Memorieboek der stad Ghent van 't jaar 1301 tot 1793. Deel 2

[p. 114]

1537.

Commissarissen.

Mer Anthonis van Croy, ruddere van den Ordene.

Philips van Ghistele, heere van der Mote, in de stede van Mer Anthonis de Lalaing, grave van der Hoochstraten, ooc riddere van den Ordene.

Mer Hughes van Grammez, ruddere, heere van Wynghene, in de stede van mynen heere van Gaesbeke.

Mer Jan, heere van Sente Aldegonde ende Noircarmes.

's Heeren kiesers.	Der stede kiesers.
Willem van Imbyse.	Jan Baers.
Jan Damman, heere van Oombergen.	Joos van der Haghen.
	Denijs van der Boven.
Loys Bette.	Thomaes Heylinc.
Bertelmeeus de Backere.
Schepenen van der Kuere.	Schepenen van Ghedeele.
Gillis de Baenst.	Joncheere Anthonis van de Vichte.
Anthonis Zoete, over hem Jacob van der Beke.
	Adriaen de Wale.
Jan de Stuvere.	Jan de Vettere, tusschen poorten.
Christoffels de Wintere.
Meester Jan de Steercke.	Jan de Vos, t' Sente Baefs.
Jan Seys, f^s Joos.	Jan Seyssins, f^s Pieters.
Jonckheere Claeys Triest, heere van Hauweghem.	Willem Stoop.
	Jacob de Beaufremez.
Gillis Stalins, op den Coornaert.	Symoen Yoens.
Fransoys Everwijn.	Pieter Stalins, f^s Gillis.
Jan Zutterman, over hem Pieter de Cupere, over hem Pieter Drossate.	Geeraert Brecht.
	Pieter van den Velde, up de Mude.
Adriaen de Croock.	Lievin Hallync, f^s Lievins.
Jan de Buc, up de Mude.	Lievin de Muntere.
Lievin van Testele.

[p. 115]

Heuverdeken.	Deken van de Weverie.
Jan de Stuvere.	Reynier van Huffelghem.

[In 't ancommen van dezen scependomme galt 't coorenc xxiiij stuvers elc aelstre, ende 't wart pays in Oostlant, zo dat men dat jaer het cooren cochte omme xvi gr. elc aelstre. (Pr. Ar.^B.)]

Item, den laetsten van Hoeymaent wierden de monnicken van Sente Baefs canonniken 's achternoens te vespertyde, ende hadden voor de noene met den monincs habyte in de kercke gheweest ende 's achternoens met den oversloppe ende de mutse op den aerme.

Item, in dit jaer was Sutterman verlaten ende afghestelt van den scependomme, omme dieswille dat hy eene jonghe dochtere in 't Baghinhof by fortse vercracht hadde, ende t' synen laste bleec dat hy noch by costume zulc ghewone was te doene, daer omme dat hy hadde sententie van scepenen van der Kuere zyne medeghesellen, ende dede legghen zynen kerle in zyne plaetse, ende was daer in vierschare openbaerlic ghegheeselt tot den bloede, ende voorts ghestelt op eenen waghene, ghebonden an eenen stake, ende ghevoert alle vierwegscheeden van der stede, ende daer ghegheeselt met roeden ende verbannen vijftich jaer uut Vlaenderen.

[Den iiij^en van Sporcle was Jan Sutterman, f^s Philips, de x^e scepene van der Kuere, ghebannen uten lande ende graefschepe van Vlaenderen, beter uter stede dan daer inne ende schadelick onder 't ghemeente, boven dat men hem met viere versynghelde zijn haer up zijn hooft, ende dat hy ghevoert was an eenen stake up eenen waghene, met eender scroo voor 't hooft, t' elken vierwescheede, omme dat hy

[p. 116]

Jan gheconverseert hadde met ghehuude vrauwen ende gheschoffiert maechdekins, also wel gheestelick als anderssins, ende oversulx verclaert beter uten ghemeente dan daer ondere, ende omme dat hy gherekent was doot zonder kennis, was in zyne stede ghestelt Pieter de Cuupere, f^s Jans, ende over hem Pieter Drossate f^s Pieters. (Pr. Ar.^B.)]

Item, in dit jaer was Bernaert van den Bossche ende Lievin de Caluwe, gheseyt Bruesen, ter justicie brocht up de Vrydachmerct, om dieswille dat zy hadden vermoort Anthuenis van den Bossche, Bernaerts broedere, ende gheleyt t' enden der Doorestraet, up een volders plancke om dat hy wech stroomen zaude.

Item, dese moort quam ute, by dien dat de voornoemde Bruesen hem mesclapte t' Sente Jacops in Compostelle tot zijnder werdinne die ooc uut Vlaenderen was, ende de voornoemde werdinne dit hoorende, hevet te kennen ghegheven eenen Symoen de Ruddere ende Jan Paridaen, die 't selve te kennen gaven binnen Ghent, by den welcken de voornoemde Bruesen ende Bernaert waren ghevanghen, ende by huerlieder verlyde waren beede verberrent.

[Den v^en Meye compareerde voor scepenen de weduwe van Beernaert van den Bossche met M^r Jan Pieters, notaris, daer de weduwe appelleerde van 't vonnesse dat by scepenen up den xxj April ghewijst was ten laste van haren man, ende naer 't appel ghedaen, waren zy ghevanghen ende den viij Meye eerlick ontsleghen. (Pr. Ar.^B.)

- In dit jaer was een voorghebot uutgheleydt daer by dat verboden was binnen Vlaenderen gheen settynghe gheynt te werdene noch te ontfanghen, anders dan by de drie leden 's landts gheconsenteert, ende was up pene van

[p. 117]

verbuerte van lijf ende goed, hoewel nochtans ter zelver tijdt binnen der stede van Audenaerde ghevanghen lach sommighe pachters uter casselrie van Audenaerde, ende dat omme den heesch in questie. (Pr. Ar.^B.)

- Den iiij^en Ougste was te Ghendt eene processie generael, ende dat omme dat hier de tydinghe quam dat tusschen der K.M^t. ende den conynck van Vranckerijcke den xv^en July eenen pays ghemaect was binnen der stede van Aghinach, (Nice?) ende daer up in veele plaetsen costelick gheviert ende ghebatement. (Pr. Ar.^B.)

- In dit jaer was 't zo zoet eenen wintere dat noynt man dierghelijck en sach. (Pr. Ar.^B.)

- In dit jaer wart te Ghendt by den leeu die van Thunis brocht was, verbeten de man diese bewaerde by verswymenesse dat hy het kot niet toe en loock. (Pr. Ar.^B.)

- Up Sente Beernaertsdach was Willem van Cuelene ghewesen vergheffenesse te bidden up eene knien, heere ende wedt, ende te ghevene de stede vier duusent cooreels ofte xx sc. gr., ende so wanneer Hughe de Grammes in de stede quam, wert de voornoemde Willem noch ghehauden den zelven Grammes, present de heere ende dry scepenen met drie van zyne vrienden, vergheffenesse te biddene, omme dat hy gheseyt hadde: ‘Siet daer compt Huughes de Gram es up de muul, hy mocht wel up eenen esel ryden.’ (Pr. Ar.^B.)

- Up de octave van Onse Vrauwe half-ougste waren de scharmeyers huerlieder gage upgheseyt, omme dat de stede soo veele t' achter was; hier inne waren eenighe lieden ghemoyt, ende men speelde er niet meer. (Pr. Ar.^B.)

- 's Dijssendaechs na Onzer Vrauwendach alfougst

[p. 118]

drouch Pieter de Keysere den pays van Cassant gheprendt den voorscepene diene hadde doen prenten, dewelcke den volcke qualick inne viel. (Pr. Ar.^B.)

- Up Ste. Berthelmeeusdach quamen binnen Ghendt uter casselrie van Audenaerde wel ij^c persoonen die 's donderdaechs 's morghens ghynghen by scepenen, daer zylieden vertoochden dat zylieden ghesonden waren omme te betalene de settynghe die Mevrauwe versocht hadde up 't landt, de welcke hier by die van Ghendt ontseyt was, ende sustineerde by dien onghehauden t' zijn van yet te ghevene; waeromme scepene ghehoort hebbende huerlieder versouck gaven inhaudende dat zy de patientie nemen wilden, men saude senden by Mevrauwe, daer mede ghynck elc sijns weechs t' huuswaert. (Pr. Ar.^B.)

- Beede de dekenen, M^r Jan de Steercke, Jan de Vos, M^r Jan Baert reysden naer Sente Berthelmeeusdach te Brugghe by Mevrauwe, ende waren daer tot..... 's avonts, zonder lettel te doene, ende rapporteerden tsanderdaechs huerlieder ghebesoingneerde. (Pr. Ar.^B.)

- 's Anderdaechs reysden M^r Jan de Steercke ende de voorscepen van Ghedeele naer Brussele daer Mevrauwe doe was, ende de pensionaris met hemlieden ende quamen t'huuswaert naer Sente Michielsdach, ende zy vonden ten hove de andere drie leden, de welcke met hemlieden quamen up Sente Bavensdach, ende elc dede rappoort in 't zyne, 't guent dies zy t'hove ghedaen hadden. (Pr. Ar.^B.)

- Ende binnen eender ure daer naer, waren ontboden xx notable persoonen, poorters, ende xx persoonen van de nerynghe, ende also veele van de weverie, daer present scepenen gheconcipieert was metten notabele, 't guent daer

[p. 119]

omme zylieden ontboden waren. Up Sente Augustijnsavondt hadde Gheeraert Stragiers de Souverain ghebrocht te Ghendt ende ghevanghene, de welcke hy 's maendaechs sant twee biechtvaders, de welcke by den pacient te kennen ghegheven was dat hy was presbiter ende religieux gheweest te Freminueren; maer hy hadde absolutie daer af ontfanghen van den paus, ende dese presbiter was ghehaelt by twee Freminueren de welcke hem een habijt an deden, ende leeden in huerlieder couvent. (Pr. Ar.^B.)

- Up Sente Augustijnsdach, snavonts, quamen drie ghesellen wel voorsien up de Hoochpoort in den Ketele, ende vraechden naer de weerdinne, die quam, ende vraechden haer naer den voorscepenen, de welcke andtwoorde dat hy daer niet en was, dwelcke zylieden niet ghelooven en wilden, waeromme zy binnen ghynghen ende deden besouck; maer zy en vonden hem niet, ende ghynghen zeer verstoort daer ute, zegghende: ‘Wy zullen hem noch wel vinden!’ (Pr. Ar.^B.)

- 's Maendaechs naer Onser Vrauwendach-Conceptie, waren de scharmeyers weder ontfanghen, up conditie dat zy jaerlijx zo veele hebben sauden als zy ghehadt hadden van auts tyden, dies zauden zy by ghebuerte alle nachte t'elcker uren een trompet steken, ende daer naer blasen alle so veele slaghen als 't ure ghesleghen was, ende en mochte uter stede niet gaen zonder consent. Ende 's morghens ende 's avonts als zy ghespeelt hadden, zo moesten zy gaen ten huuse van Lievin van Testele, omme een loot dat hy degone gaf die ghespeelt hadden, ende daer mede ghynghen zylieden t'elcker maendt om ghelt. (Pr. Ar.^B.)

- Den iij^en sondach in den Avent, moesten de trompetters

[p. 120]

's noenens ten xi uren trompen up de vier houcken van den Beelfroote 't gheel jaer duere. (Pr. Ar.^B.)

- Den ij^en Lauwe was gheordonneert dat de clockluuders up 't Beelfroot t'elcker ure 's nachts, als 't trompet ghesteken was, roupen sauden: ‘Wacht u vier, u keerslucht wel.’ (Pr. Ar.^B.)

- Den xiiij^en Sporele reysden naer Bruussele Jan Cheys, scepenen van der Kuere, ende Adriaen de Wale van Ghedeele, ende saten up eenen vischwaghen ende reden zo uter stede. (Pr. Ar.^B.)

- In de zelve maent was P^r de Sceppere van Merelbeke ontboden wettelic ten oorytschepe, ende hy ontboot den voorschepene dat hy met hem niet te doen en hadde, ende dat 't niet doen en zaude, ende wort daer omme ghevanghen ende daer vergheffenesse bidden en oorytschip zegghen. (Pr. Ar.^B.)

- Voor Kersavont was ghevanghen de heere van Loodijck, ende was een man van wapenen van den keysere, ende lach in garnesoene t'Aryen, up de frontiere van den lande, ende hadde langhe ghedient; dit quam toe omme een vrauwepersoon, jonghe dochter, die claechde ende die nochtans niet al te eerbaer en was; deze edelman lach t'huus in den Pijl up de Hoochpoort; hy wart ontsleghen, maer de weerdinne wart ghebannen, die hem de dochter t'huus brachte. (Pr. Ar.^B.)

- Den ix Sporcle was uutgheleyt ende ghepublieert een mandement by de heeren van den rade, inhoudende van de poinctinghe dat men betalen moeste, dwelcke die van Ghendt ontseyden uut te publieren. (Pr. Ar.^B.)

- Die van Busbeke, Heersele, Resseghem ende meer

[p. 121]

andere quamen den xvj^en Sporcle te Ghendt an scepenen, ende versochten copie te hebben van den mandemente, de welcke men hemlieden dede, ende men seyde hemlieden dat se hemlieden voughen sauden met die van Roo, Sotteghem ende Gavere, ende metter stede worden gheinthimeert up den xix^en Sporcle, up den dijssendach, die van Aelst by de heeren van den rade, maer die van Aelst lieten 't varen. (Pr. Ar.^B.)

- Item, in dit jaer dede Henricus, coninck van Enghelant, syne coninghinne openbaerlijck onthoofden; de reden waerom es noch onseker, ende oock somighe bisschopen wierden door bevel van den coninck oock onthooft. (K.M.)

- Item, in dit jaer, den iij^en in Augusti was te Ghendt in het Brantstraetje gheboren twee kinderen sijnde meyskens, ende waren beide d'een aen d'anderen ghegroeit. (K.M.)

- In dit jaer panden Adriaen de Croock, Jan de Buck ende Lievin van Testele, dese dry scepenen, met Joos van der Haghen, als amman, alle viere te peerde, up den v^en van Hoymaent, midts dat generael pandinghe was, dwelc binnen Ghendt noint te peerde was ghezien; ende was Lievin Moeraert, taelman, d'eerste die alsdan ghepandt was. (S.G.)]