Alles kan anders

[p. 19]

Wie de zee bevaart verwisselt van hemel, niet van ziel.
horatius

2. Lang leve Havekes

Om een klein scheepje van Amsterdam naar Marseille te krijgen is niet moeilijk als je weet hoe het moet. Maar wij wisten van niets, niemand wist iets. Maar we hadden geen haast, we hadden 'n jaar de tijd.

Eerst eens proberen bij een stoomvaartmaatschappij. Als deklast op 'n groot schip. Ja dat kon. Maar de prijs was om van te schrikken en alle risico was voor ons. Dan 'n vrachtvervoerder-over-de-weg. Twee keer per week rijdt er van een of andere firma 'n kanjer van 'n koelwagen leeg naar Marseille om daar vlees te halen. De Aegis, mast eraf, kon er twee keer in. Nee nog beter, mijn zwager heeft een grote steenfabriek met zes lange trailers met opleggers. Als ik nou tijdens de bouwvakvakantie, als die dingen daar werkloos staan, alle benzine betaal plus nog 'n flinke fooi aan de chauffeur, dan is die voor niks aan de Côte d' Azur en ik heb mijn scheepje aan de Middellandse Zee!

Accoord, zei zwager Kees, dat blijft in de familie en hij zocht de chauffeur al uit. Maar na 'n dag informeren belde hij met 'n sombere stem dat het niet kon: Wet op het grensoverschrijdend vrachtvervoer, artikel 32, derde lid. ‘Een motorvoertuig dient slechts die vracht en die lading te vervoeren waartoe het behoudens de in het vorig artikel vernoemde en ongewijzigde...’ enzovoorts, iedereen kent dat. In 'n vleeswagen geen stenen, op 'n betontrailer geen schip! O nee dat mag helemáál niet.

Dan bood er zich een meneer aan met een oude Citroën traction avant; tegen vergoeding wilde hij ons graag met zijn trailertje trekken. Heel vriendelijk, maar ik vertrouwde het niet. Stel je voor, ergens op de route nationale breekt zijn trekhaak of iets anders. Ik zag onze Aegis al voorgoed ergens verloren in het Franse binnenland staan, daar was ie echt niet voor gebouwd.

Dan misschien per spoor; wij naar het Centraal Station. De meneer van de bevrachtingen zei ons echter dat we op de Doklaan moesten zijn. En op de Doklaan zei 'n meneer dat de dienst eigenlijk op de Westerdoksdijk zat. Daar zei 'n meneer dat we eerst naar het Oostindische Huis moesten, en in het Oostindische Huis zei 'n meneer dat we op het Centraal Station moesten wezen.

[p. 20]

Zo waren we de stad aardig rond, maar we stonden op het cs nu wel voor een andere deur. Aan de achterkant op De Ruyterkade namelijk en dat, waarde lezer, maakt een enorm verschil. Want achter deze staatsgroene deur zat in een staatsgroezelig kantoor onder een staatshoge zoldering een kleine meneer achter een buro en die heette Havekes. Lang leve Havekes had ik moeten roepen maar dat wist ik toen nog niet.

De man was mij meteen sympathiek. Hij bleek niet eens verstoord dat we hem uit zijn ambtelijke middagdut hadden gewekt, hij was direct geïnteresseerd. 'n Schip op 'n trein, dat had hij in zijn lange loopbaan nog nóóit beleefd. Maar hij kon alles begrijpen. We moesten 'n kleine wieg laten maken waarin het schip zou rusten en dan zou hij zorgen voor 'n wagon. Een shts wagon met vierentwintig stalen rongen als u begrijpt wat ik bedoel. Nou, wij begrepen natuurlijk alles, vulden onder zijn leiding vele groene, gele en witte formulieren in en klaar waren we, voor vijfhonderdnegentien gulden!

O lof der ijzeren wielen, denderend over het tweevoudig stalen lint naar eindeloze verten. Diesel-electrisch mirakel, wonder van menselijk vernuft! Verrukkelijk Nederlands bedrijf, met mannen als Den Hollander en Havekes! Want, waarde lezer, er was méér. 'n shts heeft niet alleen vierentwintig stalen rongen, als u al weet wat dat is, maar is ook nog achttien meter lang, er kon dus nog 'n boot bij!

Op 'n advertentie in de Waterkampioen stond 's avonds al de telefoon roodgloeiend. Voor 250 gulden wilde iedereen met z'n schip mee, varen op de Middellandse Zee! En wanneer ik dan weer terugkwam. Maar toen ik zei dat ik er niet aan dacht hier nog ooit terug te keren vielen ze allemaal af.

Behalve één, en dat was ene meneer Hartog, 'n gepensioneerde Zuid-Afrikaan. Hij was met 'n Engelse uit Wight getrouwd, woonde nu op Mallorca en had bij Bou van Wijk 'n acht meter lange fifty-fifty gekocht die hij graag naar zijn eiland wilde brengen. Mijn annonce was een uitkomst, zei hij en ik riposteerde in dezelfde geest. Op Havekes' aanraden namen we voor het dubbele geld niet het Franse régime ordinaire maar het régime accéléré zodat we met de befaamde Franse spoorwegpunctualiteit op de aankomst in Marseille onze klok gelijk konden zetten, verzekerde Havekes.

In Leiden werd geladen. Van Wijk had twee mooie houten wiegjes gemaakt, twee mannetjes hielpen de kraanmachinist, die de scheepjes een voor een haarzuiver uit de vaart tilde en ze op de millimeter precies in de

[p. 21]

wiegjes vlijde, geen schrammetje, geen stootje. Dan gingen de dekzeilen eroverheen en deze werden met goede bootsmanssteken vastgesjord. Binnen het uur was het gebeurd.

Daar stond ons scheepje dan, naast de Dolfijn van de heer Hartog, gedoken onder z'n zeil, het mastje netjes ernaast, te wachten op de grote reis. Dag Aegis, dag lief bootje, gezegend zij de vakman die je bouwde. Gezegend ook het azuren vocht dat over 'n paar dagen je domein zal zijn.

Toen ik me omkeerde om weg te gaan kreeg ik het even te kwaad. Wat was ons scheepje klein op die grote lange wagon! Wat moest dat met die lange reis, wat waren we begonnen!

's Avonds kondigde De Bilt 'n nieuw lagedrukgebied aan dat ons in de nacht zou passeren. Gevolgd door 'n randstoring met harde wind en regen, later overgaand in buien, sommige vergezeld van hagel en... wat kon het me verdomme ook verder schelen, op naar de Méditerranée!