Een levensteeken op een doodenveld

[p. 175]

XXXIV.

Op het een en zestigste jaarfeest te Zeist werd uit eenen, te Paramaribo, een half jaar na het afsterven der weduwe hartmann geschreven brief, voorgelezen: ‘Wij bevelen Nieuw-Bambeij en de geheele Boschneger-zending in uwe belangstellende liefde en voorbede aan.’

Er was wel reden voor zulk een verzoek. De Moravische Broeder, door de stervende weduwe verbeid, kwam te Koffijkamp, wijdde het kerkjen aldaar in onder een toevloed van Christenen en heidenen, zette van de Sarakreek zijne reis op de Suriname over de watervallen voort tot aan Bambeij. Doch zijn wensch, om, op twee en vijftigjarigen ouderdom nog langen tijd onder de boschnegers te kunnen wonen, werd spoedig verijdeld. Een hevige landkoorts sleepte een zijner kinderen ten grave en dwong hem en zijne echtgenoot het Doodenveld, na een verblijf van weinige weken, te verlaten.

Bambeij vacant - ziedaar de geschiedenis dezer bosch-neger-gemeente van 1855 tot in November 1857. Toch bleven de oogen van hen, die daar een goed werk begonnen waren, voortdurend op het boschland gevestigd. Op Berg en Daal was een na-

[p. 176]

tionaalhelper, de eersteling der gedoopten op die plantage, welke, bij zijne opneming in de gemeente, den 15^den Julij 1832, den naam ontving van jakob hoop. Hij was een man krachtig en vurig van geest, daarenboven - een zeldzaamheid onder de negers! - een man van veel doorzigt en niet geringe talenten. Hij genoot een algemeene achting en toonde, vier en twintig jaren lang, zelfs als slaaf, in het houden van tucht onder de slaven, den blankofficier en bastiaan te overtreffen. ‘Waart gij eens vrij,’ dacht een zendeling, na een kort bezoek bij de Samaraccaners in 1855, op Berg en Daal jakob ontmoetend, ‘dan zoudt gij juist de man zijn, dien wij als nationaalhelper op Berg en Daal, op Victoria en in het boschland konden aanstellen.’ De neger op het titelvignet afgebeeld, staande onder takken en tusschen struiken, roept hem voor onzen geest. Lees in zijn ten hemel geslagen oog, dat niet meer gevestigd is op allerlei voorwerpen, over den grond gestrooid tot offergave aan een bijgeloovig vereerden boom, waarvan men, bij het omhouwen, zeggen moest: ‘hij heeft geen goede vruchten gedragen.’ De nog dunne stam achter des zwarten rug, die om zijn wortel, meer waarde bezit, dan om zijne weinige takken en bladeren, die voor uw oog verborgen zijn, doet onwillekeurig aan den quassiaboom denken, dus genaamd naar den negerslaaf, die de genezende kracht van bast en wortel ontdekte. De daardoor beroemde quassi kwam in 1775 te 's Gravenhage, verscheen ter audientie van Prins willem V, van wien hij

[p. 177]

een medaille ontving, toen hij Zijne Koninklijke Hoogheid, naar het uitdrukkelijk verzoek van fourgeoud, bijzonderheden uit den krijg met de boschnegers had medegedeeld. Naast onzen slaaf, om tot de afbeelding terug te keeren, is zijne vrouw gezeten. Moederlijk bezorgd voor het pand uit hun huwelijk, door een Herrnhutter ingezegend, luistert zij naar den blanke, die oog en hart naar boven heft en uit het boek, dat opengeslagen ligt, van zaliger en heerlijker bergen weet te spreken, dan van den blaauwen berg, welken gij op den achtergrond ontdekt. - Het kersfeest is aanstaande. De geloovige jakob was reeds weken bezig geweest, om de kinderen kersgezangen te leeren en zag den gedenkdag der geboorte van helpiman - de Neger-engelsche naam van onzen Heiland - te gemoet. Dan grootere zaligheid zouden zijne oogen nog vóór dien dag aanschouwen. Hij legt zich in de maand December, op een zaturdag-avond te slapen en, vóór dat de ochtend aanbrak, had de Heer zelf hem voor een heerlijken zondag uit den slaap opgewekt!

De meest bruikbare en meest begaafde nationaalhelper was opgeroepen. Meer dan twee jaren had men vruchteloos getracht, dezen van hart en wandel bekeerden en in Christelijke kennis gevorderden slaaf van zijn meester vrij te koopen, opdat hij een licht zou zijn onder de boschnegers; dan toen de Herrnhutters hun verlangen door menschen verijdeld zagen, hadden zij, naar hunne gewoonte, het lijdzaam

[p. 178]

aangezien, en nu de dood jakob's banden verbrak, zeiden zij: ‘de Heer heeft het gedaan! Dat zij ons genoeg; wij zwijgen en gelooven!’

De Moraviërs zijn werkdadige Christenen, daarom beijveren zij zich gaarne in het opleiden van medehelpers. Jammerlijk teleurgesteld in den loop der zaken te Beekhuizen, waar zij arbeiders voor de school hoopten te vormen, is het plan, om vrije slavenkinderen tot zendeling-werklieden in de vreeze des Heeren te bekwamen, bij hen aan het rijpen. Weinige maanden geleden mogten de Broeders zich in een treffend bewijs van ingenomenheid met hunne, door veler onwil verijdelde pepinière, van wege 's lands regering verheugen. Hunne vergadering te Paramaribo, gewijd aan de belangen van het Koningrijk der hemelen op Suriname, werd onlangs door Zijne Exc. den Gouverneur der kolonie bijgewoond. Het was geen ijdele vertooning, maar een daad van veel beteekenis. De bewindvoerder drukte den wensch uit, dat telken half jaar een verslag den toestand der normaalschool te Beekhuizen mogt openbaren. Hoe het gouvernement deze inrigting beschouwde en waardeerde, bleek zonneklaar, toen Suriname's opperbestuurder aan de Broeders een jaarlijksche som van ƒ 4000 uit 's lands penningen toezeide. - Mij dunkt, dat keurt gij goed. Lof en eere aan het moederland, dat op deze wijze zorgt voor zijne volkplanting. Het behoort tot die dingen, welke voortgezegd moeten worden. Een iegelijk moet het weten, dat gezonde, Evangeliesche opvoeding der

[p. 179]

negers bij ons gouvernement krachtdadige ondersteuning vindt. Zulke feiten zijn getuigen van een goeden wil, voor menigen plantage-eigenaar en Directeur diep beschamend; voor u en mij, die gelooft, dat, als er geen profetie is, het volk ontbloot wordt, opwekkelijk; aanmoedigend vooral voor den Herrnhutter, die ondervindt, dat de oogst wel groot is, doch dat de arbeiders weinige zijn. De velden worden witter. Zelfs begint thans de hope, dat er iets zal kunnen geschieden voor de vrij-verklaarden aan de Marowijne, te schemeren. Suriname's Gouverneur heeft kort geleden aan de Herrnhutters gezegd, dat het, ten gevolge van een onderhoud met den Bijman, gebleken is, hoe onder de daar verspreide boschnegers behoefte aan iets beters begint te ontwaken. Er is uitzigt op pogingen tot Evangeliezatie der Bekoe's. Niemand verachte den dag der kleinigheden!