Eerste bouck van beschryfvinghe van alle gheschiedenesse (1562-1572)

1565

[4] Op Sinte Matheusavent, zoo was een ghebodt ghedaen, dat men gheen bruloften en zoude houden ghelyc men ghedaen hadde, maer men mochte maer nemen 24 paer van beede de zyden op de boete van 10 stuvers van elck paer; ende men verboot oock te houden groote vergaderingen van maeltyden ofte van alle ander groote bancketten ende dat om die grooten felle diersten, want op den Saderdach naer Sinte Andries-

[p. 16]

dach, zoo cocht men het cooren 20 pont grooten de razieren; ende men ghinck omme in die vier prochie om loot te draghen om cooren te halen van der steeden, want zy gaven 't om drie pont grooten 't loot (?) ende niemant en mochte dat halen dan die ghonnen die loot hadden ende dien ghescreven waren op groote boeten. Ende op desen tydt, beghonste grooten noot te zynne overal, want daer waren bursen die al het cooren in haerlieder handen hadden uut Oostlant ghecommen was, want die formetrans van Ryssel met noch 7 anderen buersen, die welck noch te coort quamen van ghelden, om dieswille dat se zoo veele cooren ghecocht hadden, moesten noch veele ghelts tot Anwerpe te frette lichten; ende om dieswille dat zy dit ghedaen hadden, zoo was het volck alomme zeere t' onvreden ende murmeerende, zoo was tot Anwerpe op den buersen ende daer men ghewone es uutroupinghe te doene bevolen dat ghelt dat zy ghelicht hadden wederomme te gheven bin vyf daghen ende daer noch alle het coorne te vercoopen hier in desen landen bin VI weken opghehouden te zynen als mutmakers ende op conviscatum van huerlieder goet [5] anghesien dien grooten noot die overal was duer die aermoede ende duer crancke nerrynghe ende grooten dierste, zoo datter menich mensche voor alle dueren om Gods wille ginck ende daer duer dat hy altydts in de truanterum blyven zoude, te waeren datter toeghesien gheweist zoude hebben. Daer op myn heere middele zouckende hoe men dat zoude moeghen beletten ende het ghemeynen vertochte, omdat zy zouden willen gheven elck naer zynen staet om dat te destribueren elck aerm mensche naer zynen noot, omdat zy niet en zouden blyven loopen voor die lieden dueren ende dat elck zoude wercken dat hy consten ende winnen dat hy mochte, zoo dat men vergaert heeft die welcke vóór Kerstdach voor de eerste weke van sessen ende dat elck dien behofden te gheven moesten blyven gheven om ten volcommen datter beghonnen was, zoo datter ontrent ommeghehaelt was in die prochiën 50 pont grooten of daerontrent alle weken ende men gaf elck naer dat hy wan met wercken ende dat hy te cort quam, dat bescheite men hem om zyn cost tamelyck daer of te neemen; ende niemant en mochte om goden gaen op ghegheselt te zynen. Dit was meest ghedaen om die gheen hert en hadden van wercken ende staken 't op den dieren tyt zo men altyt stout volck vindt. Maer ontrent Kerstdach, zoo quam er veele coorne uut Hollant, zoo datter wel ghehaelt was 60 yckinghen van cooplien van der steeden ende noch veelen uuter naemen van der stadt dier toe ghecomiteert waren.

[6] Ende het lichte altyts op de handt, zoo dat men goet coorne cochte ontrent half vasten om 26 stuvers goede tarwe ende den tyt beghonste al zoetgens te beterene.

Ende op den 29 dach van Marte, wasser een ghebodt ghedaen, dat men wederomme zoude waken, maer nochtans op een ander maniere dan men ghedaen hadde, want men moeste waken ter poorten by daghe ende by nachte te besanten; ende niemant en mochte eenich volck logieren hy en moeste te besanten commen overbringhen huerlieder naeme ende

[p. 17]

van waer zy waren, op dien die boeten van 10 scheilinghen grooten van elck mensche; ende niemant en wyste voor zeker die cause ofte reden van dien.

Ende daer naer, in die maent van Mey, in beghinsel, zoo waeren te Ghent vergaerdert alle den gheesteelycken staet van Vlaenderen. Aldaer de ducesse de Parme was, den grave van Egghemont ende meer ander edelen, den bisschop van Yper, etc.

Ontrent die tydt, zoo beghonste die wake te verminderen, want men waecte te besanten, niet by nachte maer by daghe, tot elcke poorte twee mannen.

Ende op den 26 dach van Mey, zoo hadde die prelaten wederomme dach tot Ghent.