Messen

11

In Tauber's volle achterzaaltje at ik een Zwiebelrostbraten mit gemischtem Salat, die ik met een paar pilsen naar binnen spoelde. Ik was zo gepreoccupeerd met mijn gedachten, dat ik nauwelijks op het overige publiek lette. Na het eten bestelde ik koffie, verzamelde alle dagbladen die ik in het café kon vinden en begon de verslagen over mijn uitbraak te lezen.

De bewoners van het grensplaatsje waren 's ochtends om vijf uur uit hun slaap opgeschrikt door geweer- en mitrailleurvuur aan de andere kant van de grens. De voor het gebied verantwoordelijke gendarmeriecommandant had onmiddellijk een patrouille uitgestuurd - waarschijnlijk die twee snuiters die ik langs had zien fietsen -, want in verband met het slechte weer waren de normale patrouillediensten langs de staatsgrens tijdelijk onderbroken. Toen de patrouille aan de grens arriveerde, was het hoogtepunt van het gevecht al achter de rug. Een onbekend gebleven man had zich schietend en handgranaten gooiend een weg door het zwaar bewaakte, met mijnen en prikkeldraadversperringen afgeschermde Tsjechische grensgebied gebaand en was in de Oostenrijkse nacht verdwenen. Wonder boven wonder waren er bij de Tsjechen geen slachtoffers gevallen. Die zelfde nacht was in het grensdorpje de auto van een handelaar in veevoeder gestolen. Men vermoedde dat de onbekende ook hier weer in het spel was. Later op de dag was de auto terug gevonden in de Weense wijk Penzing. De politie had een onderzoek ingesteld.

[p. 93]

In de dagelijkse commentaren werden wilde gissingen gemaakt. Ik dronk nog een kop koffie en daarna een slivovitz en werkte mij gestadig door alle onzin heen, tot een stem zei:

‘Wat kijkt u toch somber.’

Het Duitse meisje met wie ik tijdens mijn maaltijd met Ingrünn had zitten flirten, zat schuin tegenover mij aan dezelfde tafel. Ze had haar avondeten al achter de rug en was aan de koffie bezig. Ik had haar niet bemerkt. Ze was dit keer alleen. De gebruikelijke toneelschoolleerlingen ontbraken.

‘Somber?’ zei ik. ‘Ik ben mij er niet van bewust.’

‘Heus. Ik zit hier nu al bijna een uur tegenover u en u heeft niet een keer opgekeken.’ Ze bedoelde dat ik haar nog niet een keer had aangekeken en ik zei:

‘U bedoelt dat ik u nog niet één keer heb aangekeken.’

Ze lachte en kleurde. Ik legde de krant neer, nam mijn glas op en ging naast haar zitten.

Ik schatte haar op een jaar of twee-, drieëntwintig. Ze was een schoolvoorbeeld van wat Playboy het ‘Fräuleinwunder’ heeft genoemd, de Duitse export van blondines. Er moet toch een verklaarbare reden voor zijn dat al die vette Gretchens van vroeger dochters baren die in de internationale mode- en filmindustrie een begeerd handelsartikel zijn geworden. Misschien hoort het bij de Duitse tactiek om het verleden te doen vergeten. Als je Ursula Andress ziet, denk je er niet onmiddellijk aan dat haar vader een hoge nazibons was die naar Zwitserland uitweek, omdat hij bang was voor de geallieerde gevangenissen.

‘Waar zijn uw collega's?’ vroeg ik.

Ze haalde haar schouders op. ‘De meesten zijn de stad ingegaan om een of andere film te zien. Waar de anderen zijn, weet ik niet. Misschien nog in het Seminar.’ Ze was vrij lang van postuur, dat had ik vorige keer al gezien, maar slank gebouwd en perfect geproportioneerd.

Ik bood haar een slivovitz aan, waar ze met geschrokken ogen aan nipte en we stelden ons aan elkaar voor. Ze hette Beate von So-und-So. Haar vader was professor in Bonn. Misschien was hij wel de auteur van het boek ‘Was kommt nach dem Krieg.’

Een uur later vroeg ze of ik zin had om met haar mee naar huis te gaan. Ze woonde samen met een vriendinnetje en ze verwachtte gasten die avond. Mensen die ik vast ook leuk zou vinden. Waarom niet. We betaalden en toen ik haar in haar leren jas hielp, deed ze

[p. 94]

een stapje achteruit, zodat ze even tegen mij aan kwam te staan. Het was zo'n onverwacht meisjessignaaltje dat ik me nog van feestjes van vroeger herinnerde. Buiten wees ik op mijn Volkswagen en vroeg of ze niet te snel in haar Porsche voor mij uit wilde rijden.

Ze woonde, heel fashionable, in Grinzing, niet ver verwijderd van Herr Skcecency's tankstation. Samen met haar vriendinnetje, een donkerbruin meisje met een snelle lach en gevaarlijke ogen, dat op het conservatorium viool studeerde, had ze een etage in een grote, ouderwetse villa gehuurd. Het appartement bestond uit twee gemeubileerde kamers, waarin zelfs een televisietoestel niet ontbrak, een badkamer met een bad en een aparte douche, en een ruime keuken. Boven hen woonde de gescheiden vrouw van een filmacteur, van wie ze nooit last hadden, en in de grote tuin was zelfs een zwembad. Geld hebben kan toch wel prettig zijn, dat zag ik weer eens in. De eerste gasten waren al gearriveerd toen wij binnenkwamen. Het waren een paar jongens van het conservatorium, die alleen maar over jazz spraken, en een communistische schilder, wiens grootste voorbeeld Mondriaan was en die Amsterdam en Praag de mooiste steden vond die hij kende, en met wie het dus goed en gemakkelijk praten was. Ze hadden reusachtige flessen witte wijn meegebracht. Ik bood aan om er ook een te gaan halen, maar niemand wilde er iets van horen. Later kwamen er nog meer mensen. Een meisje dat ik ergens van meende te herkennen en dat fotomodel in Parijs bleek te zijn en even over was voor vakantie; een jongen van een Weense krant die ik, toen ik dronken werd, denigrerend behandelde, omdat ik de Weense pers zo slecht vond; en een Amerikaanse correspondent van een groot persbureau, een dikke vent met rul vlees in zijn gezicht, met wie ik voornamelijk praatte om een gesprek in het Engels te voeren.

Beate en haar vriendinnetje brachten voortdurend grote schalen met geroosterde worstjes uit de keuken aan, Miles, Monk en Coltrane zorgden voor de achtergrondmuziek, mijn glas werd telkens weer vol geschonken en de avond gleed op aangename wijze als zand tussen mijn vingers door. En mijn alcoholverbruik werd groter en groter. Een paar uur later ontmoette ik in een hoek van de kamer de schilder weer, die zich intussen meester had gemaakt van het conservatoriummeisje met de gevaarlijke ogen, wat mij eraan herinnerde dat Beate ook nog ergens moest rondlopen en dat ik Sirpa moest bellen om haar mijn excuses aan te bieden.

Ik vond Beate terug op een bank met een van de musici die op het

[p. 95]

punt stond om tot actie over te gaan. Ze leunde achterover tegen zijn schouder en keek mij koel aan toen ik hen naderde. Ik had haar te lang alleen gelaten.

‘Zou ik even mogen opbellen?’

‘Waar naar toe?’ vroeg ze. Haar hand rustte op de arm van de musicus.

‘Naar het buitenland. Ik zal de kosten wel opvragen.’ Er moet iets in mijn ogen geweest zijn dat haar zo snel deed reageren.

Ze sprong op en nam mij bij de hand. ‘Kom.’ We liepen naar de andere kamer, waar de telefoon stond. Ze deed de kamerdeur achter ons dicht zonder het licht aan te doen en legde twee koele handen om mijn nek en twee gloeiende lippen op mijn mond.

‘Verveel je je?’ fluisterde ze. Haar stem had die schorre Duitse klank die Zarah Leander en Marlene Dietrich zo populair hebben gemaakt. ‘Integendeel.’ Ik pakte haar vast en we zoenden wat. Door alle kleren heen voelde ik haar stalen borsten en haar knokige bekken. Maar eerst moest ik bellen.

Na een paar minuten liet ze me los, deed een licht aan en wees op de telefoon. ‘Duurt het lang?’

‘Vast niet.’

Ze verliet de kamer en ik vroeg Sirpa's nummer in Praag aan. Na vijf minuten waarin ik twee sigaretten rookte en de kamer bekeek, die vrijwel identiek was aan de kamer waarin het feestje plaatsvond - grote, gebloemde, comfortabele fauteuils, een langpolig lichtgrijs vloerkleed, glazen tafeltjes, boeken, bloemen, een stapel Twens, een divanbed in een hoek -, rinkelde de telefoon en een stem deelde mee dat de verbinding tot stand was gekomen en onmiddellijk daar op hoorde ik Sirpa zeggen: ‘Prossim.’

Ik slikte. ‘Met Sid.’

Er volgde een lange pauze. Toen zei ze vrolijk: ‘Hallo Sid. Lang niet gezien. Waar heb je al die tijd gezeten?’

Ik begreep de hint. ‘In Wenen. Ik ben een paar dagen de stad uit geweest, maar ik ben vanochtend weer teruggekomen.’

‘Gelukkig.’

‘Mijn auto is naar de maan, jammer hè?’

Ze lachte even. ‘Je was er toch niet zo erg opgesteld, dacht ik. Maar gaat het goed met jou? Ben je helemaal gezond?’

‘Volkomen. Alleen een beetje moe.’

‘Heb je de New York Times gelezen?’

‘Nee. Staat er wat bijzonders in?’

[p. 96]

‘Er schijnt iemand van Tsjechoslowakije naar Oostenrijk gevlucht te zijn. Zijn auto is aan de grens in brand geschoten.’

‘Dat stond ook in de Weense kranten. Ik heb het gelezen. Hij schijnt er veilig doorheen gekomen te zijn.’

We zwegen even.

‘Ik ben blij dat je weer thuis bent, Sid.’

‘Ja?’

‘Heus.’

‘Ben je niet boos op me dat ik zolang niets van me heb laten horen?’ ‘Boos? Nee. Ik was ongerust, dat wel. Als je wilt, kom ik een paar dagen naar Wenen. Ik moet toch wat boodschappen doen.’

Ik dacht even na. ‘Nee, dat komt nu niet goed uit, want ik ben met iets bezig dat eerst afgemaakt moet worden. Vind je het goed als ik je over een paar dagen weer bel?’

‘Natuurlijk. Zul je wel erg voorzichtig zijn?’

‘Waarmee?’

‘Met je werk.’

‘Je bedoelt dat ik niet op de tocht moet lopen, en zo.’

‘En zo.’

‘Ik zal heus wel oppassen.’

‘En zul je me niet vergeten?’

‘Zeker niet.’

‘En hou je me telefonisch op de hoogte?’

‘Ook dat.’

Ze zuchtte. ‘Tot gauw dan, Sid. Er gaat iedere avond een vliegtuig van Praag naar Wenen. Het landt om acht uur in Schwechat.’

‘Ik bel je gauw.’

‘Dank je wel... en succes.’ Ze maakte een zoengeluid. Ik zoende terug en hing op. Toen ik naar de deur liep, kwam Beate weer binnen. Door de open deur klonk gelach en gerinkel van glazen en Miles Davis, die een lange uithaal op zijn trompet maakte.

‘Klaar?’ vroeg Beate. Ze had het strakke truitje dat ze die avond droeg, voor een witte met volants afgezette blouse verwisseld.

Ik knikte. Mijn hoofd was loodzwaar en de vloer golfde onder mijn voeten. Ik had te veel gedronken. ‘Vind je het goed als ik hier even uitrust? Ik voel me niet lekker,’ zei ik.

‘Wat is er met je? Je ziet helemaal bleek. Ga even zitten. Ik zal je glas halen.’ Ze ging snel de kamer uit en deed de deur weer achter zich dicht. Ik ging op de rand van het divanbed zitten en liet me langzaam achterover zakken.

[p. 97]

Ik herinner me dat ze weer binnenkwam en dat we nog even gepraat hebben, dat haar handen mijn voorhoofd streelden en dat ze me kuste. Toen sliep ik in.

Midden in de nacht werd ik wakker. Ik lag nog steeds op het divanbed met een deken over mij heen. Naast mij ademde iemand zachtjes. Ik stak een hand uit en voelde een warme, naakte schouder.

‘Beate?’ fluisterde ik.

‘Hm.’ Ze draaide zich in haar slaap om. Ze had mij op de dekens laten liggen en was naast mij in bed gekropen.

Ik stond op en zocht in het donker de weg naar de badkamer, en kwam in de andere kamer terecht, waar op een wit hoofdkussen twee donkere hoofden naast elkaar lagen.

Ten slotte vond ik de badkamerdeur. Ik ging naar de plee, waste mij een beetje en poetste mijn tanden. Daarna stommelde ik terug naar Beate's bed, kleedde mij uit en ging naast haar liggen. Ze schoof opzij, mompelde iets en merkte nauwelijks dat ik erbij gekomen was. Binnen een minuut viel ik weer in slaap.