Beschryving der nieuwlijks uitgevonden en geoctrojeerde slang-brand-spuiten, en haare wyze van brand-blussen, tegenwoordig binnen Amsterdam in gebruik zijnde

[p. 8]

Beschryving der nieuwelyx uitgevonde slang-brand-spuiten.
En manier van brand-blussen daar op gepast, en tegenswoordig binnen Amsterdam in gebruik.
Tweede deel Behelzende beschryving van branden, binnen Amsterdam zedert den Jare 1651 eerst onder 't gebruik van Brand-Emmers, Leeren, Haaken en Zeilen, daar na van die te zamen met de oude Spuiten, en laastelyk van de Slang-spuiten alleen, voorgevallen.

Van byna alle nieuwe Inventien, inzonderheit van werktuigen en⁺ gereetschappen die tot gebruik dienen, moet de ondervinding de deugt of ondeugt, zo menze zeeker wil kennen, toonen. 't Gebeurt niet zelden dat nieuwe werken, daar af men groote verwachtingen hadde, en die in alle haare deelen wel geschikt scheenen, om het beoogde te bereiken, onder het gebruik qualyk uitvallen: en derhalven kan men zich daar af niet ten vollen verzeekeren, voor dat de ervarentheid den uitslag heeft bevestigt, en dat de ondervinding, met het geene men verwagte, of de samen stelling van het werk tuig beloofde, geheel over-een komt. Het eerste hebben wy in 't voorgaande deel gezien, en het tweede zullen wy in dit deel aanwyzen. Ten dien einde zullenwe de aanmerkelykste branden, die zedert geruimen tyd binnen Amsterdam, zo wel onder t gebruik der oude, als der nieuwe Blus gereetschappen zyn voorgevallen, beschryven: en daar van ook de Jaarlykze schaade, (van die Jaaren namelyk datze ieder na haar vereisch, de oude Spuiten met alle haar by gereedschappen, en de Slang brand-spuiten geheel alleen, zyn compleet geweest) tegens elkander vergelyken; om daar uit niet alleen het verschil te zien, maar ook met een op de bequaamste en zekerste wyze te doen blyken, wat vrucht men effectivelyk in deze Stad van de zelve geniet. Hier in zullen we alle mogelyke omzichtigheid gebruiken, en niet alleen de gevallen, met al het geene daar in is aan te merken, verhaalen, maar ook tyd en plaatze aanwyzen; ten einde dat niemant, met eenige schyn van reden, aan de oprechtheit van ons verhaal zou konnen twyffelen: en ook om dat, zo iemand echter genegentheit mochte hebben om de waarheid daar van nader te onderzoeken, wy hem gaarne alle gemak, gelegentheit en aanleiding daar toe zouden verschaffen. Zulx zou ook lichtelyk te doen zyn, dewyl wy spreeken van zaaken die zeer onlangs en openbaar zyn voorgevallen; inzonderheit die branden, welke door de nieuwe Slang Brand-Spuiten zyn geblust en noch daaglyx geblust worden, daar 't voornamelyk op aankomt: en dat ook d'andre maar zo weinig jaaren zyn geleeden, dat de meeste van die geene, welke 't ongeluk heeft getroffen of daar in deel hebben gehad, noch in 't leeven zyn Daar en boven ziet men ook lichtelyk met d'eerste opslag,⁺ ('t welk aanmerkelyk is) ter plaatze daar voor heen branden zyn ontstaan, dat de hertimmerde gebouwen, zich tot aan dwarsstraaten, oopen plaatsen, of ten minsten dubbele muuren uitstrekken, en gevolglyk dat de omstaande huizen altyd tot zo verre zyn weg gebrand: in tegendeel, zedert de nieuwe Spuiten in compleeten getale zyn aangemaakt geweest, dat niet alleen de buurhuizen, zonder onderscheit van dubble of enkle muuren, en zelfs ofze van hout of steen gebouwt waaren, zyn

+ Nieuwe Inventien onzeeker voor ze d'ondervinding heeft bevestigt.

+ Blyk van 't Effect der oude en nieuwe blus middelen.

[p. 9]

behouden en bewaart, maar dat ook altyd het eerst onsteken huis, met weinig beschadiging, tot den top is blyven staan, en dat het maar kleine reparatie vereist heeft, om hetzelve weer in voorige staat te herstellen.

Wy zullen dezelve ordre, diewe in 't voorige deel hebben gebruikt, ook in het tegenwoordige houden; en derhalven eerst spreeken van de branden, welke onder 't gebruik van Brand-Emmers en haar toebehoorens, zyn voorgevallen; of wel, terwyl noch zo weinig van de oude Spuiten in de Stad waaren, dat men de blussing evenwel aan de'eerste middelen alleen heeft toe te schryven. Kortheitshalven zullenwe, omtrent deeze, verby gaaan die van geen groot belang geweest zyn.