Nederlandsche spraakkunst

Handleiding ten dienste van aanstaande (taal)onderwijzers

[p. III]

[Deel I]

Voorbericht.

Deze Handleiding bij de studie der Nederlandsche Spraakkunst is in de eerste plaats bestemd voor onderwijzers, die zich tot het geven van lager schoolonderwijs, en in het bijzonder tot het verkrijgen der hoofdakte, voorbereiden. Zij zal tegelijkertijd ook kunnen dienen als grondslag bij de studie der lagere grammatica voor hen, die voortgezet taalonderwijs zullen geven; met het oog daarop is op verschillende plaatsen aangewezen, waar de noodige aanvulling kan worden gevonden. En eindelijk biedt deze Handleiding aan onderwijzers en leeraars in vreemde talen de gelegenheid aan, om zich te vergewissen van de wijze, waarop sommige taalquaesties, die zich ook bij hun onderwijs voordoen, bij het onderwijs in de moedertaal worden opgelost.

In de Inleiding zijn de beginselen uiteengezet, die aan de hier gevolgde behandeling der grammaticale verschijnselen ten grondslag liggen. Waar deze behandeling afwijkt van die, in bekende leerboeken voorkomende, zijn tamelijk uitvoerig de gronden daarvoor aangegeven. En in het algemeen heeft de schrijver, vooral ter wille van hen, die zich zonder hulp moeten voorbereiden, er niet tegen opgezien, sommige quaestieuse punten wat breedvoerig toe te lichten, ten einde den gebruiker van het boek in staat te stellen, zelfstandig na te gaan, langs welken weg in zulk een geval de neergestelde uitkomst verkregen is. Deze uitvoerigheid moge niemand afschrikken. Half weten vermoeit meer dan goed weten.

[p. IV]

Om het gebruik te vergemakkelijken, is deze Handleiding in stukken gesplitst. Het eerste stuk behandelt de leer van den enkelvoudigen zin, het tweede den samengestelden zin, het derde de leer der woordsoorten, terwijl de buigingsvormen en de woordvorming met de leer der spelling voor twee over eenigen tijd verschijnende stukken bewaard blijven. ¹⁾

Van de drie eerste stukken heeft een groot gedeelte reeds in de jaargangen XII-XIV van het tijdschrift Noord en Zuid het licht gezien. Bij deze vernieuwde uitgave heeft de schrijver gelegenheid gehad, de wijzigingen aan te brengen, die bij de voortgezette bewerking der stof noodzakelijk bleken.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Amsterdam, September 1892.

C.H. den Hertog.

1) Zie echter het voorbericht bij den 2en druk van Ned. Sprkk. III.

Bij den tweeden druk.

Bij den herdruk is dit 1e stuk der Nederlandsche Spraakkunst geheel in overeenstemming gebracht met de behandeling van de leer van den enkelvoudigen zin, door den Schrijver gegeven in het 1e deel van De Nederlandsche Taal, Practische Spraakkunst van het hedendaagsche Nederlandsch (1e druk - 1897); voorts zijn tal van verwijzingen naar het 2e en 3e stuk opgenomen; en eindelijk is dit deel voorzien van eene uitvoerige inhoudsopgaaf, bewerkt naar het model van de door den Schrijver aan het 3e stuk toegevoegde.

Voor de aanwijzing van leemten of gebreken, bij het gebruik van dit boek opgemerkt, houdt de ondergeteekende zich dringend aanbevolen.

Amsterdam, October 1903.

H.J. den Hertog.