|
| |
1540, te meye.
| Schepenen van der Kuere. |
Schepenen van Ghedeele. |
| |
| Charles de Grutere, heere van Exaerde. |
Jan de Vos. |
| |
Christoffels de Wintere, over hem Willem van der Hoyen. |
| Loys de Wale. |
|
| Simoen Bets. |
Jacob Vriendt. |
| Adriaen Triest. |
Bertelmeus van de Putte. |
| Philips de Grutere, over hem Jan Rufelaert. |
Gillis Savari. |
| |
Meester Jan Steercke. |
| Jooris Sersanders. |
Daneel van Polynchove. |
| Gillis Aelgoet. |
Jan van der Haghen, fs meester Simoens. |
| Jan Heyman. |
|
| Jan Van Morslede. |
Jan Heyndricx. |
| Pieter Cabellau. |
Philips de Stoppeleere. |
| Jan Salaert, gheseyt de Donkere. |
Jan Scautheete. |
| |
Arendt Heylinc. |
| Claeys Damman. |
Pieter de Bick. |
| Gilles Diericx. |
|
| |
| |
Ontfanghers.
| Joos Donaes, bouchauwere. |
| Lowijs Bette, van de wercke. |
| Andries van Quickelberghe, van der Yssuwe. |
Item, op den xijen in Meye vertrac de Roomsche coninc, des morghens vrouch, uut der stede van Ghent naer Brussele, ende op den selven dach reysde de Keysere ende de coninghinne, omtrent den seven ueren, ooc uut der stede van Ghent naer Antworpen; maer alle de mannen van wapenen ende de voetcnechten ende de benden bleven noch alle te Ghent ligghende.
Item, op den selven dach, eer de Keysere uut Ghent reysde, soo was in syne presentie den eersten steen gheleit van den casteele, ende in den selven steen was ghegraveert de date van den beginsele van den selven casteele die staet ter stedewaert op de zuutsyde, ende licht in den houck oostwaert.
Item, op den voornoemden xijen in Meye waren met processien ghehaelt te Sente Baefs uut den cloostere alle de reliquien, van den selven cloostere ende ghebrocht te Sente Jans in de kercke; want minheere van Ste Baefs ende de canonyken hadden daer ghecoren huerlieder residentie te haudene in Sente Janskercke, ende wert gheheeten Sente Baefs.
Item, den xiiijen der selver maent waren dese naervolghende persoonen by trompetslaghe binnen der stede van Ghent, van weghe der K.M., gheseyt uut alle syne landen van Herwaertsovere, ende al huerlieder goet verbuert ten proffyte van den keysere: eerst M. Gillis de Wilde, Jan Debbaut, Tomaes van den Berghe, ende Willem van Coppenhole, ende met den selven voorghebode worden weder
| |
| |
veele in ghedaecht te comparerene, op peyne voorseit; eerst Ewein van Vaernewijc, Lievin Borluut, fs Gheeroms, Lievin Wilsins, Jooris Haelbeec, Jan van Langheraert, Lievin Pien, fs Stevins, Lievin de Witte, ende meer andere.
Item, op den Sincxenavont ende wat daer te vooren dede men al 't engien uut den engienhuuse van der stede van Ghent, ende den meestendeel wert ghevoert in 't casteel t'Sente Baefs, ende wert oock som gheladen te scep ende uut der stede ghevoert daer 't den keysere beliefde.
Item, up den heleghen Sinxendach bracht men de clocken van Ste. Baefs t' Sente Jans, ende men vrochte alle sinxendaghen aen 't casteel.
Item, op den laetsten dach van Meye was gheboden te vercoopen de baerbelcansels, dwelc stont op de veste te Sente Baefs, streckende van der Spitaelpoorte tot der Dendermonschepoorte ende van danen tot der Scelde; maer en quam niemant die 't werc anstont.
Item, den vijfsten in Wedemaent was weder gheboden by trompetslaghe, van schepenen van Gent weghe, als dat men op den viijen dach der selver maent, by kersberringhe, besteden saude het slichten ende vullen van de voorseide vesten, ende so wie dat annemen wilde te doene, so dat er de keyserlicke M. mede te vrede ware, den grond saude hemlieden toebehooren van den voornoemde vesten voor hemlieden ende huerlieder naercommers; maer daer en quam niemant die sulc werc anstont te doene.
[Men was nu daghelix besich metten cloostere van Sente Baefs ende metter kercke van 's Helichskerst ende metten huusen van andere persoonen in grooten ghetale af te brekene, ende dat ghynck so rigoreuselijk te weercke als of men de
| |
| |
gheheele stede te nieuten hadde willen doen; maer 't selve wart al ghedaen by Walen uut Henegauwe; maer de lieden en wisten som waer gaen ofte vlieden, zo datter veele storven van grooten druck; want zy creghen cleene betalingen van huerlieder huusen, ende liepen zeer langhe achter de gone die dlast hadden om huerlieder betalingen te doene; daer ghebuerde veel deerlichede ende men drouch veel doode lichamen naer andere kerckhoven; men wierp de kerckehuusen averecht zonder eenighe stoffe gheheel te willen laten; het scheen een gheheele destructie te zyne, ende daer was daghelix groot gheschil tusschen de Vlamynghen ende de Walen; want de Walen die aen 't voornoemde werck wrochten ende omme het casteel te weerck ghestelt waren, dochten dat 't goet van de insetenen hemlieden toebehoorde. (Pr. Ar.B.)]
Item, ontrent desen tyde hilt men daghelicx vergaderinghe in 't Scepenhuus met den notabele van der stede om de penninghen te vindene daer inne dat de stede belast stont.
Item, op den tiensten in Wedemaent was gheboden binnen Ghent, van scepenen van der Keure weghe, naer dien dat gheseit was by der K.M. onsen sovereynen heere ende grave van Vlaenderen, den laetsten in April xvc xl, dat die van Ghent vellen ende slichten sauden, t'huerelieder coste, de vesten van der Spittaelpoorte tot der Dendermonschepoorte ende also tot der Scelde, soo was 't selve gheboden ende gheordeneert by conincstavelrye, in sulcker wijs als men in 't jaer voorleden de wacke ghehauden hadde, ende men begonste aldus te delvene op den xijen in Wedemaent met twee upperconinestavelen alle daghe; dat bedrouch alle daghe omtrent tweehondert personen.
[Men hilt dan ooc grooten raet by scepenen ende de
| |
| |
notablen deser stede omme te wetene waer men de penninghen vinden saude daer inne de stede belast was, ende den xen in Wedemaent gheboot men de voorseyde vesten te vullen by conynckstavelryen, ghelijck men de wake 't jaer voorleden ghehauden hadde, ende doen begonst er te werkene ontrent ijc personen, welck werck zeer schamelick voortghynck; want vijftich mannen sauden meer ghedaen hebben dan sulcke drie hondert, in zulcker wijs dat men se hier naer noch moest besteden te vullene by keersberrynghen ende verpachtinghen, zo dat se by den tijdt ghevult worden. (Pr. Ar.B.)]
Item, te desen tyde ginghen scepenen om te besiene ende te wetene wat elc gheven wilde om de penninghen te vindene daermede dat dese belast was.
Item, den xiiijen in Wedemaent waren eeneghe ghesellen van Ghent, drynckende buten der Dendermonschepoorte, ende ten selven huse quamen ooc dryncken eeneghe van die wacke hilden an de voornoemde poorte, ende waren Walen, de welcke Walen deden der weerdinne van den huuse groot overlast ende tordense met voeten, soo dat de ghesellen van Ghent hemlieden dies worden moeyende, ende 't saud er byna al qualic verghaen hebben; want de Henewiers wierden roupende: ‘Smijt de Vlaminghen al doot.’ Ende de delvers sauden daerwaerts gheloopen hebben; maer het wert belet by eeneghe goede mannen, die daer waren als toesienders van den wercke, ende minheere van Rues sant synen provoost daerwaert met veel ghesellen, ende daer werter van beede syden ghevanghen van die upstelders waren.
Item, te desen tyde beghonsten te breken an de kercke van den Helighen Kerst ende an den turre van der Cloosterkercke; maer die van Sente Jans namen ende braken seere,
| |
| |
ende deden de cappe ofte naelde ende veel van de scaelgien af, ende voerden naer Sente Jans al dat se ghecryghen consten, by den consente van mynen heere van Rues.
Item, den xvjen in Wedemaent quam de Keyser weder binnen der stede van Ghent; maer also hy quam voor de Dendermonschepoorte, so sach hy de ghuene staen wercken diens ghebuerte dat was om de veste te vullene, ende reet lancs der voornoemde vesten ende quam inne aldaer de voornoemde veste ghevult was, ende reet over de nieuwe erde, ende op den xixen der selver maent reisde de Keyser weder uut Ghent naer de stede van Brugghe.
Item, den xxjen in Wedemaent dede scepenen elck conincstavel een bevel dat se overbringhen sauden onder haren opperconincstavele hoe vele caven dat elc huus hadde, ten dacke uutcommende, ende wie dat de huusen toebehoorden ende wat neiringhe de lieden deden die daer inne woonden.
Item, den xxvijen in Wedemaent deden scepenen een ghebot uutlegghen eenen yeghelijck up sijn lijf eeneghe maniere te makene om Sente Lievin te draghen tot Hautem; maer elc mochte naer Hautem reysen uut devotie die 't beliefde, ende van ghelijcke was gheboden dat niemant gheen benden maken en saude van volcke, noch dat niemant gheen cleen fierters draghen oft maken en saude, kinde noch andere van ghelijcke, up sijn lijf, ende ooc gheen vaendelinghen ende teekenen te draghen, op ghelijcke peyne.
Item, den derden in Hoeymaent waren ten Scepenhuse uutghelesen wie dat de hooftmannen van den neiringhen waren, ende dit waren de eerste daer de neiringhen van hooftmannen gheregiert waren als hueverste in de plaetse van den dekenen, welcke neiringhen by der concessye
| |
| |
van liij ghedeelt waren op een-en-twintich; ende dit waren d'eerste hooftmannen by name ende toenamen: eerst minheere van Laerne, over de Vleeschauwers, voort de ander naervolghende also de neiringhen ghestelt staen: minheere van der Douvye, minheere van Pamele, Antonis van der Vichte, Joos van den Bossche, Me Jan Crabbe, Pieter Stappaert, Lievin Clueteryn, Lowijs van Moorslede, Jacop Pieters, Me. Joos van Grijsperre, Sanders Snouc, Charles van der Sype, Willem van Lacke, Gheert Biese, Jan Dooghe, Fs. Hendericx, Jan van Cnesselare, Jan van Wijchuuse, Jan Suttere, te Lootenhulle, Passchier Richielis ende Ghelaude Damas.
Item, ten voorseiden daghe waren ooc uutghelesen de nieuwe Assysen, dier upghestelt waren ende ingaen sauden den vijften der selver maent; eerst van elcken halster arwe ofte mestelinen ij gr.; van elcken halster rogghe eenen grooten; van elcke tonne in brauwen biers, haudende lx stoepen, x gr.; dies moeste de stoep ten tappe ghelden twee ingelschen.
Item, van elcker tonne keyte, ghelijcke mate, xxiiij gr.; van elcke tonne crabbelers xxx grooten.
Item, van den vleessche, te wetene peerden, coeyen, scapen, geeten, verckenen, lammeren ende gansen, van elcken pont grooten dat coste x grooten, van den auden pontghelde van dat te vooren gaf ij gr.; van elc pont grooten, dat was gheauchmenteert ende ghestelt te ghevene van elcken ponde grooten iiij grooten, ende boven desen alle andere assysen cours ende ghanc ghelijc sy van auden tyde ende voor de comotie ghegaen hadden.
Item, den vierden in Hoeymaent ghebuerde het dat eeneghe
| |
| |
jonghe ghesellen der stede twist namen, aen de Braempoorte, jeghens de voornoemde Walen, emmers de Walen namen de vlucht anne lancx den Reep naer den Crommenessche, ende d'andere van der stede vervolchden se tot der Nieubrugghe, daer over beede syden hulpe toe viel, ende dese voornoemde partye hielden daer elckanderen staende meer dan een halfuere, werpende naer d'een den anderen met calsiesteenen; endelinghe dat de tydinghe ghedreghen wert by der wet ende den hooftmannen van de voetcnechten, welcke voetcnechten quamen met grooter menichte daerwaert; maer sy waren ghesceeden eer sy consten aen gheraken, ende de capitein van den grooten casteele vermaent hem waer er meer sulcke beroerte in de stede, hy saude 't vier in de husen doen steken.
[Den vierden in Hoymaent rees buuter Braempoorte eene beroerte, ende dat daer sommighe Walen ende Spaengnaerts, die by de voornoemde poorte eenen jonghman vonden staende sprekende jeghens eene jonghe dochter, de welcke sy hem nemen wilden; de jongman dit siende, creech eenen stock met eenen bessem in de handt, ende in d'ander handt eenen stoel, ende stelde hem ter weerre, dwelck ghebuerde, ende dreef se te Reepwaert af, ende creghen beede partien hulpe, by de welcke dat die van dese stede met allen zeer vloden, werpende met steenen, zo dat zy haerlieder partie dreven te Crommenessche, ende hadden 't sommighe van der stede met schoone woorden niet belet, het saude er qualick vergaen hebben. Deze tydinghe commende t' Eckerghem ende elders daer 't voetvolck lach, dewelcke maecten groot ghereeschepe, meenende dat 't gheheel ghemeente t'hoope gheloopen saude hebben; maer het wart belet, so voorseit es. (Pr. Ar.B.)]
| |
| |
Item, den viijen der selver maent was gheboden dat niemant qualic toespreken en saude van die ghene die saten ten ontfanghe van den Assyse; want de voornoemde Assysen niet verpacht en waren; maer men dede se up rekeninghe, ende dat men de selve betalen saude ende obidieren ghelijc men hier voortijts ghedaen hadde den ghuenen die se verpacht ende in voorleden jaren ghepacht hadden.
Item, ten selven tyde was ooc gheboden dat niemant verwijt doen en saude van der eender syde ofte van der andere, ende dat men van gheenen saken verwijt doen en saude van dat der stede ghebuert ware, ende ware datter eeneghen twist rese dat niemant uutcommen en saude met stokken ofte ander wapene, up sijn lijf.
Item, op Sente Amelberghedach dede men de scooren bernen van den grooten turre van den cloostere te Sente Baefs, de welcke uutghenomen ende ghebroken van ondere, ende was also omme gheworpen, welck eenen groten leelicken val was.
Item, te desen tyde dede scepenen van Ghent groote menichte van inghesetenen ghelt leenen, som ij  , som viij , som x , som xx , elc naer dat hy ghegoet was, ende ghestaet, niet jeghenstaende dat er wat te vooren vele bedwonghen waren rente op de stede te coopene, ende dit om te fyneren de penninghen, die men den Keyser gheven moeste by der sententie.
Item, den xviijen der selver maent was weder gheboden wie ten laste nemen wilde de vesten te slichtene van der Spittaelpoorte tot der Dendermonschepoorte, ende also tot der Scelde, den gront saude hemlieden toebehooren voor hemlieden ende haer naercommers, ende datter gheslicht was dat saude hemlieden te bate commen, ende de stede
| |
| |
saude hemlieden garanderen ende paeisyvelic den gront doen ghebruucken ende men saude de kersberringhe doen den xxen dach.
Item, den xxviijen der voornoemde maent deden scepenen ghebieden, waer 't by aldien datter brant gheviele binnen der stede, dat niemant met stocken ofte andere ghewerre ten brande commen en saude, dan alleenelic met hooftwapene, om werre te biedene, sonder de ghene die van heere ende wet weghe daer toe ghecommitteert waren, die mochten wel met stokken ende ghewerre commen, ende ooc dat elc wel sorghe draghen saude van synen viere, op groote corexie.
Item, den viijen in Ougste quam de tydinghe dat alle de mannen van wapenen vertrecken sauden die binnen Ghent waren, ende dat elc trecken saude naer sijn quartier, ende van dien daghe voort begonsten se te vertreckene.
Item, den xxijen in Ougste was Onse Vrauwe van Sente Pieters omme ghedreghen, naer d'aude costume; maer gheen andere ommeghanghen en waren binnen den voorgaenden somere te Ghent ghehauden, noch gheen papegaeyen ghescooten, om den tijt.
Item, den xxvijen der voornoemde maent dede minheere van Rues eenen justicieren met den sweerde binnen den casteele, op den turre die in den Ham staet, in 't oost-ende.
Item, op den selven dach was grooten brant te Eckerghem by der kercke.
Item, op den ixen in September trocken uut Ghent alle de voetcnechten die in de prochie van Eckerghem gheleghen hadden; ende de voornoemde cnechten aldus ghelicht sijnde, trocken te Wettere ende te Wichelen ofte daer ontrent, daer dat elc van synen capitein afghedanct was, ende hemlieden
| |
| |
was oorlof ghegheven te treckene daer 't elcken believen saude, ende scepenen van Ghent om dies wille dat se den lantman niet te seer verlasten en sauden, deden bevelen eeneghe van der stede hemlieden te volghene met victualge.
Item, in desen tijt regeerde eene seer wonderlicke siecte daer vele lieden af storven.
Item, op Sente Mateeusavont quam de Keysere met seer cleenen state van Brussele naer Ghent; maer hy en quam binnen der stede niet, ende was ghelogiert in 't Groote Casteel te Sente Baefs, ende op Sente Mateeus-dach reet hy weder naer Brussele, sonder in de stede te commen.
Item, den xxijen in Octobre waren inghedaecht twee personen, woonende ontrent Gavere, om dieswille dat se de eerste opstelders waren van den belegghe van Gavere, ende de daginghe was ghedaen by eenen duerwaerdere ende met eenen trompette up den steegher van den Scepenhuse.
Item, op den selven dach deden scepenen van Ghent ghebieden dat men te pachte stellen saude alle de assysen van der stede ingaende t' Sente Martens-messe tot den xen van Meye een-en-veertich eerstcommende.
Item, den xxxen in October quam de Keysere ende mevrouwe de regente binnen der stede van Ghent ter Keyserpoorte inne, ende reden over de Groene Hoeye naer 't casteel, ende van daer naer 't Hof ten Walle, ende op Aldersielendach trocken sy weder uut Ghent naer Audenaerde, ende alsoo naer 't Westquartier, van d'eene stede in d'andere, ende scepenen van Ghent volchden hem omme eeneghe prevelegien te cryghen, ende van ghelijcken volchden eeneghe nerringhe om in haer aude rechten te blyvene, als vleesschauwers, viscopers ende sciplieden.
| |
| |
Item, den xvijen in December was te Ghent by trompetslaghe gheboden soo wie wilde nemen aftebrekene de Spittaelpoorte, men saude die vercoopen by kersberringhe in 't Scepenhuus van der Kuere, te sulcker ueren als men dede.
Item, den xxen in Maerte was te Ghent processie generael om te bidden voor de K.M. dewelcke was te Reinsburch vergadert met den duutschen Hansen ende andere heeren om te tracteren van vele saken.
Item, op den Beloken Paeschavont was Sente Antonis ghedraghen te Eckerghem, die men plach te draghen in de kercke van den Heleghen Kerst te Sente Baefs, ende des sondaechs naer vesperen was ghedreghen ter Waelpoorte ute naer Wondelghem, in sulcker manieren als men plach te draghene Sente Amantsberch ende alsoo naer Oostackere.
Item, den xxviijen in April waren te Ghent weder te pachte ghestelt alle de Assysen die in 't jaer voorleden coers ende loop ghehadt hadden.
Hier naer volcht de tweede wet, die den tienden van Meye vermaect wert, ende ghelijc men se in der eeuwicheit maken moet.
|
|
Auteursrechtvrij