Het Negerhollands der Deense Antillen
(1905)–D.C. Hesseling– Auteursrecht onbekendBijdrage tot de geschiedenis der Nederlandse taal
[pagina 185]
| |
Voorberigt.Eerst ons bin forpligt for giev behoorlig Lof en Dank na die Allerhoogste, die ka open voor ons Pad, Midlen en Manier for maek bekent op die leste door die Dryk deese tegenwoordig Creols Oversetting van die Nyw Testament, van die ons beloov ons soo mussie te meer Vrygt, als die ha wees die Verlang en Wens van veele lang tit, en van die Deen Neger Gemeinte na besonders. Ons gloov voor die Rest, dat die no sal wees die Leeser onangenaem for krieg, soo ver die Rymte wil laet die tu, een kort Onderrigting van die Kooninglig Mission op die deen americanse Eilanden van sie Begin af tee na deese tegenwoordig Tid. Deese Mission ha wordt opgerigt in die Jaer 1756 volgens die Order van saelig en hoogruemwaerdig Gedagtenis Kooning FRIDERIC V. en die ha wordt betrowt na die Kooninglig General-Kirk-Inspections Collegium for reguleer en besorg die, welk ha neem an ookal, volgens allergnaedigst Order, en ha stier yt die Jaer asteran 10 Leerars onder die Naem van Overen Onder-Catecheten, die ha wordt geruepen na Hus weeran, en sender Plaes ha wordt beset mit ander in verskejig volgende Jaeren. | |
[pagina 186]
| |
Deese ha verdeel sender in die Begin na die Steden en op die Plantagien, volgens die Instrux, die sellie ha ka krieg, en sellie ha leer en ha onderwies in sender Muder Tael, nu ha vueg die Ongerwieste van sender na die deen Gemeinten. Maer soolang die no ha hab Woon- of Skool-Husen op die Plantagien voor die Leerars, welk mankeer nogal, en deese Omstandigheid ha kom daertu ook, dat die Mujligheid van die Pad op deese Berg- en klipagtig Eilanden, soo ook die verswaekende heete Climat ha hinder die voorgenaemte Leerars vor stap na die Vutstappen van die eerste Apostlen na die Kant, soo die General-Kirk-Inspections Collegium ha kom geforceert for maek Verandring na die, en for lastaen die Mission bliev na binne die Steden alleen, soolang tee deese Werk sie allerhoogste Stigter, die hab die Harten na binne sie Hand, selv giev Midlen en Gelegenheid tot verder Vergrooting. Die Missioneers ha leer die Creol Tael tit aster tit, en ha begin nu for onderwies na die volgens die Order van Collegium. Dat ha hab deese gesegend Werking, dat die Negers die tevoorn ha how die Leering voor een hard Woord, door die Swaerigheid van die vreemd Tael, na die sellie ha mut ontfang Onderwiesing, ha vind soo veel meer Smaek na die nu, als sellie ha kan vat en verstaen die voorgehowen Leer meer ligt en meer gaw in sender eigen Muder Tael. Soodaenig een meer groot Getal ha kom begeerig nae die Melk van Evangelium, en ha suek Onderwiesing meer gewillik, en ha ontfang die Woord mit meer groot Lyst. En soolang nu veele van die Negers ha wordt gevonden for wees gehoorsam na die Gloof, soo die Proselyten ha wordt getroken van die deen Gemeinten voor die wille van die Onderskejing van die Tael, en ordentlig Neger Gemeinten ha wordt opgerigt, voor die een eigen Missions Dominie nu staen, en bestelte Missions Catecheten, die verrigt die opentlig Godtes Dienst mit Sang, Predik, Catechisation en Onderwiesing in die Skolen, en ander Ministerial Verrigtingen ookal na die Creol Tael alleen, die die Negers hoor en verstaen algemeen. Al Onderwiesing ha geskiedt mondlik na eenig Tid van Mankement van Help-Midlen, en van al, wat ha kan ondersteen die Gedagtenis van die Negers, daerom Collegium ha maek Anstalten vor besorg die Mission mit Creolse Buken. | |
[pagina 187]
| |
Die Begin ka maek mit een A.B. Buk, en die klein Catechismus van Lutherus, en eenig Kirk-Psalmen ookal, die ha wordt gedrykt hiesoo in die Jaer 1770, en ha wordt gestiert daerover. Asteran ons ha begin vor denk op na een Oversetting van die Nywe Testament, welk Heer Stadhoofdman Jochum Melchior Magens, en Creol van St. Thomas, die ka studeer bie die Copenhavense Universitet, ha neem op hem, op die Versuek van Collegium. Deese gueje man, die tevoorn ha ka skriev van sie eigen gueje Wil een Creols Grammatica tot Dienst voor die Missions Bedienten, die ookal ha wordt gedrykt in die Jaer 1770, en byttendien ha lastaen skriev door een van die Missions Catecheten, die hem na deese Oogmerk ha giev Plaes na sie Hus, een Woord-Buk, die bin volstandig genug, maer leg ongedrykt nogal, hem ka maek sie hoogverdient door die van die Missions Werk. En soolang hem ka neem op hem soo veele wigtig Werken, sonder for krieg die geringste Belooning van die tee deese Dag, soo ons derv for hoop, dat hem sal verdien die Opdenking van sender, die kan beoordeel en beloon waerdige Bemujingen, soo veel meer, als die Mission kan verwaek door sie prieselig Beesigheid for kik van sie Hand een Oversetting nogal van die Oud Testament, van welk die Psalmen van David bin klaer alreets, en ons kan verwaek die Prophetis Buken aster een kort Tid. Die Heer selv leg sie Segen na deese Werk! hem lastaen veele Sielen van die Heidens, die bin in die Dysternis nogal, vuel die godtlig Kragt van die Woord, dat sellie kan kom volkom bereidt door die na almael gueje Werken, en op die leste vind en vat die eeuwig Leven.
In die General-Kirk-Inspections Collegium die 1 Mart. 1781.
L. Harboe. E.J. Jessen-S.J. Hvid. A.P. Bartholin. | |
[pagina 188]
| |
Na die leeser.Maskee Autor van die Creols Grammatica ka giev een Waerskowing aster die Samenspraek tyssen een Catecheet en een Heiden, en ka wies daer, dat die bin noodsaeklig na geestlige Saeken for volg die hollands Spraek, als die regte Oorsprong van die Creolse, soo mie bin verpligt for giev een Waerskowing ookal, dat mie ka volg die selve Regel na deese Oversetting van die Nywe Testament. Mie ka volg die Creolse Spreek-Manier overal, maer mie no ha wil gebryk die gemeene Woorden en Spreeken, voordiemaek die no pas na een geestlig Materie; en mie selv ka hoor, dat soowel die Blanko als die Negers ha wees gestoort en ha erger sender over for hoor van die een, of van die ander na eenig Predikasje of geestlig Discours, dat sellie ha gebryk sylke gemeene Woorden, die sellie dog gebryk in daglig Omgang. Mie Leeser! mie hoop, dat ju sal wees vergnuegt, dietit ju denk op, dat mie no ha wil, dat die Woord en Waerheid, die ons Saeligmaeker ka giev na sie Apostlen en Disciplen for verkondig tot sie Naems Eer en ons Saeligheid, sal wordt tot Oneer van sie Naem, en een Dwaesheid voor som Tuhoorders, en een Ergernis voor ander. Neem deese Waerskowing an in Liefde. Mie wens ju die Segen van die drie-eenig Godt, en bin ju
St. Thomas in America
Vriend en Welwenser
Die Oversetter. |
|