Alles kan anders

[p. 63]

La liberté dans l'homme est la santé de l'âme
voltaire

18. De maniak

Ondertussen waren we al 'n beetje vertrouwd geraakt met het leven in onze thuishaven zelf. Wel, wie de humor van Alphonse Daudet of Marcel Pagnol weet te apprecieren kan hier aan z'n trekken komen.

Als havenmeester fungeerde 'n lange magere man, afgedankt wiskundeleraar aan de zeevaartschool, die met 'n smoezelige kapiteinspet op onrustig over de kade beende. 's Morgensvroeg zat hij ook wel eens op 'n fiets, maar dat duurde niet lang want na elf uur begon hij duidelijk naar de drank te ruiken. Niemand zag hem ooit drinken maar vanaf het middaguur was hij niet meer te genieten. Als je wat nodig had, nam hij je mee naar 'n houten keet aan de wal waar hij zitting hield en die barstens vol stond met... flessen mineraalwater! Merk ‘Eau de la Vierge’, daar was hij vertegenwoordiger van, zei hij.

Hij was niet te spreken over de man van de werf want dat vond hij maar 'n dronkelap. En inderdaad, de goeiige dikzak die de werf beheerde (en die treffend ‘Beauvent’ heette), lustte hem ook niet weinig. Maar die begon kennelijk wat later, want hij bleek pas soezerig als hij om één uur naar huis ging en je dan goed gemeend waarschuwde voor de havenmeester want die dronk zijns inziens te veel.

En daartussendoor marchandeerde de kleine voorzitter van de zeilclub, 'n arts uit Hyères, die iedere dag met iedereen vreselijk druk stond te praten, zich overal mee bemoeide, maar volstrekt niets deed, zeilen ook niet.

In 't begin hadden wij het idee dat we hier heel voorzichtig moesten zijn, dat de vriendschap met de een de vijandschap van de ander zou opwekken, maar dat viel heel erg mee. We gaven ons meteen op als lid van de zeilclub, ons schip lag correct, dus zei de havenmeester niets, en 'n fles pastis bezorgde ons de blijvende sympathie van de werfbaas; ons kon dus niets meer gebeuren.

Toch was er nog 'n chirurg die iedere dag om één uur, waarschijnlijk als tegenhanger van zijn verfijnde snijerij, even zijn grote speedboot wild de

[p. 64]

haven uitscheurde. Zó wild dat z'n vloedgolf onze Aegis deed opspringen, de tafel omviel, en onze lunch tegen de vloer smakte. Naar hem schreeuwen hielp niet, hij hoorde het niet eens.

Nadat ik bij de havenmeester mijn beklag had gedaan, voer de onverlaat inderdaad wat zachter. Twee dagen. Maar de derde dag zag ik hem weer met 'n metershoge boeggolf aandenderen. Ik sprong op, maar hij had mij al gezien, en voor ik iets kon zeggen, deed hij z'n kajuitdeur open en schreeuwde mij toe: ‘Meneer, u bent 'n maniak!’

Waarvan akte, dikhuiden zijn overal hetzelfde.

Met de vissers van de Milon stonden we via Gauguin en 'n paar Hollandse sigaren de eerste dag al op goede voet. Onze natie noemden ze nog altijd ‘de koningin der zee’ en dat wij met zo'n klein scheepje hun kust kwamen afzeilen, dat vonden ze gewoon jofel.

Ze vormden trouwens op zichzelf al geen saai stel. De Gauguinkenner had nog twee maats aan boord, van wie de een, Marius natuurlijk, de grootste druktemaker was, die ik tot dan toe ooit gezien had. Hij sprak geen woord Frans, alleen maar Provençaals, 'n taal waarvan bijna alle woorden op iou uitgaan en waarvan wij niets begrepen. Maar de moeilijkheid was dat juist hij altijd het woord wou hebben en om zich te verduidelijken begon hij dan met z'n armen te maaien. Een keer sloeg hij z'n baas tegelijk z'n pet af en de sigaar in z'n mond. Het Provençaals dat deze toen uitsloeg, konden we gelukkig óók niet verstaan.

Maar de mooiste was nummer drie, François. Hij keek scheel en zorgde voor de motor. Hij kwam niet veel aan dek want hij stotterde en vond zichzelf te vies. De zwarte smeerolie zat hem dan ook vanaf de haren tot tussen de tenen, en als hij lachte en het afgebrande dorp in z'n kaken toonde dan zou ieder rechtgeaard tandarts zich met afgrijzen hebben afgewend. Maar onder de oliesmeur zat zo'n vriendelijk gezicht met zulke ontwapende schele zwarte ogen, dat ik vanaf het eerste ogenblik van deze man ben gaan houden. Wat gaf het dat z'n broek vol gaten zat, dat hij om poetskatoen te sparen z'n neus in z'n vingers snoot, en dat hij als kok wel eens 'n cylinderpakking in de puree liet vallen. Zijn maats noemden hem in ieder geval de ongekroonde koning van de bouillabaisse. Ja, die kon hij maken, zei hij, en stotterend vroeg hij of hij het eens voor ons zou doen.

Hij wachtte af, we zouden wel weigeren, we vonden hem tóch te vies. Maar tegen deze man konden we niet neen zeggen en onder de stookolie zag ik z'n gezicht opklaren. ‘Z..z..zaterdag?’ vroeg hij.

[p. 65]

Ja goed, dan zouden ze 's middags met de vangst binnenlopen, we kregen de vis vers uit zee. En het zou onze laatste dag zijn, 'n mooie bekroning van ons grote avontuur.

Toen we die dag na de conversatie op de Milon ons middagdutje wilden gaan doen (de speedbootmaniak liet toevallig verstek gaan), kregen we 'n oude bekende op bezoek. Met 'n ruk zat er plotseling 'n oude praam tegen onze ankerlijn, en toen we opkeken, zagen we Jantje Breekvoet vrolijk op z'n voorplecht staan, hoe kiende hij het toch ieder keer uit!

‘Ha de Hollanders! Da's formidabel’, riep hij, ‘Ja hier ben ik weer, pak even 'n lijntje astublieft.’

Ik nam z'n lijntje, maar hij had z'n motor te hard op achteruit gezet en voer nu mooi op de lijn van de vissers in. En toevallig waren deze hun boot aan 't verhalen, Marius die op de wal stond moest snel loslaten, wierp tegelijk om ons te sparen onze tros eraf, en daar dreven we gezellig met z'n drieën de haven in, alledrie los.

Er klonk gevloek in vele talen (ineens bleek François Italiaanse voorouders te hebben), iedereen schold, uit vele kajuiten staken verbaasde hoofden, er werd geroepen om de havenmeester maar die lag waarschijnlijk bij zijn maagdenwater in een roes.

De enige die rustig bleef, was Jantje Breekvoet. Hij bleef lachen, kreeg z'n motor uiteindelijk weer in z'n vooruit, en samen met die van de Milon drukte hij ons gedrieën weer naar de kant.

Hè hè, dat liep goed af, maar van het gehaspel dat toen ontstond, maakte ik gebruik om voorgoed los te gooien. We hadden in de namiddag toch al weggewild, de Petit Jean gaf de doorslag, en met een ‘Tot ziens, tot zaterdag’ waren we weg, naar Le Lavandou.