Bloemhof der doorluchtige voorbeelden

Daer in door ware, vreemde en deftige geschiedenissen, leeringen en eygenschappen, alles dat de mensch tot nut en vermaek verstrekken kan, te bemerken is

Het XXIV. hooftstvk.

Romulus wet tegen de genen, die zich naekt aen vrouwen vertoonden. Kuisheit van Livia. Maximilianus schaemte. Alphonsus zedigheit. Wetten tegen de naekten. D'achtbaerheit van treflijke mannen ontsteekt schaemte in d'ongebondensten;

[p. 165]

voorbeelt in Cato. Ontuchtige godsdienst der oude Engelsen. Augustinus bedenking op de schaemte van onze eerste ouders. Ongebondenheit der Lacedemonische vrouwen en dochters. De zorg der Turken voor hun vrouwen, die echter onnaturelijke liefde plegen; voorbeelt in een oude vrou, die daerom gedoot word. De Turken vernemen niet naer heimelijke misdaden, maer straffen d'openbare: waerom. Senecaes heftig beklag tegen de vrouwen van zijn eeuw. Klagte van d'Apostel Paulus aen de Romeinen, om hun gruwelen.

MEn vind een wet, daer in de genen, die zich naekt aen vrouwen vertoonden, dootschuldig gehouden wierden. Deze wet duurde noch, gelijk Dion Cassius zegt, in Augustus tijden: want Livia, over straet gaende ontmoette enige naekte mannen, die daerom ter doot verwezen wierden. Maer zy beschutte hen daer af, en zeide dat zoodanig een aenschouwing den eerlijke vrouwen zo weinig, als de naekte beelden, hinderden. De goede Keizer Maximilianus d'eerste was zoo zedig, dat hy in zijn leven nocht in zijn doot van niemant ongedekt begeerde gezien te zijn. Alphonsus, koning van Arragon, was niet min zedig en eerbaer. Want men hoorde hem nooit enige oneerlijke redenen spreken, en zag nooit zijn verborge leden. Hy zwoer zelden, ja zeer weinig, en dat noch om zeer nootwendige dingen, by zijn vaders gebeente. De Keizers Gratianus, Valentinianus en Theodofius, beminners van de kuisheit en eerbaerheit, waren van gelijke zin; en hun wetten toonen dat zy nooit toelaten wilden dat de menschen zich naekt vertoonen zouden. Ja zy wilden ook dat de stromen, langs hun landen vloejende , zuyver zouden zijn, en geboden op zware straffen, dat geen naekt mensch zich in 't openbaer vertonen zou, om niemants ogen te besmetten. Zy geboden dieshalven den krijgsknechten, die baden wilden, eenzame plaetsen, daer zy van niemant gezien wierden, te zoeken. D'openbaere hoeren tot Romen, gewent heel

[p. 166]

naekt de spelen van hun goddin Flora uit te voeren, waren nooit zo schaemteloos, dat zy d'eerbiedigheyt, die zy den eerwaerdige lieden behoorden te bewijzen, vergaten. Want zy, Cato in de spelen, die zy vierden, ziende, wierden door d'achtbaerheit van deze man zo bewogen, dat zy zich dekten: in voegen dat zijn vrient Favonius hem vermaende uyt deze spelen van Flora te gaen, in de welken alle gruwelen bedreven worden, die door Tertullianus, die zulke hoeren offerbeesten van openbare ontucht noemt, heftig uitgemaekt worden. D'oude inwoonders van Engelant brachten, in de weêrkeering van d'oorlog, hun wijven en dochters naekt,en met het sap van zekere kruiden bestreken, in hun tempelen, om aen hun goden, dien zy de gevangenen opofferden, gebeden te doen. Augustinus zegt wel te recht dat, zo 'er niets schandelijk in de vleeschelijke vermenging was, Adam en Eva geen voorschoten van vijgebladen, na 't bedrijven van hun zonde, gemaekt zouden hebben. Zy dekten eer hun schaemtelijke delen, dan hun mont, die de verbode vrucht

gegeten had; niet met de hant, maer met blaeden, om zelf daer niet aen te roeren, zo vast bleef hen de schaemte by, na dat zy overgetreden hadden. Ik zal u de schrikkelijke ongebondenheit van de oude heidenen in de spelen van de godin Venus, die in verscheide delen des werrelts geviert wierden, niet vertonen; want deze gruwelen behoren onder een eeuwig zwijgen bedekt te zijn.

Om een weinig van de genen, die byna over de hele werrelt geboden te spreken; men weet d'ontucht van Tiberius, Caligula, Heliogabalus, en andere snode Keizers, die, naer 't verhael van hun eige Historischrijvers, alleen in vreemde ongebondentheden vermaek schiepen. Euripides noemde de wijven en dochters van Sparta Andromanes, dat is als razende naer 't mannelijk, om dat zy, onbeschaemdelijk verscheide leden van hun lighaem, die bedekt behoorden te blijven, ontdekkende, heur schandelijke zucht betoonden, en de mannen tot vuile ontucht lokten. De Turken zijn zeer yverzuchtig op hun wijven en boelinnen, die zy daerom als in huis besloten houden: maer zy bezorgen voor

[p. 167]

al, dat zy zich niet naekt in tegenwoordigheit der mannen wasschen. Doch indien zy nootzakelijk over straet moeten gaen, zo bekleden zy zich met zoo veel doeken en dekselen, dat wel spoken schijnen. Deze vrouwen verlieven echter, in heur baden, op malkander, en vernieuwen de verwarring der Tribades. De Heer van Busbeke verhaelt tot deze zaek de historie van een oude Turksche vrou, die in een bad met liefde tot een schone jonge dochter ontsteeken wierd, en, om tot de genieting daer af te komen, zich in mannelijke gedaente vermomde, en verzocht, voor een man gehouden zijnde, deze dochter ten huwelijk, en verkreeg haer door middel van een groote bruitschat, vermits de dochter arm was. De jonge dochter, zich des avonts, toen de bruyloft gehouden wierd, by zulk een wanschikkelijk en onhebbelijk man vindende, begon ysselijk te krijten. D'ouders, op dit gekrijt toeschietende, bevonden dat deze oude feeks hen schandelijk bedrogen had, en klaegden dit 's anderen daegs aen d'overste der Janitsaren, vermits de Sultan toen niet tot Constantinopelen was. D'overste bekeef deze oude vrou zeer heftig, en vraegde haer, of zy zich niet van zulk een wanschikkelijkheit schaemde, en geen berou daer af had. Ga, ga, zeide 't oude wijf, gy weet nocht kent niet de strengheyt van deze hertstocht, en nimmer moet gy die proeven. D'overste, om dit dul antwoorden glimlachende, deê deze heks uit zijn gezicht brengen, en gebood dat men haer, tot blussching van haer verfoejelijke vlam, verdrenken zou; 't welk vaerdig volbracht wierd. De Heer van Busbeke voegt 'er by, dat de Turken de verborge zonden niet onderzoeken, om de deur niet voor de beschuldigingen en valsche getuigenissen t'openen. Maer zy straffen strengelijk de misdadigen, die ontdekt en overtuigt zijn.

Daer zijn zware klagten in d'oude Schrijvers over d'ontucht en razende geilheit der vrouwen van hun tijt. Senecaes beklag munt onder veel anderen uit. De Prins der Medecinen, (zegt hy) en de stichter van hun konst, zeide dat de vrouwen niet kael, of van 't voetëuvel gequelt wierden. Maer zy zijn heden deze

[p. 168]

beide qualen onderworpen: zy zijn niet van natuer, maer van leven verandert. Want zy, zich zoo wel als de mannen tot overdaet overgegeven hebbende, zijn oock hun qualen gelijkelijk deelachtig geworden. Zy waken en drinken niet min, en tarten de inwonen in zuypen en zwelgen; en, beyde hun buick met gewelt volgepropt hebbende, spuwen alles, dat zy ingezwolgen hebben, weêr uyt. De vrouwen leppen zo wel, als de mannen, de sneeu, on heur verhitte maeg te verkoelen. Wat d'onkuysheyt aengaet, zy bezwijken de mannen niet, schoon zy tot lijden geboren zijn. O dat zy, die d'orde van de samenkoming tusschen man en vrou dus verkeeren, rampzalig vergaen. Verwonder u dan niet dat d'uitmuntentste van alle geneesmeesters zich hier in vergist heeft, dat men heden zo veel vrouwen, die kael, en van 't voetëuvel gequelt zijn, vind. Zy hebben de weldaet, die aen heur geslacht eigen was, door overdaet verloren: in voegen dat zy, de vrouwelijkheyt uitgetrokken hebbende, ook tot lijden van zelve qualen, als de mannen, gedoemt zijn.

D'Apostel Paulus, aen de Romeinen schrijvende, brantmerkt de schrikkelijke verwarring, die by Neroos tijden tot Romen en elders in zwang ging, in weinig regelen, zeggende dat de rampzaligen van die tijt, (welks getal wonderlijk gekrielt heeft) God gekent hebbende, hem niet als God geëert, en geen dankbaerheit bewezen hebben, maer zijn ydel in hun redenen geworden, en hun hart, van verstant berooft, wierd met duysternis vervult. Zy, zich wijs achtende, wierden zotten, en veranderden d'eer van d'onvergankelijke God in de gelijkenis van een vergankelijk mensch, van de vogelen, viervoetige beesten en kruipende dieren. Dies halven heeft God hen oock overgegeven aen de begeerten van hun eige harten, en tot onzuiverheyt, onder hen hun eige lighamen te besmetten, gelijk de genen, die Gods waerheit in valsheyt verandert, en het schepsel gedient en aengebeden hebben, door 't verlaten van de Schepper, die eeuwelijk gezegent is, amen. Daerom heeft God hen in schandelijke lusten overgelevert. Want de vrouwen zelven hebben onder zich na-

[p. 169]

turelijk gebruik in dat, 't welk tegen de natuur is, verandert. Desgelijks de mannen, 't naturelijk gebruik van de vrou verlatende, zijn in hun begeerte tot malkanderen verhit, mannelijk met mannelijk oneerelijke dingen bedrijvende, en 't loon van hun doling zodanig, als zy behoorden, ontfangende. Want gelijk zy niet geacht hebben God te kennen, zo heeft hy hen ook aen een geest, van alle verstant berooft, overgelevert, om dingen, die geensins betamelijk zijn, te doen. Tiberius, Caligula, Nero, Domitianus, Heliogabalus, en zodanige andere gedrochten, de natuur verachtende, hebben voor al de werrelt getoont, hoe groot Godts gerechtige woede over hen, en over dit groote beest, het Keizerrijk, geweest heeft. Hun onderzaten volgden hen daer in, gelijk de schriften der Ouden getuigen. Maer deze vuiligheden stinken te zeer; laet ons daer niet aen roeren. Zy roepen tegen de hemel, en verwachten 't vuur van Sodoma, en der hellen. Laet ons dan niet meer daer af spreken.