Oehoehoe I. Hoe een kleine kafferjongen page bij den koning werd

[p. 19]

Vierde hoofdstuk.
Kaffer-Vrouwen.

NADAT allen van de pooten gesmuld hadden, werd het overige vleesch van den olifant in lange smalle repen gesneden, die de kaffers ‘tongen’ noemen, en te drogen gehangen in de groote, vreemde Euphorbia-boomen, die veel op cactussen gelijken, - niet op onze kleine pot-cactussen, maar op de reusachtige cactus-planten van Zuid-Amerika, die 50 tot 60 voet hoog worden.

[p. 20]

Daar klonk van verre het gezang der vrouwen, die genoeg hout hadden gehakt om de vernielde hutten en omheiningen te herstellen.

Daar kwamen ze aan, loopend in lange rij langs rijpende maïsvelden, en boschjes van rood en geel bloeiende heesters, en onder de hooge aloë's door, die nu ook in vollen bloei stonden.

Langzaam kwamen ze aanstappen, met hare zware vrachten hout op het hoofd en de zware kinderen op den rug.

En toch zongen ze nog haar eentonig: ‘Haw, Haw! Haw!’

Die arme vrouwen! Terwijl de mannen hun feestmaal hadden gehouden, hadden zij den geheelen morgen hard moeten werken, en ook nu nog mochten zij er niet aan denken eenige rust te nemen. Vóór de avond viel, moesten alle hutten en omheiningen weer opgebouwd zijn!

En zoo keken ze maar even met begeerige blikken naar het lekkere vleesch, en marcheerden toen weer verder. Oehoehoe, die juist met zijn vriendje Maslamfoe aan het harddraven was, elk op een kalf gezeten, zag zijn moeder tusschen de vrouwen. Zij had een zware vracht hout op het hoofd, zijn zusje Oembila, die uit alle macht schreeuwde, op den rug, en den kleinen Inyati bij de hand. Ook deze huilde van vermoeidheid en moest haast meêgesleept worden.

‘Wat ben ik blij dat ik geen vrouw ben!’ dacht Oehoehoe. ‘Wij mannen hebben toch heel wat prettiger leven! Maar toch zal ik probeeren moeder vandaag wat te helpen, zij heeft het zoo druk!’

En hij liet zich stilletjes van zijn kalf glijden zonder dat Maslamfoe, die hem vooruit was, het zag, en kroop op handen en voeten door het lange gras naar de kraal.

[p. 21]

O wee, als de andere jongens hem gezien hadden, wat zouden ze hem hebben uitgelachen omdat hij de vrouwen ging helpen!

Thuisgekomen hielp hij zijn moeder eerst alles aandragen wat zij noodig had, en toen ze aan het vlechten was en hij niets meer voor haar kon doen, hield hij de kleintjes bezig, opdat die haar niet lastig zouden vallen.

Oembila was gelukkig weêr in slaap gevallen, maar Inyati was kribbig en lastig; en dus was Ma-Oehoehoe (zoo werd ze nog altijd genoemd omdat Oehoehoe haar oudste zoon was), erg blij dat Oehoehoe met hem ging spelen.

Ook zusje Oenontsimbi kwam er bij en was heel erg in haar schik dat Oehoehoe, die een jongen was en een jaar ouder dan zij, zich vandaag niet te groot en te deftig vond om ook met haar te spelen.

Zij speelden met het kleine broertje een spelletje als ons ‘Torentje, torentje bossekruit!’

Zij bouwden een torentje van hunne zes vuistjes en zongen dan: ‘koembelele, koembelele, pangalala!’ En bij het laatste ‘la!’ trokken ze hunne handjes vlug weg, met den nagel van den duim omhoog, zoodat hij die het niet vlug genoeg deed, zich bezeerde aan den nagel van den ander. Maar met 't kleine broertje Inyati, die nog maar anderhalf jaar was, waren ze toch wel een beetje voorzichtig. Toen dit hen verveelde, ging de groote broer Oehoehoe, die al drie en een half jaar oud was, goochelen met maïskorrels, zooals hij de groote jongens dat wel eens had zien doen. Hij kon het nog wel niet zóó goed als zij, maar voor zijn jaren was hij toch verbazend vlug en handig, en de twee kleineren waren stom van verbazing als ze een maïskorrel, dien ze meenden dat hij in zijn rechterhand had, in zijn

[p. 22]

linker terugvonden, en eens zelfs in het wollige kroeshaar van den kleinen Inyati.

Eindelijk werd Oembila weêr wakker en schreeuwde weêr uit volle borst.

‘Kom, Oehoehoe’, zei Nomboena, ‘houd haar nog eventjes stil met je nodiwoe; ik heb straks de hut klaar, en dan ga ik koren malen en pap voor jelui koken als de zon ondergaat.’

Gehoorzaam nam Oehoehoe zijn ‘nodiwoe’, een langwerpig smal stukje hout, in het midden dikker dan aan de kanten. Aan het eene eind van de nodiwoe was een dunne leeren riem gebonden, en op het andere eind van den riem een dwarshoutje, dat als handvat gebruikt werd. Dit nam Oehoehoe in de hand, en zwiepte toen den nodiwoe snel in de rondte.

Het snelle rondzwaaien van den nodiwoe en het vreemde, gierende geluid dat het ding maakte, deden de kleine Oembila kraaien van de pret, en zoo kon Nomboena rustig haar werk afmaken.

Eindelijk was de hut klaar, en nu kwam het korenmalen aan de beurt, dat een vreeselijk zwaar werk is.

Nomboena was erg vermoeid. Het vet waarmeê zij was ingesmeerd, smolt van de warmte en liep met stralen bij haar gezicht neer. Zij had echter maar even den tijd om een beenen schrapper te nemen, die er uitzag als een vouwbeen bij ons, en zich daarmeê het vet en het zweet van het gezicht en het lichaam te strijken.

Daarna werd een groote platte steen gehaald en nog een andere, langwerpig rond, ongeveer in den vorm van een ei, en 25 of 30 centimeter lang. De groote platte steen werd op een mat gelegd, waarop het gemalen koren kon afglijden.

[p. 23]

Ondertusschen had Oehoehoe in de nieuwe, frissche hut, die er vrij wat aardiger uitzag dan de oude, die heelemaal zwart berookt was geweest, een vuur aangelegd. Drie even groote steenen waren in het vuur geplaatst, en daarop had Nomboena een aarden pot gezet, gevuld met maïs (oembila) en water. Op den aarden pot stond een andere pot omgestulpt, en de reet tusschen de twee potten was dichtgesmeerd met koemest, zoodat de damp niet kon ontsnappen.

Toen de maïs lang



genoeg gekookt had, werd een gedeelte ervan uitgestort op den grooten platten steen, en Nomboena wreef de korrels, met een draaiende en schuivende beweging van den ronden steen, tot een soort van weeke pap. Het was erg zwaar werk! Met het geheele gewicht van haar lichaam moest zij op den ronden steen drukken, terwijl zij hem met alle kracht van haar beide handen heen en weêr bewoog.

Toen zij dan ook eindelijk genoeg maïs had gemalen voor de geheele familie, en het gemalene telkens van den steen had afgeschoven op de schoone eetmat, was zij doodmoe.

Maar er was nog meer te doen! Voordat ze zelf kon gaan eten, moest zij eerst haar man, die buiten met de andere mannen zat te rooken, zijn deel brengen.

[p. 24]

Zij nam een mand, zóó netjes en stevig gevlochten van grasstengels, dat er zelfs melk of water in bewaard kon worden. In die mand deed zij een groot deel van de pap of ‘isikaba,’ zooals het gemalen koren dan genoemd wordt, en een tweede vulde zij met ‘amasi’, de lekkere dikke zure melk, die in een andere groote mand achter in de hut bewaard werd. Toen nog Kolelwa's lepel, kunstig gesneden van hard acaciahout. De steel was uit één stuk gesneden, maar het leek wel of hij uit een bundeltje bijeengebonden stokjes bestond. Op dezen lepel, door zijn vader gemaakt, was Kolelwa erg trotsch, en hij wilde nooit met een anderen eten.

Zonder een woord te zeggen, nam Kolelwa zijn maal in ontvangst, mengde de isikaba en de amasi door elkaar, en begon smakelijk te eten.

Naar zijn arme vermoeide vrouw zag hij niet om. En toch was hij niet slecht; op zijn manier hield hij zelfs van zijn Nomboena. Maar dat is nu eenmaal zoo bij de Kaffers: de vrouwen moeten al het zware werk doen, en een man zou door alle anderen hartelijk worden uitgelachen, als hij haar daarbij wilde helpen.

Eindelijk gingen ook Nomboena en de kinderen eten, maar eerst werden de kinderen eventjes buiten de hut gestuurd om te bidden tot ‘Oeloenkoeloenkoeloe’, den ‘Grooten, grooten Geest.’

‘Oeloenkoeloenkoeloe, geef ons isikaba! Oeloenkoeloenkoeloe, geef ons amasi!’ riepen de twee oudsten, want de anderen konden nog niet praten.

En toen mochten ze weer binnenkomen, en aten hunne buikjes dik.