Emblemata moralia

[fol. 12v]

[Den uyterlijcken schijn bedriecht,
De mensche met den monde liecht]

Den uyterlijcken schijn bedriecht,
De mensche met den monde liecht.

HOe geef en vast de pael in't water is gestelt,
Daer onder na den schijn gelijct hy scheef, en helt,

Als krom siinde oft gecroct, ia tot den val genegen,

Daer doch des waters vloet hem niet en kan bewegen:

Alsoo mede in den mensch den schijn is ongewis,

Sijn uyterlijck gelaet verthoont niet oft hy is

Van herten vroom oft boos, men hoort wel siin vermonden,
Siin innerliic gemoet men doch niet kan doorgronden.

Rien plus seduict que l'apparence,
Maint humain dit ce qu'il ne pense.

ENcore que le bois posé dans la riviere,
Soit sans froißure & dur, resemble à la lumiere

Du soleil porte jour, deßous l'eau raboté

Prest a tomber, desia pendant tout dvn costé:

Il va pareillement de l'humaine apparence,
La mine ne nous peut donner quelque fiance

De vertuosité, lexterieur se voit,

Mais bien l'interieur du coeur ne se cognoit.

[fol. 13r]

Fallit imago.

⁺Oordeelt niet na het aensien.

Ne juge point selon l'apparence.

⁺Want, daer is enckel bedriegerye onder hun ende door bedriegerye willen sy my niet kennen, spreect de Heere.

Car vostre habitation est au milieu destrompeurs: ils ont refusé de me cognoistre pour la tromerie, dit le Seigneur.

+ Ioh. 7. 24.

+ Ierem. 9. 6.

[fol. 13v]

Wtlegginghe.

DE geveynstheyt is leyder, so groot dat de vrome uyt de onvrome door het uyterliicke gelaet niet en syn te kennen, de meestendeel gaende in schaeps kleederen daer sy van binnen grypende wolven sijn, waer over de geleerde Catz seer wel seyt.

Hoe dicmael slaet hy mis die oordeelt na het wesen,
Des menschen hert en is in't voorhooft niet te lesen:
Siet Galba wert doen eerst des rijcx onwaert geacht,
Als hy geklommen was tot Keyserlijcke macht.

Daer en boven worden d'ondeuchden in deuchden verkeerdt ende valschelijc bediet, gelijc Bartas in sijn eersten dach der 2. weke seyt.

Vraiement si iamais le vice s'est vestu
Du manteau non taché de la saincte vertu,
C'est en nostre saison, pire centfois que celle
Qui la terre cacha sous l'onde vniverselle.
Ceux qui deßus leur corps du mal françois rongez
Portent bois, prez, chasteaux en filets d'or changez,
Et dont la main prodigue en vn seul coup de carte.
En vn tournoy superbe, en vn banquet descarte
Les thresors amaßez par les ciches travaux
Des ayeuls usuriers: Sont pris pour liberaux, &c.

Voorwaer soo d'ondeucht oyt verciert wert en bedect

Met een schoon suyver kleet dat na de deuchden trect,

Het is in dees ons Eeuw'. Eeuw' hondertmalen slimmer
Als voor den grooten Vloet en Noes Arcke-timmer.

Hy die door't lichaem wort van 'tFransche quaet door knaecht

Die landen, bos en slot in goude draden draecht,

[fol. 14r]

 

En wiens houwende hand in een hoovaerdich rennen,

 

In't Cartspel oft bancket, sijn saken soo sal mennen,

 

Dat hy des ouders schat, sijn nagelaten goet,

 

Met moeyt en sorch vergaert, in korten tijt verdoet:

 

Dat is een milde man, &c.

Ende in het tegendeel worden de deuchden ooc met de verwe der ondeuchden bekladdet:

Alsoo dat wy te rechte mogen seggen schijn bedriegt, stellende tot een voorbeelt den stock ofte pael in't water, die al hoewel hy vast ende gaef is, nochtans onder het water ongaef ende gecrooct schijnt te wesen, waer op Meester Willem Bartiens gestelt heeft, dit

Klinck-Veers.

Gheen Schilders met Pinceel so aerdich af en malen
T'geen sy nabootsen, als nu vele doen ter tijt

Int voegen huns persoons, in't stuc van d'Hypocrijt

Te spelen na de lijst, om groote lof te halen:

De Paep, de Koster, Klerc, noch Leecken niet en falen
Te siin in ware schijn geheylicht, maer als wel

Hun Schaepskleet eens op wayt, dan blict een wollefs vel

Tot onheyl sulc in d'oog, die die met jonst bestralen.

Tot leering word hierom int clare nat gehouwen
Een rechten stoc, nochtans gekromt na elx aenschouwen:

Daerom wie al te hoog in't licht-geloof vervliecht,

Sond'r ondersoec vertrout hun die met deuchden schiinen

Vleyen des volcx verstant, die sal daer me verdwijnen,
En voelen al te laet dat hem het schijn bedriecht.