Een levensteeken op een doodenveld

[p. 94]

XVIII.

Vrees niet, klein Samaraccaansch kuddeke, al telt gij slechts zes als volwassenen en twee als kinderen gedoopten! De goede Herder heeft reeds voor u gezorgd. Tot rudolf's gestaakten arbeid werd terstond ingegaan door schumann. Deze was inboorling van Suriname. Ruim veertig jaren geleden had de Broedergemeente, wier lust en kracht het zendingswerk is, zich, zonder eenigen ophef en bijna ongemerkt, te Paramaribo gevestigd, brandend van begeerte, om den plantageslaaf tot Hem te brengen, Die aan het slavenhout voor vrijen en dienstknechten gestorven is.

Een jeugdig Herrnhutter, op Suriname geboren en opgevoed, aarzelde, daartoe geroepen, geen oogenblik, om het werk van den gestorven zendeling op te vatten. Het verlies van rudolf stoll werd ruimschoots vergoed door christian ludwig schumann. Ik noem zulke mannen gaarne met naam en toenaam. Zij behooren tot de edelsten van ons geslacht, die, met verloochening van al wat hun dierbaar is, den eenigen onder den hemel gegevenen naam, waardoor wij kunnen zalig worden, op afgelegen plekken tot verstokte wezens durven brengen.

[p. 95]

Schumann was door geboorte en opvoeding meer dan de Zwitsersche schoenlapper, van kindsbeen af tot zijn grootsche taak gevormd. In de kolonie, onder het oog van enkele vrome Christenen opgegroeid, was hij niet onbekend gebleven met den aard van den neger, kende en sprak zijn taal en was geen vreemdeling in hetgeen hem bijzonder kenmerkte. De zonen der wildernis luisterden onwillekeurig, hoorende dezen man in hun eigen tongval duidelijk spreken, en toen hij, voor zijn hut gezeten, een violine bespeelde en liederen zong, stegen hunne vreugde en hunne verbazing ten top. ‘Als hij met zijn vingers die draden aanraakt, dan spreken ze even als wij praten’ - zeiden de boschnegers hoogst naïf en neurieden de toonen na, welke, bij hun aanleg voor muziek, liefelijk in hunne ooren moesten klinken. Wat verschil tusschen de Boven-Suriname en de Marowyne, waar de krijgstrompet, door haar schel geluid, vrees en angst verwekte!

De onherbergzame zendingspost had reeds in weinige jaren zoo vele broeders, als de gemeente leden telde, doen ondervinden, dat zij in een doodend klimaat gelegen was, en ook schumann scheen als offer te zullen vallen eener vreesselijke ziekte. Hij werd door den boozen uitslag bezocht, die zijnen eenen helper tot het vertrek naar Paramaribo en zijnen tweeden naar beter oord henen riep. De kranke bleef alleen over. Hevige koortsaanvallen sloopten meer en meer zijne geteisterde ligchaamskrachten. Het was aandoenlijk, om te bespeuren, hoe liefde we-

[p. 96]

derliefde wekte. Opgepast en verzorgd door neger en negerin met een zachtheid en medelijden, welke op de plantages der Christenen bij de ruwe heidenen niet verondersteld werden, sprak hij te midden van zijn folterend en afmattend lijden, dikwijls tot omstanders, met eigenaardige devotie luisterend naar een man, die in een onzigtbaren stok en staf vertroosters vond, welke meer schenen te helpen dan al de zigtbare Obia's te zamen. Een prediking van zulk een roerenden kansel, met zulk een zwakken mond, werkte kennelijk op den boschneger.

Bij zijn legerstede, waaraan hij maanden gekluisterd bleef, verscheen nu en dan joannes abini, welke even als de Apostel, wiens naam hij droeg, roover en rooverbende in de wildernis opzocht, om den goeden Herder te prediken, Die ook voor deze schare, welke herderloos omdoolde, zijn leven had gesteld. Een staaltjen van 's mans predikwijze kan ik u geven. Op zekeren tijd sprak hij aldus: ‘Ben ik niet uw kapitein?’ Vele negers en negerinnen riepen uit éénen mond: ‘Ja, Ja!’ Toen ging joannes voort, zeggende: ‘Als gij in het een of ander goeden raad van noode hebt, dan komt gij tot mij en ik zeg mijne inzigten. Gij weet, dat ik u dikwijls voorhoud, hoe goed het is, dat wij met de blanken vrede hebben en dat het verkeerd zou zijn, als die van onze zijde verbroken of verstoord wierd. Indien ik u evenwel verzeker, dat gij krijg voert tegen Hem, die u en de geheele wereld gemaakt heeft, en die uit liefde

[p. 97]

tot ons uit den hemel gekomen is, om ons door zijn eigen bloed en door zijn dood van al het booze te verlossen, dan geeft gij niet veel om mijne woorden. God heeft ons de broeders toegezonden, om ons dit alles bekend te maken: denkt gij dus verder over deze zaak na.’

Uit zijn eigen levenservaring puttend, zeî de negerkapitein bij zekere gelegenheid: ‘De groote geschiedenis, die van den hemel op de aarde kwam, heeft broeder rudolf ons het eerst bekend gemaakt. Toen ik ze eerst hoorde, er vervolgens stipt naar luisterde en eindelijk begreep, begon mij de wereld met al hare ondeugden minder te bevallen. En nu zie ik, dat de wereld mij geen wezenlijk genoegen kan opleveren en dit alleen te vinden is, als men op den goeden weg van jezus christus blijft.’ Dien weg ten leven prees abini gedurig den zijnen aan.

Eens handelde hij met zijne landslieden over het jongste gerigt. Daarover werd door zijne hoorders veel gesproken. De meesten hadden allerlei uitvlugten. Sommigen meenden, dat zij wel in het bosch het laatste oordeel ontloopen en zich veilig bergen konden. ‘Ach,’ hernam de kapitein-prediker, ‘de Heer weet u allen wel te vinden; en ook die reeds lang gestorven zijn, zullen voor Hem moeten verschijnen. Die Hem hebben lief gehad, zal Hij met zich nemen in Zijne eeuwige vreugde, doch de overigen zal Hij in het eeuwige vuur der helle werpen.’

[p. 98]

‘Dan zal ons,’ riepen velen, ‘de straf zoo zwaar niet vallen, want het getal der ongeloovigen is zoo groot.’ - ‘Zoo,’ hernam abini, ‘steekt dan allen tegelijk uw vinger in het vuur en wij zullen zien, of een ieder voor zich zelven de pijn niet zal voelen.’

Zoo predikte, of liever zoo praatte deze boschneger op den man af en verkondigde op zijne wijze en naar zijn inzigt een Evangelie, hetwelk zich aan zijn eigen hart als een kracht Gods tot zaligheid had geopenbaard.