Memorieboek der stad Ghent van 't jaar 1301 tot 1793. Deel 1
(1852)–Andreas van Heule–
Auteursrechtvrij
[pagina 327]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Item, in dit jaer was de bisscop van Ludicke doot ghesleghen van Mer Willem van Arenberghe, ende daer boven bleef Mer Willem binnen der stede van Ludicke. Item, in dit jaer tsondaechs voor Sincxen, de kercke van Sente Anghneete ghewijt. Item, in dit jaer was consente van scepenen Sente Margriete, Sente Nicolaeis omme ghedreghen, ende was tsondaechs den xiiij Hoeymaent. Item, Roolkin de Snibbele was in de stede van Ghent brocht ballinc, ende hadde sententie van scepenen dat hy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 328]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
gheleet was tusschen twee dienaers tot up de veste t' enden der Bauweloe-strate, daer ghewoont hadde zijn meteren, ghenaempt de weduwe Poucstrate, die hy met zynen broedere aldaer vermort hadde, ende moeste voor dat huus vrienden ende maghen, midts den gheburen bidden dat zylieden hem de mesdaet zauden willen vergheven. Als hy 't ghebeden hadde was hy terstondt ghestelt up eene slede daer eene hurde uplach, ende also gheslept tot tusschen baelgen van den 's Gravensteene ter justicie, ende was daer onthooft, ende terstondt weder gheleit up de selve slede ende also gheslept zijn hooft tusschen zyne beenen tot buten der Mudepoorte, ende aldaer zijn lichaem ghestelt up een rat, ende was up den xix in Wedemaent. Item, in dit voornoemde jaer, in de halfvastenweke, in 't ommeghaen van den haweete met der wet commende Onderberghen, zo quam Jan van den Bundere eene qualichede ofte beswelt, zo dat hy danof starf, ende was doe hueverdeken van Ghent, ende hadde de officie bedient vier ofte vijf jaren, ende hadde de stede van Ghent ghedaen groote eere ende profijt; zulc regement als hy onderhilt en hadde noeynt man ghesien, ende hy hadde eenen sone ghenaempt Claeis van den Bundere, die hadde eene goede huusvrauwe die bevrucht was, ende als hy begraven was zy ghelach in 't zelve huus te diere tijt van eenen jonghen, ende bleef daer de maent ghedurende, ende Jan van den Abeele een ghelughietere was up dien tijt ghecooren hueverdeken in de stede van den overledenen, ende was doe ghebeden omme petrin te zyne van den jonghen zoone ende was ghenaempt Jan. [In dit scependom wart vergoten de weerckclocke, ende | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 329]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
wart, gheheeten Philippus, ende als 't hauwet ommeghynck op den donderdach 's avons en quam voor de Predicheeren, doen quam de heuverdeken Jan van den Bundere eene siecte anne dat hy daeraf starf. (Pr. Ar.A.) - Item, in dit jaer was ghebroken de werckclocke, ende was eens vergoten in de Posterne, daerna te Brugghe, ende voor de derde reyse t' Sente Jans up kerckhof, ende daer wasse wel gheghoten, alzoo 't noch blijckt, ende heet Philippus; zy weegt 6972 ponden. (Pr. Ar.A.)] Item, in dit jaer was ter justicien brocht Rogier de Pijl, hermijt up Sente Amansberch, up een scavaut up Sente Verhildenplaetse, ende daer onthooft ende daer ghequaertiert; zijn hooft ghestelt up eenen schacht up de Dendermonschepoorte, ende also elc ledt ghedreghen t' allen poorten ende daer vooren ghehanghen, ende de buuck was ghehanghen buten de Mudepoorte an de ghalghe. Omme dies wille dat hy ghoet ende ghelt ghenomen hadde omme eenen goeden man van levende lyve ter doot te bringhene, ende zaude 't vier ghesteken hebben binnen Ghent in diversche plaetsen; dese justicie ghebuerde den viije in Ougste. Item, den xxvij Novembris was eenen de Tulp ter justicien brocht ende ghehanghen buten der Mudeporte, omme dat hy gauden penninghen ende andere ghescroot hadde. Hy was ghevoert de Hoochpoort up ende den Santberch nedere duer de Cammestrate dweers over de Vrydachmaert, ende also naer zynen rechten wech, ende zyne cleederen waren behanghen met penninghen, die beteekende dat hy daer af een dief was. Item, de Jacopynen ontdeden haerlieder cloostere up den xxvij in Maerte, ende alle de ghuene die daer inne ghinghen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 330]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
waren ghecalengiert van der stede weghe, ende moesten boeten in zulcker maniere dat scepenen redelic dochten omme dicswille dat elck verboden stont in eene colatie ende ghesloten dat niemant daer in gaen en zaude up de boete van x l. par., ende voorts up corrextie van scepenen ende dat met een trompet achter strate gheboden was. [Den 27 Maerte was cloostere ten Preecheeren open ghedaen, ende zy moesten preecken in dry plaetsen daer zy te kennen gaven, dat zy lieden qualick ghepreect hadden, ende baden den volcke dat zy met hemlieden zauden willen te vreden zijn; want zylieden kenden datse mesdaen hadden jeghen die van Ghendt. (Pr. Ar.A.)] Item, up den xiijen in Ougste was te Ghent een voorghebot uutghelesen van heere ende wet weghe, daer vele volchs in verblyde ende spetialic de ghemeente: de tarwe die ghegholden hadde xliiij gr. 't aelstere was ghestelt up xxx gr., ende de rogghe die galt xxx gr. 't alstere, was ghestelt up xxiiij gr., ende terstont zo cocht men een broot om vier myten; want de backers vercochten haer broot in de ghelande van viij sc. gr. 't alstere, ende endelinghe daer waert inne versien, ende de backers en wilden niet meer backen, maer moesten backen up den reghele ende ordenantie hemlieden ghestelt up correxie van scepenen. Item, up den xvij in Hoeimaent waren te Ghent vergadert de drye leden 's lants: Ghent, Brugghe ende Ypere, ende elc met zijnder casselrye, ende daer was ghesloten ende overeen ghedreghen dat zy van malecanderen niet sceeden en zauden, maer eeuwelick byeen blyven, ende sy seghelden alle t' samen met haerlieder stede-seghele, waert dat iemant hemlieden wilde onghelijc doen, dat zauden d'ander twee | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 331]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
steden helpen wederstaen met lyve ende met goede, ende dat gheen uutlans man officie hebben en zaude in de stede, ende waert dat dese steden gescil hadden, dat de eene wilde sceeden van den anderen tween, die zauden dat weder apoeinteren als goede vrienden, ende alle officieren, wethauders zauden dit accoort ende beseghelthede besweeren te onderhaudene met lyve ende met goede; ende up dese voorseide condicien waren de ghemeenten vergadert in alle steden of se daer inne te vreden waren, danof de andwoorde van alle steden was dat zy 't also wilden helpen hauden met lyve ende met goede ende dat men 't also seghelen zaude ende onderhauden met lyve ende goede, ende up den zelven dach was 't ghelt up eenen reghele ghestelt ende also uutgheroepen, ende doen ghinc men te Ghent nieu ghelt slaen. Item, up den derden November, ende was up eenen sondach, wert al Vlaenderen duere ghedreghen processie generael, omme dat elc bidden zaude voor den paeys van Vranckerijcke ende onsen gheduchten heere den grave van Vlaenderen, ende up desen zelven dach was t' Sente Jans in den crocht ghepreect; daer sprack de priestere dat men vergheven saude al 't ghuent dat ons mesdaen was, ende uut dien begherde hy t' hebbene een teeken van den volcke of zy 't vergheven wilden; daer ghesciet doen terstont een teeken, want 't volck nam malecander in den aerme in teeken van grooter oetmoet, roupende met luder stemme: ‘Heere, wy vergheven 't al dat ons mesdaen es, ende wy bidden Godt om zyne gratie, dat paeys zaude moghen wesen tusschen den coninc van Vranckerijcke ende onsen gheduchten heere, roupende om gratie!’ Item, up Alderkinderdach in de Kersdaghen, was de paeys van Vranckerijcke uutghelesen met al zyne artyclen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 332]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
daer toe dienende ten Scepenhuse ter veinsteren ute daer scepene uut leest, ende 's daechs te vooren was gheboden met eenen trompette t'allen strate, dat elc commen wilde t' Scepenhuse, men saude daer den paeys uutlesen 's morghens ten neghen ueren; men luude de clocken in alle kercken ende cloosters van 's avonts te vooren tot 's anderdaechs te ix ueren dat men den paeys uut las, dwelck gheduerde tot by den xi ueren. Item, als de paeys ghelesen was ghinghen scepenen van beede de bancken ende beede de dekenen in ordonnantien tot Sente Janskercke hoorende den dienst in schoonder ordenantien, elc naer zyne hoocheit ende de bisscop van der kercke zat in zynen stoel met zynen capelaen, ende de kinderen liepen achter straten roupende: ‘Het es al paeys, God zy ghelooft!’ Ende was doen verboden dat niemant verkeert gaen en zaude. Item, up den Dertienavont was de jonghe prinche Philips ende Margriete, zyne sustere, t'samen van Brusele in Ghent brocht met schoonen state, ende de gheestelicke processie vergaderde seer triomphantelic t' Sente Jacops, ende men drouch Sente Lievin omme also naer Sente Jans, daer men den goddelicken dienst dede, ende tsanderdaechs bedreef men groote ghenouchte van esbatementen, ende men vierde in alle ghebuerten om prijs, ende 't gemeente was zeer eendrachtelick. Item, de prochiepapen en clercken bedreven alle de stede duere groote ghenouchte ende hadden gheordinert eenen paus die men hiet den Eselpaus, ende waer hy wilde met zynen gheselscepe gaen eten, daer dede hy zijn teeken slaen, ende te sommeghe plaetsen, daer zy waenden gaen eten, | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 333]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
moesten zy 't huus beclemmen met grooten aerbeyt al vastenavonssche wyze ende ghecreghen groote vulichede; ende was gheordonert ter eeren van onsen jonghen prinche ende zijnder sustere gedurende al den vastenavont. Item, up den xxiiij van Aprille track vrauwe Magriete bruut van Ghent naer Vranckerijck, met schoonen state, omme dat 't huwelic in den paeys gheslooten was met den dolphin van Vranckerijcke Kaerle Lodewijcx zoone. [In dit jaer wert de peys ghemaeckt tusschen Lowijs, coninck van Vranckrijck, ende Maximiliaen, aertshertogh van Oostenrijck, met die conditie dat vrauwe Marguerite, dochter van den aertshertoch van Oostenrijck, soude trouwen met den sone van den coninck van Vranckrijck, welke coninck den 24 April vertrock uyt Ghendt naer Vranckerijck. (K.M.)] Item, in dit jaer bleef Mer Joos de Lalein voor Utrecht doot gheschooten onder eenen muelen, zittende op zijn peert up den Muelenwal. Item, up den xj Meye gheboden dat elc zaude commen ter maert by zynen prinche, de welcke aut was vijf jaren, ende was eene processie generael ende 't ghemeente dede hem eet goet ende ghetrauwe te zyne. Item, Macximiliaen by rade van den Brabanters ende eeneghe die gherne discoort maecten tusschen hem ende zynen landen van Vlaenderen, hy wilde zelve in zynen name d'offichiers ende de wetten vermaken t'synen wille, also hy ghedaen hadde in den levene van vrauwe Marie, zynen wyve, ende omme dat hy 't lant niet besitten en mochte, was hy vergramt up de stede van Ghent ende trac in Brabant, daer hy eeneghe goede notabele mannen dede onthoofden, omme dat zy spraken met der stede van Ghent, ende also stont dit | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 334]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
geschil; hy seyde: ‘Hy zaude heere zijn of de duvel zoude de kersse hauden.’ Ende reysde also in Brabant, in Hollant, Zelant ende in alle d'ander landen, ende also stont wel by den twee jaren. [In dit jaer reysde Maximiliaen naer Brabant, ende so wat scepenen of officiers die met die van Ghendt accordeerden dede hy vanghen ende onthoofden, te weten: van Bruussele, Luevene ende Andtworpen, ende dit gebuerde omdat die van Ghendt hem niet ontfanghen en wilden als heere ende haerlieden natuerlieken prinche versteken van zyne heerlichede. (Pr. Ar.B.)] |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||