Pontus de Heuiter, Nederduitse orthographie

Nederduitse orthographie(1971)–Pontus de Heuiter


+Die Meester tot zijn bouc. Op u Requeest7) (bouxken) is ripelic gheaht8). Inder Schriifscholen Consistorii9) welbedaht10) Daer voor Apostil veel hebben gegeven11), Dat ghii nergens dart12) voor schroomen noh beven: Angezien ghy niet13) leert dat is tegen goods woort, Noh dat int minste die gemeen ruste14) stoort, Noh ooc dat imant zoude weersporih Zijn Heer noh overheit15) ziin, noh ongehorih16). Men ziet u niemant leren noh bevelen Datmen zal ruiten17), roven, buiten18), noh stelen, Ghii en mouit19) u met klein noh groot waert mah ziin, Noh geeft geen oirzaec dat imant kan komen in piin20). Ghii maect van geen21) ziende leken, blinde klercken;
[p. 3]
Ghii en mouit u met geloof, hoop, noh wercken, Ghii en stooct tot geen hoocheit, noh gout te zouken1), Veel min anderlii bedden, ende douken2), Geen quai genegentheden3) stooct ghii tviir, Geen komenschap4) des werelts maect ghi diir5), Geen Religii veraht ghii, noh verwerpt ooc stout Enige ceremonien, nieu, noh out: Ghii steect geen trompet, noh ooc trommel slaet6), Ghii zait geen oirzaken om te baren haet: Ghii leert geen messen, spiesen, noh bussen7) dragen, Noh ooc tleven voor eenen reael daehs wagen8), Ghii raet tot geen partischap9), tot geen onmin, +Noh en dwiingt door vreze10) niemant tot u zin: Ic laet staen11) dat ghii zout moorden u even Mens, Niemant wart door u gekreinct met een gewens12), Dus waerom zout ghii tliht enihsins schromen, En onder die menschen niet darren13) komen, Al schiint dees materii klein en arm van stof14), Zii heeft nohtans om handelen een breeden hof Dat15) waer zullen vinden, die zo wii hebben gedaen Altemet16) naerstih willen wandelen dees paen, Daerom ontdect u voorhooft17), laet vrolic bliincken U klare ogen, en stem wide kliincken, Schaemt u niet door verwaentheits onreden18) Vreest ooc niet daer ghii onwetenheit ziet treden Want dees, a, b, c, lakers zullen hier vinden Dat zii met geen vernuft zullen ontbinden19), Tot met u20) kennisse hebbende gemaect Zii zullen prizen dat zii hadden gelaect: Dus op alle oordels21) meuht ghii niet passen22): Dat deen Mens smaect, is dander niet gewassen23). Weest met den doorzihtigen24) oordel gepait25): Laet verwaent oordeel26) draien daer die wint wait.	+ 5 7) verzoekschrift, verzoek; bedoeld is het voorafgaand gedicht. 8) De punt ontbreekt in de tekst en is voor de duidelijkheid toegevoegd. Hij zou mogelijk ook achter Schriifscholen of welbedaht geplaatst kunnen worden. 9) Consistorius trof ik ook in de (laat-)Latijnse woordenboeken niet aan. Betekent het misschien: bijeenkomst van onderwijzend personeel; of moeten we toch denken aan een genet, bij consistorium? 10) wijs. 11) Daar voor (t.w. voor het Requeest) hebben velen advies, uitsluitsel, een beoordeling gegeven. Mogen we hieruit opmaken dat De Heuiter zijn boekje aan anderen ter beoordeling had voorgelegd, misschien zelfs zijn methode op school had laten testen? 12) behoeft. 13) niets. 14) Vertaling van tranquillitas publica, een omschrijving voor vrede. 15) Tekst: ‘ouerheit’. 16) ongehoorzaam. 17) roven, plunderen. 18) buit maken. 19) bemoeit. 20) De punt ontbreekt in de tekst en werd voor de duidelijkheid toegevoegd. 21) Gij maakt niet van ....; deze constructie treffen we ook in de volgende regels aan. 1) het plegen van alchimie. 2) vrouwen. 3) neigingen. 4) zaak. 5) kostbaar, belangrijk. 6) Trompet en trommel zijn beide symbool van de oorlog. 7) vuurwapens, inz. buksen. 8) en ook niet als soldaat (tegen de soldij van één reaal per dag) dienst te doen. 9) tweedracht. + 6 10) bang maken, bangmakerij. 11) Ik praat er niet eens over. 12) vraag, verzoek. 13) durven. 14) Vgl. p. 11-12, 17. 15) welke. 16) soms. 17) wees onbevreesd. 18) onverstandige praatjes. 19) ontraadselen. 20) Tekst: ‘v’. 21) beoordelingen. 22) passen op: geven om. 23) is voor de andere niet gegroeid, bevalt de andere niet. 24) verstandige (waaruit doorzicht blijkt). 25) tevreden. 26) waanwijze beoordeling.

Nederduitse orthographie (1971)

+Die Meester tot zijn bouc.