Aphorismen, of kortbondige spreuken

[p. 143]

De Wet van Hippocrates.

DE Geneeskunst is de deftigste van alle kunsten, maar door de onkunde van zommigen dieze oeffenen, en om de onwetenheit van 't gemeene volk, dat diergelyken voor regte Artsen hout en agt, is 't zoo ver gekomen, datze wel de geringste aller kunsten word geagt. Maar deze fout schynt my uit deze oorzaak voort te spruiten: dat 'er voor de Geneeskunst alleen geen straf in de Republiken gezet is, buiten de schande: maar deze raakt en treft hen zelfs niet eens, die den schyn daar van hebben aangetrokken. Want zulke Artzen zyn zeer gelyk aan de personadjen, die in de Treurspelen vertoont worden. Want gelyk zy de gedaante en het kleedt en den persoon hebben der genen, die ze verbeelden, en egter in der daad niet zyn dieze schynen: zoo

[p. 144]

zyn 'er ook veele artsen van naam en faam, maar van daat en werk weinig.

II. Want al wie een regte kennis der Geneeskunde wil krygen, moet door deze leitsluiden tot zynen wensch geraken, te weten door Natuur, geleertheit, plaats bequaam tot zyn studien, onderwys van jongs op, wakkerheit en tydt. Voor eerst en voor al is de natuur van nooden, want zoo die 'er niet en is, is alles vergeefs. Maar zoo de natuur tot alles goeds den weg wyst, zoo is 't leeren der kunst gemakkelyk: die hy met voorzigtigheit moet zoeken te verkrygen, derhalven moet hy van jongs aan daar in onderrigt zyn, en dat in een plaats van nauur tot leeren bequaam. Hier moet ook de naerstigheit bykomen, die lang duuren moet, waar door de leere ingeplant wort, op dat die gelukkig en met voordeel vrugten voort brenge. Want even als het gaat met de vrugten der aarde, zoo gaat het ook in de Medicyne. Want onze natuur is als een akker, de regels om na te leeven zyn als zaden. Het onderwys van jongs aan, is als de rechte

[p. 145]

tyd om te zayen. De plaatse daar deze leering geschied, is gelyk de omcingelende logt, van welke dat uit d'aarde wast zyn voedsel krygt. Maar de naerstigheit is de bebouwing. De nakomende tyd versterkt dit alles, om tot volmaakter voedsel gebragt te worden.

III. Deze dingen dan tot de konst der Medicynen bygebragt, en de ware kennis daar van verkregen zynde, zal men omwandelende door de Steden toeleggen, om niet alleen met woorden, maar ook door werken voor Medicyns geagt te worden. De onwetentheid is een quade schat; en 't is een ongelukkige rykdom voor dieze bezit; en een droom, of liever langdurige en regte slaap, zonder blydschap en een gerust gemoed, zynde voedster van de vreeze en stoutigheit. Want de vreeze baart onmagt, en de stoutigheit onwetentheit. Want daar zyn twee dingen de Wetenschap en de Waan, welker een doet kennis hebben, maar d'ander onkennis. Vorders gewyde dingen worden aan gewyde persoonen ge-

[p. 146]

meen gemaakt, maar aan de leeken is zulkx niet geoorloft, eerze in de heiligdommen der wetenschap zyn ingewydt.