Een levensteeken op een doodenveld

[p. 161]

XXXI.

Een vierendeel jaars later was de boschneger, die aldus sprak, gestorven. Hij was acht en veertig jaren en vier maanden oud geworden en liet een weduwe na met een zoon en vijf dochters. In grooteren kring werd hij als een gestorven vader beweend - want hij was velen een vader in christus geweest. ‘Hij vergat zich zelven en leefde voor anderen’ - ziedaar het getuigenis, bij zijn uitvaart op den stillen Zaturdag des jaars 1849 aangaande hem afgelegd door eenen man, die weeklaagde: wij hebben in het boschland geen tweeden job meer. Daar noem ik den naam van den Christenneger, wiens laatste dagen een spiegel waren van heel zijn leven. Op Palmzondag was benjamin, de jongste zoon van job's broeder, nathanaël, heimelijk ter jagt op wilde zwijnen, naar het bosch gegaan. Hij geraakte op het spoor der dieren en werd zijn eigen spoor bijster en doolde dieper en dieper in het ongebaande woud af. Des avonds kwam hij niet te huis. Toen het den volgenden ochtend begon te dagen, werd zijn oom door onrust voortgezweept, zoodat hij de wildernis introk, om den vermisten knaap te zoeken. Job, die in den laatsten tijd naar

[p. 162]

ziel en ligchaam veel had geleden, doolde dag en nacht rond, totdat hij Dingsdags tegen den avond terug kwam: zijn neef was door een bijzondere omstandigheid onder struiken gevonden, waar hij, van het regte pad gedwaald, door angst en kommer afgetobd, niets dan den dood te gemoet zag. Het was voor job te veel geweest. De vermoeide man werd door een hevige koorts aangetast - toch mogt hij een zielsbehoefte nog bevredigd zien. Op den Witten Donderdag avond kon hij in de kerkhut, door te eten van het brood en te drinken van den wijn, nog gemeenschap oefenen met Hem, in Wien hij geloofde. Aan het Avondmaal, door jezus op den dag die Zijnen dood vooraf ging, ingesteld, was de neger voor zijn eigen sterfdag aangezeten. Den volgenden morgen was zijn ziekte zoo vreesselijk toegenomen, dat er geen twijfel overbleef, of het was een ziekte tot den dood. Een brandende koorts sloopte de ligchaamskrachten en toen na een hevigen aanval de kranke rustig nederlag, naderde de dood met rassche schreden. De lijder gevoelde, dat zijn einde daar was. Door meissner naar den grond van zijn geloof en hope gevraagd, hief hij de handen omhoog en knikte met het hoofd, dat hij, geloovende in zijnen Heer, verhuisde. Er kwamen nog oogenblikken van verademing, waarin hij velen om zijn sponde wenschte te zien. Hij sprak de omstanders met verzwakte stem en afgebroken toe en zeide: ‘Ik bid allen, die ik in een of ander beleedigd heb, om vergiffenis. U echter, lieve vrouw! en u mijne dier-

[p. 163]

bare kinderen! vermaan ik, bij jezus te blijven en het geloof te behouden tot den einde toe, opdat ik u eens daarboven bij den Heer mag wederzien. Dit bid en wensch ik ook allen broeders en zusters en kinderen toe. Mogt dáár eenmaal niemand ontbreken. Het is de vurigste wensch mijns harten, dat nog velen de oogen mogen geopend worden, opdat zij zich tot den Heer bekeeren. Gaarne had ik nog langer geleefd. Nu de Heer dit echter anders besloten heeft, ga ik ook gaarne tot Hem, in het vaste vertrouwen, dat Hij, om Zijns lijdens en stervenswil, ook mij in genade zal aannemen’... toen kon hij niet langer spreken... zijn adem stokte... hij sluimerde in. Op Goeden Vrijdag des namiddags te drie ure, kwam de Heer om dezen vriend uit den slaap te wekken. Zou het ontwaken voor zulk eenen niet heerlijk geweest zijn?

Hij was een zegen geweest voor velen, een echte zoon van arabi, den eersten doopeling. Ik heb in duidelijk en flink handschrift van den voortreffelijken man een Neger-engelschen brief voor mij liggen. Van den eersten tot den laatsten regel is hij een proeve van hartelijke en ongeveinsde belangstelling in zijne boschgenooten, waaronder hij velen tot huisgenooten des geloofs trachtte op te leiden. Toen voigt voor het eerst de boschnegers bezocht, leerde hij in job iemand kennen, die door een krachtig tuchtmiddel was teruggebragt tot het geloof, dat op een jammerlijke klip schipbreuk had geleden. Onze job der nieuwe, had een beproeving als die der oude

[p. 164]

bedeeling. Zijne vrouw had hem beduid, om niet meer aan God vast te houden. Beproefd door het verlies van kinderen, nam hij op haren raad, bij de ziekte van drie anderen, de toevlugt tot toovermiddelen. Geheel in de magt van den Loekoeman, deed hij wat deze gebood. Met zijn verzwakt kroost verliet hij de streek, waarin hij woonde, en koos de nabijheid van een in zijn vak geoefenden toovenaar. De vader kwam deerlijk bedrogen uit. De Obiaas werden zoo weinig probaat bevonden, dat hij, tot de zijnen teruggekeerd, op de vraag: waar zijn uwe kinderen, naar de graszoden bij de hut van een gewaanden Gado-man moest heenwijzen. In die harde beproeving eerbiedigde hij de hand van den mistrouwden Hemelvader en van den verloochenden Zoon des Vaders, Welke hem van den weg des bijgeloofs op den eeuwigen weg wilden leiden. Gelouterd en geschokt keerde hij weder, juist toen voigt het Abini-geslacht leerde kennen.

Job verbrak de banden van bij- en ongeloof, waarin hij verstrikt was en opstaande van zijn val, heeft hij het geloof behouden en zijne broeders daarin versterkt. Hij was een medehelper der zendelingen, en als dezen werden afgeroepen, vatte hij het werk op met goeden moed. Bij smartelijke ervaring wetende, hoe het geloof telkens versterking behoefde, onderhield hij, als de gemeente herderloos was, door menige reis naar Paramaribo, de gemeenschap met de broeders. Hij was de steun der beproefde gemeente. De gave des gebeds schijnt dezen man

[p. 165]

vooral in rijke mate verleend te zijn geweest; hij bezigde die voor zich zelven, dagelijks smeekend, dat hij mogt opwassen in de genade en kennis des Heeren; hij woekerde met het hem toevertrouwde talent in afzonderlijke bedestonden en bij de huisselijke godsdienstoefening. In het diep gevoel wat aan zijn eigen geestelijk leven en dat der gemeente haperde, was hij vol van zich zelf verloochenende en opofferende liefde. Het voorbeeld der Herrnhutters, die, door de taal hunner lippen en vooral door het werk hunner handen, gedurig inscherpten, dat men in stilheid zijn eigen brood moest eten, had vooral op hem een krachtigen invloed; van hem leerden zijne stamgenooten, dat het schuwen van den arbeid zonde is voor een volger des Heeren. Wel mogt de zendeling dezen job abini, die veel gestreden, meer geleden, meest gebeden en niet minder gearbeid had, tot sterven inzegenend, een vader der geloovigen onder de Samaraccaner boschnegers noemen.