Omnibus

XIII

Kort daarop ontmoette ik in een bar doctor Schneider, die toentertijd nog een beroemd gynaecoloog was, voordat hij zich compromitteerde met een kappersbediende. Zodra hij mij zag zei hij: ‘Ik heb van Martha gehoord dat je een zonderlinge aap bezit. Ik zou het beest eens gaarne willen zien. Want apen zijn meestal merkwaardige fetichisten, en veel vrouwen hebben in een bepaalde toestand een typische ambivalente vrees voor hen. Heb je zoiets nooit opgemerkt?’

‘'t Is thuis geen kliniek,’ zei ik.

‘Oh, maar 't is heel frequent. Nog onlangs hoorde ik een verhaal van een aap. Was ziekelijk en kwijnde weg. Maar niet zodra had hij een zijden dameskous te pakken, of hij fleurde helemaal op, begon alle draadjes daaruit te rafelen, tot er niets dan een hoopje zij over was. Daarop ging hij dan liggen slapen. Toen hij dood was, vond men in zijn kooi zijde genoeg voor tien paar kousen.’

‘Uw verhalen zijn niet bepaald geschikt voor baby's,’ zei ik.

‘Ik ben zelf ook niet voor baby's,’ antwoordde Schneider onverstoorbaar, en als wilde hij een diep geheim vertellen, nam hij mij terzijde en zei: ‘Martha houdt van u, geloof ik.’

‘Och kom; ze heeft anders nog meer interesse voor mijn aap dan voor mij, dat weet ik zeker.’

‘Maar dat is het juist; begrijp je dat dan niet. Ze is infantiel aan de aap gefixeerd, maar ze bedoelt jou.’

‘Wat u zegt lijkt mij onzinnig. Maar in ieder geval is het niet vleiend voor mij.’

‘'t Is niet zo gewichtig als het schijnt; heel gewoon en frequent. Ik ken een geval van iemand die furieus postzegels verzamelde.

[p. 28]

Alleen van Nyassa wilde hij er nooit een hebben. Omdat daar een giraffe op staat. Ha-ha-ha. In zijn jeugd had hij eens iemand horen zeggen dat alle schoonmoeders net giraffen zijn. Hij herinnerde het zich pas nadat hij zich in de dierentuin vlak vóór de giraffenkooi met zijn wettige vrouw had gebrouilleerd.’

‘U hoort toch wel merkwaardige dingen op uw kliniek, dr. Schneider.’

‘Ja, de psychiatrie trekt me meer aan dan de gynaecologie. En vooral het dier is belangrijk, zie je. Aan de dier-psychiatrie is er nog zo weinig aandacht besteed. Toch kan men veel bereiken. Worden sommige gekken niet juist als dieren? Ik ken een gek die meent dat hij een meikever is.’

‘O, niet meer zulke ijselijke verhalen, doctor. Bitte sehr!’

‘Nu, ik kan me zelfs tot de kliniek beperken. Via de menselijke dierphobieèn is er van de dieren-psyche nog zoveel te achterhalen.’

‘Om u de waarheid te zeggen, heb ik steeds gedacht dat de dieren geen eigenlijke psyche hadden.’

‘En de gevoels-complexen dan, en de instincten? Beschouw eens aandachtig je eigen aap. Hij zal je ongetwijfeld veel kunnen leren. Ik zou hem gaarne willen bestuderen.’

‘Komt u maar eens kijken,’ zei ik.

‘Goed, dan breng ik Martha mee.’

‘Zoals u wilt; of.... gaarne.’

Dr. Scheider heeft hem niet meer kunnen zien, want kort daarna compromitteerde hij zich, zoals ik reeds zeide, en hij verliet het land.

Zijn praten maakte echter een dusdanige indruk op mij, dat, hoewel ik al zijn zeggen van a tot z onzin vond, mijn aandacht sinds dien nog sterker aan de aap gekluisterd bleef. Ondanks mijzelve ging ik hem voortaan bezien als een wezen van uiterste degeneratie. Zoals wij ons steeds erover verwonderen welke geheimzinnige zonden de dieren voor ons verborgen houden. Niet voor niets hebben zovele verdorven lieden een verwoede liefhebberij voor dieren.

Wat mij betreft, er was nog een vraag die mij folterde: Waarom had Martha met Schneider over mijn aap gesproken? Was hijzelf voor haar gevoel met de aap geassocieerd misschien...