Vlammen

10

Waarom lijken de meeste Belgen toch zo op elkaar? vroeg ik mij af, terwijl de kapitein van het Rijkswachtcommando mijn papieren bekeek. Hij had een rode gelaatskleur, een gladde, schoongeboende huid en waterige blauwe oogjes die zorgvuldig vermeden mij aan te kijken.

Onder zijn dopneus groeide een snor waarvan de kleur niet vastgesteld kon worden.

Zijn manschappen stonden achter hem, twee bij de deur, twee bij de deur van de badkamer. Ze staarden mij ononderbroken aan, maar uit hun gezichtsuitdrukkingen kon ik niet opmaken wat zij zagen.

Drie minuten eerder - ik had net mijn koffer uitgepakt en stond op het punt om me te gaan scheren, want 's ochtends in Venetië was ik daar niet toe gekomen - was er op de deur geklopt en op mijn vraag wat er aan de hand was, had een stem geantwoord: ‘Police, ouvrez s'il vous plaît.’

Ik opende de deur en vijf gendarmes van de Rijkswacht kwamen mijn hotelkamer binnen. De man die voorop liep, was een kapitein. Hij salueerde vluchtig en vroeg: ‘Vous êtes monsieur Stefan?’

‘Inderdaad. Kunt u geen Nederlands spreken?’

‘Non monsieur, ik ben een Waal.’

‘Ik dacht dat alle Belgische ambtenaren tweetalig moesten zijn,’ zei ik.

‘Daar vergist u zich in. Uw papieren alstublieft.’

Ik gaf hem mijn pas en het document dat aantoonde dat ik voor Qyllan werkte. Zwijgend begon hij ze te bestuderen. Ik stak een sigaret op en wachtte. Het werd doodstil in de kamer.

[p. 93]

Na een jachtige reis, we hadden moeten overstappen in Milaan en Genève, waren we in Antwerpen aangekomen. Ik had onmiddellijk een taxi genomen naar de garage waar de auto stond, terwijl Jadranca met onze bagage naar het hotel was gegaan dat vanuit Parijs telegrafisch was gereserveerd. De auto bleek een Lotus te zijn. Ik geloof dat je in een lucifersdoosje nog ruimer zit. Eigenlijk is het meer een rijdend botsautootje en je moet je letterlijk dubbelvouwen om in en uit te kunnen stappen, waarbij je bovendien ontzettend op moet passen dat je je broekspijpen niet brandt aan de uitlaatpijp die links opzij langs de auto loopt in plaats van eronderdoor. Maar het zijn wel kittige wagentjes. In de tijd dat je twee keer met je ogen kunt knipperen, zit je van nul op 140. Het is leuk speelgoed, al houd ik persoonlijk meer van het degelijker werk.

Nadat ik wat papieren had ondertekend in de garage waar Jim de Lotus had achtergelaten, reed ik naar ons hotel op de Frankrijklei. Jadranca zat in de bar op mij te wachten, mijn bagage was al naar mijn kamer gebracht.

Onze verstandhouding was weer geheel gewijzigd. Tijdens het ontbijt was ze poeslief geweest en toen ik haar vroeg of ze zin had om mee te gaan naar Antwerpen, was ze van blijdschap opgesprongen en ze omhelsde mij zo hardhandig dat mijn koffie over de tafel vloog.

‘Maar je moet wel weten dat ik blut ben. Ik kan niet langer voor ons tweeën betalen,’ zei ik.

‘Nog even, Sid. Nog een of twee dagen. Ik heb nu beet, er heeft iemand toegehapt. Daarom ben ik zo blij dat ik hier weg kan. In Antwerpen kunnen ze mij nooit vinden. Over een paar dagen krijg je je aandeel uitbetaald. Echt waar.’

Vooruit dan maar weer. Ik geloofde er geen woord van maar een dag meer of minder kwam er ook niet op aan. Qyllan moest haar vliegticket maar betalen, hij kreeg het later wel weer van mij terug. Over wat er in de afgelopen dagen gebeurd was, spraken wij niet meer. De naam Turri werd niet genoemd en over de vermeende inbraak in haar kamer werd ook niet gerept.

Ik was er nu zeker van dat ze geprobeerd had om mij uit de weg te laten ruimen, maar de reden daarvan begreep ik nog steeds niet.

Omdat ik te veel wist? Waarvan dan eigenlijk?

In ieder geval was ik nu op mijn hoede. Op reis droeg ik de Beretta onder mijn oksel. Vanwege de verschillende douanes die mijn bagage moesten controleren, maar ook om het ding ieder moment bij de hand te hebben.

[p. 94]

Ik gedroeg mij vriendelijk en voorkomend tegen haar, zorgde ervoor dat ze nooit achter mij liep en hield mijn omgeving scherp in het oog. In het begin deed ze alsof er nooit iets tussen ons was veranderd, maar toen ik vriendelijk maar gereserveerd afstand bleef bewaren, schakelde ze over op een andere zender. Ze kreeg iets triests, alsof haar een groot leed was overkomen, ze had een kommervolle glimlach en de uitdrukking in haar ogen gaf te kennen dat ze zich, in arren moede weliswaar, bij haar lot neerlegde. Zo vond ik haar in de bar van het hotel op mij zitten wachten.

‘Dag Sid,’ zei ze met een zachte, schuwe stem. Ze dronk een kopje warme chocola. Ze was werkelijk meelijwekkend. Ze had iets van een verdwaald beestje dat op een strelende hand zat te wachten.

Ik dronk een whisky en zei na vijf minuten: ‘Je moet die nieuwe auto even komen bekijken.’

‘Ja?’ vroeg ze lusteloos.

‘Ja. Hij zal jou erg bevallen.’

Ze slofte met mij mee naar buiten, maar toen ze de Lotus zag die op het parkeerterrein achter het hotel stond, werd ze plotseling wakker. ‘Oh, wat een schattig autootje. Net speelgoed. Mag ik er eens in rijden?’

Vooruit dan maar. Misschien vrolijkte het haar wat op. Ik liet haar zien hoe het monstertje schakelde.

‘Maar hier op het parkeerterrein blijven, hoor.’

‘Natuurlijk Sid.’

Aarzelend draaide ze een paar rondjes. Ik bleef even staan kijken en ging toen naar boven om mijn koffer uit te pakken en mij wat op te knappen. Vijf minuten later klopte de Rijkswacht op mijn deur.

‘U moet met mij mee, monsieur,’ zei de kapitein. De manier waarop hij mij toesprak, was niet zonder hoffelijkheid, maar er klonk ook een hooghartige ondertoon doorheen, die ik vaker bij Belgen heb waargenomen als ze met Nederlanders spreken. Waarschijnlijk is het besef dat ze dichter bij Frankrijk zitten de oorzaak van die hooghartigheid.

‘Waarom?’ vroeg ik.

‘Men wil u iets vragen.’

‘Heeft u een arrestatiebevel bij u?’

‘Dat is niet nodig.’

‘Waarom niet?’

‘Omdat u een buitenlander bent.’

‘Ik wil mijn consulaat bellen.’

[p. 95]

Hij keek mij even aan en vroeg toen zacht: ‘U wilt zich toch niet verzetten, monsieur? Wij hoeven toch geen geweld te gebruiken?’

Zijn vier ondergeschikten kwamen langzaam naar voren. Hun roodgeboende gezichten stonden strak en hun fletse ogen knipperden niet meer. Ze hielden hun armen een beetje gespreid en hun borstkassen schenen op te zwellen. Wij zijn in Nederland niet gezegend met een zachtaardige politiemacht, maar de Belgen kunnen en weten er ook wat van. En speciaal de Rijkswacht heeft een slechte naam.

‘Nee, ik zal mij niet verzetten. Ik ga met u mee. Mag ik mijn papieren terug?’

‘Non, monsieur.’ Hij pakte mij bij mijn elleboog en loodste mij naar de deur. Twee van de politiemannen liepen mee, de twee anderen bleven staan.

‘En mijn kleren, mijn spullen?’ vroeg ik.

‘Die worden door mijn mannen bewaakt.’

‘Ik heb een vriendinnetje hier in het hotel. Mag ik haar even waarschuwen?’

‘Hoe heet ze?’

Godverdomme, hoe heette ze eigenlijk? Jadranca? Mylène? Mademoiselle Jacqui?

‘Mademoiselle Jacqui,’ zei ik.

Hij glimlachte kort. ‘U hoeft haar niet te waarschuwen, monsieur, dat is werkelijk niet nodig.’

‘Is ze ook gearresteerd?’

Hij glimlachte opnieuw, maar gaf geen antwoord. We stapten in een dienstlift aan het einde van de gang. Ze schenen goed op de hoogte te zijn met de constructie van het gebouw. De lift kwam uit in de parkeergarage in de keldergewelven. Via een uitrit kwamen we op het parkeerterrein waar ik Jadranca in de Lotus had achtergelaten. De wagen was nergens te bespeuren. Ik begon mij onbehaaglijk te voelen. Bij de ingang van de garage stond een blauwe overvalwagen. Achter het stuur zat een gendarme te wachten.

‘Stapt u in,’ verzocht de kapitein mij.

Ik gehoorzaamde en klom naar binnen. Terwijl ik één voet in de wagen zette en mij optrok, kreeg ik een keiharde klap op mijn nek, gevolgd door een paar harde slagen tegen mijn hoofd. Terwijl ik met één hand naar een houvast zocht en met mijn andere hand mijn achterhoofd probeerde te beschermen, viel ik voorover. Iemand pakte mijn benen vast, trok ze omhoog en liet ze weer vallen, daarna werd ik aan mijn haren omhooggetrokken en met mijn gezicht tegen de ijze-

[p. 96]

ren vloer geslagen.

‘Pak zijn pistool,’ hoestte de kapitein.

Een hand graaide de Beretta uit mijn holster.

‘Wat een kanon,’ zei een van hen.

‘Geef hier!’ snauwde de kapitein. Ik hoorde dat het magazijn werd opengebroken. ‘Formidable...’ mompelde hij. ‘En hij schijnt er mee om te kunnen gaan ook. Le salaud. Sla d'r op, jongens. Hoe beurser hij is, hoe minder tijd de Fransen straks nodig hebben.’

Ze pakten mij vast en trokken mij op mijn rug en door mijn halfgeopende ogen zag ik nog juist een ploertendoder naar mij toe zwaaien.

De slag explodeerde op mijn neus. Er golfde bloed over mijn lippen. Ik probeerde mijn knieën op te trekken, maar een voet stampte tussen mijn benen en een regen van stokslagen bonkte op mijn lijf. Het duurde niet lang tot ik het bewustzijn verloor.

Toen ik mijn ogen weer opende, zag ik alleen wat vaag licht. Ze waren dicht geklont met gestold bloed. Tevergeefs probeerde ik mij te bewegen. Even dacht ik dat ik geboeid was, tot ik merkte dat mijn ledematen zo'n pijn deden dat ik niet in staat was om ze te bewegen.

Een van de mannen zei: ‘Hij is bijgekomen.’

Iemand boog zich over mij heen en veegde het bloed uit mijn gezicht. Het was de kapitein. Hij keek mij onderzoekend aan. Hij had kraaiepootjes naast zijn ogen en er zaten tabakskruimels in zijn snor. Waarom vielen mij zulke onbenulligheden op? Pijn verdooft en verscherpt gelijktijdig de zintuigen. Onder de invloed van pijn wordt de wereld verkleind tot dat wat de ogen nog waarnemen en wat de oren horen, de rest sterft af en bestaat niet meer. Maar de ogen registreren feilloos. Tabakskruimels in een snor, kraaiepootjes naast ogen, meeëters op een neus. Pijn schept een wereld die in zich zelf besloten is en haar eigen wetten kent.

Het gezicht van de kapitein vervaagde, hij was weer gaan zitten.

Ik lag roerloos. Af en toe werd ik in een bocht naar links of rechts gegooid en bij een oneffenheid in de weg schokte ik omhoog.

De pijn spoelde met een trage golfslag door mijn lichaam. Ze was warm en zelfs voldoening gevend.

Na een minuut of wat kon ik beter zien. De mannen zaten op banken langs de wanden van de wagen. Een van hen speelde met mijn pistool. Allen keken naar mij. Hun gezichten waren onbewogen en emotieloos.

[p. 97]

Blijkbaar waren we nog steeds in Antwerpen. Het was druk op de weg. De auto kwam moeizaam hortend vooruit.

Ik probeerde mijn situatie te overzien. Waarom hadden ze mij geslagen?

Waar was Jadranca? Waar brachten ze mij naar toe? Na een paar minuten zakte ik weer weg. Ik sloot mijn ogen en sliep in.

De wagen kwam met een schok tot stilstand. De deuren werden geopend en de mannen sprongen naar buiten. Ik hoorde de kapitein buiten met iemand praten, maar kon het gesprek niet volgen. Ten slotte klom er iemand naar binnen. Ik opende mijn ogen en zag dat het de kapitein was, gevolgd door een jongeman in een zwart pak. Hij had een gouden bril op met flonkerende glazen.

‘Wat heeft u in godsnaam met hem gedaan?’ vroeg hij terwijl hij zich over mij heen boog.

‘Hij verweerde zich. Hij was gewapend en probeerde een pistool te trekken. We moesten hem hardhandig ontwapenen. Mijn mannen houden niet zo van mooie jongens, maar hij komt er wel overheen.’ ‘Ik had u gevraagd om voorzichtig met hem te zijn, kapitein,’ zei de jongeman. Zijn stem had een kille klank.

‘Zal ik hem weer meenemen?’ vroeg de kapitein, ironisch lachend. ‘Uw toon bevalt mij niet en u hebt deze opdracht slecht uitgevoerd. U zult er meer van horen.’

De kapitein haalde zijn schouders op.

‘Breng hem naar mijn auto,’ zei de jongeman terwijl hij uitstapte. Twee Rijkswachters trokken mij naar buiten.

‘Wees voorzichtig met hem. Die lui zijn al ontevreden,’ zei de kapitein tegen hen.

‘Waarom knappen ze hun zaakjes dan niet zelf op?’ vroeg een van de kerels. Het was de man die ik eerder met mijn pistool had zien spelen.

Ze ondersteunden mij, ik hing tussen hen in, en brachten mij naar een zwarte D.S. die een paar meter verderop stond. De twee auto's stonden op een stoppelveldje midden in de weilanden. Om het veldje heen stonden hoge populieren en wat laag kreupelhout. Op de weilanden dreven flarden zilverige mist. Verderop stonden een paar zwarte boerderijen. Het begon te schemeren. Heel in de verte loeide vee dat gemolken wilde worden.

De jongeman stond naast de auto en hield een portier voor mij open. Achter het stuur zat een andere man.

[p. 98]

De twee Rijkswachters hielpen mij voorzichtig op de achterbank. Een derde gendarme legde mijn tassen, die blijkbaar toch waren meegekomen, in de bagageruimte.

De jongeman ging naast mij zitten en trok het portier dicht. ‘Wij zien elkaar weer, kapitein Vandernoot,’ zei hij door het geopende raampje.

Terwijl de auto zich in beweging zette, salueerde de kapitein aarzelend. Ik sloot mijn ogen en leunde achterover in de zachte bekleding van de bank.

Toen ik ze weer opende, reden we het erf van een boerderij op. De chauffeur reed een schuur binnen, schakelde de motor uit, stapte uit en opende het portier naast mij. Samen met de jongeman, wiens aanwezigheid ik tijdens de rit was vergeten, hielp hij mij naar buiten. Ik strompelde tussen hen in naar een verbindingsdeur tussen de schuur en de boerderij. We betraden een ruime, Spartaans maar niet ongezellig gemeubileerde kamer. Ze lieten mij voorzichtig in een diepe stoel zakken en gingen allebei de kamer weer uit. De chauffeur ging terug naar de schuur, de jongeman verdween door een andere deur. In een hoek van de vierkante kamer brandde een vuur in een open haard. De droge houtblokken knalden en spetterden. Door de deur die de jongeman had laten openstaan, dreven kookgeuren de kamer binnen, gebakken aardappelen, biefstuk, verse koffie.

De kamer had wit gepleisterde muren. In het midden stond een houten tafel met vier rechte, houten stoelen eromheen. Behalve de stoel waarin ik zat, stond er nog een oude, uitgezakte leren bank voor het haardvuur. Boven de tafel hing een kleine lamp, in een hoek stond een brandende stalen leeslamp op de grond. Het was donker in de kamer, het haardvuur wierp roze en blauwgele schaduwen tegen de muren en het plafond. De twee mannen kwamen vrijwel gelijktijdig terug. De chauffeur had mijn tassen en mijn schrijfmachine bij zich, die hij op een stoel bij de tafel zette, de jongeman bracht een verbandtrommel mee. Hij pakte een stoel, ging tegenover mij zitten en begon mijn gezicht met alcohol af te betten.

‘Ze hebben hem wel toegetakeld,’ zei hij tegen de chauffeur die intussen mijn tassen uitpakte.

‘Ik spreek Frans,’ zei ik moeizaam. Het was alsof mijn mond vol watten zat.

‘Weet ik wel.’ Hij smeerde jodium op mijn gezicht en plakte pleisters op mijn wenkbrauwen.

[p. 99]

‘Ze hebben mij overal getrapt. Misschien heb ik iets gebroken.’

‘Vast niet.’ Hij maakte mijn overhemd los en betastte mijn ribben.

‘Als het morgen nog pijn doet, halen we er een dokter bij. Wilt u iets eten?’

‘Ik heb een ontzaglijke dorst. Spreekt u ook al geen Nederlands?’ Ik was zo vermoeid dat het mij de uiterste moeite kostte om het gesprek in het Frans vol te houden.

‘Nederlands? Nee, het spijt me. We zijn Fransen, weet u.’

‘Fransen?’

De chauffeur was intussen even weggegaan en kwam binnen met een kan koude citroenlimonade. Hij schonk een glas in en zette het aan mijn lippen. Ik dronk het in één slok leeg. ‘Nog meer alstublieft,’ zei ik. Ik dronk op dezelfde manier nog twee glazen.

De deur ging weer open en een derde man kwam de kamer binnen met drie dampende borden, die hij op tafel zette. Hij was, evenals de chauffeur, een grof gebouwde vent, vrij klein maar met brede schouders en een groot, plat gezicht vol littekens. Hij was goed gekleed, dat wel, in een donker maatpak. De jongeman daarentegen was het type van de Parijse intellectueel met de flonkerende gouden bril, de brosse crew-cut, het elegante zwarte pak en het overhemd met de onberispelijke, lange manchetten, het uniform dat tegenwoordig mode is aan de linkerkant van de Seine.

‘Echt niks eten?’ vroeg hij nog eens, terwijl hij aan tafel ging zitten. Ik knikte ontkennend. Ze begonnen te eten. Mijn geurpapillen hadden mij niet in de steek gelaten. Ze aten gebakken aardappelen en biefstuk en dronken daarbij bier. De jongeman uit een glas, de twee anderen direct uit de fles. Ze aten zwijgend, af en toe keken ze even naar mij. Ik dronk intussen de kan citroenlimonade leeg.

‘Wat doe ik hier eigenlijk?’ vroeg ik ten slotte.

De jongeman keek verbaasd op, alsof hij niet verwacht had dat ik alweer in staat was om zulke vragen te stellen.

‘U bent hier om ondervraagd te worden.’

‘Waarom heeft de Belgische politie mij dan gearresteerd?’

‘Omdat ik ze gevraagd heb dat te doen.’

‘Ben ik nu in Frankrijk?’

‘U bent hier om ondervraagd te worden, niet om zelf te vragen. Maar wat het laatste betreft, nee, u bent in België.’

‘Wie bent u in godsnaam?’

‘Dat zult u wel merken. U moest nu maar eens eerst gaan slapen.’

Hij stond op, opende de verbandtrommel en haalde een injectiespuit

[p. 100]

te voorschijn.

Ik probeerde op te staan, wat vreselijk veel pijn deed en viel terug in de stoel. Hij liep naar mij toe, boog zich over mij heen en zei: ‘U hoeft niet bang te zijn. Zo slaapt u beter. Er zal niets met u gebeuren.’ Hij duwde mijn hoofd achterover tegen de leuning van de stoel, schoof mijn mouw op en zette de punt van de injectienaald op mijn bovenarm. Ik probeerde aan zijn greep te ontsnappen, maar terwijl ik mij in de stoel heen en weer wrong sliep ik in.