Verantwoording
De toegangen zijn met koorden vergrendeld
de crypten zijn onbereikbaar nu
in de kerk Santa Maria Maggiore ‘Venite
adoremus' spreekt een schild op het hek
In het ronde glas-in-loodraam
lijkt het wel of iemand schommelt
H.H. ter Balkt, ‘Anti-canto 35’
Delen uit dit boek verschenen eerder in de vorm van artikelen, ze werden grondig herschreven en opnieuw gearrangeerd. Tijdens een verblijf op het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences in Wassenaar werd dit boek gecomponeerd en voltooid. Ik dank de rector Wim Blockmans, de staf (in het bijzonder Petry Kievit, Marlous Meijer en Kathy van Vliet) en medefellows 2004/2005 voor de ondersteuning en de inspirerende context waarin ik mocht werken. De Universiteit van Tilburg verleende mij een sabbatical leave, NWO verstrekte hiertoe een vervangingssubsidie. Bijzondere dank gaat uit naar een aantal mensen dat (delen van) het manuscript zag ontstaan en becommentarieerde: Frans van Peperstraten, Johan Oosterman, Kris Versluys, Christine Göttler, Frank Willaert en Ernst Bruinsma. Ik dank alle studenten uit Tilburg en Leuven (2001-2002) die het corresponderend lezen met mij hebben beproefd.