - maakte Emile deel uit van de nationale selektie van de S.V.B.

Vemeldenswaard is dat hij in die periode als aanvoerder van dit team optrad in wedstrijden tegen Cayenne en ander buitenlandse elftallen. Nadat hij wederom enkele jaren in het buitenland vertoefde en actief had deelgenomen aan de voetbalsport, keerde Emile tijdens de oorlogsjaren 1939-1945 terug naar Suriname. Voordien had hij als speler van de Surinaamse selektie op de Nederlandse Antillen, grote successen o.a. tegen sterke Curaçoase, Nederlandse, Engelse en andere elftallen geboekt. Toen een beroepselftal uit Paraquay Curaçao bezocht en met sprekende cijfers van Curaçao won, deed het publiek een beroep op de Surinaamse selektie om het tegen dit team uit Paraquay op te nemen.

Na een bijzonder enerverende wedstrijd eindigde deze ontmoeting in een gelijk spel van 3 - 3. Deze prestatie die opgetekend staat in de voetbalgeschiedenis van Curaçao, werd geleverd door spelers zoals Hans Nahar, A. de Koop, Lo Ngie Hing, M. Brakke, L. Favery, L. van Niel. L. Berkeveld, L. Monkou e.a.

Voetbalstilte

Gedurende de oorlogsjaren was er van voetbal bij de burgerij nauwelijks sprake, vanwege het feit dat haast alle gezonde jongemannen in de schutterij waren ingelijfd. Zoals eerder gezegd keerde oom Emile in deze periode terug naar Suriname. Eén van zijn eerste daden was, het optrommelen van sportlui om voornamelijk de voetbalsport bij de burgerij weer nieuw leven in te blazen. Topspelers, zoals Vossie Belgrave, Hein Leeuwin, Desi Samson, de Clerq en anderen gingen aan de slag om de toekomstige struktuur van ons voetbal te helpen bepalen. Met veel inzet lukte het om talentvolle jongeren in te schakelen, hetgeen een nieuwe fase betekende voor de geliefde voetbalsport. Aan deze aanpak heeft het clubvoetbal van de S.V.B. in grote mate haar opmars tijdens de Tweede Wereldoorlog en daarna te danken.

[p. 28]

Het inschakelen van luitenant Jimmy White van de Artillerie - belast met sportzaken-voor dit doel, heeft veel bijgedragen om dit te bereiken. De goede verstandhouding en samenwerking tussen de sportlui van de burgerij en de militairen, miste zijn uitwerking niet. Regelmatig werden wedstrijden tussen beide partijen georganiseerd, die het spelpeil tot grote hoogte deden groeien.

Emile Monkou die niet meer actief aan wedstrijden deelnam, heeft eveneens als pionier van het sportgebeuren een grote bijdrage geleverd. Bij de overschakeling - na het beëindigen van de oorlog - was er een gezonde basis gelegd, waaraan verder kon worden gewerkt tot verdere opbouw van het spelpeil. Een groot deel der topspelers gaf er de voorkeur aan om in militaire teams zoals M.V.V. en Hollandia te blijven voetballen. De overige spelers sloten zich aan bij hun oude burgerverenigingen.

Nogmaals in Topvoetbal

Emile bleef ook na de oorlog zijn krachten verder wijden aan de voetbalsport. Als lid van de begeleidingscommissie van de S.V.B. selektie en op andere belangrijke posten van deze organisatie, is hij jarenlang aktief bezig geweest. Kort na de Tweede Wereldoorlog behaalde de nationale selektie van de S.V.B. een grandioze overwinning op Demerara.

In 1946 ontving de S.V.B. een uitnodiging van de Curaçaose Voetbalbond om deel te nemen aan een tournooi in verband met het 25-jarig jubileum van deze bond. Ongelukkigerwijs waren enkele spelers van het basisteam van de S.V.B. geblesseerd. Op Emile die regelmatig met het team oefende deed het S.V.B. bestuur een beroep om weer aktief mee te spelen in de nationale selectie.

Hij fungeerde bij deze gelegenheid als aanvoerder van het team. Jammer genoeg verloor dit S.V.B.-team met sprekende cijfers van Aruba, Curaçao en Feyenoord (Nederland) en speelde gelijk tegen het elftal van Columbia. Dit groot verlies was voor een groot deel te wijten aan de zware blessure die de goed op dreef zijnde doelverdediger ‘Charles Knel’ opliep in de tweede wedstrijd tegen Aruba. Zijn vervanger Graanoogst (Blaka Grantjie) was erg geëmotioneerd door de zware blessure die zijn collega Knel in de wedstrijd tegen Aruba had opgelopen. Tengevolge hiervan was hij niet in staat optimaal te fungeren.

[p. 29]

Andere verdiensten

Na de trip naar Curaçao is oom Emile definitief gestopt met het aktief voetballen. Na een rustperiode van ongeveer een jaar nam hij op verzoek van het S.V.B.-bestuur, zitting in de technische commissie.

Jarenlang werd hij belast met de functie van secretaris van deze commissie. Op 11 juni 1961 werd hij bij een tussentijdse verkiezing gekozen tot bestuurslid van de S.V.B. en alszodanig belast met het voorzitterschap van de technische commissie. In deze commissie heeft hij bijzonder prettig en nuttig mogen werken met andere leden zoals John Wessels, Hein Leeuwin, Andre Hedges Abrahams, Desi Samson. In 1962 beëindigde deze commissie haar werkzaamheden. De misverstanden die hieraan waren vooraf gegaan, zijn voor oom Emile het sein geweest om zich geheel en al te distanciëren van alles wat met de S.V.B. en andere sportorganisaties iets te maken heeft.

Overigens een zeer vreemde manier om een sportcarrière te beëindigen en dit zeker voor een man die het grootste deel van zijn leven zich volledig heeft ingezet voor de sport.

Op 1 juli 1985 maakte hij deel uit van Surinaamse sporttoppers die voldeden aan de eis van het Ministerie van Sport en Jeugdzaken voor een onderscheiding. Uit principiële overwegingen, heeft Louis Emile Monkou de decoratieversierselen die hiermee verband houden geweigerd.

Bedankt oom Emile voor alles wat U op sport e.a. gebied voor Suriname gedaan heeft.