Memorieboek der stad Ghent van 't jaar 1301 tot 1793. Deel 2

1564.

Commissarissen.

Messire Lamoral d'Egmont, prince de Gavere, conte du dict Egmont, gouverneur.

Floris de Montmorency, S^r de Montigny, Leuze, etc., et en son absence Damp Simon de Warlusel, humble abbé de St. Adrien.

[p. 327]

Jacques de Claerhout, S^r de Maldeghem, etc.

Philippe de Saincte Aldegonde, S^r de Noircarmes.

Schepenen van der Kuere.	Schepenen van Ghedeele.
Joncheere Willem van den Kethulle, heere van Assche.	Mer Jan de Grutere, heere van Loovelde.
Lievin van Sicleers, heere van Gothem.	Joncheer Pieter van der Cauderborg.
Joncheer Pieter Cortewille.	Joos van Brakele, f^s Joos.
M^r Franchois van Hembyze.	Joncheer Pieter de Vos.
Adriaen van Riebeke.	Adolf du Boisron.
Nicolas de la Vichte.	Lievin Petrins.
Adriaen de Wintere.	Jan de Commere.
Jan Tayaert.	Lievin Diericx, f^s M^r Philips.
Maerck van Vaernewijc.	Thomaes Heylinck.
Jan Dierkins, over hem Joos van der Cruucen.	Michiel van Huyckelghem.
	Loijs van Havere.
Omaer Everwijn.	Jan Baers.
Lievin Brakelman.	Robbrecht de Smet.
Joos van Haute, f^s Heindricx.

Ontfanghers.

Lievin van Huerne, f^s Michiels, bouchoudere.

Adolf de Grutere, van de wercke.

Nicolaes Baes, van der Yssuwe.

In de maendt van Wedemaent lxiiij waren in 't Schapelamken buten der Waelpoorte ghevanghen vier ghesellen, de welcke eenen creemere, commende naer Ghendt, zijn meersse roofden ende namen, de welcke hy vervolchde, ende was hem zyne meersse binnen dese stede wederghegheven, ende den xvj^en waren zy ter tortuure gheleedt, danof den eenen, den voorseyden xvij^en der voorseyde maendt, binnen 't Sausselet hem verhynck aen een cleen riemken,

[p. 328]

ende was naer den noene op eene hurde ghesleept buuten der Muude, ende aldaer in eenen spriet ghehanghen.

Den xvij^en d^o was ghevanghen buyten Sente Lievenspoorte eenen mannepersoon, die hem selven verhynck in de vanghenesse, van Claude Goetghebuer, ende was in eenen spriet ghehangen op Leêberch.

Ten selven daghe verhynck hem een man binnen der prochye van Huesdene, een cleen mijlken huuten der stede, de welcke oock aen eenen spriet ghehangen wiert.

Den xxij^en Juny was 't cruyse dat gebroken was van St. Jansturre wederomme gherecht ende ghemaect by meestere Laureyns Rooman, smet, ende daerop een vaentken met eenen coorenschoof daer inne, te wetene de wapene van den proost Viglius, ende 't cruyse volmaect zijnde met een haentken zoo 't zelve van den coorenschoof verandert was, was 't zelve opgherecht by den zone van Lieven de Vos, ghenaempt Pierken, van de oudde van neghen jaren, metter hulpe ende adresse van zynen vadere.

Den i^en dach van July quam hier de tydinghe dat de helft van den nyeuwen Sasse, te weten van der Zouterspeye, staende ter zyde naer Axele metter caye in den grondt van den watere ghesoncken was, daeromme de voorscepene met eenighe van syne collegie derwaerts reysden, ende 't zelve waerachtich bevonden.

[Den viij^en July, in den avondt ontrent ix uren, verberrende den aultaer van Onser Vrauwenkercke t' Sente Pieters, zonder dat de kercke ofte yet anders eeneghe schade hadden (Pr. Ar.^B.)

- Item, den ij^en dach in September in 't selve jaer was te Ghent in de waeghe gheweghen 't nieuw cruys om weder

[p. 329]

te stellen up den turre van Sente Jans, gheseyt Sente Baefs, ende weecht ix^cxlv pont, ende was lanck van der hooghden upwaerts xix hautvoeten, ende de veren waren lanck xiiij hautvoeten. (K.M.)]

Den xiv^en September was binnen de kercke van Sente Jans binnen deser stede een zeer costelijcke ende rijckelijcke uutvaert ghedaen over den roomschen keysere don Ferdinandus.

[In dit voornoemde jaer, in de maent van Julio, was besteedt het nieuwe ghedelf omme de nieuvaert te brynghene binnen deze stede, beghinnende van dhende van 't Meerhem lancxst der veste tot de meersschen uutcommende ten 's conyncx hof. (Pr. Ar.^B.)]

Op Sente Mattheeusnacht lxiiij zoo verbrande Sotteghem toebehoorende den grave van Egmont, alle de huysen, kercken ende 't scepenhuys.

In de Kerstdaghen was de caude zoo stranghe dat men t' Antwerpen over 't veer gynck ende reet met waghenen ende peerden, ende waren up 't selve veer gherecht twee tenten daer inne dat men vercochte wijn ende bier, ende oock waren aldaer gherecht diversche cramen met creemerie, ende een smet aldaer bringhende zynen halleme, dede aldaer zyne negotiatie van naghelmaken; van ghelijcken wasser by eenen Lieven Vyleers, stoelmakere te Ghendt in de Burchstrate, twee pauwellioenen coetsen gherecht, ende stelde daer up van ghelijcken vijf stoelen verdect met ledere ende laken, dwelk hy aldaer vercochte.

[Item, in 't voorseyde jaer heeft het den meesten ende cautsten winter gheweest die hier te lande in liij jaren gheweest es, soo datter veele menschen van caude ghestorven sijn in alle dese Nederlanden, maer meest in Arthois; want

[p. 330]

in sommige plecken geen hout en was, ende mits dat elck hier teghen niet voorsien hebben gheweest, vroos het thien weken lanck, soo dat men t' Antwerpen over de Schelde ginck te voet ende te peerde van den ij^en Kersdach tot up Derthiendach, ende om der grooter nieuwicheyt soo heeft men daer ghestelt cramen, tenten, ende daerin vercocht spyse ende dranck ende andere coopmanschappe; men reedt van Rupelmonde tot Sente Bernaerts te peerde ende te waghen met goet gheladen, omtrent ses weken lanck, ende 't ijs was daer wel eenen grooten voet dicke. Item, in Zeelant ende in sommige eylanden is groot ghebreck gheweest van haut, van bier ende soetwater; want het water galt in somighe steden meer dan by ons het goed bier. Item, in Lombardye sijn veel wijngaerden bevroosen ende bedorven gheweest; oost ende nortwaert sijn alle de groote wateren ende rivieren vervrosen gheweest; men heeft oock over den Rhijn, Mase ende andere groote rivieren met waghens ende peerden ghereden. (K.M.)]

Den xv^en Lauwe was ghejusticiert metten zweerde meester Gheleyn, scherprechter van Antwerpen, ende was hem zijn kerckhof gegheven ende ter Predicheeren begraven binnen der voornoemde stede van Antwerpen.

Den xxix^en Maerte in den avondt was Pieter van der Vynct, filius Philips, jonghman, van vier of vijf straetroovers zynen mantel ghenomen ende zeer grieffelijck ghequetst, zoo dat hy daer af starf. Insghelijckx waren diversche andere haerlieder mantels ghenomen ende ghequetst; ende de zelve straetroovers commende in de halfvastenmaert in de laken cramen metten voornoemden mantele in de presentie van zelfs overleden Vynets broedere, de welcke den zelven

[p. 331]

mantel kennende, aenveerde den voornoemden straetroovere, ende leverden in handen van justicie, ende wert binnen den zelven daghe ter torture gheleet, ende wierden binnen den zelven nacht ghevanghen by den bailliu van Gendt met zyne officiers up de heerlichede van Sente Baefs vijf van zyne medeghesellen.

[Den ..... in den nacht was gherooft Onse Vrauwencapelle ende Sente Sebastiaenseapelle ende het Sacramentshuus van Sente Janskercke, de welcke quamen ende inbraken duer de gelasenveynstere neffens de santuarie op 't kerckhof. (Pr. Ar. ^B.)

- Den xv^en April naer Paesschen was gherooft de capelle van Sente Barbara in Sente Pharaïldenkercke, de welcke ooc duer de ghelasenveynstere quamen. (Pr. Ar. ^B.)]

Den xviij^en April voor Paesschen waren binnen der prochie van Mariekercke bunten der Waelpoorte in de herberghe ghenaempt den Ynghel vier straetschenders ghevanghen, oock twee vrauwen ende een kindeken by den bailliu van den Auderburch, ende waren ghevanghen ghebrocht binnen 's Gravencasteel, ende waren oock mede ghevanghen twee van haren medeghesellen.

Op den xix^en April waren de ghevanghenen t' Sente Baefs, ghevanghen by den bailliu van Ghendt, ghelevert in de handen van den bailliu ende schaut van Sente Baefs, ende waren den v^en Meye de drye buyten Sente Baefs op eene stellinghe verbrandt, ende d'ander twee metten stroppe aen den hals ghewonden, waren aen de galghe ghegeesselt ende ghebannen.

Den vj^en Meye starf een van de straetschenders die ghevanghen waren te Mariekercke van een grieffelicke wonde die hem in 't vanghen ghesleghen was, ende was doodt

[p. 332]

ghevoert naer Mariekercke, ende aldaer onthalst ende op een rat gheset.

[Item, in 't selve jaer den eersten in Maerte was te Ghendt gemaeckt ende ghelevert in de waghe om te weghen 't yserwerk van het uerwerk van Hulst, ende weeght al t' samen vijfduusent achthundert ende xvij pont, ende coste ider pont seven grooten (K.M.)]