Gehuchtenboek

Maaslandse gezichten

Baneheide

In het midden ligt een weiland. Het is afgepaald door kromme paaltjes. Het weiland heeft rijk, groen gras. Er staat een aanhanger met bietenloof. Het laatste stukje wei is omgespit. Er groeien jonge struikjes. Er middenin staat een kruis.

Het aan alle kanten afgepaalde weiland is omgeven door boerenhoeven. Ze staan op onnavolgbare wijze in het rond. Sommige haaks, andere het achterstevoren. De ene hoeve is grijs, de andere wit. Eén boerderij is begroeid met klimop. Achter het zilverig beschilderde hek is een jonge boerenvrouw de melkbussen aan het schuren. Het zijn er vier. Ze zegt dat ze de zorg heeft over zestien koeien en dat haar man er ander werk bij doet. ‘Ik houd ervan dat alles opgeruimd is. Daar moet 'n vrouw toch voor zorgen, is het niet?’ Ze vraagt of we mee willen gaan. Ze laat ons het huis zien. De zoldering is laag, er zitten eiken balken in. Tot in de verste hoeken is het er netjes en opgeruimd. De meubels staan salon-achtig opgesteld. Door de diepliggende ramen

[p. 8]

kijk ik naar buiten, op het grasveld. De middeleeuwse ramen maken dat het gras ouder en tegelijk groener is dan van buiten gezien.

Ze haalt een geschrift te voorschijn en laat ons foto's zien van oude schuren en stallen met koeien die er uitgezakt en droefgeestig uitzien. ‘Zo was het vroeger’, zegt ze. ‘Maar nu is veel veranderd. Zelfs de melkbussen verdwijnen.’ Ze vertelt dat grote veeboeren met een koelinstallatie werken waardoor er geen melkbussen (‘tuitte’) meer nodig zijn. ‘Maar zo'n installatie is te duur voor ons.’

Zulk een melkbus kost veertig gulden bij de coöperatie. ‘Ze gaan 'n jaar of acht mee’. Wat ze ermee doet? ‘Ik bewaar ze, ik doe ze niet weg.’

Nadat we in het schemerig vertrek, in het gezelschap van de boerin en haar moeder, koffie gedronken hebben, lopen we verder het gehucht in. Op een drietal plaatsen staan melkbussen buiten. Tegenover de klimop-hoeve, aan de overkant van het dorpsweiland, staan melkbussen met een blauwe streek verf. De bussen van de jonge boerenvrouw zijn rose.

Een blauwe tractor. We komen vrouwen met kinderwagens tegen en lopen naar beneden het bos in waar bosarbeiders bezig zijn stammen te schillen. Het bos loopt in het veld uit. Paden voeren naar verten achter heuvels.

Baneheide spiegelt zich in zijn melkemmers. De jonge boerenvrouw verdwijnt achter de huizen in het land, op weg naar haar rood-bont vee. Kleiner en kleiner wordt de vrouw, groter en groter het land rond Baneheide.