|
| |
| |
| |
Zevende tafereel
De congreszaal. Aan de lege vergadertafel is de bode bezig papieren te rangschikken etc. Op de voorgrond staan een tiental congresleden ongedwongen keuvelend en rokend bij elkaar in steeds wisselende groepering. Agatha Botha, Snakegrave Bowden en Kaasmaker zijn er nog niet. Sommigen zien er opmerkelijk minder stijf uit. Enige vadermoordenaars zijn in het klimaat kennelijk gesneuveld, Von Sauerbronn draagt zelfs een plusfours, de Canadees een fantasiepak, maar het alleropmerkelijkst is ongetwijfeld Jackson, die o.a. met een uit de broek hangend kakelbont teenage hemd veel gelijkenis vertoont met president Truman op de visvangst. Hij toont de anderen een witte zomerhoed met fantasielint. De hoed doet de ronde.
Vijf en een halve dollar. Ik begrijp niet hoe ze 't kunnen. Bij ons betaal je toch altijd op z'n minst acht dollar.
Bij jullie is 'n dollar 'n dollar, hier is een dollar drie pond.
Neen, 't was de officiële prijs. Dobbs nota bene.
Ik wist niet dat Dobbs aan Jeruzalem leverde.
(heeft grote belangstelling voor het bonte hemd)
En dit hier? Woolworth?
Manhattan. Het originele Manhattan-hemd. 't Merk staat erin. Acht dollar twintig. In Jeruzalem, nou vraag ik je.
Ik begrijp niet hoe jullie 't uithouden in die begrafenisdracht. Waarvoor is dat nodig hier?
Nou, ik vind dat we al vorderingen maken, Jackson.
Een cultuur van duizend jaar trek je niet uit als een hemd.
Als die cultuur in 't pak moet zitten, dan geef mij maar een Manhattan. En kijk 'ns dáár, staat helemaal niet gek. Hebben wij dezelfde maat?
(De hoed is bij Bogdanowitsch aangeland, die hem op z'n hoofd zet en 'n grappige pose aanneemt. De anderen staan er lachend omheen. Inmiddels zijn weer 'n paar
| |
| |
persfotografen verschenen, die nu hun lenzen richten om Jackson met Bogdanowitsch vriendschappelijk naast elkaar op de gevoelige plaat vast te leggen. Bogdanowitsch zegt iets. De Russische tolk die erbij staat vertaalt het:)
Het is zeer licht materiaal.
Ja, heel licht. Dragen ze in Moskou óók zomerhoeden?
(De tolk vertaalt het zacht aan Bogdanowitsch, die weer iets terugzegt)
In Moskou dragen ze 's zomers liever helemaal geen hoed.
De Russische zon is goed voor het haar.
Aha! Bij ons is het haar veel te goed voor de zon, kijk maar naar mij.
(en hij wijst op zijn kaal hoofd, ze gaan lachend naar de achtergrond, waar de fotografen hun werk doen etc. Inmiddels heeft een verslaggever Kpwesi terzijde gehaald, en neemt hem een interview af. Anderborg is met Su en enige anderen op de voorgrond gebleven)
Zeg, hebben jullie die chauffeur een fooi gegeven?
Wat was dat nu voor ras, die chauffeur.
Ik geloof dat dat een Bedoeïen was.
Nee hahahaha, dat was geen Bedoeïen, dat was 'n Droes.
'n Droes? Wat is dát voor iets?
'n Droes is 'n Droes, hahahaha, 'n Chinees is 'n Chinees, niets aan te doen hahahaha.
Toch is mij Bethlehem tegengevallen.
Mij ook. Ik had er me méér van voorgesteld.
Nazareth niet. Van Nazareth gaat wel iets uit, vind ik.
Maar hebben jullie dat drankje geproefd?
Heb jij 't daar óók zo warm van gehad?
Hou op; ik heb zitten zweten in de bus!
O dat drankje daar in Nazareth! Ja. Ik had daarna als maar last van vliegen in m'n gezicht. Nee, niets geen land voor mij hier.
Erg onrustig ook. 't Is of hier in Jeruzalem elk ogenblik 'n revolutie gaat uitbreken.
Misschien moet je eraan wennen.
Ja Hahaha, vraag dat maar aan Snakegrave Bowden haha...
Tóch schijnt er iets aan de hand te zijn. Die chauffeur...
(op de achtergrond)
Ha, daar komen ze!
(Kaasmaker komt binnen met de zwarte hoed van Snakegrave Bowden in de hand. Iets later volgt Agatha Botha)
Ja daar zijn we. Kijk 'ns, hier is zijn hoed. Dwars erdoorheen!
| |
| |
(Ze komen allemaal op de hoed af, hij wordt tegen 't licht gehouden, en allen constateren vol ontzag dat er een mooi rond kogelgat in zit.)
Dwars d'r doorheen. Zien jullie dat gat? Wat 'n kogel, hè?
Ja waar is de nationale held?
Hij komt, hij trekt z'n jas uit.
Zeg, maar vertel es, Kaasmaker... Was 't één schot, of heeft die kerel vaker gevuurd.
(Snakegrave Bowden komt binnen, glimlachend en volkomen dezelfde als voorheen. Hij is in één slag het middelpunt der belangstelling, maar schijnt daar erg aan gewend te zijn.
De fotografen kruipen op de voorgrond op de knieën om hem te midden van de groep te kunnen kieken; ook de verslaggever komt naarstig toegelopen en houdt zijn pen gereed)
Gefeliciteerd, Snakegrave Bowden, gefeliciteerd.
(Ze drukken hem de hand, ook Bogdanowitsch)
Ja rad wass snowa widjèt.
Wat doen jullie allemaal opgewonden? Is dat allemaal voor die stomme kogel?
Nou me dunkt! Dat heeft toch letterlijk geen haar gescheeld.
Vertel 'ns gauw, hoe is dat gegaan?
Vertellen jullie liever wat er hier in Jeruzalem aan de hand is. Wacht, laat even die fotografen hun gang gaan.
(duwt iemand die vóór hem staat opzij, poseert even; de fotografen knippen, verwijderen zich later weer)
Maar vertel jij 'ns gauw...
Wat moet ik nou vertellen? D'r zat 'n Arabier in 'n boom, en die schoot. Da's alles. Maar hij schoot slecht, dat zie je.
Gebruiken sommige Arabieren ook geen Engelse geweren?
(hilariteit)
Zeg alte Fritz, wor nu niet brutaal, tenslotte hebben we nog pauze.
Ik vind trouwens dat dat schieten nogal meevalt.
| |
| |
O, nu begrijp ik het. Jullie dachten dat ik mijn hoed óp had. Welnee, de hoed lag op de bank.
Oh!...
(algehele teleurstelling)
We zaten in de koets, nietwaar Agaatje? En ik had m'n hoed op de bank vóór me gelegd.
Dus je bent helemáál geen held.
Ik zie 't essentiële verschil niet, Jackson. 't Was toch 'n echte Arabier, ik heb hem zien wegrennen.
Da's heel verstandig van 'm, anders had jíj het moeten doen.
En kijk es dáár, staat helemaal niet gek. Hebben wij dezelfde maat?
(De hoed is bij Bogdanowitsch aangeland, die hem weer opzet en 'n grappige pose aanneemt)
Dragen jullie in Moskou óók zwart?
(Bogdanowitsch zegt wat, de tolk komt er weer bij etc.
Inmiddels hebben zich enigen al naar de achtergrond begeven. Agatha Botha laat aan de afgevaardigde van Australië nog 'n lap donkere zijde zien, die ze bij zich droeg, terwijl Kaasmaker met 'n pakje gesticuleert.)
Kom mensen, we beginnen! Mooi stuk stof, Agatha, hier gekocht?
In de Jaffastraat, vlak bij. Maar 't is duur hier.
Duur? Geen kwestie van. Weet je hoeveel ik voor deze Manhattan betaald heb?
Acht dollar twintig! Zeg, acht dollar twintig!
(Ze zijn naar de achtergrond gegaan en nemen in de beste stemming hun plaatsen weer in. Jackson is thans voorzitter. Sommigen kloppen hun pijp uit, doven hun sigaret etc. Tjan Beng Su heeft 'n krant uit z'n zak gehaald en kijkt erin. Inmiddels zijn in de cabines de tolken en de typistes weer verschenen. Snakegrave Bowden gaat als laatste naar zijn plaats.)
Ja ik kom d'r aan, ja. Waar is mijn hoed?
O, hebt U hem nog. Zeg bode, heb je hier niet 'n brandkast of zoiets?
Ik zal er speciaal op letten, doctor.
Nu moeten jullie niet óók allemaal 'n gat in je hoed maken, zeg, Sauerbronn, jij bent ertoe instaat. Maar niemand gelooft je.
| |
| |
Hij zou 't gat natuurlijk ook weer veel te groot maken.
(hilariteit)
(tot de bode)
James, neem die ook mee. Agatha, moet jij dat ding niet kwijt?
Nee hoor, dat hindert mij helemáál niet.
(de bode gaat met de twee hoeden af, 't oostelijk blok heeft de koptelefoons weer opgezet, de ussr-tolk in de cabine insgelijks, en deze begint weer door zijn microfoon te werken.)
(met stemverheffing)
Kom, mensen, ik open deze vergadering. Ik hoop dat de rustdag en de excursie jullie goed hebben gedaan. Ik wil namelijk niet onder stoelen of banken steken, dat ik mijn beurt als vice-voorzitter zal gebruiken om dit congres 'n andere kleur te geven dan tot nog toe. En wel 'n héél andere kleur. De zaken zijn zóver gekomen dat nota bene de voorzitter drie dagen rustig weg kon blijven zonder dat wij er iets van hebben gemerkt. De joodse Christusfiguur hebben we nog steeds niet gezien, en de onze is in drie dagen tijd twintig keer van nationaliteit veranderd. En als ik een Indiaan had meegebracht, zouden we óók nog hebben moeten geloven dat Jezus van Nazareth in de twintigste eeuw met veren op zijn hoofd zou lopen.
Mijne heren, dit leidt tot niets.
Nu ligt hier de motie van de afgevaardigde van Liberia, maar zij houdt precies hetzelfde in wat mij ook al lang op de lippen brandt, namelijk: Ophouden met praten, en eindelijk eens iets dóén!
En daarom stel ik voor, alle verdere spreekbeurten af te lasten en meteen de persoon in kwestie door middel van een geheime schriftelijke stemming te kiezen: artikel twaalf van 't reglement.
(De vergadering zit meteen weer midden in de problemen, en vertoont enige beroering)
Ik bedoel dus dat niemand zich verder kandidaat hoeft te stellen, maar dat we meteen, ieder voor ons, iemand uitkiezen.
Tenzij zich iemand van tevoren zelf nadrukkelijk uitsluit.
Is iedereen het daarmee eens?
(Vier, vijf handen gaan omhoog, deining)
Ja als ik al die armen weer het woord moet geven, komen we nóóit verder.
Over 'n procedure-kwestie moeten we 't allemaal eens zijn.
U kunt hier zomaar niet...
(tegelijk)
Dit is te belangrijk om...
(tegelijk)
Over een probleem als dit...
| |
| |
(tegelijk)
Het gaat hier juist om...
Voor we nu wéér gaan praten: is iedereen ervan overtuigd dat hij werkelijk iets belangrijks te beweren heeft?
Dit congres is juist de trefplaats van...
De bedoeling is om van tevoren...
(tegelijk)
Wie maakt hier uit wat belangrijk is?
(tegelijk)
Op die manier kunnen we 't ook per brief af, Jackson.
(Ook anderen praten er opgewonden doorheen, maar Bogdanowitsch is al opgestaan en heeft zijn koptelefoon neergelegd)
Stilte, stilte! De heer Bogdanowitsch heeft het woord.
En ik vraag hem alleen dingen te zeggen, die hij nog niet al tien keer beweerd heeft. En liefst zo kort mogelijk.
(weer op zijn gewone routinetoon, onhoorbaar begeleid door de tolken etc.)
Als hier zo veel tijd verloren gaat met het zoeken naar één Christen, dan is dat een bewijs hoe diep de westerlijke wereld wel gezonken is. De heersende klassen van het kapitalisme hebben het Evangelie misbruikt voor leugenachtige propaganda en oorlogsophitsing tegen de vredelievende volksdemocratieën. Het ware christendom leeft niet meer in het Westen. Het ware Christendom is het socialisme, zoals het vanuit Moskou over de hele wereld uitstraalt. En als Stalin als vader van de nieuwe christenheid...
(tikt fel met de hamer)
Ja dat hébben we al 'ns gehoord, mijnheer Bogdanowitsch! We zijn wel te hardleers om het van U aan te nemen, maar...
Uw hele voorstel is niets anders dan een sluwe manoeuvre tegen de volksdemocratieën! U denkt dat U met Uw atoombom over onze arbeidersklasse...
(driftig)
Laat die atoombom erbuiten! Wie nog één keer met 'n atoombom gooit, die neem ik het woord af!
Daar bent U zelf mee begonnen!
Een geheime stemming over de Christusfiguur is oneerlijk en huichelachtig en flagrant in strijd met de bedoelingen van dit congres. Als U gaat stemmen, is het Westen altijd in de meerderheid, terwijl het vaststaat, dat de Christusfiguur uit een der oostelijke landen moet komen.
Ja daar zijn wij nu niet zo hard van overtuigd!
| |
| |
Het christendom is onverenigbaar met het kapitalisme, het christendom is onverenigbaar met de fascistische onderdrukking, het christendom is onverenigbaar met de geldzucht en de barbaarse slavenhandel zoals die in de westelijke landen ontwikkeld zijn...
(hamert hem af)
Meneer Bogdanowitsch, U hébt gesproken.
Uw woorden worden voor kennisgeving aangenomen.
Ik heb het recht hier evengoed te spreken als ieder ander!
Dat hebt U gedaan, en U wordt bedankt.
U bent bang om de waarheid te horen.
(resoluut hamergetik)
Discussie gesloten. Volgende spreker.
Meneer Jackson, U brengt hier de stem van het vrije christendom te zwijgen. Op die manier kan ik geen verantwoordelijkheid meer dragen voor het verdere werk van dit congres. Ik heb U gewaarschuwd!
(Hij verlaat zijn plaats en wandelt de zaal uit. De afgevaardigden van Oekraïne en Roemenië haasten zich hem te volgen. Persfotografen schieten toe en weten nog net het verlaten der zaal in hun toestel te vangen. Er is enige ogenblikken een pijnlijke stilte. Maar Jackson blijft keihard, en vervolgt:)
Wie wenst nu nog het woord.
(steekt de hand op en staat op. De ussr-tolk steekt 'n sigaret op en ziet verder werkeloos toe)
Doctor Snakegrave Bowden Carr. Mag ik U óók verzoeken uiterst kort te zijn?
(vriendelijk bezorgd)
Ja hoor 'ns, Jackson, ik moet zeggen dat ik deze gang van zaken betreur. Dit incident had vermeden moeten worden.
(gefluister en gezucht van instemming door de hele vergadering)
De manier waarop jij de voorzittershamer...
Wij zijn hier niet gekomen om ons permanent te laten uitschelden!
(sussend)
Ja nee, Jackson, laat mij nu eens uitspreken. Wij kennen jouw Amerikaans temperament, en dat slikken wij even goed als de opvattingen van Bogdanowitsch. Neem daar maar eens 'n voorbeeld aan.
Ik heb trouwens al in 't begin ervoor gewaarschuwd, dat we hier geen ogen-
| |
| |
blik mogen vergeten wie we zijn. Maar we zijn nu zelfs al aardig aan 't vergeten waarom we hier zitten!
En dit is tegelijk mijn antwoord op jouw voorstel, Jackson: wij zijn hier niet op de eerste plaats voor resultaten, wij zijn hier bij elkaar voor een congrés! En dat is héél wat anders. 't Is té kinderachtig om van een vergadering als deze 'n resultaat te verwachten. Daarvoor is ze te belangrijk, daarvoor zijn hier té veel eminente geesten bij elkaar.
Zéér juist.
(Ook de anderen tonen duidelijke instemming)
Welk belangrijk probleem is door de weldenkende wereld nu ooit opgelost? Oplossen doen kinderen en barbaren, de beschaafde mens houdt een congres.
Of ben jij zo naïef om van een orgaan als de uno bijvoorbeeld te verwachten dat zij ooit een werkelijk probleem oplost?
Kom kom, die fase heeft de mensheid achter de rug, en men komt uiteindelijk tóch tot de wijsheid van het Verenigd Koninkrijk.
Goed, wij zijn dus nog steeds op zoek naar de ideale christen. Maar Jackson, juich! Alleen al 't stellen van dit probleem in deze tijd, dat is de schoonste verworvenheid die zich denken laat!
Het christendom op zoek naar 'n christen?!
(met 'n oprechte en overtuigende warmte)
Ja, daarvoor alléén al heeft dit congres aan de verhevenste doelstelling beantwoord, en wees nu niet zo naïef om méér te verwachten.
En daarom: laten we praten, laten we spreken, laten we oreren en filosoferen, betogen en improviseren. Laat hier geen mening onderdrukt en geen opinie onbesproken blijven.
Ons probleem is een der interessantste van alle tijden, het is al negentienhonderd jaar oud, laten wíj niet de fout begaan het te willen oplossen!
(Gaat zitten, luide bijval van de hele vergadering.
Uitroepen als: ‘Prachtig’, ‘Uitstekend’, ‘Volkomen juist’, ‘Weldadig gevoel voor de werkelijkheid’ en zelfs ‘Bravo’.
Alleen Jackson zit met een zuur gezicht te kijken. Als hij met de hamer tikt en aanstalten maakt om iets te gaan zeggen, vervolgt Snakegrave Bowden nog:)
U ziet, mijnheer de voorzitter, het heeft weinig zin Uw voorstel in stemming te brengen. Laten we maar rustig de agenda afwerken. Ik geloof... ja Von Sauerbronn was...
(Von Sauerbronn staat al op)
Maar wat doen we met dat incident?
We kunnen toch niet verder gaan zonder Russen?
Nee, o nee, besteed aan die mensen voorál niet de
| |
| |
aandacht waar ze om vragen. Als zij willen wegwandelen is dat hun zaak. Wij gaan rustig verder, en U zult eens zien wat er gebeurt, als zij straks aan de beurt zijn voor 't voorzitterschap.
(met sarcastische nadruk)
Professor doctor Friedrich von Sauerbronn!
(zijn documenten rangschikkend; terwijl het doek langzaam zakt:)
Ik wil beginnen, met een kort overzicht uit mijn ‘Geschiedenis der Christus-interpretatie op cultureel-filosofisch-historische grondslag, met inachtneming der antropologisch-psychologische, sociaal-economische en etnologisch-politieke aspecten’.
Om dan te komen tot enige beschouwingen als Christus voor de Germaanse mens, Christus in het Latijnse denken, Christus in de kunst, Christus in de kerk...
|
|
Auteursrechtelijk beschermd